فضای فرهنگی ما فضای وارداتی است / پخش تئاترها از شبکه نمایش خانگی می‌تواند وضعیت تئاتر را دگرگون کند / تعدد مراکز تصمیم‌گیرنده شرایط را سخت‌تر کرده است

رضا دادویی کارگردان تئاتر در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: پخش تله‌تئاتر از تلویزیون شاید بتواند در این وضعیت به تئاتر کمک کند اما من بعید می‌دانم که تلویزیون چنین تصمیمی بگیرد چرا که تلویزیون امروز از واقعیت بیرونی به شدت فاصله گرفته و اکثر نمایش‌هایی که در شرایط عادی روی صحنه می‌روند امکان نمایش در تلویزیون را ندارند.

دادویی خاطرنشان کرد: تنها راه‌حلی که برای تئاتر در این شرایط به ذهن می‌رسد پخش تله‌تئاترها از VODها و شبکه نمایش خانگی است اما تعدد مراکز تصمیم‌گیری برای نمایش‌ها باعث شده تا این روزنه کوچک هم از بین برود. هنرمندان ما امروز به دلیل تعدد مراکز تصمیم‌گیرنده برای اجراهای تئاتر در یک سردرگمی به‌سر می‌برند.

او افزود: چندگانگی قوانین و ضوابط باعث شده تا هنرمند با یک نهاد مشخص روبرو نباشد. برای پخش تئاترها در شبکه نمایش خانگی ابتدا باید از مرکز هنرهای نمایشی مجوز گرفت، سپس سازمان سینمایی و در حال حاضر فکر می‌کنم باید از صداوسیما برای پخش این آثار مجوز گرفته شود که با توجه به قواعد سازمان صداوسیما تقریبا صدور مجوز برای اکثر آثار غیرممکن است و عملا این روزنه امید هم از بین رفته است.

این کارگردان تصریح کرد: زیاد شدن مراکز تصمیم‌گیرنده برای صدور مجوز آثار نمایشی تصمیم اشتباهی است و کار را برای اهالی هنر سخت‌تر می‌کند. تلویزیون در دهه ۶۰ و ۷۰ با جامعه ایرانی هماهنگ‌تر بود و آن زمان می‌دیدیم که تله‌تئاترهای ارزشمندی از تلویزیون پخش می‌شد اما این رسانه به مرور از واقعیت‌ها دور شد و دیدیم که تله‌تئاتر یا فیلم‌تئاتر از رسانه ملی به طور کل حذف شد.

دادویی با اشاره به پخش تئاترهای تلویزیون در شبکه نمایش خانگی گفت: اگر این امکان فراهم شود و نمایش‌ها در شبکه نمایش خانگی به صورت تله‌تئاتر پخش یا تئاترهای ضبط شده پخش شوند با توجه به گستردگی مخاطبان در این رسانه فکر می‌کنم اتفاقات مثبت بسیاری برای تئاتر رخ دهد. تصور کنید یک نمایش که هر شب در یک سالن کوچک با نهایتاً 50 مخاطب روی صحنه می‌رود اگر به صورت آنلاین در سراسر کشور نمایش داده شود مخاطبان انبوهی را در بر می‌گیرد که می‌تواند به وضعیت تئاتر را در این شرایط دگرگون کند. من چند سال پیش چند نمایش تئاتر را ضط کردم و هیچ‌گاه امکان پخش آن‌ها نبود اما اعتقاد دارم این کار حتی به عنوان اسناد اجرایی می‌توانند ثبت شوند.

او افزود: اگر تئاترها به صورت ضبط شده در شبکه نمایش خانگی پخش شوند با توجه به در دسترس بودن اینترنت در اکثر نقاط کشور فکر می‌کنم تعداد تماشاگران زیادی خواهد داشت. ما مجبوریم دسترسی به اینترنت را در نقاط مختلف کشور بیشتر کنیم و با بیشتر شدن میزان دسترسی به اینترنت میزان مخاطبان نیز دوچندان می‌شود. به تازگی با چند تن از دوستانم به راه‌اندازی جشنواره آنلاین موسیقی و تئاتر فکر کرده‌ایم که اگر این اتفاق رخ دهد در بسیاری از نقاط کشور مردمی که هیچ دسترسی به دیدن نمایش‌های تئاتر ندارند می‌توانند نمایش‌ها را ببینند. بسیاری بر این عقیده‌اند که تئاتر حتماً باید زنده باشد و تماشاگر بازیگر را در سالن ببیند اما در این شرایط که برای خیلی‌ها امکان دیدن نمایش وجود ندارد معتقدم این کار حداقل می‌تواند باعث شود که مردم در نقاط مختلف کشور امکان دیدن نمایش‌ها را داشته باشند.

دادویی در پایان گفت: اما متأسفانه پیچیده‌تر کردن شرایط برای صدور مجوزهای مختلف برای هنرمند امکان رخ دادن هر اتفاق خوبی را تقریباً ناممکن کرده است و این یک آسیب جدی فرهنگی است که به جامعه ما وارد شده است. هنرمندی که در داخل کشور به قوانین کشور متعهد است باید در شرایطی باشد که بتواند محصول هنری‌اش را به مخاطبانش در بهترین حالت ارائه کند وگرنه در سراسر دنیا هزاران هزار راه برای پخش وجود دارد که ما هیچ کنترلی روی آن‌ها نداریم و مخاطبان می‌توانند به راحتی با هنرمندان خارجی به واسط دیدن آثارشان در تعامل باشند. بهتر است محدود کردن فضا را کنار بگذاریم. این وضعیت باعث شده تا فضای فرهنگی ما یک فضای وارداتی باشد و اثرگذاری هنرمندان ما بر مردم به صفر برسد چرا که آنقدر محدودیت وجود دارد که هنرمند نمی‌تواند در اثرش به واقعیات جامعه نزدیک شود.