آداب رسوم سنتی شب یلدا«چله‌شو» مازندران ، نماد حیات و تلاش

به گزارش خبرگزاری برنا از مازندران ،  شب یلدا یا آنگونه که در میان مازندرانی‌ها مرسوم است «چله شو» یکی از قدیمی‌ترین جشن‌های ماندگار ایرانی‌ها است که از دیر باز گرامی داشته شد، طولانی‌ترین شب سال با آیین و سنت‌های خاص از کهن قصه‌های شاهنامه گرفته تا طالبا خوانی و تفأل به حافظ شیرازی همراه است 

چله شو به زبان مازندرانی یعنی شب چله و این عبارتی است که مردم این استان برای شب یلدا به کار می‌برند. آداب و رسوم مردم مازندران در شب یلدا همانند دیگر استان‌های کشور، بسیار جذاب است. در این شب مردم با دیدن هم در کوچه و خیابان و تبریک شب یلدا به گویش مازندرانی این روز را برای هم به یاد‌ماندنی‌تر می‌کنند.

{$sepehr_key_9872}

تنقلات و خوراکی‌های شب یلدا در مازندران

خوردن انار، ماست، میوه، آجیل و تنقلاتی مثل گندم برشته، تخم بو داده هندوانه و کدو، کدو حلوایی پخته و مزه‌دار شده با دارچین و عسل، ازگیل یا کُنوس (کِنِس، کُندس، کونوس)، آجیل و میوه خشک که به همه آنها «شب چره» می‌گویند از جمله آداب و رسوم شب یلدا در مازندران و از اوجب واجبات است.

کیک و انواع شیرینی دستپخت زنان و دختران خانه از جمله خوشمزه‌ترین تنقلات و شیرینی‌های شب یلدا یا چله شو هستند. یکی از خوشمزه‌ترین شیرینی‌های خانگی که در گذشته برای چله شو پخته می‌شد «پشت زیک»، شیرینی شبیه سوهان کنجدی بود که با نیشکر درست می‌شد. این شیرینی ساده که شامل شکر، کنجد یا گردو است حسابی میان میهمانان شب چله طرفدار داشت.

طرز تهیه شیرینی پشت زیک هم ساده و جالب است. برای تهیه این شیرینی شکر را به اصطلاح «مات» می‌دهند، به این ترتیب که شکر را تا وقتی که به حالت عسلی دربیاید حرارت می‌دهند. سپس کنجد یا گردوی خرد شده را به آن اضافه می‌کنند و با وردنه پهن می‌کنند و وقتی که سرد شد شیرینی را به صورت لوزی برش می‌دهند.

در آیین و رسوم شب یلدا در مازندران به میوه‌های شب یلدا «کِنِس» می‌گویند. در سفره شام شب یلدا حتما باید یکی از انواع پلو با برنج تدارک دیده شود، چون به اعتقاد قدیمی‌ها خوردن برنج یا گندم در این شب شگون دارد و به سفره آنها در تمام روز‌های سال برکت می‌دهد.

شب یلدا؛ شب عیدی و خرجی و تیکه‌ای برای تازه عروس‌ها در مازندران

یکی دیگر از آداب و رسوم شب یلدا در مازندران عیدی دادن به کوچک‌ترهاست. یک رسم دیگر این است که دختران جوان صورت خود را می‌پوشانند و به میان جمع می‌رود. اگر دیگران بتوانند فرد را تشخیص بدهند نشانه خوبی است و به قول معروف احتمالا بخت آن دختر باز می‌شود. از سوی دیگر اگر خانواده‌ای در آن سال برای پسرشان نامزد گرفته باشند به اصطلاح برای او خرجی می‌فرستند. این خرجی شامل موادی مثل مرغ، ماهی، اردک یا بوقلمون در کنار تمام میوه‌ها، آجیل تئین شب یلدا و شب‌چره‌های شب یلدا است

نی زدن و آواز خواندن از آداب و رسوم یلدا در مازندران

<p>موسیقی و آواز خواندن یکی دیگر از رسوم جالب مازنی‌ها در شب یلدا است. در قدیم اکثر مازندرانی‌ها در این شب (لَله وا) یا نی می‌نواختند و در کنار آن‌ها فرد دیگری آواز می‌خواند. در گذشته از ساز نی معمولا برای خواندن آوازهای غمگین استفاده می‌شد و برای ترانه‌های شادتر از سازی به نام «دوسر کِتِن» استفاده می‌شد که نوعی ساز کوبه‌ای و درواقع همان نقاره کوچک است. نواختن این دو ساز، آواز خواندن و بازی‌های محلی مازندران در شب یلدا هنوز هم از رایج‌ترین تفریحات در بسیاری از شهرها و روستاهای مازندران در شب چله محسوب می‌شوند.</p>

دلجویی از خانواده‌های عزادار و قول و قرار عروسی

دلجویی از خانواده‌های عزادار که پیش از شب یلدا عزیزی را از دست داده‌اند یکی دیگر از آداب و رسوم شب یلدا در مازندران و به خصوص مناطقی مثل کلاردشت است. در صورت وقوع چنین اتفاقی اهالی فامیل و دوستان چندان به شادی نمی‌پردازند و بزرگان و بستگان درجه یک، شب چله را در این خانواده ها سپری می کنند تا از آن‌ها دلجویی کنند. علاوه بر این اگر دو خانواده قصد داشته باشند با هم وصلت کرده و دختر و پسرشان را عروس کنند یکی از خوش‌یمن‌ترین شب‌ها را برای گذاشتن قول و قرار عقد و عروسی چله شو یا همان شب یلدا می‌دانند. بزرگان قوم اعتقاد دارند که در این شب زمین نفس می کشد و از این به بعد روزها به اندازه یک «جو» بلند شده و شب ها کوتاه می‌شوند.>

انتهای پیام