به گزارش برنا از مرکزی، نخستین نشست علمی تخصصی روانشناسی در ورزش با حضور جمعی از اساتید دانشگاه، ورزشکاران، مربیان و دانشجویان، در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک برگزار شد.
محور اصلی این نشست، بررسی جایگاه علمی و کاربردی روانشناسی در ورزش حرفهای و لزوم نهادینه کردن آن در ساختار آکادمیک و تربیتی کشور بود.
سعادت اله صالحی مدیر گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه آزاد اراک با تشریح ابعاد علمی این رشته، بر لزوم ارتقای جایگاه روانشناسی ورزش از یک مقوله حاشیهای به یک رکن اساسی در آموزش دانشگاهی تأکید کرد.
وی برگزاری نشست های تخصصی علمی ، پژوهشی در دانشگاه ها را قدمی حیاطی برای ارتقا سطح علمی و پژوهشی دانشجویان عنوان کرد .
روانشناسی ورزش؛ پل ارتباطی علم و افتخارآفرینی
علیرضا بهرامی، عضو هیأت علمی دانشگاه اراک در این نشست به تشریح جایگاه بنیادین روانشناسی ورزش پرداخت.
وی با اشاره به شکاف موجود بین پیشرفتهای فنی-بدنی و آمادگی ذهنی ورزشکاران در کشور، گفت: «امروز دیگر نمیتوان ورزش قهرمانی و حرفهای را بدون پشتوانههای علمی روانشناسی تصور کرد. روانشناسی ورزش، پل محکمی بین علم و میدان مسابقه است که به ورزشکار کمک میکند در لحظات حساس، از حداکثر توان فنی خود بهره ببرد.»
از تحلیل روانشناختی تا مدیریت فشار رقابت
بهرامی در ادامه به ابعاد گسترده این رشته اشاره کرد و افزود: «کاربرد روانشناسی در ورزش تنها به انگیزش محدود نمیشود. این علم به ما میآموزد که چگونه مهارتهای ذهنی مانند تمرکز، کنترل اضطراب، تصویرسازی ذهنی و مدیریت شکست را در ورزشکاران تقویت کنیم. یک "تحلیل روانشناختی ورزشی" جامع، میتواند نقاط قوت و ضعف ذهنی یک تیم یا ورزشکار را شناسایی کرده و راهکارهای عملی برای بهینهسازی ارائه دهد.» وی خاطرنشان کرد که در سطوح حرفهای بینالمللی، تیمهای روانشناسی ورزش به اندازه تیمهای پزشکی و فنی، ضروری و غیرقابل انکار هستند.
پرورش مربیان آگاه؛ کلید انتقال دانش به میدان عمل
وی در بخش دیگری از سخنان خود با محوریت تربیت نیروی انسانی متخصص افزود: «تأثیر واقعی روانشناسی ورزشی زمانی محقق میشود که دانش این حوزه به درستی و توسط افراد مجرب به بدنه ورزش کشور انتقال یابد. برای این منظور، طراحی و اجرای دورههای آموزشی تخصصی، کارگاههای عملی و دورههای کارآموزی برای مربیان در تمامی سطوح و ردههای سنی از ضروریات است. یک مربی آگاه به اصول روانشناسی ورزش، نه تنها میتواند عملکرد ورزشی را بهبود بخشد، بلکه نقش مؤثری در رشد شخصیتی، افزایش تابآوری و ارتقای سلامت روان ورزشکاران ایفا خواهد کرد.»
از قدرت نرم تا نقشه راه مربیان
مرتضی نظری به نقش ورزش به عنوان مؤلفهای اثرگذار در قدرت نرم کشورها اشاره کرد. وی با طرح مفهوم «سیاست در زمین بازی»، ورزش را عرصهای فراتر از رقابتهای بدنی و ابزاری مؤثر در دیپلماسی عمومی و ایجاد تصویری مثبت از کشور در عرصه بینالمللی دانست.
امیررضا شیرزادی به موضوع «روانشناسی نفوذ اجتماعی در ورزش سالمندی: فراتر از کلیشهها، به سوی انگیزشی پایدار» پرداخت. وی با نقد نگاه کلیشهای به ورزش در دوره سالمندی، بر لزوم استفاده از اصول روانشناسی اجتماعی برای ایجاد تغییرات رفتاری پایدار در این گروه سنی تأکید و بر نقش الگوسازی مثبت و ایجاد هویت گروهی در ترویج ورزش به عنوان بخشی از سبک زندگی سالمندان تأکید کرد.
ارائه نقشه راه علمی برای مربیان بر پایه نظریه اریکسون
در بخش پایانی و کاربردی این نشست، پیام رفیعیپور، مدرس دانشگاه، نقشه راه علمی برای مربیان را بر اساس نظریه مراحل رشد روانی-اجتماعی اریک اریکسون ارائه داد. وی با تطبیق مراحل کلیدی این نظریه با فرآیند ورزشی، بر ضرورت طراحی تمرینات و مداخلات مربیگری بر اساس نیازهای رشدی هر دوره سنی تأکید کرد. رفیعیپور به چند مرحله کلیدی اشاره نمود:
مرحله «سختکوشی در برابر حقارت» (سنین مدرسه): ایجاد حس شایستگی در ورزشکاران جوان از طریق طراحی تمرینات متناسب و تجربه موفقیت.
مرحله «هویت در برابر سردرگمی نقش» (نوجوانی): کمک به شکلگیری هویت فردی و جمعی نوجوان از طریق فعالیت ورزشی.
مراحل «صمیمیت در برابر انزوا» و «زایندگی در برابر رکود» (بزرگسالی): تأکید بر نقش ورزش در تحکیم روابط اجتماعی و ایجاد احساس مفید بودن.
رفیعیپور تصریح کرد: «یک مربی آگاه با درک این چارچوب نظری، میتواند مداخلات خود را بر پایه نیازهای رشدی ورزشکار طراحی کند و در نهایت، نه تنها یک ورزشکار کارآمد، که یک فرد متعادل، با اعتمادبهنفس و دارای هویت روشن پرورش دهد.»
این نشست تخصصی که با استقبال خوب جامعه ورزشی و دانشگاهی استان مرکزی روبرو شد، با پرسش و پاسخ حضار به کار خود پایان داد.