مفاهیم دینی بدون قالب هنری در حافظه اجتماعی تثبیت نمی‌شوند

به گزارش خبرگزاری برنا از قم، این مرجع تقلید در پیامی تصویری به آیین پایانی دهمین جشنواره فرهنگی هنر آسمانی در سالن همایش‌های بین المللی امام کاظم(ع) قم، با اشاره به نقش هنر در انتقال معارف الهی، اظهار کرد: دین زمانی در جامعه ماندگار می‌شود که بتواند با عقل، احساس و ادراک انسان ارتباط برقرار کند و هنر، ابزار این پیوند عمیق است.

وی با قدردانی از برگزارکنندگان این رویداد، توجه به هنر دینی را نشانه‌ای از درک صحیح نیازهای فرهنگی جامعه دانست و افزود: هنر دینی زمانی معنا پیدا می‌کند که بر پایه عقلانیت شکل بگیرد، در ساحت خیال به‌درستی پرداخته شود و خروجی آن در زندگی واقعی انسان قابل مشاهده باشد.

مبانی عقلانی هنر دینی

آیت‌الله جوادی آملی با تشریح ارکان هنر اصیل تصریح کرد: اگر اثری فاقد پشتوانه عقلانی باشد، هرچند جذاب و خلاقانه به نظر برسد، نمی‌توان آن را هنر انسانی و دینی دانست و چنین اثری در بهترین حالت، خیال‌پردازی است، از سوی دیگر، اندیشه‌ای که ریشه در عقلانیت دارد اما در قالب هنری پردازش نمی‌شود، قدرت اثرگذاری اجتماعی نخواهد داشت و به محدوده مباحث نظری و کتاب‌ها محدود می‌ماند.

وی ادامه داد: حتی در صورتی که اندیشه عقلانی در ساحت خیال به‌خوبی پرداخته شود، اگر نتواند با حس و ادراک مخاطب ارتباط برقرار کند و برای جامعه ملموس نباشد، همچنان ناقص خواهد بود؛ از این‌رو، هنر حقیقی حاصل پیوند هم‌زمان عقلانیت، خیال سامان‌یافته و ظهور عینی در زندگی اجتماعی است.

جایگاه معرفت در هنر

وی با تاکید بر ضرورت معرفت در خلق اثر هنری خاطرنشان کرد: کسی که به حقیقت جهان، آغاز و انجام هستی و سرنوشت انسان آگاهی ندارد، هرچند اثری زیبا ارائه کند، در واقع به نمایش بسنده کرده‌است و نه به خلق هنر؛ زیرا هنر حقیقی بر شناخت مبدا و معاد استوار است و بدون این شناخت، اصالت خود را از دست می‌دهد.

آیت الله جوادی آملی همچنین با اشاره به مفهوم ولایت گفت: سرپرستی حقیقی انسان و جهان از آنِ ذات اقدس الهی است و این ولایت در وجود پیامبران و اولیای الهی جلوه یافته‌است، در سطح اجتماعی نیز مومنان در چارچوب مسوولیت متقابل، به یکدیگر نقش هدایت و سرپرستی دارند و همین نگاه، زمینه‌ساز گسترش هنر دینی در جامعه می‌شود.

وی با بیان اینکه هنر ولایی توان انتقال مفاهیم عمیق را دارد، افزود: همان‌گونه که هنر در حوزه‌های علمی موجب فهم آسان‌تر مسائل پیچیده شده است، در عرصه معارف دینی نیز می‌تواند مفاهیمی را که پیش‌تر صرفا به‌صورت انتزاعی بیان می‌شدند، به زبان قابل فهم و اثرگذار به جامعه منتقل کند.

وی با اشاره به سه‌گانه شناخت جهان، صیانت از سنت‌ها و آراستن معنا بیان کرد: هنرمند دینی باید ابتدا به شناخت مبدا و معاد دست یابد، سپس در پاسداری از ارزش‌های الهی در جامعه نقش‌آفرین باشد و در نهایت، معقول‌ها را در قالبی زیبا و پذیرفتنی عرضه کند.

آیت الله جوادی آملی با یادآوری تلاش‌های شهید سید مرتضی آوینی و دیگر چهره‌های شاخص فرهنگی گفت: این افراد کوشیدند معارف قرآن و اهل‌بیت(ع) را از مسیر هنر به جامعه منتقل کنند و آثار آنان نمونه‌ای روشن از تحقق هنر دینی در بستر اجتماعی است.

وی تاکید کرد: اگر هنر الهی در جامعه جریان یابد، آثار آن در گفتار، نوشتار، رسانه‌ها و روابط اجتماعی نمایان خواهد شد و چنین هنری می‌تواند به تعمیق پیوندهای اجتماعی و ارتقای معنویت عمومی منجر شود.

جشنواره هنر آسمانی طی نزدیک به ۲ دهه فعالیت، به یکی از مهم‌ترین رویدادهای هنر دینی حوزه‌های علمیه در سطح ملی تبدیل شده است.

در دهمین دوره این این رویداد بیش از چهار هزار و ۲۰۰ اثر در بخش‌های تجسمی، نمایشی و آوایی به دبیرخانه ارسال شد.

انتهای پیام