مختاباد: شجریان این قدرت را داشت که موسیقی را سیاسی کند/ همه دوست دارند شبیه شجریان بخوانند/ همایون خیلی راه دارد

عبدالحسین مختاباد، آهنگساز و خواننده موسیقی سنتی ایران در رابطه با تاثیرات حضور محمدرضا شجریان در موسیقی سنتی به برنا گفت: محمدرضا شجریان توانست جوان ها را جذب موسیقی کند و با بهره گیری که از اشعار حافظ، سعدی، مولانا و دیگر شعرای بزرگ تاریخ ادبیات ایران داشت توجه مردم را به موسیقی سنتی جلب کرد. وی قدرت این را داشت که موسیقی را سیاسی کند و این خصلت خوبی بود. به عبارت دیگر ایشان توانستند ابعاد فرهنگی، هنری ، سیاسی و اجتماعی را که از ذوق و سلیقه ایشان برآمده بود را در یک مظنون بگنجاند.

*موسیقی ایران مدیون محمدرضا شجریان است

وی ادامه داد: باید بگوییم که موسیقی ایران مدیون محمدرضا شجریان است که نگاه و فکر جدیدی را در همه ابعاد به هنرمندان ایران داده است هم در بعد سیاسی، هم در بعد اجتماعی و هم در بعد اعتراضات اجتماعی. او هنرمندی است که توانسته در بخش های مختلف خود را نشان دهد و تاثیرات بسیار عمیقی را در تاریخ موسیقی ایرانی در طول این 30 و چندسال از خود نشان دهد.

*آوازهای شجریان نماد فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی دارد

* وی در پاسخ به این پرسش که آیا سبک و سیاق محمدرضاشجریان را می توان یک نوع انقلاب در حوزه موسیقی بدانیم یا خیر عنوان کرد: من مفهوم انقلاب را قبول ندارم ولی از اینکه توانسته موسیقی ایرانی را در بین اقشار مختلف جامعه مطرح کند خود از اهمیت بسیاری برخوردار است. مردم همیشه به شنیدن صدای استاد شجریان به دلیل اینکه آوازهایش یک نمادی از مسایل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است علاقه داشتند و این خود نشان دهنده یک تلاش و ذهن خلاق و دقیق در ارائه موسیقی ایرانی است. بنابراین در مردمی کردن موسیقی ایرانی باید بگوییم آقای شجریان دست توانایی را در این نیم قرن داشته است.

همه دوست دارند شبیه شجریان بخوانند

* وی در ادامه افزود: صدای آقای شجریان صدای خیلی خوبی است، ما در تاریخ موسیقی خواننده های خوبی داشتیم و در حال حاضر هم داریم یعنی صداهای مختلف در رنج های متفاوت که هر کدام اثر گذاری خود را داشته اند؛ آقای گلچین، ایرج و گلپایگانی را داریم که هر کدام در نوع خود تاثیراتی را گذاشته اند. حتی گاهی اوقات باید به دلیل تاثیرات فراوانی که میگذارند به عنوان یک موضوع جدی آسیب شناسی موسیقی ایرانی به آن بپردازیم. مثلا در یک دهه همه دوست داشتند شبیه ایرج یا گلپا بخوانند حالا همه دوست دارند شبیه شجریان بخوانند و این خود نشان دهنده قدرت و توانمندی این خواننده هاست. این امر بسیار سخت است و در عرصه موسیقی جهانی هم می بینید که کار خیلی دشواری  است که کسی مثل بتهوون آن را انجام می دهد.

80 درصد آثار شجریان را از حفظ هستم

*عبدالحسین مختاباد در رابطه با شاخص ترین و جذابترین اثر محمدرضا شجریان بیان کرد:با اینکه هیچ وقت توفیق نداشتم از نزدیک خدمت ایشان باشم و یاد بگیرم ولی باید بگویم که 80 درصد آثارش را شنیده ام و از حفظ هستم. البته در حال حاضر خیلی از آوازهای موسیقی ایرانی را از حفظ هستم از مرحوم اقبال گرفته تا طاهر و مرحوم بنان و آوازهایی که ایرج و گلپایگانی خوانده اند، ولی بیشترین وقت من صرف شنیدن آوازهای شجریان شده است و بر این باور هستم که برخی از آثارش بی نظیر اند مثل "اثر عشق"، "داند" که بی نظیر بود و "نوا" و "مرکب خوانی" که یک اثر کاملا فکر شده و عمیق در موسیقی و آواز است، "دستان" بسیار زیباست "بر آستان جانان "و ... همچنین کارهایی که با محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان انجام داده یک سبک و سیاق دیگری از منظر آوازی داشته است که این کارها را بعدا در دیگر آثار بعدی ایشان ندیدم. چند آواز بی نظیری که با محمد موسوی و استاد فرامرز پایور اجرا کردند.

شجریان هیچ وقت دنبال این نبود که گروه و دسته ای از او حمایت کنند

*عبدالحسین مختاباد درباره کم و کیف میزان حمایتی که در طی سال ها از محمدرضا شجریان شده، خاطر نشان کرد: آقای شجریان احتیاج به حمایت شخصی و کسی نداشته است چون هنرمندی است که مردم همیشه از وی استقبال می کنند که خود به تنهایی بهترین حمایت محسوب می شود. در واقع ما به عنوان هنرمندان احتیاج به حمایت از کسی ندارم  و باید بگوییم که "مرا به لطف تو امید نیست شر مرسان". در هر صورت جامعه یک هنرمند را قبول کرده، تعظیم کرده و برایش ایستاده و احترام گذاشته است در مقابل آن هنرمند کسانی که جلوی او را گرفته اند باید پاسخگو باشند، آقای شجریان هیچ وقت دنبال این نبود که شخصی گروهی و دسته ای و تفکری از ایشان حمایت کند ولی یک هنرمند زمانی که وارد یک کار هنری می شود اگر مسیرش درست باشد احتیاج به هیچ کس و هیچ متنی و جریانی ندارد.  آقای شجریان پای هنرش ایستاد و اگر آدم به هنر خود وابسته باشد احتیاج به حمایت کسی ندارد و به عبارت دیگر زمانی که مردم را داشته باشی احتیاج به هیچ کس نداری.

*عبدالحسین مختاباد با عنوان اینکه "محمدرضا شجریان خواننده ای بی نظیر است" در رابطه با تبحر وی در آهنگسازی و خوانندگی، خاطرنشان کرد: ایشان خواننده ای هست که حتما در تاریخ ماندگار می شود و در بسیاری از آثار موفقش هم آهنگسازان خوبی را انتخاب کرده ، این خصلت خوبی است که آهنگسازها دوست داشته باشند برای یک صدا بنویسند.

همایون خیلی راه دارد و باید در هنر خیلی زحمت بکشد

*خواننده قطعه "شبانگاهان" در پاسخ به این پرسش که آیا فرزند استاد شجریان یعنی همایون شجریان یک گام جلوتر از او برداشته یا نه عنوان کرد:  همایون شجریان تازه پا به عرصه هنر گذاشته و هنر زمانی که وارد این عرصه می شوی، فراز و نشیب های زیادی دارد. بعضی اوقات خواننده در اوج است و بعضی اوقات هم نزول می کند، این بالا و پایین رفتن ها نباید آدم را مغرور و دلسرد کند. در طول این سه دهه کار هنری می کنم بعضی اوقات در اوج بودم و یک مدت فراموش شدم و دوباره دارم کار می کنم. همایون شجریان خیلی راه دارد و در زمینه هنر باید خیلی زحمت بکشد و ایشان در یک بستری فعالیت می کند که توسط پدر بزرگوارش فراهم شده، باید خودش مثل یک فوتبالیست یا کشتی گیر به میدان بیاید و کشتی بگیرد و این آثار باید بتواند در منظر عموم و اهالی هنر و اهالی فکر چکش بخورد، در حال حاضر نمی شود که در این مورد قضاوت کرد.

هیچ کس نمی تواند بگوید آقای لطفی که آمد، جلیل شهناز دیگر نباید کار کند

وی ادامه داد: در هنر هیچ کس برتر از دیگری نیست و هر کسی کار خودش را می کند. آیا کسی می تواند بگوید فردوسی از حافظ بهتر است یا حافظ از سعدی بهتر و... در تاریخ هنر و ادبیات هر کسی کار خودش را می کند و کسی هم مزاحم کسی نیست این عرصه مثل کشتی نیست که یک نفر را زمین بزنی و بگویی من پیروز شدم و... یک هنرمند مثل یک نویسنده است و باید در طول سال ها کتاب و مطلب و مقاله بنویسد و بعدها یک عده قضاوت کنند. هیچ کس نمی تواند بگوید آقای لطفی که آمد، جلیل شهناز دیگر نباید کار کند .

*مختاباد در خصوص شاگردانی که در مکتب شجریان آواز آموخته اند و این که کدام یک از آنان توانسته اند در این زمینه موفق تر باشند گفت: اجازه دهید در این زمینه اظهارنظر نکنم، همه آن ها دوستان خوب من هستند در هنر باید خودت را عرضه کنی و این که در مکتب چه استادی آموخنه ای شاید از ارزش زیادی برخوردار نباشد.

*عبدالحسین مختاباد در خصوص آثار جدید خود بیان کرد: در تلاش هستم آثاری که از شعرای معاصر مانند شاملو شفیعی کدکنی اخوان ثالث و ... است را در استودیو ضبط کنم در خاتمه تولد استاد را تبریک می گویم و برای ایشان آرزوی سلامتی می کنم.