به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ زنان به عنوان نیمی از جمعیت کشور نیازهای متعددی دارند و با وجود اینکه در سال‌های اخیر فعالان این حوزه اقداماتی برای احقاق حقوق زنان در جامعه انجام داده‌اند اما همچنان مطالبات بانوان در زمینه‌های مختلف نیازمند بررسی و رسیدگی است. معصومه ابتکار، معاون زنان و امور خانواده ریاست جمهوری، در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری برنا به تشریح اقدامات انجام شده در حوزه زنان و خانواده پرداخت.
در سال‌های اخیر برخی لوایح از جمله ﻻﯾﺤﻪ ﺗاﻣﯿﻦ اﻣﻨﯿﺖ زﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﺸﻮﻧﺖ، لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان و .... به مجلس برای تصویب ارائه شده است. وضعیت این لوایح چگونه است. آیا عمر تصویب آنان به مجلس کنونی می‌رسد و اقدامات انجام شده به ثمر خواهدرسید؟
فرآیند تصویب لوایح و روندهای حقوقی در دولت و مجلس به‌دلیل ضرورت همه جانبه ابعاد آن وقتگیر است. ﻻﯾﺤﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻣﻨﯿﺖ زﻧﺎن برای اظهارنظر در قوه قضائیه است. براساس رایزنی‌های متعدد بعد از گذشت دو سال و با حضور آیت‌الله ابراهیم رئیسی به عنوان ریاست قوه قضائیه، این لایحه به مجلس با تغییرات فراوان بازگشت. به همین منظور مجددا به کمیسیون لوایح دولت رفته ولی لوایح فراوان دیگری هم در نوبت هستند. هرچند اقدامات کارشناسی و اعمال نظر دستگاه‌ها در این زمینه را شاهد بودیم.
وضعیت لایحه حمایت از کودکان چگونه است؟
لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان تقریبا 10 سال در مجلس رسوب کرده بود و به درخواست معاونت زنان با تصویب دولت در اولویت قرار گرفته است. مجلس هم در این زمینه اقدامات متعدد انجام داد و این لایحه طی سال گذشته در مجلس به تصویب رسید. شورای نگهبان سه بار از این لایحه ایراد گرفت. هفته گذشته نیز آخرین ایرادات لایحه برطرف شد. امیدواریم مشکلی در شورای نگهبان درباره این لایحه وجود نداشته باشد و این لایحه برای اجرا و قانون ابلاغ شود. تصویب این قانون در راستای همکاری با دولت است.
در خصوص زنان سرپرست خانوار چه اقداماتی صورت گرفته است؟
لایحه دیگر با عنوان زنان سرپرست خانوار در دست داریم که امیدواریم بتوانیم قانون برنامه ششم را در زمینه زنان سرپرست خانوار اجرا کنیم. از این‌رو تشکیل یک ستاد و برنامه بین بخشی برای زنان سرپرست خانوار در دست اقدام است. منتظریم تا این لایحه در مجلس تصویب شود. در صورت تصویب می‌توان اقدام مناسبی برای زنان سرپرست خانوار انجام داد. هم‌اکنون 10 لایحه در زمینه زنان برای دولت ارسال شده است. برخی دیگر نیز در مرحله تدوین نهایی است. برای تمامی این موضوعات سند پشتیبان تدوین و از سال گذشته نشست‌های مشترک با قم برگزار شده است. برای مثال سال گذشته 5 نشست در قم با صاحب نظران علما و مراجع نشست‌های فقهی برگزار شد. در هفته آینده نشست‌های حقوقی را به شکل مجازی خواهیم داشت.
درباره میزان خشونت علیه زنان در معاونت زنان و خانواده پژوهشی انجام شده است؟
در دولت اصلاحات پژوهش‌های مفصلی درباره این موضوع انجام شده است. از سوی دیگر دستگاه‌های مرتبط با خشونت علیه زنان همچون سازمان بهزیستی گزارشاتی در این باره ارائه کرده‌اند. پژوهش‌های پراکنده‌ای در زمینه زنان نیز وجود دارد. در ضمن سند پشتیبان در این باره برای دولت و کمیسیون لوایح مجلس ارسال شده دارای پژوهش‌های جامع در زمینه زنان است.
طرحی با عنوان گفتگوی ملی خانواده در دست دارید. در خصوص این طرح توضیحی ارائه می‌کنید؟
از سال 96 گفت‌وگوی ملی خانواده انجام شده است. طرح ملی با هدف تقویت و استحکام خانواده ایرانی، مشکلات خانواده را تحت بررسی قرار می‌دهد. برای مثال مشکلات شایع خانواده‌ها از جمله نارسایی‌های اقتصادی، فقر، اعتیاد و دیگر مسائل آسیب‌زا بررسی شده است. همچنین در این اقدام روی مسائل اقتصادی بررسی‌های زیادی صورت گرفت در حالی که مسائلی همچون وضعیت معیشتی خانوار، اعتیاد و ... متولی دارد اما در این اقدام معاونت زنان و خانواده به مسائل زنان و خانواده توجه داشته است. تقریبا در این مطالعات و پیمایش ملی خانواده که با همکاری جهاد دانشگاهی انجام شده نشان دهنده مشکلات خانواده‌های ایرانی است. در این پیمایش به مسئله خشونت نیز توجه شده است. با بررسی مسائل در خانواده باید به این امر تاکید کرد که روزبه‌روز افراد با مشکلات متعدد مواجه می شوند اما خانواده‌ها به شکل مناسب نمی‌توانند با هم ارتباط برقرار کنند. برای مثال برخی از خانواده‌ها برای هم وقت نمی‌گذارند، حرف یکدیگر را گوش نمی‌دهند. این قضیه خیلی راحت به سوءتفاهم منجر می‌شود و این سوءتفاهم نیز به خشونت و درگیری ختم خواهد شد. در حالی که اگر مهارت خوب گوش دادن به کارگرفته شود. اگر نظر یکدیگر با احترام شنیده شود می‌توان اختلافات را به شکل مناسب حل و فصل کرد. در گفت‌وگوی ملی خانواده این مقوله از جایگاه ویژه برخوردار است. گفت‌وگوی ملی خانواده در فاز دوم نیز اجرایی است و یکی از مهمترین طرح‌هاست. از سوی مقام معظم رهبری در زمینه سیاست‌های کلی خانواده ماموریت داریم. از سوی دیگر در قانون 102 برنامه ششم و یک ماموریت هم رئیس جمهور دستور داده که باید برای خانواده ایرانی اقدامات مناسب انجام دهیم. تا قبل از این مطالعات فراوان در این باره انجام شد. در سال 95 حدود 5 هزار مطالعه در زمینه خانواده انجام شده است، اما دریغ از اینکه بتوان از این مطالعات سیاست‌هایی را برای حل‌وفصل مسائل خانواده اعمال کرد. یکی از کارهای مهم در زمینه مهارت‌های ارتباطی است. این پروژه به شکل مناسب پیشرفته است. وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم دستگاه‌ها و بخش‌های غیردولتی در این حوزه فعالیت‌های متعدد انجام داده است. امید است در موضوع مهارت‌های گفت‌وگو بتوان اقدامات مناسب انجام داد.
در این طرح‌ها بحث های بین نسلی هم وجود دارد؟
گفت‌وگو بین نسلی نیز از اهمیت ویژه برخوردار است. مهمترین چالش این است که در شرایط کنونی فرزندان با والدین کنار نمی‌آیند و مهارت حل و فصل مسائل را نیاموخته‌اند. بنابراین روابط همچنان در تنش است. خیلی به ندرت شاهد تفاهم بین فرزندان و والدین هستیم. هم اکنون اقدامات در زمینه انجمن ارتباطات و مجموعه پادکست‌ها و برنامه‌ای با عنوان رادیو نسل انجام می‌شود.
بر اساس بررسی‌های انجام شده از سوی کارشناسان میزان خشونت علیه زنان و کودکان در ایام قرنطینه خانگی افزایش یافته است. نظر شما در این رابطه چیست؟
این مقوله طبیعی است. این مشکلات در تمامی دنیا رخ داده است. اعضای خانواده در شرایط کرونایی استرس داشته و دائم در کنار هم هستند. از سوی دیگر شاهد فشارهای اقتصادی در خانواده‌ها هستیم، طبیعتا شاهد افزایش تنش‌ها در خانواده‌ها هستیم. در این وضعیت دولت سعی کرده از بعد معیشتی شرایط را برای خانواده‌های ایرانی متعادل کند. در این زمینه بسته‌های حمایتی، کمک‌های معیشتی، یارانه، تسهیلات و ... برای کاهش فشارهای اقتصادی توزیع شده است. فشارهای اقتصادی را نمی‌توان از بین برد بلکه می‌توان شدت آن را کاهش داد. هرچند در کنار آن هم باید در کنار تقویت مهارت‌ها اقدامات فراوان انجام داد. بخشی از این قضیه شامل آموزش مهارت‌ها در قالب پادکست‌ها ارائه می‌شود. این موضوعات در قالب تاب‌آوری در جوامع فعال شده است. در این زمینه نشست‌هایی با حضور هزار و 200 نفر از سازمان‌های مردم نهاد در 4 روز در 8 منطقه برگزار شده است. این اقدام کمک ویژه‌ای به فعالیت تشکل‌ها کرده و با جدیت مورد بررسی قرار می‌گیرد.
ادامه دارد