سیدجلال ساداتیان، یک کارشناس حوزه بینالملل، در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا در خصوص چالشهای تهاتر کالا با سایر کشورها گفت: تهاتر اگر بین یک سازمان و نهادهای مرتبط باشد کار سادهای است؛ این مساله با وجود سادگی قیمتگذاری و معادلسازی به دلیل مابهالتفاوتهایی که ممکن است وجود داشته باشد، مشکلاتی ایجاد خواهد کرد.
او ادامه داد: گاهی هم نهادی که میخواهد کالا را تهاتر کند، به کالایی که در ازای آن میگیرد نیاز ندارد و باید آن را باز به یک نهاد دیگر بدهد که این موضوع نیز، پیچیدگیهایی ایجاد خواهد کرد.
به گفته ساداتیان اگر یک سازمان وجود داشته باشد که نیازهای همه دستگاهها را بسنجد و کالاهای دریافتی را بررسی کند، ممکن است که تا حدودی مشکلات تهاتر را برطرف کند که این مساله هم موانع خاصی دارد. برای مثال در زمانی که شرکت بازرگانی دولتی در کشور وجود داشت، نفت را با کالاهای اساسی مورد نیاز ما تهاتر میکرد که خود این مسئولیت، پیچیدگی های زیادی داشت.
این کارشناس حوزه بینالملل ادامه داد: در سطح کشور با تنوع بالای نیازمندیها و کالاهای صادراتی مواجه هستیم. این مساله تهاتر گسترده را بسیار پیچیده میکند.
او ادامه داد: علاوه بر این حتی اگر سازمانی برای این کار ایجاد شود، میتواند بستری گسترده را برای فساد و رانت ایجاد کند. از این رو باید یک مکانیزم دقیق تعریف و جزئیات آن مشخص و تعیین شود و یک دستگاه خاص همه هماهنگیها را در این وسعت ایجاد کند. همچنین باید ابزاری برای ارتباطات تعیین شود که این تهاتر منجر به فوت زمان، فساد و رانت و ... نشود در غیر این صورت، تهاتر فقط محدود و در حد چند شرکت مرتبط باهم شدنی است.
ساداتیان توضیح داد: برای مثال، شرکتهای فولاد در مقابل کک که دریافت میکنند فولاد خاصی را تحویل میدهند و این میتواند نمادی برای تهاتر محدود باشد.
او اظهار کرد: بهتر است راههایی برای انتقال پول پیدا شود که به مراتب بهتر از تهاتر است و در این راستا باید مطالعات دقیق و مشورت با کارشناسان صورت بگیرد تا راههایی برای انتقال پول اقلام صادراتی پیدا کنند.2/5