به گزارش برنا از اراک ، دکتر مریم یارمحمدی توسکی افزود: کرونا بحرانی پیش‌بینی نشده در سطح گسترده بود که تبعات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و جانی زیادی در پی داشت، حال این رسالت گروه‌های مرجع و اندیشه‌ورز است که با پژوهش‌های میدانی و کنکاش‌های عمقی، علاوه بر مداخلات هدفمند برای مهار بحران فعلی به پیامدهای پس از کرونا بیاندیشند و الگوهای کارآمد و مشارکتی را برای اصلاح ضعف‌ها و بهبود زیست مناسب اجتماعی را ارایه دهند.
وی گفت: شیوع کرونا در واقع تشکیل کلاس درس جهانی برای بازاندیشی شیوه زندگی مدرن بود و در این راستا هر جامعه برای حفظ و تداوم زیست اجتماعی خود ملزم به تغییراتی گسترده شده است و می‌طلبد با دقت آثار بحران‌آفرین و آسیب‌های به‌جای مانده از این تهدید بیولوژیکی را ارزیابی کرده و از دریچه بازنگری و شناخت رفتارهای ریسکی و خطا را با بازاندیشی، اصلاح در همه سطوح کلان، میانی و خرد مناسبات اجتماعی در قالبی درازمدت و کارآمد مسیر زندگی آتی خود را امن‌تر کند.
عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی اراک بیان کرد: شیوع کووید ۱۹ تهدیدهای جدی و فرصت‌هایی را ایجاد کرده، به‌طور مثال در حوزه زیست و آموزش مجازی، نوآوری‌ها و یا حداقل گوشزدهایی را در برداشته است.
دکتر توسکی ادامه داد: لزوم تقویت زیرساخت‌های اینترنتی، مهارت‌ورزی در عرصه مجازی، بسط آموزش‌های مجازی در همه لایه‌های اجتماعی و عبور از شیوه‌های سنتی نظام تعلیم و تربیت از موضوعاتی است که باید از هم‌اکنون در روال امور کارگزاران قرار بگیرد و همانطور که انقلاب الکترونیکی همه مناسبات انسان عصر مدرن را دگرگون ساخت و تصور بهره‌برداری آن تنها در تجارت و مناسبات مالی، تبلیغات، ارتباطات عمومی اجتماعی بود باید نگاه‌ها فراتر رود.
وی ادامه داد: بازنگری در حوزه آموزش کشوربا توجه به مناطق مختلف و متنوع جفرافیایی و آب و هوایی باید کاربردی‌تر باشد و آموزش غیرحضوری عمیق‌تر شود و از این منظر نیاز است که به درستی از ظرفیت فضای مجازی بهره گرفته شود.
دکتر توسکی بیان کرد: اگرچه اقدام وزارت آموزش و پرورش در راه‌اندازی آموزش مجازی همزمان با شیوع کرونا قابل تقدیر است اما نیاز دارد که ضعف‌های آن با نگاهی تیزبین به نقد و نظر درآید، چرا که دوره آموزش معلم‌محور به سر آمده و باید شیوه نظام تعلیم و تربیت مبتنی بر بینش افزایی، پرورش استعداد و خلاقیت، استفاده بهینه از زمان، مهارت‌جویی مجازی و تقویت روحیه پرسشگری به پیش برود.
وی یادآور شد: بر اساس آمار منتشره ۲۰ درصد دانش‌آموزان دسترسی به عرصه مجازی و فناوری مبتنی بر اینترنت نداشته‌اند و شاید کرونا تلنگری بود تا به این مهم توجه شود، مهارت‌آموزی کاربردی در عرصه اینترنت و پیام‌رسان‌ها و بهبود زیرساخت‌های لازم در نظام تعلیم و تربیت بایستی مورد توجه قرار گیرد و کیفیت آموزش‌در سطوح مختلف مدرسه و دانشگاه حداقل ، برای دوران پساکرونا نیاز به طراحی، تجهیز و اصلاحات اصولی دارد.
رئیس انجمن جامعه شناسی استان مرکزی ادامه داد: درس دیگر بحران کرونا توجه جدی به آسیب‌پذیری دهک‌های متوسط و پایین جامعه است که به نظر متخصصان اپیدومیولوژیست‌ها و دیگر متخصصان حوزه پزشکی، بحران کرونا، یگانه بحران زیستی نبوده و نیست و هر چه به‌ظاهر توانمندتر و مجهز به تکنولوژی‌های مدرن می‌شویم، دستکاری و مداخلات انسان به محیط زیستش گسترده‌تر دشده و اگر مدیریت نشود، فاجعه های انسانی دیگر قابل پیش بینی است.
این استاد دانشگاه ازاد اسلامی یادآور شد: باید در این بازنگری گسترده ، امنیت زیستی، اقتصادی و اجتماعی همه قشرهای اجتماعی از جمله شاغلان در کسب و کار سنتی، خرده فروشان، کارگران فصلی و مشاغل آزاد دیده شود و از فضای مجازی در این عرصه نیز می‌توان بهره جست.
دکتر توسکی افزود: برای مثال نیاز است متولیان و تصمیم‌سازان کلان اقتصادی آمادگی مناسب و کارا را در تداوم بحران کرونا و بحران‌هایی از این دست ایجاد کنند و مشکل درآمدزایی در این شرایط برای طبقات محروم، پایین و متوسط جامعه بسیار جدی و مهم است.
وی خاطرنشان کرد: کرونا علاوه بر اینکه نواقص نظام حمایتی و رفاه اجتماعی را نشان داد، آینه‌ای از اهمیت جلوه‌های همبستگی اجتماعی و مشارکت‌جویی را در بحران هویدا کرد و شاید یک نگاه مهم کارگزاران و حلقه مدیریتی کشور پس از مهار کرونا این موضوع باشد که بر حذف کارهای موازی در نهادها و ساختارها تاکید کنند، مدیریت منابع فکری و مالی را در اولویت قرار دهند و از سوی دیگر همکاری بین بخشی بر مبنای راهبردهای اصولی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی را سرفصل کار قرار داده و با مطالعه ضعف‌ها در ساختار حمایتی ترمیم لازم در این حوزه صورت بگیرد.
رئیس انجمن جامعه شناسی استان مرکزی بیان کرد: تقویت گفتمان بازاندیشی از موضوعات ضروری در مدیریت پس از کرونا است و نیاز است که اتاق‌های فکر و استفاده از ایده‌های صاحبان اندیشه و علم به صورت عملی در مدیریت جمعی و حل مشکلات لحاظ شود.
توسکی گفت: حوزه اندیشه‌ورزی و مشارکت با اهل فن و تخصص نیاز عصر جدید است و این مهم موقت و لحظه‌ای نیست و باید در کنار این اصل مشارکت نهادینه شده مردم در لایه های مختلف ضمانت اثربخشی در تصمیمات و سیاستگزاری‌ها بیابد و امید است که با مشارکت اجتماعی، نشاط و بالندگی فکری و سرمایه اجتماعی ایجاد شده ، آهنگ توسعه منسجم‌تری داشته باشیم.
عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی اراک گفت: شوک ناشی از بحران زیستی بیولویکی کرونا نباید مسئولان را از لزوم و اهمیت تغییراتی که باید در سبک زندگی، امور کارگزاری مردم و لایه‌های خدمات اجتماعی و فرهنگی مورد نیاز غافل کند بلکه باید از فرصتی که پیش آمده نهایت بهره را برد تا توانمندی‌های مقابله با بحران‌های ناشناخته را همدوش با ترمیم خسارات کرونا بهبود داد.
توسکی گفت: تغییر رفتارهای مردم در سطح بهداشتی، مناسبات درون خانواده، توجه به استعدادها و پرورش و باروری آن‌ها تفکر در خصوص آسیب‌هایی که سبک زندگی مدرن دارد از جمله موضوعاتی است که با شیوع کرونا در جامعه ایجاد شده و باید با برنامه‌های کارامد در راستای تقویت آن کوشید.
وی افزود: شیوع کرونا فرصتی ایجاد کرد که نهاد خانواده تقویت و به‌عنوان یک واحد رسمی هویت مجدد یابد، اگر چه این فرصت دل خود، تهدیداتی را هم داشته که در جای خود باید بررسی شود اما، فرصت ایجاد شده قابل تامل است و این درس مهمی بود که شاید خیلی از سیاست‌گذاری‌های متوجه خانواده این‌قدر در زمان کوتاه، نمایان نشده باشد و اهمیت خانواده، توانایی و راه‌گشایی آن در در مواجهه با بحران کرونا خود را نشان داد.
رئیس انجمن جامعه شناسی استان مرکزی ادامه داد: توانمندسازی و تقویت نهاد خانواده با الگوهای اثربخش رکنی در موقعیت‌های بحرانی محسوب می‌شود که باید آن را با حمایت‌های ساختاری ضعف‌ها و نواقص خود ترمیم کرد .
استاد علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: سرمایه اجتماعی به‌عنوان یکی از داشته‌های پایه هر جامعه تعیین کننده توفیق برنامه و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و اجتماعی یک کشور است که تاکنون به این مهم با وجود مطالعات متعدد ملی و دانشگاهی توجه در خور نشده است.
دکتر توسکی افزود: سرمایه اجتماعی ضامن تحقق رشد و توسعه دیگر انواع سرمایه از جمله سرمایه اقتصادی، انسانی و فرهنگی است و خوشبختانه در بحران کرونا سرمایه اجتماعی در سطح خرد و بین فردی و تاحدی گروهی احیا شد و فرصت خوبی است که تلاش شود شعاع این سرمایه مجدد متولد شده افزون شود.
وی گفت: تنها سرمایه‌های اقتصادی و قدرت سیاسی در خط مقدم و تعیین کننده نیستند بلکه این سرمایه اجتماعی است که بر کیفیت ساختار جامعه اثر می‌گذارد و می‌طلبد که برای پسا کرونا در سایه شفافیت، اعتمادسازی و بازنگری در رویه‌های مشکل دار کوشش شود و درس‌های آموخته از کرونا عملیاتی شود و اصلاحات لازم به موقع و اصولی صورت بگیرد.
رئیس انجمن جامعه شناسی استان مرکزی تصریح کرد: انسان جزئی از چرخه جهان هستی و طبیعت است بنابراین تفکر در زمینه سبک زندگی فردگرا، مدرن و مصرفی و تلاش برای حذف نواقص آن شاید از موضوعاتی است که کرونا با جدیت آن را زیر سئوال برد و لزوم پیش‌آمادگی در برابر هر بحرانی از این دست را گوشزد کرد.
دکتر توسکی با تاکید بر اینکه راهبردها در حوزه زیست پساکرونا نباید در حد شعار و حرف باشد، گفت: باید به موضوعات نیازمند تحول و اصلاح، برای پساکرونا خردمندانه، عمیق و با برنامه نگریست و از پرسشگری و تفکر نقادانه در این سامان موضوعات هراسی نداشت.
وی یادآور شد: لزوم بازنگری در نظام سلامت و توجه ویژه به بهداشت روان، بهبود نظام اطلاع رسانی بحران، ضرورت بالا بردن استانه تحمل مردم در مصائب و نگاه علمی به کنترل مخاطرات خشونت، فقر و آسیب در همه دوران‌ها از جمله در شرایط سخت کرونا، از موضوعاتی است که پس از کرونا باید تصمیم سازان اجرایی و حوزه تفکر و اندیشه کشور به صورت جدی به آن بپردازند.
این استاد دانشگاه آزاد اسلامی افزود: هر کنشگر اجتماعی نیاز دارد که چتر حمایتی موثر و کارآمد را برای شرایط احتمالی بحران داشته باشد و این تکلیف ساختار کلان نظام اجتماعی است که مداخلات لازم را داشته باشد و با تدابیر درست و تغییرات عظیم در کارویژه‌های عملی بتواند شرایطی ایجاد کند که در صورت تکرار بحران ،جامعه آگاهانه توان عبور از معضلات را با کمترین خسارت جانی، مادی و معنوی داشته باشد.