به گزارش خبرگزاری برنا در اصفهان؛ در بالا دست رودخانه زاینده رود، سدی در 110 کیلومتری غرب اصفهان واقع شده که افتتاحش و اولین آبگیری های آن به سال 1349 باز می‌گردد، پیش از انقلاب اسلامی نام این سد، شاه عباس کبیر بود که به سد زاینده رود تغییر یافت، این سد شامل تاسیساتی چون: سد قوسی زاینده رود، سد تنظیمی زاینده رود، نیروگاه زاینده رود، ایستگاه پمپاژ اصلی و ایستگاه پمپاژ تکمیلی است.
از منابع تامین کننده سد زاینده رود که حجم مفید آن حدود 1.45 میلیون متر مکعب است، می‌توان به چشمه دیمه، چشمه نمک، آب زری، آب نالشگران، آب چم دره، آب دره قاضی، رودخانه پلاسجان و .... اشاره کرد که در آبگیری این سد سهیم هستند.
این سد از 28 بخش با مقطع افقی ذوزنقه ای به عرض متوسط 16 متر تشکیل شده است که بتوسط درزهای ساختمانی هیلکوئیدال از یکدیگر تفکیک شده اند، همچنین در بدنه سد تأسیساتی چون: آبگیرهای نیروگاه برق آبی، آبگیرهای تحتانی، تخلیه کننده های طغیان، تونل و گالری های افقی تعبیه شده است.
روند آماده سازی سد زاینده رود به دست مهندسین ایرانی وفرانسوی حدود سال 1345
یکی از بخش های مهم سد زاینده رود، نیروگاه برق آبی آن است، این نیروگاه به منظور تأمین قسمتی از برق مورد نیاز شبکه، احداث شده که کار این نیروگاه شبانه روزی است و چون میزان آب خروجی از توربین ها در شبانه روز متغیر می باشد لذا سد تنظیم کننده در فاصله چهار کیلومتری پایاب سد اصلی بنا شده است تا بتوان بطور یکنواخت آب مورد نیار پایین دست سد را تأمین کرد، تولید روزانه نیروگاه تابع مقدار آب مورد نیاز پایین دست است که توسط معاون بهره برداری شرکت ابلاغ می‌شود.
پس از آن که سد اصلی یا همان سد قوسی شکل در سال 1349 ساخته شد، در فاصله ی 4 کیلومتری پایین دست آن در سال 1350 یک سد تنظیمی توسط شرکت های فرانسوی و به منظور ذخیره و تنظیم آب خروجی از سد اصلی احداث شد که این سد تا به امروز مراحل زیر را پشت سر گذاشته است:
گفتنی است اکنون که سد زاینده رود در آستانه 50 سالگی قرار داد، رودخانه زاینده اوضاع مساعدی را دارا نیست چراکه چند سالی است جریان این رودخانه در ماه های مختلف سال قطع و یا وصل می‌شود که این امر ضررهای جبران ناپذیری را به اکوسیستم این رودخانه و باتلاق گاوخونی وارد کرده است که از مسئولان انتظار می‌رود به پیاده کرده طرح‌ها و ایده های هوشمندانه تری در خصوص قطع نشدن جریان رودخانه زاینده بپردازند.
به گزارش خبرگزاری برنا در اصفهان، از روز گذشته ششم تیرماه سال جاری، حجم آب خروجی سد زاینده رود جهت برطرف شدن نیازهای آبی باغ‌های غرب استان اصفهان افزایش یافت که حجم تخصیص یافته به این باغات برابر یکصد میلیون متر مکعب و حجم آب موجود پشت سد در حال حاضر حدود 641 میلیون متر مکعب است.