اعتیاد جوانان از دلایل فردی تا نقش خانواده ها ومحیط / آموزش ،خود آگاهی ورشد معنوی ناجی جوانان از چنگال مواد مخدر

به گزارش خبرگزاری برنا لرستان - گروه اجتماعی ؛ 26 ژوئن برابر با 5 تیر روز جهانی مبارزه با مواد مخدر نامگذاری شده است .

 کنفرانس بین‌المللی مبارزه با اعتیاد و قاچاق مواد مخدر از تاریخ 17 تا 26 ژوئن 1987 در شهر وین در جهت  عزم سیاسی ملت‌ها برای  مبارزه با پدیده ویرانگر  و  مخرب مواد مخدر تشکیل شد و در آن سندی با عنوان C.M.O به تصویب کشورهای شرکت‌کننده رسید.

در کشور ما نیز هفته مواد مخدر که در تیرماه برگزار می شود مسلما یک بازه زمانی است تا بیشتر بر پدیده مخرب وویرانگری چون اعتیاد خصوصا در قشر جوان تمرکز کنیم و بردلایل  بروز ودر جهت فهم وشناخت  راهکار هایی برای  پیشگیری ومقابله با  آن تحقیق کنیم .

برهمگان آشکار است که   اعتیاد یک پدیده مخرب اجتماعی است زیرا آثار نامطلوب و عواقب وخیم آن تنها دامن‌گیر شخص معتاد نمی‌شود بلکه همه افرادی را که به گونه ای با معتادان وابستگی و ارتباط نزدیک دارند فرا می گیرد.

از طرفی در تمام جوامع بیماری اعتیاد به زندگی  قشر جوان گره خورده است . به این معنی که جوانان بنابه روحیات و شور وهیجانات جوانی وشکننده بودن وجودی شان بیشتر در معرض این پدیده مخرب قرار دارند چه بسیار که اعتیاد در عنوان نوجوانی وسنین کمتر انسانی را در چنگال گرفته و در اوج جوانی اورا چون برگ درخت برچیده و به کام مرگ فروبرده است .

یک کارشناس مسائل اجتماعی در تعریف اعتیاد  به خبرگزاری برنا می گوید:  اعتیاد یک بیماری روانی، اجتماعی و اقتصادی است که بر اثر فعل و انفعال تدریجی در بین انسان و مواد شیمیایی تحت تاثیر یک سلسله شرایط و اوضاع و احوال خاص روانی اقتصادی، اجتماعی و سنتی به وجود می‌آید و قطعاً این وابستگی مشکلاتی را به همراه دارد.

افشین میرزاپورمی افزاید : اعتیاد به مواد مخدر انواع مختلفی دارد مثلا برخی از اعتیاد ها به مصرف بیش از اندازه داروهای هستندکه برای خواب بهتر و یا آرامش اعصاب مصرف می شوند که مصرف آنها مجاز نیست. دیگر اعتیاد به الکل و مواد مخدر است که بدترین نوع اعتیاد به حساب می‌آید. دسته بعدی اعتیاد به داروهایی است که از آنها برای ترک اعتیاد به عنوان مخدر قوی تر استفاده می شود متادون با قرص b۲ رایج‌ترین این داروهاست که به شدت اعتیاد آورهستند و نباید بدون تجویز پزشک مصرف شود.

 *دلایل فردی اعتیاد

به نظر می رسد تحقیقات در خصوص موضوع مهمی چون اعتیاد همچنان ادامه داشته باشد و این پژوهش ها ابعاد مختلف روانشناسی و اجتماعی و .... را در برمی گیرد تا جاییکه این پژوهشهاهم  نشان می دهد این بیماری مخرب دلایل متعددی برای نفوذ ورخنه به زندگی افراد دارد .

 این تحقیقات اگر نوک پیکان را به سمت جوانان قرار دهد بدون شک عوامل فردی را از عمده دلایل  گرایش جوانان به اعتیاد می داند.

میرزا پور با بیان اینکه شاید بتوان گفت که عمده ترین دلایل اعتیاد افراد به مصرف مواد مخدر دلایل فردی می باشند ، معتقد است :  عوامل فردی موثر که باعث گرایش جوانان به اعتیاد می‌شود شامل مواردی  مثل  فشارهای عصبی بیش از حد، فشارهای تحصیلی مانند بحران کنکور و بیداری های شب امتحان ، عدم آگاهی فرد از مضرات مواد مخدر، اختلال های شخصیتی مانند انزوا و کمبود اعتماد به نفس، شخصیت‌های متزلزل و رشد نیافته، تمایل به زندگی بدون مشکل، انگیزه های درمانی برای کاهش درد بدون تجویز پزشک ،کنجکاوی است.

* نقش خانواده ها در اعتیاد جوانان

 این جامعه شناس دلایل خانوادگی را در روند اعتیاد نیز موثر می داند و اضافه می کند: فقر و شرایط بد مالی دلیل اعتیاد جوانان به اعتیاد نیست بلکه بسیاری از افراد در خانواده های ثروتمند نیز در دام اعتیاد می‌افتند کمبود محبت از طرف والدین، افراط در محبت و جلوگیری از رشد استقلال فردی، محدودیت بیش از اندازه تبعیض بین فرزندان ، رفاه بیش از اندازه ، اجازه ندادن به تلاش فرزندان، اعتیاد یکی از اعضای خانواده ،فقر مالی ،دانش ناکافی والدین.

 اما از دلایل فردی و خانوادگی که بگذریم عوامل  محیطی نیز در بروز این پدیده وسوق دادن جوانان به سمت این بلای ویرانگر موثر است .

میرزا پور با اشاره  مهمترین عوامل سوق دادن افراد به سمت مواد می گوید : این عوامل عبارتند از  دسترسی آسان به مواد مخدر، بیکاری و عدم اشتغال زایی ،اختلاف طبقاتی شدید، فرهنگ محل زندگی، ارتباط با افراد ناباب.

*نقش آموزش واصول تربیتی در مقابله با مواد مخدر

 بنا به یک قاعده در صورت شناخت صورت مسئله می توان راهکارهایی نیزبرای پیش گیری نیز به کاربست . این موضوع در خصوص مبارزه با بیماری اعتیاد نیز صدق می کند واز منظر محققان می توان با به کاربستن شیوه های  درست وکارسازتربیتی و آموزشی به عنوان یک راهکار فوق العاده موثر وپایه  با مواد مخدر در بین جوانان مقابله جدی کرد؛همچنین برنامه ریزی دولت ها در زمینه  آگاهی رسانی به عموم مردم خصوصا خانواده ها نقش کلیدی ایفا می کند.

میرزا پور   یادآور می شود :تربیت اصولی و حمایت صحیح والدین از فرزندان نه تنها می‌تواند باعث پیشگیری از ابتلا به اعتیاد شود بلکه در درمان اعتیاد نیز می‌تواند به شدت موثر باشد اگر بتوانیم جوانانی که در دام اعتیاد افتاده اند را به درستی راهنمایی کنیم قطعاً در تجربه یک ترک اعتیاد بدون بازگشت به آنها کمک کردیم.

به گفته این روانشناس و کارشناس  اجتماعی   اعتیاد معضلی است که یک شبه به وجود نیامده که یک شب از بین برود بلکه باید با برنامه‌ریزی آن را از بین برد همه ما با تعامل برای ریشه‌کن کردن آن دست به دست هم دهیم چون بسیاری از معتادان در اثر بیکاری و یا مشکلات خانوادگی به مواد مخدر روی می آورند که باید این عوامل را ریشه یابی کرد از این رو رسانه‌ها در جهت آگاهی سازی خانواده‌ها و جامعه می‌تواند نقش خود را به خوبی ایفا کند آموزش و پرورش و مدارس نیز نقش کلیدی رو در این زمینه می‌توانند ایفا کنند معلمین و اساتید باید به علم روز برای مبارزه با آسیب‌های اجتماعی مجهز باشند و کلاس‌های دانشگاهی هم جزوه محور نباشند بلکه محلّی برای شنیدن آرا و نظرات و درد دلهای دانشجویان برای حل معضلات شود دولت نیز در این مسیر می‌تواند به سازمان‌های مردم نهاد که در امور کارآفرینی و اشتغال  توانایی های لازم را دارند اعتماد کند و بخشی از این بحران اجتماعی را به این سازمان‌ها بسپارد.

* خود آگاهی معنوی سلاحی برعلیه اعتیاد

 بدون شک امر آموزش و  دست یابی به یک خود آگاهی  در خصوص آثار مخرب اعتیاد بر زندگی   مهمترین سلاح یک جوان برای مقابله با موادمخدر و به تعبیری دیگر معتاد نشدن است .

از سویی دیگر  همین خود آگاهی و برانگیخته شدن قوای روحی ومعنوی می تواند حتی افرادی با سابقه زیاد اعتیاد و معتادین متهاجر  را نیز از دام شوم اعتیاد نجات بخشدوبه زندگی بازگرداند .

 این موضوع امروز خودش را در  کلاس های  موسوم به  NA نشان می دهد. به طوریکه برخی از افرادی که سابقه چندین وچند سال اعتیاد داشته اند نیز امروز به یمن حضور واستفاده از این کلاس ها به زندگی بازگشته و افرادی مفید در جامعه شده اند.

 محمود که بیش از ده سال سابقه اعتیاد دارد در خصوص دلایل  اعتیاد خود می گوید: من در محیط کار معتاد شدم البته قبلا سابقه سیگار کشیدن را داشتم  ولی به هر شکل تحت تاثیرمحیط کاری خود وافرادی که دراین محیط به عنوان صاحبان کار من  مواد مخدر مصرف می کردند معتاد شدم .

 او می افزاید : مسلما من نیز در طی این مدت آسیب های خودم را دیده و به خانواده هم آسیب هاوخسارات زیادی نیز وارد کرده ام ولی شکر خدا  ابتدابا حضور در کمپ های ترک اعتیاد و بعد از آن با شرکت در کلاس های  NAوطی کردن تمام قدم ها وگان های مربوط به آن توانستم اعتیاد را شکست دهم الان 15 سال است که پاک هستم ومشغول به کار هستم تشکیل خانواده ام داده ام و زندگی خیلی خوبی دارم.

 محمود که الان در یکی از دستگاه های اداری مشغول به کار است، اضافه می کند: من با ترک اعتیادم  توانسته ام علاوه بر اینکه به زندگی عادی بازگردم به یک خود آگاهی معنوی نیز دست پیدا کنم  ولااقل می توانم اعتراف کنم نگاهم به زندگی عوض شده است  ودیگر دنیا را تیره وتار نمی بینم.

 او  یادآور می شود: اگر جوانان موضوع  خود آگاهی و رشد روحی را در زمینه آثار مخرب اعتیاد جدی بگیرند مسلما یاهرگز به سمت اعتیاد نمی روند یا اگر هم معتاد شده اند می توانند ترک کنند و آدم بهتری شوند .

 *اعتیاد یک بیماری است

 به هر جهت تلاش های دولت در امر مبارزه با مواد مخدر موثر وتاثیر گذار وقابل تقدیر است ولی شک نباید کرد بنا به تاکیدات کارشناسان بحث آموزشی وتربیتی امری موثر است که باید بیشتر مورد توجه دولت قرار بگیرد .

 از همه مهمتر باید عموم مردم خصوصا خانواده ها درک کنند  اعتیاد نه یک جرم وجنایت هولناک بلکه یک بیماری است ومی توان با ارتقا خود آگاهی  فردی و عمومی  راهکارهای سازنده ای برای ریشه کن کردن این بلای خانمانسوز به کار گرفت.

گزارش :عاطفه صادقی - خبرگزاری برنا لرستان