پشت پرده مافیای زباله‌های تهران چه می‌گذرد؟/ سازمان مدیریت پسماند شهرداری پاسخگو باشد

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ طبق ماده 79 قانون کار، کار کردن کودکان زیر 15 سال ممنوع است اما وقتی از خانه بیرون می‌آئید محال است یکی از این کودکان را نبینید؛ از سرکوچه گرفته تا متر و اتوبوس و چهارراه‌ها که هرکدام به کاری مشغول هستند. یکی فروش گل، یکی فالگیر، یکی واکس و...

از میان همه این کودکان، زباله گردها بحث برانگیزترین کودکان کار هستند که گویا هیچ‌کسی به فکر آنها نیست. کودکانی که دست‌های خود را در زباله‌هایی سرشار از انواع آلودگی‌ها و بیماری‌ها می‌کنند و این کار برای آنها تبدیل به شغل شده است.

سازمان مدیریت پسماند شهرداری یکی از نهادهایی است که می‌تواند این کودکان زباله‌گرد را شناسایی و جمع‌آوری کند چراکه سود کار این کودکان به جیب پیمانکاران شهرداری می‌رود.

بنابراین جمع آوری آنها اصلا کار دشواری نیست و مدیریت پسماند می‌تواند به راحتی از طریق پیمانکاران خود این کودکان و باندهایی که آنها را دور هم جمع کرده‌اند را شناسایی کند اما اینکه چه مافیایی وجود دارد که مانع جمع آوری این کودکان می‌شود مشخص نیست، مسئله‌ای که بارها جامعه شناسان و نمایندگان مجلس در مورد آن صحبت کردند اما هیچ فایده‌ای نداشته و این کودکان همچنان وجود دارند و در زباله‌ها روز خود را شب می‌کنند.

تفکیک پسماند یکی دیگر از وظایف سازمان مدیریت پسماند است که در این زمینه هم عملکرد مناسبی نداشته است. خسارت ناشی از عدم مدیریت پسماند در کشور 44 هزار میلیارد تومان برآورد شده که ناشی از عدم مدیریت پسماند دفن غیراصولی آن و نبود تفکیک از مبدأ است.

سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان دستگاهی که مسئولیت نظارت بر اجرای قانون مدیریت پسماند در کشور را دارد طی سال‌های اخیر اقدامات مثبتی برای مدیریت پسماند در کشور انجام داده اما در حوزه اجرا به نظر می‌رسد مجموعه شهری در این عرصه هنوز نتوانسته است به طرحی جامع و توانمند نزدیک شود.

بیزینس سازمان مدیریت پسماند با طلای کثیف/ جمع نکردن کودکان زباله گرد به نفع سازمان مدیریت پسماند است

اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست، با اشاره به سوءاستفاده سازمان مدیریت پسماند از زباله‌ها گفت: زباله، طلای کثیفی است که به عنوان منبع درآمد قرار می‌گیرد و اتفاقا از این طریق دزدی‌های فراوانی هم می‌شود.

او افزود: عده‌ای از کودکان زباله‌گرد که معمولا اهل افغانستان هستند به‌صورت شبانه لباس‌های مشکی می‌پوشند و در تاریکی شب، داخل سطل‌های زباله را می گردند و آنها را جمع آوری می‌کنند.

کهرم گفت: سازمان مدیریت پسماند زباله‌های تهران را روزانه با مبلغ میلیاردی به شرکت‌های خصوصی می‌فروشد و این شرکت‌ها زباله‌ها را به کهریزک فرستاده در تسمه‌های نقاله مورد تفتیش قرار می‌گیرند به این ترتیب علاوه بر پیدا شدن اشیای قیمتی مثل طلا، الماس، انگشتر و... زباله‌ها تبدیل به کمپوست می‌شوند اما چون کیفیت بالایی ندارند با قیمت پائین به کشاورزان فروخته می‌شوند.

این کارشناس محیط زیست عنوان کرد: در این میان سازمان مدیریت پسماند از این طلای کثیف به‌عنوان بیزنس استفاده می‌کند و پول میلیاردی می‌گیرد بنابراین برای او اهمیتی ندارد که زباله‌ها تفکیک می‌شوند یا خیر.

کهرم با اشاره به عدم جمع آوری کودکان زباله‌گرد ادامه داد: اگر کودکان زباله گرد جمع آوری شوند دیگر کسی باقی نمی‌ماند تا این زباله‌ها را جمع کند و به پیمانکاران بدهد بنابراین جمع نکردن کودکان زباله گرد به نفع سازمان مدیریت پسماند است.

این کارشناس محیط زیست با اشاره به خطرات عدم تفکیک پسماند برای مردم گفت: اگر سازمان مدیریت پسماند زباله‌ها را تفکیک نکند میزان آلودگی، میکروب، جانوران موذی و... در سطح شهر افزایش پیدا می کند و این باعث انواع بیماری در مردم می‌شود.

کهرم اظهار کرد: وظیفه سازمان مدیریت پسماند این است که بهداشت و سلامت عمومی مردم شهر را تامین کند و اجازه ندهد چیزی باعث شود جلوی این وظیفه گرفته شود.

سازمان مدیریت پسماند در تفکیک زباله‌ها کوتاهی می‌کند/ شنیده می‌شود عده‌ای با همکاری سازمان مدیریت پسماند مانع از جمع‌آوری کودکان زباله‌گرد می‌شوند

علی زنجانی، نماینده مجلس شورای اسلامی، با اشاره به اهمیت تفکیک پسماند گفت: در گذشته مدیریت پسماند برعهده شهرداری‌ها بود و حتی کلان شهرهایی مانند تهران، تبریز و مشهد توانستند به خوبی مدیریت کنند اما شهرستان‌های کوچک به دلیل اینکه درآمد نداشتند و حتی برای پرداخت حقوق کارگرشان مانده بودند به مشکل برخوردند.

او افزود: باوجود اینکه الان اقدامات بسیار خوبی در زمینه تفکیک پسماند صورت گرفته اما سازمان مدیریت پسماند تمکین نمی‌کند به همین دلیل در تفکیک پسماند دچار مشکل هستیم.

این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس یازدهم تصریح کرد: درخصوص تفکیک پسماند، اختیارات کاملا مشخص است اما کسانی که متولی این امر هستند کوتاهی می‌کنند.

زنجانی با اشاره به علت عدم جمع‌آوری کودکان زباله‌گرد گفت: یکی دیگر از مقوله‌هایی که مرتبط با زباله‌هاست، کودکان زباله‌گرد بوده که بسیار مظلومانه در سطل‌های زباله روز و شب خود را می‌گذرانند و به انواع و اقسام بیماری‌ها مبتلا می‌شوند.

او افزود: سازمان مدیریت پسماند اگر احساس مسئولیت داشته باشد به راحتی می‌تواند کودکان زباله‌گرد را جمع آوری کند اما بحث اینجاست که همه به فکر منفعت خود هستند.

این نماینده مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: شناسایی کودکان زباله‌گرد حتی یک هفته هم زمان نمی‌برد مخصوصا الان که در بسیاری از نقاط سطح شهر دوربین‌های مدار بسته وجود دارد و به راحتی می‌توان کودکان را شناسایی و آنها را ساماندهی کرد.

زنجانی اظهار کرد: سازمان مدیریت پسماند به راحتی می‌تواند کودکان زباله‌گرد را ساماندهی کند چراکه این کار نیاز به اقدامات اطلاعاتی و امنیتی ندارد.

این نماینده مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: شنیده می‌شود همکاری عده‌ای با شهرداری یا سازمان مدیریت پسماند مانع از جمع‌آوری کودکان زباله‌گرد می‌شوند که بنده اطلاعات دقیقی از این موضوع ندارم اما اگر مدیران خیریه یا کسی در این خصوص اطلاعاتی مستند داشته باشند، بنده به عنوان عضوی از مجلس شورای اسلامی و کمیسیون اجتماعی حتما پیگیری خواهم کرد.

او افزود: اگر چنین چیزی به ما گزارش شود حتما متولیان امر را به مجلس احضار می‌کنیم و از آنها می‌خواهیم پاسخگو باشند.

زنجانی تصریح کرد: ان‌شاءالله در کمیسیون اجتماعی که در آینده نزدیک کارش را شروع می‌کند حتما درمورد تفکیک پسماند و کودکان زباله‌گرد بحث خواهیم کرد تا برای آن تصمیم‌گیری کنیم.

منفعت‌طلبی سازمان مدیریت پسماند از کودکان زباله‌گرد

روح‌الله بابایی صالح، عضو سابق هیات رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس، با اشاره به عدم جمع‌آوری کودکان زباله‌گرد توسط سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران گفت: از آنجایی‌که کودکان کار در حوزه کاری بهزیستی هستند این سازمان باید در مدیریت پسماند طرح دعوا کند که یکی از راه‌های کسب درآمد کودکان کار جمع‌آوری پسماند و فروش آنهاست به‌طوری‌که اگر زباله‌گردی تمام شود حجم زیادی از کارِ این کودکان از بین می‌رود.

او افزود: متاسفانه کسی به فکر این گروه از جامعه نیست و سازمان مدیریت پسماند شهرداری نیز تنها به فکر سود و منفعت خود است وگرنه جمع آوری این کودکان از طریق پیمانکاران کار دشواری نیست.

عضو سابق هیات رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اگر مدیریت پسماند دلش بسوزد با همکاری دستگاه قضایی می‌تواند به راحتی کودکان مشغول به زباله‌گردی را جمع‌آوری کند.

بابایی صالح تصریح کرد: بچه‌هایی که در هر منطقه‌ مشغول زباله گردی می کنند کاملا قابل شناسایی هستند حتی مردم ساکن آن محله‌ها این افراد را هم می‌شناسند بنابراین فقط کافی است سازمان مدیریت پسماند شهرداری افرادی که از این کودکان زباله می‌خرند را شناسایی کنند و با طرح شکایت در دستگاه قضایی بساط کار آنها جمع شود اما چون این اتفاق نمی‌افتد و این سازمان پیگیر نمی‌شود چرخه کودکان زباله‌گرد همچنان در جریان است و قطعا بدتر هم خواهد شد.

این نماینده سابق مجلس شورای اسلامی با اشاره به آسیب‌هایی که عدم جمع‌آوری کودکان زباله‌گرد به دنبال دارد، گفت: اولین مشکلی که جمع نکردن کودکان کار برای جامعه ایجاد می‌کند شیوع بیماری‌های مختلف است.

او افزود: از آنجایی که این کودکان در زباله‌ها زندگی می‌کنند به انواع بیماری‌ها مبتلا شده و ناقل آن می‌شوند که این برای همه مردم خطرناک است و امکان سرایت آن حتی به شهرهای دیگر هم وجود دارد.

بابایی صالح عنوان کرد: این روزها با شیوع ویروس کرونا در کشور، وضعیت این کودکان در مرز هشدار قرار دارد و باید برای آنها فکری کرد.

نماینده مردم در مجلس دهم شورای اسلامی در پایان گفت: در کمیسیون اجتماعی مجلس پیشین چندین بار با بهزیستی و نیروی انتظامی نشست‌هایی برگزار کردیم اما این کار نیاز به عزم جدی و همکاری بین دستگاهی دارد که تا الان صورت نگرفته است.

مدیریت پسماند در تهران وضعیت مطلوبی ندارد/ تخلف در حوزه مدیریت پسماند عادی شده است

فاطمه اکبرپور، رئیس اداره محیط زیست انسانی استان تهران، در این رابطه گفت: مدیریت پسماند در تهران وضعیت مطلوبی ندارد و نحوه تفکیک و چرخه اداره آن مورد تائید مجموعه محیط زیست نیست. در سال های اخیر مدیریت پسماند و نحوه اداره آن تعریف و متولیان آن تعیین شده اند.

او افزود: قانون به صراحت اعلام کرده مدیریت و تفکیک پسماند به عهده شهرداری‌هاست. در تهران نیز متولی این حوزه سازمان مدیریت پسماند است. 

این مقام مسئول در محیط زیست تهران ادامه داد: عرصه زباله‌گردی و این معضل چندین منشا دارد. نخست برخی پیمانکاران هستند که طرف قرارداد شهرداری تهران بوده و برخی نیز ریشه در افراد مستقلی دارد که از کودکان کار نیز استفاده می‌کنند و سبب شده‌اند تا زباله‌گردی گسترش پیدا کند.

اکبرپور ضمن انتقاد از نحوه تعبیه مخازن زباله در سطح شهر تهران اذعان کرد: تا زمانی که زباله و پسماند در دسترس باشد معضل زباله‌گردی همچنان وجود خواهد داشت و با شیوع کرونا این امر بر همگان ثابت شد. شهرداری باید وضعیت این مخازن و سطل‌های رو باز را مشخص و مشکل زباله‌گردی که آفت‌های بهداشتی و زیست محیطی دارد، برطرف کند.

رئیس اداره محیط زیست انسانی استان تهران گفت: این باور در مجموعه شهری ایجاد شده که این‌گونه مدیریت در عرصه پسماند اشتباه است و به صورت پایلوت در مناطق کوچکی از تهران مخازن را در اختیار مجتمع‌ها قرار داده‌اند اما این طرح به نظر می‌رسد در کل تهران قابل اجرا نباشد و ضعف‌هایی دارد و باید مشخص شود در بافت قدیمی و برای مثال پائین‌تر از محدوده انقلاب چه برنامه‌ای دارند زیرا طرح فعلی که در دستور کار دارند در آن مناطق قابل اجرا نیست.

او افزود: مجموعه شهرداری از دادستانی یک حکم اخذ کرد تا با کمک نیروی انتظامی با زباله‌گردی برخورد کند اما متاسفانه به نظر می‌رسد تخلف در این زمینه عادی شده و شاهد هیچ‌گونه برخوردی نبودیم و هر روز در برخی از خیابان‌های این پدیده مشاهده می‌شود.

اکبرپور تاکید کرد: پدیده زباله‌گردی باید مورد توجه شهرداری قرار گیرد و فارغ از مسئله کرونا باید حتما توسط شهرداری سامان‌دهی شود زیرا صرفا تبعات بهداشتی ندارد بلکه تبعات فرهنگی و اجتماعی و زیست محیطی هم دارد. مشکل زباله‌گردی حاصل یک برهه زمانی کوتاه مدت نیست و در کوتاه مدت نیز حل نخواهد بود.

این مسئول محیط زیست استان تهران در پایان گفت: بارها به سازمان مدیریت پسماند و شهرداری تذکر داده شده تا مدیریت پسماند را سامان‌دهی کنند اما تا این لحظه اتفاق جامعی رخ نداده است. امید است در طرح هوشمندسازی مدیریت پسماند این ضعف‌ها برطرف شود اما تا زمانی که اجرایی نشود نمی‌توان در مورد آن قضاوت کرد.

زیر ساخت‌های سازمان پسماند شهرداری ضعیف است/ عملکرد فعلی مدیریت پسماند شهرداری مورد تائید نیست/ آسیب‌های بهداشتی در کمین شهروندان

حسن پسندیده، مدیرکل دفتر پسماند سازمان حفاظت محیط زیست کشور، در این رابطه گفت: پیمانکاران زیادی در حوزه مدیریت پسماند به فعالیت می‌پردازند که خود تبدیل به یک چالش در این عرصه شده است. از سوی دیگر ضرورت اصلی این حوزه این است که تفکیک از مبدا صورت گیرد. این به معنای استفاده از این مخازن روباز و غیراستاندارد در سطح شهر نیست.

او افزود: شهرداری باید شرایط را فراهم کند که شهروندان از همان ابتدا و از مبدا زباله‌های خود را تفکیک کنند. در این زمینه ضروری است گونه‌های مختلف زباله جداگانه دریافت و حمل شوند. 

مدیرکل دفتر پسماند سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ضعف‌های امروز مدیریت پسماند اذعان کرد: زیرساخت‌های این حوزه در سطح شهر بسیار ضعیف است و پوشش کامل شهر در حوزه تفکیک نامطلوب است و از مبدا به صورت کامل صورت نمی‌گیرد.

پسندیده با اشاره به ارزش بالای پسماندهای خشک افزود: پلاستیک، شیشه و بسیاری دیگر از زباله‌های خشک دارای بهای قابل توجهی هستند و اگر این زباله‌ها به خوبی بازیافت شود و در یک چرخه صحیح قرار گیرد می‌تواند بهره اقتصادی درخوری برای شهر داشته باشد که در این حوزه نیز باید تلاش بیشتری صورت گیرد.

او گفت: بازیافت اگر به درستی انجام شود تا حد زیادی می‌تواند هزینه‌های مدیریت پسماند را کاهش دهد. مخازنی که در سطح شهر برای زباله‌های عمومی تعبیه شده باید به‌صورت مکانیزه جمع‌آوری شود و در سایت‌های دفن زباله‌ها مورد پردازش قرار گیرد.

مدیرکل دفتر پسماند سازمان حفاظت محیط زیست با انتقاد از نحوه مدیریت تفکیک زباله‌ها و دفن پسماند در شهر تهران اظهار کرد: مدیریت و تفکیک فعلی زباله ها مورد تائید مجموعه محیط زیست نیست. پسماندها نباید در مخازن شهری تفکیک شوند و باید این مقوله در خانه‌ها و در محل سکونت اجرایی شود. 

پسندیده افزود: شهرداری موظف است زیرساخت‌های این حوزه را هر چه سریع‌تر آماده کند تا از تبعات بهداشتی و زیست محیطی آن جلوگیری شود. شهرداری اگر قصد دارد در این حوزه از پیمانکاران استفاده کند باید از شرکت‌های معتبر و دارای صلاحیت استفاده کند.

این مقام مسئول در پایان با تاکید بر در خطر بودن جان زباله گردان گفت: نحوه فعلی مدیریت زباله‌ها و پسماندها جان افراد زباله گرد و دوره گرد را با خطر جدی مواجه کرده و عملا فضایی برای تخلف در این حوزه به وجود آورده و در آینده نیز می تواند عواقب زیست محیطی خطرناکی برای شهر داشته باشد.

انتهای پیام: 3