قدیمی ترین سنگ مرقد امام رضا(ع)، سنگ مرمری با ابعاد 40 30 و قطر 6 سانتی متر است که در اوایل قرن ششم بر مزار امام(علیه السلام) نصب شد.
این سنگ از نفایس بسیار ارزشمند موزه آستان قدس رضوی، از نظر تاریخی است و اهمیت فوق العاده ای دارد. سه کتیبه در حاشیه سنگ و یک کتیبه در سطح محرابی شکل آن به خط کوفی شکسته نقش بسته است .
دومین سنگ مرقد امام(علیه السلام)، به ظاهر سنگی از جنس مونسار(مرمر سفید آهکی) است که به جای سنگ قبلی بر مزار امام(علیه السلام) جای داشته و آگاهی چندانی از چگونگی آن به دست نیامده است .
سومین سنگ مزار حضرت، سنگی مرمر بسیار ممتاز از معدن توران پشت یزد است. این سنگ به رنگ سبز چمنی با ابعاد 20/2 در 10/1 و قطر یک متر و وزن 3600 کیلوگرم است که همزمان با تعویض و نصب ضریح پنجم در سال 1379 هجری قمری در حرم مطهر، درون ضریح بر مرقد امام(علیه السلام) نصب شد.
سنگ پیشین مضجع شریف امام(علیه السلام) به لحاظ قدمت و آسیب دیدگی، همزمان با تعویض و نصب ضریح جدید با حضور مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای(مد ظله العالی) تعویض و به جای آن سنگ جدید با محتوای الهام بخش هنری و آیات الهی بر مضجع نورانی امام(علیه السلام) نصب شد .بر سطح این سنگ جدید، علاوه بر کلمات مقدس و الهام بخش، تاریخ ولادت و شهادت امام هشتم(علیه السلام) نقش بسته است.
متن کتیبه سنگ مضجع امام رضا(ع)
آنچه بر سطح سنگ جدید مرقد امام رضا(علیه السلام) حک شده، بدین شرح است:
«هذا هو المرقد الشریف للامام التقی النقی الصدیق الشهید، وارث الانبیاء والمرسلین، ثامن الائمه المعصومین من اهل بیت رسول رب العالمین، حجه الله علی الخلق اجمعین، سیدنا و مولانا ابی الحسن الرضا علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله و سلامه علیهم اجمعین. ولد بالمدینه فی الحادی عشر من ذی القعده عام 148 و استشهد بطوس فی آخر صفر سنه 203 من الهجره النبویه و قد جدّد هذا المضجع المطهر عام 1418 ه .ق»
ترجمه متن کتیبه
«این مرقد شریف امام پرهیزگار، پاک، راستگو، شهید و وارث پیامبران و فرستادگان پروردگار، هشتمین فرد از امامان معصوم اهل بیت پیامبر خدای جهانیان، حجت خدا بر تمام موجودات عالم، آقا و مولای ما ابوالحسن رضا، علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب(علیه السلام)، که سلام و درود خداوند بر تمام آنان باد. در روز 11 ذی العقده سال 148 هجری قمری در مدینه متولد و در آخر ماه صفر سال 203 از هجرت پیامبر، در شهر توس شهید شد و این مرقد مطهر در سال 1418 هجری قمری بازسازی شد».
اشعار حک شده بر سنگ مضجع
دو بیت زیر نیز از اشعاری است که حضرت به قصیده دعبل ملحق فرموده اند و بر سنگ مضجع حک شده است:
و قبر بطوس یا لها من مصیبه الحت علی الاحشاء بالزّفرات الی الحشر حتی یبعث الله قائماً یفرّجُ عنا الغمّ و الکربات
«قبری در طوس است، چه عجب مصیبتی است، مصیبت آن با ناله های دردناک، آتش حسرت را تا روز قیامت در درون می افروزد تا اینکه خداوند قائمی را برانگیزد و اندوه و سختی ها را از ما برطرف سازد».
آیات حک شده بر سنگ مضجع
علاوه بر موارد ذکر شده آیاتی نیز از کلام الله مجید نیز زینت بخش سنگ شده است:
بالای سر مبارک: «یا ایتها النفس المطمئنه ارجعی الی ربک راضیه مرضیه فادخلی فی عبادی و ادخلی جنتی»
پیش روی مبارک: «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل بیت و یطهرکم تطهیراً»
پشت سر مبارک: «سلام علی آل یاسین انا کذالک نجزی المحسنین انه من عبادنا المؤمنین»
پایین پای مبارک: «یا ایها الذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم»
زیر خط های کتیبه نوشته شده است:
«سلام علی آل طه و یس سلام علی آل خیر النبیین
سلام علی روضه حل فیها* امام یباهی به الملک و الدین»