به گزارش گروه روی خط رسانه های خبرگزاری برنا، از اوایل تیرماه که خبر تصویب پیش‌نویس برنامه ۲۵ ساله همکاری ایران وچین در دولت جمهوری اسلامی ایران اعلام شد، موجی از واکنش‌ها به این توافق آغاز شد.
در این مدت درباره مفاد توافق، تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌های زیادی شده و وزیر خارجه یکی دو نوبت با حضور در مجلس به تشریح جزئیات این برنامه و آخرین وضعیت آن پرداخته است. مقامات و مسؤولان وزارت خارجه نیز در گفتگو‌ها و سخنرانی‌هایی به رفع ابهام از این توافق پرداخته‌اند. اما همچنان حرف و حدیث‌ها وجود دارد و جالب این‌که رسانه‌ها و مقامات آمریکایی نیز پا‌به‌پای رسانه‌های ایرانی، این توافق و موضع دو کشور ایران و چین در این زمینه را دنبال می‌کنند. سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری دیروز ریشه‌های این مساله را تشریح کرد و با بیان این‌که هجمه‌ها به برنامه همکاری ۲۵ ساله ایران و چین ریشه خارجی دارد، گفت: طرف‌های مختلف فکر می‌کنند جمهوری اسلامی ایران با این برنامه همه تحریم‌های ظالمانه را بی‌اثر می‌کند که البته بیجا هم فکر نمی‌کنند.در گزارش امروز به بررسی برخی واکنش‌های رسانه‌ها و مقامات آمریکایی به توافق ایران و چین و ریشه‌های آن پرداخته ایم.
روزنامه‌های آمریکایی درباره توافق چه می‌گویند
یکی از آخرین تحلیل‌های رسانه‌های آمریکایی درباره سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین، تحلیلی است که دیروز در روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال منتشر شد و این روزنامه تاکید کرد این توافق به‌دنبال کاهش فشار‌های آمریکا علیه هر دو کشور است و آن‌ها نشان دادند در برابر فشار آمریکا، راه چاره دارند.
نویسنده این مقاله با بیان این‌که دو کشور سعی دارند از طریق «شراکت گسترده» فشار‌های آمریکا را خنثی کنند، گسترش همکاری میان پکن و تهران را به روابط پر تنش هر دو طرف با آمریکا ارتباط داده و نوشته است: «پکن و تهران درگیر رابطه‌ای پرتنش با واشنگتن هستند. چین وارد یک جنگ تجاری با آمریکا شده و اقتصاد ایران در حال دست و پنجه نرم کردن با تحریم‌های آمریکاست.»
روزنامه نیویورک‌تایمز هم که مدعی است به سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین دست پیدا کرده، نوشته است که این سند در صورت نهایی شدن می‌تواند ضربه‌ای عظیم به فشار‌های واشنگتن علیه تهران وارد کند.
این روزنامه یکی دو روز قبل، طرح همکاری ۲۵ ساله ایران و چین را ضربه‌ای به سیاست فشار حداکثری دونالد ترامپ دانست وبا تاکید بر این‌که همکاری ایران و چین به روابط دو کشور با آمریکا ضربه خواهد زد، آورده است: این طرح مشارکتی در صورتی که به‌نحو تشریح‌شده اجرایی شود، کانون تنش‌های جدید و بالقوه‌ای در روابط رو به افول چین و آمریکا خواهد بود. طرح مذکور همچنین ضربه‌ای عظیم به سیاست ستیزه‌جویانه دولت آمریکا علیه ایران وارد خواهد آورد.
خط‌دهی رسانه‌های غربی
واکنش‌های رسانه‌های آمریکایی به سند همکاری ایران و چین محدود به همین یکی‌دو نمونه نیست و حساب توییتری فارسی وزارت خارجه آمریکا، از اولین رسانه‌هایی بود که به فضاسازی علیه سند همکاری ایران و چین پرداخت و نوشت: ظریف اصرار می‌ورزد که هیچ موضوع مخفی در مورد قرارداد با چین وجود ندارد. هیچ موضوع مخفی در مورد عهدنامه ترکمن‌چای نیز وجود نداشت، به‌جز این‌که هزینه آن را مردم ایران پرداختند. قرارداد ایران و چین، یا همان ترکمن‌چای دوم، به همان قیمت تمام می‌شود.
پس از آن، بی‌بی‌سی فارسی خط خبری انتقاد از این سند همکاری را آغاز کرد و بار دیگر از مشابهت این سند با توافق ترکمن‌چای صحبت کرد.
جالب اینجاست که پس از این گزارش‌ها، رسانه‌های ضدایرانی در شرایطی که هیچ جزئیاتی از سند همکاری ایران و چین منتشر نشده، اعداد و ارقام عجیبی در این زمینه منتشر و ادعا‌هایی مطرح کردند که از جمله آن‌ها می‌توان به واگذاری جزیره کیش به چینی‌ها و استقرار نیرو‌های نظامی چین در ایران اشاره کرد. نکته جالب این‌که ریشه خیلی از این اعداد و ارقام و ادعا‌ها به یک خبر مبهم از سوی یک سایت انگلیسی با نام «پترولیوم اکونومیست» و بازنشر آن از سوی سایر رسانه‌ها برمی‌گردد.
این ادعا‌ها در روز‌های اخیر بار‌ها از سوی مقامات وزارت خارجه کشورمان رد شده و آن‌ها تاکید کرده‌اند که هنوز دو کشور وارد جزئیات نشده‌اند و صرفا کلیات سند همکاری به تصویب دولت جمهوری اسلامی ایران رسیده است. سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به این ادعا‌ها تاکید کرد: نه از واگذاری جزایر ایرانی خبری است و نه حضور نیروی نظامی و نه سایر موهومات! شگرد کهنه دروغ‌پردازی و انتشار اطلاعات غلط برای دریافت جزئیات و اطلاعات صحیح که توسط دشمنان منافع دو ملت به‌جد پیگیری می‌شود، راه به جایی نخواهد برد.
نگرانی‌هایی که بی‌سابقه نیست
البته چنین اقداماتی از سوی رسانه‌های غربی و آمریکایی بی‌سابقه نیست و هرگاه شاهد نزدیکی ایران و کشور‌هایی نظیر چین و روسیه بوده‌ایم موجی از انتقادات و فضاسازی علیه این روابط شکل گرفته است. از جمله این اقدامات می‌توان به فضاسازی غرب علیه همکاری ایران و روسیه در جریان نبرد با تروریست‌های تکفیری در سوریه اشاره کرد. به عنوان مثال؛ در ماجرای فرود و سوختگیری جنگنده‌های روسی در پایگاه شهید شاهرخی همدان برای بمباران تروریست‌ها در سوریه، جنجال گسترده خبری با حمایت رسانه‌های خارجی به‌راه افتاد و ادعا‌هایی درباره این‌که ایران، پایگاه نظامی خود را در اختیار نیرو‌های نظامی روسیه قرار داده است، منتشر شد و برخی رسانه‌های داخلی نیز به انتقاد از این مساله پرداختند؛ در حالی که بسیاری از حواشی مطرح‌شده در این ماجرا هیچ پایه و اساسی نداشت.
سیاست درست
یکی از دلایل مخالفت آمریکایی‌ها و کشور‌های غربی با گسترش چنین روابطی، همان دلیلی است که روزنامه‌های آمریکایی در این یکی دو روز به آن اشاره کرده‌اند؛ تضعیف فشار‌های حداکثری آمریکا علیه ایران. از سوی دیگر چنین تعاملات و اسنادی را می‌توان در چارچوب رویکرد نگاه به شرق در نظر گرفت که از یک‌سو پاسخی است به عدم حسن‌نیت اروپا و آمریکا در روابط با ایران و از سوی دیگر فرصتی است برای حفظ منافع ملی ایران و مقابله با تحریم‌هایی که کشور‌های غربی عامل آن‌ها هستند.
ایران به‌صورت بالقوه این توانایی را دارد که جریان انرژی به سمت شرق را با همکاری چینی‌ها تضمین کند و علاوه‌بر این، ایران همانند چین درخصوص عدم دخالت قدرت‌های بزرگ در امور داخلی کشورها، هم‌نظر و خواهان به‌وجود آمدن نوعی نظام چندقطبی در دنیاست. کنار گذاشتن تمام قطعات این پازل نشان می‌دهد که جهتگیری حرکت ایران به سمت شرق کاملا درست و بجا بوده است.
در چنین شرایطی تداوم همکاری‌های این‌چنینی میان ایران و چین می‌تواند بیش از گذشته آمریکا و اروپا را در تحت فشار قرار دادن ایران ناکام کند و همان‌طور که روزنامه دولتی گلوبال‌تایمز چین نوشته به انزوای آمریکا منجر شود.
این روزنامه در گزارش خود با رد سیاست یکجانبه‌گرایی آمریکا در امور جهانی از جمله خروج از توافق جامع قدرت‌های هسته‌ای جهان با ایران (برجام)، خاطرنشان کرد که رویکرد فشار آمریکا علیه ایران و چین بیشتر به زیان و انزوای خود آمریکا منجر می‌شود.
منبع: روزنامه جام جم