به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، شرکت پالایش نفت بندرعباس در حالی بیست و سومین سال حضور خود در عرصه صنعت پالایش نفت کشور را پشت سر می‌گذارد که در طول فعالیت خود علاوه بر اجرای ماموریت و رسالت اصلی خود مبنی بر تولید فرآورده‌های نفتی، حرکت در راستای توسعه کمی و کیفی فرآورده‌های خود با هدف پاسخ به الگوی مصرف جامعه و صیانت از محیط زیست با تولید سوخت پاک مطابق با استانداردهای روز دنیا را نیز، در برنامه های اصلی خود قرار داد.
جایگاهی که امروز پالایشگاه نفت بندرعباس به عنوان تنها پالایشگاه تصفیه نفت خام سنگین در ایران و خاورمیانه پس از بیش از دو دهه فعالیت مستمر ایستاده است بیانگر تلاش و جانفشانی شبانه‌روزی کارکنانی است که در یکی از سخت ترین شرایط کاری چه به لحاظ نوع کار و چه به لحاظ شرایط آب و هوایی با تعهد و مسئولیت پذیری و تکیه بر دانش و اطمینان به توان داخلی، علاوه بر تولید با نگاه به آینده موجبات رشد و توسعه آن را فراهم کردند.
پالایشگاه نفت بندرعباس به عنوان مدرنترین پالایشگاه نفت خام با ظرفیت پالایش 232 هزار بشکه در روز به بهره‌برداری رسید که با توجه به نیاز کشور و همچنین نگاه به بازارهای جهانی در نخستین گام توسعه، با تلاش متخصصان داخلی و اعمال تغییرات در واحدهای تقطیر به ظرفیت 320 هزار بشکه در روز رسید و در ادامه روند رو به رشد پالایشگاه، با مطالعه ظرفیت های واحد های عملیاتی، در گام دوم در سال 91، با اجرای طرحی مبتکرانه، بدون انجام هزینه و سرمایهگذاری، با 30 هزار بشکه افزایش در میعانات گازی تزریقی به واحدهای تقطیر و غلظت شکن، ظرفیت اسمی خود را به 350 هزار بشکه در روز رساند.
با توجه به افزایش ظرفیت خوراک پالایشگاه تا 350 هزار بشکه در روز و لزوم ذخیره سازی نفت خام و میعانات گازی برای استمرار عملیات تولید فرآورده‌های نفتی، سه دستگاه مخزن ذخیره سازی نفت خام و میعانات گازی هر یک به ظرفیت 500 هزار بشکه در پالایشگاه بندرعباس ساخته شد که در سال 93 به بهره برداری رسید و با احداث این مخازن ظرفیت ذخیره سازی خوراک پالایشگاه، 50 درصد افزایش یافت.
هم اکنون حدود 18 درصد پالایش نفت خام و به تبع آن تامین فرآورده‌های نفتی مورد نیاز کشور در پالایشگاه نفت بندرعباس تولید می شود و با این ظرفیت علاوه بر هرمزگان، فرآورده‌های مورد نیاز 6 استان از جمله سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد، فارس، بوشهر و خراسان جنوبی در این پالایشگاه تولید می شود.
گاز مایع، بنزین موتور، سوخت جت (ATK)، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره محصولات اصلی پالایشگاه نفت بندرعباس را تشکیل می دهند و در کنار آنها وکیوم باتوم، وکیوم سلابس، گوگرد، لوبکات سنگین، آیزوریسایکل و حلال 402 نیز فرآورده‌های ویژه تولیدی در این پالایشگاه را تشکیل می دهند.
در کنار تغییرات در ظرفیت پالایشی پالایشگاه بندرعباس، یکی از مهمترین مسائل مد نظر مدیریت پالایشگاه حرکت به سمت کیفی سازی محصولات تولیدی بر اساس استانداردهای روز دنیا بود و بر همین اساس طرح ملی افزایش ظرفیت تولید بنزین و بهبود کیفیت بنزین و نفت گاز در این پالایشگاه اجرایی شد که با تکمیل همه واحد های عملیاتی آن، طرح در بهمن ماه سال 97 با حضور رئیس جمهور به بهره برداری رسید. بر اساس این طرح میزان تولید بنزین در پالایشگاه نفت بندرعباس 4 میلیون لیتر در روز افزایش یافت و میزان گوگرد آن از حدود PPM400 به کمتر ازPPM 10 کاهش یافت و موجب بهبود کیفیت بنزین تولیدی پالایشگاه بندرعباس بر اساس استاندارد یورو 5 (EURO 05) شد. همچنین با کاهش میزان گوگرد نفت گاز تولیدی نیز از حدودPPM 10000 به کمتر ازPPM 50 ، کیفیت این فرآورده به استاندارد یورو 4 (EURO 04) ارتقاء یافت.
پروژه افزایش ظرفیت تولید بنزین و بهبود کیفیت بنزین و نفت گاز پالایشگاه بندرعباس از طرح های مهم و بزرگ این شرکت بود که با همکاری کارشناسان، متخصصان، پیمانکاران و مشاوران ایرانی صورت گرفت.
افزایش ظرفیت تولید بنزین نهایی پالایشگاه، ارتقاء کیفیت فرآورده‌های نفتی، بهینه سازی مصرف انرژی، بهبود عملکرد اقتصادی، کاهش آلاینده های زیست محیطی، استفاده حداکثری و بهینه از ظرفیتها و امکانات داخلی، فراهم شدن زمینه های اشتغال مولد و مستمر، ارتقاء سطح دانش و تجربه نیروی انسانی شاغل در پروژه ها و ایجاد بسترهای لازم برای تربیت نیروهای متخصص، ارتقاء توانمندی شرکتهای داخلی برای حضور مؤثرتر در عرصه های رشد اقتصادی و پیشرفت صنعتی کشور و ایجاد روحیه اعتماد به نفس و خودباوری نسبت به توان و تولید داخلی از دستاوردهای اجرای این پروژه بود.
طرح های در حال اجرا در پالایشگاه نفت بندرعباس
با اتمام این پروژه قطار توسعه پالایشگاه نفت بندرعباس همچنان بدون توقف در حرکت است و پس از افزایش کمی ظرفیت پالایش و بهبود کیفیت فرآورده‌های نفتی در گام بعدی، شرکت پالایش نفت بندرعباس به دنبال طرح ارتقای کیفیت محصولات سنگین است که هدف آن کاهش میزان نفت کوره تولیدی و تبدیل آن به محصولات سبکتر و با ارزش افزوده بیشتر است.
با توجه به تغییرات سبد مصرفی انرژی کشور و افزایش سهم گاز طبیعی در تامین انرژی بخش های صنعتی و تجاری، سهم نفت کوره در بخش های فوقالذکر و همچنین بازارهای جهانی کاهش قابل توجهی داشته است، به همین منظور اجرای طرح های تبدیلی برای تبدیل نفت کوره به فرآورده‌های با ارزش افزوده بیشتر از اهمیت بالایی برخوردار است.
بر اساس طرح ارتقای کیفیت محصولات سنگین در پالایشگاه نفت بندرعباس میزان تولید نفت کوره به کمتر از 10 درصد و میزان گوگرد آن به کمتر از یک درصد کاهش می یابد. مطالعات امکانسنجی طرح با بررسی کامل شرایط, پتانسیل ها و فرصت های بهبود موجود در پالایشگاه، مطالعه جامع واحد های پالایشی جدید در چارچوب تکنولوژی مدرن و به روز برای تولید محصول بر اساس استاندارد روز دنیا و کاهش سوخت، ضایعات پالایشگاه و استفاده حداکثری از راندمان حرارتی انجام شده است.
در راستای اجرای این طرح تفاهم نامه ساخت واحد تولید کک اسفنجی نیز که نیاز مبرم صنایع آلومینیوم سازی کشور است و در حال حاضر از طریق واردات تامین می شود همزمان با ایام دهه فجر سال گذشته امضاء شد. این شرکت پس از انجام مطالعات لازم با مشارکت پژوهشگاه صنعت نفت، موفق به تولید کک اسفنجی در مقیاس آزمایشگاهی گردید. به موجب این طرح نفت کوره تولیدی پالایشگاه کاهش یافته و به محصولی با ارزش افزوده بیشتر تبدیل می شود که علاوه بر بهبود عملکرد اقتصادی پالایشگاه، موجب خودکفایی، رونق اقتصادی، اشتغال زایی، جلوگیری از خروج ارز از کشور و مقابله با تحریم های ظالمانه و خودباوری و اعتماد به نفس می شود.
اجرای پروژه های عمرانی در راستای توسعه، در مراکز تولید انرژی کشور با توجه به نیاز روز افزون جامعه به انرژی روندی توقف ناپذیر است و در شرکت پالایش نفت بندرعباس نیز این روند در کنار پروژه های بزرگ یاد شده در بخش های دیگر پالایشگاه نیز ادامه دارد که دراین زمینه می توان ساخت شش دستگاه مخزن جدید ذخیره سازی فرآورده‌های نفتی اشاره کرد که عملیات ساخت این مخازن از اردیبهشت امسال آغاز شد.
این مخازن شامل 2 دستگاه مخزن برای فرآورده بنزین از نوع سقف شناور و 4 دستگاه مخزن از نوع سقف ثابت برای فرآورده نفت گاز است که هر یک ظرفیت ذخیره سازی 250 هزار بشکه را دارند. با ساخت مخازن جدید در مجموع ظرفیت ذخیره سازی فرآورده ها در پالایشگاه نفت بندرعباس به میزان یک میلیون و 500 هزار بشکه افزایش می یابد و علاوه بر آن حجم ذخیره سازی را نیز به مدت 10 روز افزایش می دهد.
افزایش ظرفیت ذخیره سازی بنزین و نفت گاز، کاهش ریسک عملیات تولید و ذخیره سازی، افزایش توان تاب آوری مطابق با نقشه استراتژی شرکت، تامین بخشی از مخازن طرح بزرگ احداث واحدهای کک سازی، استفاده از تمامی ظرفیت های فنی موجود و افزایش راندمان سیسم انتقال و ذخیره سازی فرآورده از اهداف ساخت 6 مخزن جدید است.
در ارتباط با برخی دیگر از طرح های مهم اجرا شده در پالایشگاه نفت بندرعباس در طول فعالیت آن می توان به طرح های موفق و مهمی اشاره کرد از جمله افزایش ظرفیت خوراک واحد آیزوماکس از 28 هزار به 31 هزار بشکه در روز و به تبع آن افزایش تولید فرآورده‌های با ارزش افزوده بیشتر، مقاوم سازی واحدهای عملیاتی، مخازن و اسکله نفتی، ساخت و توسعه بازوهای بارگیری، توسعه ایستگاه بارگیری فرآورده‌های ویژه، احداث خطوط محصولات ویژه برای افزایش ظرفیت انتقال محصولات به بازوهای بارگیری، طراحی، نصب و راه اندازی سامانه آنلاین پایش آلایندگی، همچنین طرح هایی مبتکرانه از جمله استفاده از برش روغن سنگین در خوراک واحد هیدروکراکر، طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی سیستم اطفاء حریق توربین های گازی، انجام طرح احیاء جاذب های سامانه خالص سازی هیدروژن و همچنین تولید اسید کلریدریک مورد نیاز صنایع پالایشگاهی و قطعه کنترل کننده گرمکن واحد احیاء کاتالیست که برای نخستین بار توسط کارکنان پالایشگاه نفت بندرعبای اجرایی شدند که پیش از این با صرف هزینه های سنگین ارزی و زمان طولانی از خارج کشور تامین می شدند.
بومی سازی و حمایت از توان ساخت داخل
در طرح های توسعه کمی و کیفی در پالایشگاه نفت بندرعباس، به منظور اجرای سیاستهای کشور مبنی بر حمایت از توان و ساخت داخل، حفظ منابع و صیانت از سرمایه های ملی در مسیر تحقق آرمانهای اقتصاد مقاومتی، برنامه ریزی های اصولی با هدف توجه و حمایت از توان و دانش سازندگان داخلی قطعات نیز در شرکت پالایش نفت بندرعباس صورت گرفته است که برای این منظور در سیاستهای این شرکت، حداکثر بهره گیری از توان و پتانسیل شرکتها و سازندگان داخلی برای انتقال تکنولوژی و بومی سازی دستگاه ها، تجهیزات، قطعات یدکی به منظور قطع وابستگی، اشتغال زایی، عدم خروج ارز و کاهش هزینه های تولید تاکید شده است.
در این راستا تاکنون بالغ بر 33 هزار و 990 قلم قطعه پالایشگاهی به تعداد کل 18 میلیون و 790 هزار عدد با تکیه بر دانش و توان متخصصان پالایشگاه نفت بندرعباس و همچنین تولید کنندگان داخلی ساخته و مورد استفاده قرار گرفته است.5