به گزارش گروه روی خط رسانه خبرگزاری برنا، به نقل از اعتماد، روز ۱۲ مرداد وزارت اطلاعات در اطلاعیه‌ای از بازداشت جمشید شارمهد، سرکرده گروه تروریستی تندر خبر داد و انتشار این خبر بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت. وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران نیز در یک گفت‌وگوی تلویزیونی او را «مورد حمایت جدی دو سرویس اطلاعاتی امریکا و اسراییل» معرفی کرد اما برخی رسانه‌ها در خارج از کشور، طی گفت‌وگوهایی با اعضای خانواده او، تلاش کردند تا شارمهد را یک شهروند عادی معرفی کنند؛ ادعایی که با اظهارات این فرد در برنامه‌های تلویزیونی‌اش در تناقض بود. «اعتماد» در گفت‌وگو با محسن بهاروند، معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران به بررسی این موضوع پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.
بازداشت جمشید شارمهد از سوی ایران باعث ایجاد گمانه‌زنی‌هایی شده و برخی رسانه‌های خارج از کشور او را یک شهروند عادی خوانده‌اند. جمهوری اسلامی با چه اتهامی این فرد را بازداشت کرده و با استناد به چه مدارکی این اتفاق رخ داده است؟
جمشید شارمهد سرکرده گروهک تروریستی تندر بود و ابتدا نیاز است توضیح کوتاهی در مورد گروه تروریستی تندر یا انجمن پادشاهی ایران، عرض کنم. این گروه که گروه کوچکی هم بود چند ویژگی داشت. در میان گروه‌های معاند و مخالف جمهوری اسلامی ایران متأسفانه این‌ها از معدود گروه‌هایی بودند که معتقد به حداکثر‌کشی بودند. ما به خاطر فرهنگ خاص ایرانیان اعم از موافق یا مخالف کمتر چنین طرز فکری را شاهد هستیم. این طرز فکر بیشتر در میان گروه‌های تروریستی غیرایرانی مثل داعش و القاعده قابل مشاهده است. دومین ویژگی این گروه این بود که ابایی از بیان و ترویج این طرز فکر به‌صورت عمومی چه از طریق وب‌سایت خودشان و چه از طریق کانال تلویزیونی که در اختیار آنها بود نداشتند. حتی در تبلیغات خود ابایی نداشتند که از عباراتی مثل انجام عملیات تروریستی یا خونریزی و عبارات خشونت‌آمیز مشابه استفاده کنند. در عمل هم همین طرز فکر را در انفجار حسینیه شیراز و طرح‌ریزی اقداماتی که قرار بود انجام دهند نشان دادند. همانطور که اکنون همه ما می‌دانیم این‌ها قصد داشتند چند بمب کوچک را که متصل به کپسول‌های پر از سیانور بوده در هنگام شلوغی نمایشگاه بین‌المللی کتاب منفجر کنند که می‌توانست هزاران نفر را در اثر استنشاق سیانور از بین ببرد. یا قصد داشتند سد سیوند در استان فارس را منفجر کنند که در صورت موفقیت میلیون‌ها نفر در پایین دست سد می‌توانستند جان خود را از دست بدهند. این گروه به دنبال عملیاتی بودند که بتوانند حداکثر قربانی را از مردم بگیرند. هنوز هم این مطالب در وب‌سایت این گروه قابل مشاهده است. ما در سال‌های گذشته چندین مرتبه به دولت امریکا به خاطر میزبانی این گروه و در اختیار گذاشتن ابزار ارتباطی و لجستیکی اعتراض کرده بودیم. مکتوب یادداشت‌های ما و صورت‌جلسه مذاکراتی که با سفیر محترم سوییس به عنوان حافظ منافع امریکا در آرشیو وزارت امور خارجه موجود است. حتی از طریق اینترپل بین‌الملل در سپتامبر ۲۰۰۸ به پلیس همه کشورها از جمله امریکا، آلمان و غیره اطلاع داده بودیم که این فرد و سایر اعضای گروه آنها در تأمین مالی تروریسم و مشارکت در اقدامات تروریستی نقش داشته‌اند ولی همه درخواست‌های ما با بی‌اعتنایی روبه‌رو شد. جرایمی مثل جرایم تروریستی، فسادهای کلان اقتصادی و اختلاس، قاچاق مواد مخدر و... جرایمی هستند که بین‌المللی محسوب شده و در واقع جرم علیه همه انسان‌ها هستند. این‌ها ممکن است به همان کشورهای میزبان هم ضربه بزنند و بی‌اعتنایی به هشدارهای ایران باعث مسوولیت بین‌المللی این کشورها است و باعث تضعیف مبارزه جهانی علیه جرایم بین‌المللی است.
دولت آلمان ادعا کرده که آقای شارمهد تابعیت این کشور را داشته و خواستار ارایه توضیحاتی درباره بازداشت او شده است. آیا وزارت خارجه جمهوری اسلامی تماسی با آلمانی‌ها داشته یا توضیحاتی به آنها ارایه داده است؟
دولت آلمان یا هر دولت دیگری به‌جای درخواست توضیحات از ما ابتدا خود باید پاسخگوی ما باشند که چرا به رغم همه هشدارهای ما برای چنین افراد و گروه‌هایی جای امن ایجاد می‌کنند، آنها را میزبانی کرده و از آنها از طریق اعطای تابعیت، پناهندگی و اقامت میزبانی می‌کنند. این سوال جدی ما از کشورهایی مثل آلمان، کانادا، امریکا و سایر کشورهای عمدتا اروپایی و غربی است. نمونه بارز آن حمایت و پشتیبانی از گروه مجاهدین خلق (منافقین) است. گروهی که در گذشته نزدیک در فهرست تروریستی این کشورها بودند ولی یک شبه همه‌چیز عوض شد و وضعیت حقوقی آنها را از یک گروه تروریستی مشهور تبدیل به یک گروه اپوزیسیون سیاسی کردند. البته استفاده‌هایی که از چنین گروه‌هایی می‌شود از چشم ما دور نیست و ما قادریم با این سوءاستفاده‌های ابزاری از گروه‌های به‌ظاهر سیاسی مقابله کنیم. در این رابطه هم دولت آلمان نیاز به توضیح جدید ندارد کافی است به اخطار قرمز پلیس بین‌الملل برای دستگیری این فرد و اعضای گروه آنان که در سال ۲۰۰۸ منتشر شده و یک نسخه از آن هم در دست پلیس کشور آلمان است مراجعه نماید. در آن سند جرم تروریستی و شواهد مربوط به آن توضیح داده شده است.
ادعاهایی مبنی بر بازداشت او در تاجیکستان مطرح و سپس تکذیب شد اما بعدتر خانواده او مدعی شدند که در دوبی این اتفاق رخ داده است. جمشید شارمهد در کجا بازداشت شده است؟
در مورد مکان، زمان و چگونگی دستگیری این فرد ما هیچ اطلاعاتی نداریم و نمی‌توانیم گمانه‌زنی کنیم. اقدامات امنیتی توسط سایر نهادهای مقتدر کشورمان انجام می‌شود که در شرح وظایف وزارت امور خارجه نیست و طبعا ما اطلاعی در این مورد نداریم.
به رغم اینکه کشورهای اروپایی و امریکایی بارها مدعی مقابله با تروریسم شده‌اند اما در مورد شارمهد که خود به‌طور آشکار از فعالیت‌های تروریستی‌اش در ایران صحبت می‌کرد، سکوت کرده بودند و آن طور که شما گفتید به درخواست‌های رسمی ایران نیز واکنشی نشان ندادند. ارزیابی شما از دلایل این رفتارها چیست؟
متاسفانه ما شاهد رفتار دوگانه، عدم صداقت و ریاکاری بعضی کشورهای قدرتمند در مورد تروریسم، مواد مخدر، خلع سلاح و حقوق بشر هستیم. اعضای برخی از این گروه‌ها به عنوان ابزار فشار علیه ایران و به‌کارگیری آنها در اقدامات خرابکارانه، جاسوسی و تروریسم مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند. در بقیه موارد هم چون در باطن برخی هدف اقدام علیه ایران است کشورهایی هستند که به بهانه‌هایی از انجام تعهداتی که حقوق بین‌الملل بر دوش آنها گذاشته است طفره می‌روند. این باعث مسوولیت بین‌المللی این کشورها است. ما نیز برای اثبات این مسوولیت از همه ابزار مشروعی که در اختیار داریم استفاده خواهیم کرد. کما اینکه دیروز نمایندگی کشورمان در نیویورک اولین شکایت کشورمان را در رابطه با حمایت امریکا از این گروه و گروه‌های مشابه به سازمان ملل متحد ارسال کرد و خواستار پاسخگویی امریکا در این رابطه شد.
مسوولیت دولت امریکا در خصوص استقرار یک گروه تروریستی در خاک این کشور چه بوده و آیا اساسا اقداماتی از سوی دولت امریکا برای مقابله با این گروه صورت گرفته؟
دولت امریکا به علت فراهم نمودن جای امن، دادن اقامت، تأمین مالی، اجازه فعالیت آشکار، در اختیار گذاشتن وسایل ارتباطی و تلویزیون ماهواره‌ای و حمایتی که از گروه‌های تروریستی برای فعالیت تروریستی می‌کند مسوولیت بین‌المللی دارد و باید در مقابل جامعه جهانی پاسخگو باشد. امریکا این اقدامات را نه تنها در مورد ایران بلکه احتمالا علیه سایر کشورها از جمله چین، ونزوئلا، کوبا، نیکاراگوئه، عراق و بسیاری دیگر از کشورها با روش‌های مختلف انجام می‌دهد. این کار باعث مسوولیت مضاعف امریکا است زیرا اقدامات این کشور در حمایت از این گروه‌ها به‌صورت سیستماتیک و وسیع انجام می‌شود. جامعه جهانی باید امریکا را در قبال اعمال غیرقانونی‌اش پاسخگو کند و از این انفعال کسل‌کننده دست بردارد.
آیا دولت ایران برنامه‌ای برای اقدام قضایی و طرح شکایت علیه دولت امریکا به دلیل میزبانی از این گروه تروریستی دارد؟
اقدامات قضایی در فضای بین‌المللی متفاوت از نظام قضایی کشورها است. اقدام قضایی بین‌المللی فرآیندی طولانی، هزینه بر و نامعلوم است. به‌صورت کلی در نظام بین‌المللی از دولتی نمی‌توان شکایت کرد مگر قبلا به نحوی صلاحیت دادگاه مورد نظر را برای آن اقدام پذیرفته باشد. پیچیدگی‌هایی در این کار هست که شاید در این مختصر جا نشود. ما همه تلاش خود را برای پاسخگو کردن این کشورها در مجامع بین المللی انجام خواهیم داد و در جایی هم که امکان پیگیری قضایی باشد بررسی کارشناسی انجام شده و با توجه به نتیجه‌ای که مورد نظر است و امکان حصول آن حتما پیگیری و اقدام خواهیم کرد.