به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، از روزی که مجلس جدید روی کار آمد و اصولگرایان اکثریت مجلس را به دست گرفتند، انتقاد از دولت به صورت جدی در دستور کار قرار گرفت و بیژن زنگنه نیز بدون شک به عنوان یکی از باسابقه ترین وزرای این دولت، از هجمه‌های موجود در امان نماند.
ابراهیم رضایی، نماینده مردم دشتستان، در این خصوص با اشاره به محورهای طرح استیضاح وزیر نفت، گفت: مشکلات بسیار زیادی در صنعت نفت وجود دارد که عملکرد وزیر نفت هم نشان می‌دهد که وی نمی‌تواند این مشکلات را حل و فصل کند.
ابراهیم رضایی تصریح کرد: خام فروشی نفت یکی از محورهای اصلی استیضاح وزیر نفت است چرا که معتقدیم جلوگیری از خام فروشی و توسعه صنایع پائین دستی نفت باعث رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال و در نهایت جهش تولید می‌شود اما این مسئله مطابق با انتظار تاکنون پیش نرفته است.
رضایی بیان کرد: همچنین ما شاهد بر زمین ماندن اسناد کلان نظام چون سند اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در صنعت نفت هستیم و از سوی دیگر زنگنه نتوانسته از نفت و گاز به عنوان یک ثروت ملی و فرصتی برای سرمایه گذاری مولد در سطح ملی و بین‌المللی در جهت منافع کشور و رفاه مردم استفاده کند.
وی متذکر شد: ارتقاء جایگاه ایران در تولید نفت اوپک جز برنامه‌های وزیر نفت در سال‌های ۹۲ و ۹۶ بود اما وی عملکرد موفقیت آمیزی در این زمینه نداشته است و به همین دلیل شاهد جایگزینی بازار نفت و گاز ایران در منطقه توسط کشورهای رقیب هستیم.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه ضعف عملکرد زنگنه در دیپلماسی انرژی از دیگر محورهای استیضاح وی است، افزود: این مسئله منجر به افت جایگاه ایران در حوزه اقتصاد انرژی شده است و از سوی دیگر ما شاهد عدم توجه به ظرفیت‌های پالایشگاهی و پتروپالایشگاهی هستیم و عملکرد وزارت نفت در این زمینه مطابق با انتظار نبوده است و بسیاری از ظرفیت‌ها در این حیطه روی زمین مانده است.
رضایی تأکید کرد: در زمینه فروش نفت هم امروز با مشکلات زیادی مواجه هستیم و متأسفانه تدبیر لازم برای فروش نفت از سوی زنگنه وجود ندارد.
وی با اشاره به عدم اتخاذ دیپلماسی انرژی فعال، گفت: این مسئله باعث شده است که ما در دادگاه‌های بین‌المللی محکوم شویم و همچنین بسیاری از قراردادهای بین‌المللی مانند انتقال گاز به پاکستان و قرارداد با کشورهایی چون هند و ترکیه در این دوره روی زمین مانده و به نتیجه مطلوب نرسیده است.
نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: عدم بهره گیری و استفاده از ظرفیت‌های داخلی در اجرای پروژه‌های کلان صنعت نفت از دیگر محورهای استیضاح زنگنه است و اعتماد لازم به توان داخلی را در این وزارتخانه شاهد نیستیم و اعتماد اشتباهی به بیگانگان شده است که باعث شده ما در برخی از زمینه‌ها متضرر شویم.
رضایی یادآور شد: انتظار داشتیم مخازن بزرگی برای ذخیره سازی نفت احداث شود که متأسفانه در این زمینه هم عقب ماندیم و علاوه بر این در زمینه صنایع پائین دستی نفت و تولید فرآورده‌های نفتی هم به جایگاه مطلوبی نرسیدیم.
وی با بیان اینکه در توسعه میدان استراتژی پارس جنوبی هم متأسفانه عقب ماندیم، اظهار داشت: حذف کارت سوخت که در سال ۹۴ اتفاق افتاد و دوباره در سال ۹۸ و با یک هزینه کلان از جیب ملت بازگردانده شد، از محورهای دیگر استیضاح وزیر نفت است.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خاطرنشان کرد: مجموعه این عوامل باعث شد که جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح استیضاح وزیر نفت را کلید بزنند چرا که ما معتقدیم لازم است در رأس وزارت نفت تغییراتی به وجود بیاید که این تغییر قطعاً به نفع منافع ملی است.
حال در این میان می‌توان به صورت اجمالی به اقداماتی که زنگنه در راستای این موضوعات در وزارت نفت به عنوان سکان دار انجام داده است، اشاره کرد.
مساله خام فروشی نفت که سال‌هاست به عنوان یک شعار مطرح می‌شود و هر زمان شخصی می‌خواهد در صنعت نفت به دولت حمله کند از این زمینه استفاده می‌کند.
اما اصل خام فروشی چیست و چگونه می‌توان جلوی آن را گرفت؟ خام فروشی نفت سال‌هاست که در ایران برای کسب درآمد انجام می‌شود. اما باید به این مساله اشاره کرد که ظرفیت تولید بنزین در کشور در دوره مدیریت زنگنه به رکوردهایی جدید دست یافته و کشور را به خودکفایی رسانده است.
این در حالی است که صادرات فرآورده های نفتی و حتی نفت خام در کشور به دلیل وجود تحریم های یک جانبه با مشکلاتی جدی روبه‌رو است. علاوه بر این افزایش ظرفیت پالایشگاهی به سرمایه‌های کلانی نیاز دارد و همه به وضوح می‌دانند که سرمایه‌گذاری در کشور با وجود تحریم‌ها در وضعیت نامطلوبی قرار دارد.
علاوه بر این ظرفیت تولید پتروشیمی نیز به صورت جدی افزایش یافته است و چندین طرح پتروشیمی نیز در سال‌های مدیریت زنگنه افتتاح شده که این موضوع نیز به خودی خود نشان از کاهش خام فروشی دارد.
مساله جایگاه ایران در سازمان کشورهای صادرکننده نفت نیز به صورت کامل مشخص است که با وجود تحریم ها و کاهش صادرات بدون شک تولید نیز کاهش می یابد، اما در این میان نکته مهم این است که وزیر نفت در دوره مدیریت خود، قدرت چانه زنی کشور را در تصمیمات اوپک به صورت چشمگیری ارتقا داده است و این موضوع از تصمیماتی که اوپک در سال‌های اخیر در خصوص معافیت ایران چه در زمان تحریم و چه غیر تحریم از کاهش تولید گرفته، کاملا مشخص است.
در خصوص ظرفیت های پالایشگاهی نیز کاملا مشخص است که خودکفایی بنزین و فرآورش گاز افزایشی قابل توجه داشته‌اند و این موضوع حکایت از رشد ظرفیت پالایشگاهی دارد.
استفاده از توان داخل در پروژه های نفت و گاز در سال‌های مدیریت بیژن زنگنه یکی از مهم ترین راهبردهای این وزارتخانه بوده است و در این سال‌ها شاهد آن بوده‌ایم که قراردادهایی بزرگ با شرکت‌های داخلی برای توسعه صنایع نفت و گاز بسته شده است.
موضوع حذف و برگشت کارت سوخت اما به عنوان یکی از مهم ترین محورهای سوال از وزیر اعلام شده است. مساله ای که حتی بیش از موارد دیگر قابل دفاع است و در بسیاری از موارد از دامنه اختیار وزارت نفت خارج بوده است.
حذف کارت سوخت در سال‌هایی که بنزین تک نرخی بود، کمکی شایان به زیرساخت‌های اطلاعاتی و هزینه بر وزارت نفت و شرکت پخش فرآورده‌های نفتی کرد. این در حالی است که در این زمان، کارت سوخت حذف نشد و به دلیل تک نرخی شدن، رفته رفته استفاده از این کارت‌ها چه به اختیار وزیر نفت و چه در غیر این صورت، منسوخ می‌شد؛ چرا که نیازی به وجود این کارت‌ها در میان مردم حس نمی‌شد.
با این وجود برگشت کارت سوخت در دامنه اختیارات وزات نفت نبود و در زمانی که دولت با مشکل کمبود سوخت و هزینه بالای پرداخت یارانه سوخت مواجه شد، تصمیم به سهمیه‌بندی سوخت گرفت و این موضوع تنها توسط وزارت نفت به عنوان یک مجری اجرا شد.
بدون شک این اقدامات از چشم کسی پوشیده نیست و طرح استیضاح وزیر با این محورها نشان از آن دارد که موضوع استیضاح خارج از محدوده مدیریت وزارت نفت است و می‌تواند ریشه سیاسی داشته باشد.