به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ روز جهانی حفاظت از لایه ازن تاریخچه چندان طولانی ندارد. ماجرا به سال 1994 برمی‌گردد، در آن سال کشورهای عضو مجمع عمومی سازمان ملل، پذیرفتند تا روزی را برای حفاظت از لایه ازن نام‌گذاری کنند. لایه‌ای که با جذب پرتوهای خطرناک خورشید موجب ادامه زندگی روی کره زمین می‌شود.
اکوسیستم ما در معرض خطر است
شفیع موسوی، کارشناس تحقیقات دفتر حفاظت از لایه ازن سازمان حفاظت محیط زیست در این خصوص به خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری برنا گفت: پرتو فرابنفش خورشید یکی از پرتوهای خطرناکی است که در باند d قرار دارد که اگر به زمین برسد به اکوسیستم آسیب جدی وارد می‌کند. وظیفه اصلی لایه ازن جلوگیری از رسیدن پرتوهای مضر به زمین است. لایه ازن سبب می‌شود تا امواج باندهای B و C در ارتفاعات بالاتر جذب شوند. در دوره ای که تخریب ازن بیشتر شد بیماری‌ها نیز افزایش پیدا کرد.
او افزود: بیماری‌هایی همچون سرطان پوست، آب مروارید چشمی و مشکلات پوستی و صدمه زدن به DNA را ایجاد می‌کند. از سوی دیگر باعث از بین رفتن مواد غذایی دریایی از جمله فیتوپلانکتون‌ها و جنگل‌ها و کاهش کیفیت محصولات تولیدی انسان‌ها شود که چرخه زیستی را با چالش جدی مواجه می‌کند.
این کارشناس سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: در همین راستا و برای جلوگیری از لایه ازن پیمانی به امضا رسید و ایران نیز جزئی از این پروتکل جهانی است. در 30 سال گذشته این اقدامات جدی تر در کشور پیگیری می شود و در سازمان محیط زیست دفتری تاسیس شد تا مقدمات حذف موادمخرب لایه ازن را فراهم کند.
تابش نور خورشید بر تولید آلاینده ازن موثر است
موسوی با اشاره به ارتباط لایه ازن، آلاینده ثانویه ازن و آلودگی هوا گفت: این یک ارتباط بسیار جزئی است به نحوی که برای شکل گیری گیری آلودگی ازن یکی از مکانیزم‌های شکل‌گیری آن تابش نور خورشید و افزایش آن در تابستان است اما در همین زمینه برای شکل‌گیری آن به مواد آلی فرّار و ناکس ها (NOX)نیاز است که توسط وسایل نقلیه تولید می شود. در گرمای بالای 28 درجه این اتفاق رقم می خورد و تخریب لایه ازن سبب می‌شود تا این گرما نیز افزایش پیدا کند و به سبب آن آلودگی ازن در سطح شهر بیشتر می‌شود.
کارشناس تحقیقات دفتر حفاظت از لایه ازن تصریح کرد: در راستای جلوگیری از انتشار آلاینده ازن کاری که از دست ما بر می‌آید این است که در خصوص وسایل نقلیه تجدیدنظر شود تا ترکیبات شکل دهنده آن کمتر شوند.
این کارشناس سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص تغییرات لایه ازن در روزهای کرونایی افزود: در روزهای شیوع کرونا و طبق پایش‌های انجام شده هیچ تغییری در لایه ازن ایجاد نشده و همچنان همان کاستی 24 میلیون متر مربعی در قطب جنوب وجود دارد. این حفره‌ها و این کاستی‌هایی که در لایه ازن به وجود آمده است نتیجه فعالیت های کوتاه مدت انسانی نیست که بخواهد ظرف مدت 8 ماه ترمیم شود.
99 درصد منابع تولید گازهای CFC از بین رفته است
موسوی گفت: امروزه 99 درصد منابع تولید گازهای CFC که یکی از عوامل اصلی از بین رفتن لایه ازن بوده است از بین رفته و دیگر کشورها تولید کننده این قبیل گازها نیستند اما به قدری این گاز در جو پایدار شده است که همچنان اثرات مخرب آن را شاهد هستیم.
او در ادامه عنوان کرد: در صورتی که آلاینده‌ها برای ده‌ها سال کنترل شود و میزان تولید آن‌ها کاهش پیدا کند شاید بتوان تا سال 2050 تغییرات اندکی را در راستای بهبود وضعیت لایه ازن مشاهده کرد.
کارشناس تحقیقات دفتر حفاظت از لایه ازن افزود: درخصوص ترمیم لایه ازن تمامی کشورها باید مشارکت کنند و صرفا به سبب فعالیت متفاوت یک کشور اتفاق خاصی نخواهد افتاد. ایران یکی از کشورهای پیش رو بوده و جایگزین‌های ایران برای CFC تکمیل شده و تنها مشکل این است که جایگزین‌ها گرمایش زیادی دارند که این حوزه نیز به زودی ترمیم می‌شود و از گازهای طبیعی به جای آن‌ها استفاده خواهد شد.
موسوی در پایان گفت: سهم ایران امروز از تولید گازهای مخرب لایه ازن 2 درصد است اما ایران در عرصه تولید گازهای گلخانه‌ای در رتبه هفتم جهان است. این گازهای گلخانه‌ای بیشتر اثرات گرمایشی دارند اما سهم ایران از تولید گازهای مخرب لایه ازن صرفا 2 درصد است.
انتهای پیام: 3