کاهش ۶۷ درصدی تجارت کالایی ایران و ترکیه/ تراز تجاری به منفی ۳۶۹ میلیون دلار رسید

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، بر اساس آمارهای منابع رسمی ترکیه، تجارت کالایی (صادرات و واردات) ایران و ترکیه در هفت ماهه نخست سال 2020 حدود 2.4 میلیارد دلار بوده که این میزان نسبت به مدت مشابه سال 2019 با کاهش 67 درصدی مواجه شده است. از رقم تجارت هفت ماهه نخست سال 2020، حدود 509 میلیون دلار مربوط به صادرات ایران به ترکیه و 878 میلیون دلار مربوط به واردات ایران از ترکیه بوده که هر دو نسبت به مدت مشابه سال 2019، کاهش داشته اند

بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی اتاق بازرگانی تهران ارزش صادرات ایران به ترکیه در هفت ماهه نخست سال 2020 نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 82 درصد و ارزش واردات ایران از ترکیه در مدت مذکور حدود 37 درصد کاهش یافته است.

تراز تجاری ایران با ترکیه در هفت ماهه نخست سال 2020 تضعیف شده (حدود 1.8 میلیارد دلار) و به منفی 369 میلیون دلار رسیده است. این کاهش عمدتا به علت کاهش بیشتر در صادرات ایران به ترکیه (کاهش 82 درصدی) در مقایسه با کاهش واردات ایران از ترکیه (37 درصدی) بوده است

روند ماهانه تجارت ایران و ترکیه بررسی روند ماهانه ارزش صادرات کالایی ایران به ترکیه از ابتدای سال 2019 نشان می‌دهد، با وجود آنکه در 5 ماهه نخست سال 2019 ارزش صادرات ایران به ترکیه بالاتر از واردات ایران از ترکیه بوده (بیش از دو برابر) اما در ماه ژوئن 2019 همزمان با کاهش 70 درصدی صادرات ایران به ترکیه در این ماه، ارزش صادرات ایران از ارزش واردات آن از ترکیه کمتر شده و این روند، تقریباً تا پایان جوالی 2020 ادامه یافته است ( به جز در ماه مارس 2020 که صادرات ایران اندکی از واردات به ترکیه بیشتر بوده است).

 با وجود افزایش صادرات ماهانه ایران به ترکیه در دو ماه ابتدایی سال 2020 در ماه‌های مارس تا آوریل، ارزش صادرات ایران به ترتیب کاهش 55 درصدی و 62 درصدی را تجربه کرده که یکی از علل اصلی آن، شیوع ویروس کرونا بوده است. با این حال، از ماه می تا حوالی 2020 روند صادرات ایران به ترکیه مجدداً صعودی شده، بطوریکه در ماه جوالی به حدود 92 میلیون دلار رسیده است. واردات ایران از ترکیه نیز که از ابتدای سال 2020 روند نزولی در پیش گرفته بود، در دو ماه ژوئن و جوالی 2020 صعودی شده است.

تجارت نفتی و غیرنفتی ایران و ترکیه

تجارت کالایی ایران و ترکیه در ماه‌های مارس و آوریل 2020 در کمترین رقم طی سال‌های اخیر قرار دارد. عامل اصلی کاهش 82 درصدی صادرات ایران به ترکیه در هفت ماهه نخست سال  2020 نسبت به مدت مشابه سال قبل، افت شدید صادرات کالاهای نفتی بوده که کاهش 99 درصدی را داشته است.

در هفت ماهه نخست سال 2019 از مجموع 2.8 میلیارد دلار صادرات ایران به ترکیه، حدود 1.2 میلیارد دلار مربوط به کالاهای نفتی بوده در حالی‌که در هفت ماهه نخست سال 2020 از مجموع 509 میلیون دلار کالای صادراتی ایران به ترکیه تنها حدود 21 میلیون دلار آن مربوط به کالاهای نفتی است. در این میان، صادرات کالاهای غیرنفتی نیز با کاهش حدود 32 درصدی مواجه شده است.

کالاهای صادراتی ایران به ترکیه

در این میان، کالاهای شامل پلاستیک و انواع آن بیشترین سهم از صادرات ایران به ترکیه را به خود اختصاص داده است. ارزش صادرات ایران در این گروه کالایی در هفت ماهه 2020 به حدود 127 میلیون دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، حدود 17 درصد کاهش داشته و سهم 0.9 واحد درصدی از کاهش 82 درصدی صادرات ایران به ترکیه را از آن خود کرده است.

گروه کودها و گروه مس و مصنوعات مس نیز دومین و سومین گروه کالایی بزرگ صادراتی ایران به ترکیه در مدت مذکور هستند که صادرات آنها نیز نسبت به هفت ماهه سال گذشته، کاهش یافته و هر کدام مشارکت حدود منفی یک واحد درصدی در کاهش صادرات ایران به ترکیه داشته اند.

گروه سوخت‌های معدنی، روغن‌های معدنی، محصولات حاصل از تقطیر آن، مواد قیری، موم های معدنی با مشارکت حدود منفی 74 واحد درصدی عامل مسلط در کاهش رشد صادرات کالایی ایران به ترکیه در هفت ماهه نخست سال 2020 بوده است. این در حالی است که در هفت ماهه نخست سال 2019 این  گروه محصولات بیشترین ارزش صادراتی را در میان سایر گروه‌های کالایی داشته است.

کالاهای وارداتی ایران از ترکیه

در میان کالاهای وارداتی ایران از ترکیه، گروه محصولات دیگ‌های بخار آب گرم، ماشین آلات و وسایل مکانیکی، اجزا و قطعات آن بیشترین ارزش واردات ایران از ترکیه را در هفت ماهه نخست 2020 به خود اختصاص داده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، بیش از 33 درصد رشد داشته است.

گروه محصولات الیاف سنتتیک غیریکسره و ماشین آلات و تجهیزات برقی، اجزا و قطعات آن به ترتیب رتبه دوم و سوم را در بیشترین گروه‌های کالایی وارداتی از ترکیه از آن خود کرده‌اند. ارزش واردات گروه محصولات الیاف سنتتیک در هفت ماهه نخست 2020 نسبت به هفت ماهه اول 2019 با کاهش، و ارزش واردات گروه محصولات تجهیزات برقی در مدت مذکور با افزایش مواجه شده است.

همچنین مواد پلاستیکی و اشیای ساخته شده از این مواد و کاغذ و مقوا، اشیای ساخته شده از خمیر کاغذ و مقوا هر کدام با سهم حدود منفی 3.4 واحد درصدی بیشترین مشارکت را در کاهش 37 درصدی ارزش واردات ایران از ترکیه دارند. 6