به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، کمبود تولیدات سینمایی و تلویزیونی برای کودکان و نوجوانان باعث شده تا آن ها بیش از هرچیز به تکنولوژی، فضای مجازی، بازی های کامپیوتری، فیلم ها و سریال های خارجی روی بیاورند. این آثار خارجی قطعا قرابتی با فرهنگ و شرایط اجتماعی نداشته و به نوعی می تواند برای کودکان و نوجوانانمان ایجاد معضل کند.
در گفت و گو با چند کارشناس این موضوع را مورد بررسی قرار داده ایم که در ادامه می خوانید
امان‌الله قرائی مقدم: کارتون‌ها، سریال‌ها و فیلم‌ها زمینه‌ساز فرار مغزها شدند/ هدف کارتون‌های غربی شست‌وشوی مغزی کودکان و نوجوانان است!
امان‌الله قرائی‌مقدم، جامعه‌شناس، در خصوص مفید بودن تولیدات سینما و تلویزیون برای کودکان و نوجوانان به خصوص دانش آموزان به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا گفت: به طور کلی باید در بین برنامه‌هایی که برای کودکان و نوجوانان تولید شده از لحاظ سن و جنسیت تنوعی صورت بگیرد ولی به طور قطع بر اساس تحقیقات جامعه شناسی، آموزش سمعی و بصری برای کودکان به مراتب موثرتر است. به قول چینی ها آنچه یک تصویر و یک عکس به من نشان می دهد هزاران کلمه قادر به بیان آن نیست یعنی نمی تواند آن را گویا کند. بنابراین بر اساس تحقیقات روانشناسان اجتماعی معلوم شد که هیچ وسیله ای مثل رسانه‌های تلویزیونی در طرز تفکر، رفتار، گرایش، خواسته ها و در ایجاد امیال و چیزهای جدید که آن‌ها را به سوی فرهنگ و تمدن غربی سوق دهد موثر نیست. فیلم‌های سینمایی مانند «لوک خوش شانس»، «تام و جری»، «پلنگ صورتی» و کارتون هایی از این قبیل به تدریج کاری کردند که کودکان و نوجوانان جهان سومی به نوعی غرب زده شوند یعنی غرب را بهشت روی زمین کردند و کارتون‌ها، سریال‌ها و فیلم‌ها فرار مغزها را به وجود آوردند و این مسئله باعث شد تا کودک و نوجوان با فرهنگ اصیل خود بیگانه شود و یک بچه غربی بار بیایند. البته این مبتنی بر یک تئوری بزرگ به نام تایلور است؛ طبق گفته او مردم جهان باید به سمت فرهنگ برتر دنیا که همان (به عقیده او) فرهنگ فراماسون است بروند پس بنابراین باید برای جهان سوم تا جایی که می‌توانیم برنامه بسازیم تا فرهنگ و تمدن غربی را القا کند. مارشال، مارسل و راسول روانشناسان اجتماعی بودند که جنگ رسانه ای راه انداختند، آن ها چنین بیان کردند که باید با ابزار مناسب پیام رسانی را تقویت کرد و طولی نکشید تا تلویزیون اختراع شد و بعد از آن تلفن همراه و اینترنت به میان آمد. راسول بعد از به میان آمدن این رسانه ها شروع به مغزشویی کرد و گفت جوانان باید از طریق این ابزار، منفعل و از خود بیخود شوند. امروزه ماهواره ها کارتون های جذابی برای کودکان ساختند که در آن پسران خوش تیپ و دخترانی حضور دارند که بسیار زیبا هستند و خنده و شادی در این کارتون ها به شدت زیاد است و کودکان کم کم به سمت این کارتون ها گرایش پیدا می کنند و از کانال های تلویزیون زده می شوند. در واقع همه این ها هدفی در جهت مغزشویی کودکان و نوجوانان است چون آینده جامعه متعلق به آنهاست. بنابراین مسلم است که مهم ترین و اصلی ترین وسیله ای که بر روح و روان ،طرز رفتار، نحوه بیان و کردار و تعاملات اجتماعی شان اثر می گذارد همین کارتون‌هاست.
او در ادامه به مشکلات تلویزیون و سینما پرداخت و بیان کرد: تنها مشکل تلویزیون این است که کانال های بیشتری به آن اضافه نمیکنند و تنها یک یا دو کانال برای کودکان در نظر گرفته شده و از آن چیزی را که باید پخش کنند دریغ می کنند در حالی که صدها شبکه برای بزرگسالان وجود دارد اما باز هم در آن کوتاهی هایی دیده می شود. بنده در دو مقاله ای که نوشتم به نام «آتشی در نیستان» و« زنگ ها برای ما به صدا در می آید» اشاره کردم مردم باید در افکار خود خانه تکانی کنند و به سمت فرهنگ غرب کشیده نشوند و تلویزیون می‌تواند در این زمینه تأثیرگذار باشد.
این جامعه شناس در پایان به چگونگی حل مشکلات تلویزیون و سینما پرداخت و گفت: برای حل این مشکلات می‌توانیم تغییر نگرشی درباره ایدئولوژی حاکم بر جامعه داشته باشیم تا گروه‌هایی که در تلویزیون فعالیت دارند بتوانند بهترین برنامه ها را تحویل مردم دهند در واقع تا زمانی که به این شیوه ادامه دهیم وضع بدتر خواهد شد. بنابراین من چشم انداز خوبی با این وضعیت نمی بینم و باید تغییراتی در این زمینه داشته باشیم. من معتقدم در این سال‌ها برای کودکان و نوجوانان هیچ فعالیتی صورت نگرفته و از نظر آموزشی و پرورشی هم به هیچ‌وجه به مرتبه خوبی نرسیدیم.
احمد مازنی: تولید فیلم برای کودکان به مراتب سخت تر از تولید فیلم برای بزرگسالان است/ آثار تلویزیون باید منطبق با فرهنگ خانواده و جامعه باشد/ خانواده ها باید مراقب باشند فرزندانشان هر فیلمی را نگاه نکنند
احمد مازنی، رئیس کمسیون فرهنگی مجلس دهم در خصوص اینکه تولیدات تلویزیون چقدر می تواند برای کودکان و نوجوانان مفید باشد به خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر برنا گفت: یک بخش مطلب به اصل تاثیر فیلم در رفتار، روان، مسائل اجتماعی، فرهنگی و تربیتی انسان مربوط می شود و این ها اختصاصی به کودک و نوجوان و بزرگسال ندارد به طور کل فیلم به شدت تاثیر گذار است مخصوصا فیلمی که در سینما مشاهده می شود به این دلیل که تمرکز کاملا روی آن زیاد است، در واقع این تاثیر بستگی به محتوا و جنبه‌های فنی و کاراکترهای حاضر در فیلم دارد. جهان کودک و نوجوان از لحاظ سن تفاوت ها و پیچیدگی های خاصی نسبت به بزرگسالان دارد، کودکان و نوجوانان در سنین 8 تا 11 سال هنگامی که فیلم سینمایی را مشاهده می کنند نمی توانند فیلم و واقعیت را از هم تفکیک کنند و کار سینمایی را به یک واقعیت می پندارند، در نتیجه با صاحبان نقش های مختلف فیلم ارتباط برقرار کرده و همه رفتارها را واقعی تصور می کنند بنابر این در اصل ارتباط کودکان و نوجوانان با فیلم حتما باید با رعایت اصول تربیتی و روانشناختی صورت بگیرد و خانواده ها باید مراقب باشند تا فرزندانشان در شبکه های مختلف پای هر فیلمی ننشینند و هر فیلمی را نگاه نکنند.
او افزود: باید بین فیلم های کودکان و بزرگسالان تفاوتی باشد حتی ممکن است در اثر تولید شده شرایط سنی مشخص نشده باشد و بزرگتر ها باید مدیریت و کنترل کافی داشته باشند. کودکان و نوجوانان فیلم را واقعیت می پندارند و این واقعیت پنداری باعث می شود اگر یک فیلم خشن پخش شود کودک خود را در آن نقش ببیند و حتما فرصتی پیدا می کند تا آن را ایفا می کند. در طرف دیگر از بسیاری واقعیت های زندگی مانند مسائل جنسی، فرهنگی و اجتماعی آگاه نیستند و چون با این واقعیت ها آشنایی ندارند دچار اضطراب می شوند و کنترل آن کار بسیار مشکلی است و باعث گرفتاری برای خود و خانواده می شوند. بنابراین چه در تلویزیون چه در سینما کارشناسان و صاحب نظران باید در انتخاب محتوا و موضوع و هم در انتخاب ژانر و هنرپیشه ها و بازیگران دقت و مراقبت کنند.
مازنی خاطرنشان کرد: آثاری که در تلویزیون تولید می شود باید منطبق با فرهنگ خانواده و جامعه باشد، در کنار این مسائل باید به ارتباط بچه ها با اینترنت پرداخت چون یک امر مهم تلقی می شود؛ در واقع هنگامی که کودکان در اینترنت هستند ممکن است با برخی فیلم ها و آثار سینمایی مواجه شوند که کاملا در جهت ابتذال و انحراف روانی، اجتماعی، فرهنگی و رفتاری قرار بگیرند و باید خانواده ها و صدا وسیما بر این مسئله مدیریت داشته باشند.
احمد مازنی در پایان با اشاره به اشکالات این تولیدات و اینکه چه کاری به روند بهبود آن کمک می کند بیان کرد: من فکر میکنم حتما مشاوران و کارشناسانی هستند که کنترل و نظارت کافی دارند اما من زیاد اطلاعی ندارم و تا جایی که میدانم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یک هیئتی وجود دارد برای صدور مجوز تهیه فیلم و باز هم هیئت دیگری وجود دارد برای اکران فیلم. درست نمیدانم آیا کل جنبه های مربوط به سنین مختلف را همین هیئت ها بررسی میکنند یا توسط افراد دیگری بررسی می شود اما من از مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به خصوص معاونت سینمایی میخواهم اگر کنترلی بر این ماجرا ندارند حتماً برای آرامش خانواده ها نظارت کافی بر آثاری که منتشر و پخش می‌شوند، داشته باشند.
او در پایان تأکید کرد: موسساتی که برای کودکان فیلم تهیه میکنند نباید تصور کنند که تهیه فیلم برای کودکان آسان است، اتفاقاً کار برای بچه ها به مراتب سخت تر از تولید فیلم برای بزرگ تر ها است و موسسات باید از کارشناسان و مشاوران، روانشناسان، جامعه شناسان، مربیان دینی وتربیتی استفاده کنند و متولیان دولتی و غیر دولتی هم باید با این نگاه پدرانه و مادرانه به فرزندان جامعه نگاه کنند.