به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ گودبرداری غیر اصولی در این سال ها تبدیل به کلیدواژه ای شده است که باید در هر اتفاق ریزش ساختمان و فرو ریختن ساختمان ها آن را علت حادثه دانست. از ابتدای سال تاکنون در تهران، 5 حادثه رخ داده که این حوادث به قدری شدید بوده که نیروهای امداد و نجات هلال احمر نیز در محل حاضر شده و به امدادرسانی پرداخته اند. ریزش ساختمان در منطقه فلاح که منجر به فوت 2 نفر شد، ریزش ساختمان در خیابان کریمخان که منجر به فوت یک نفر شد، ریزش ساختمان در گیشا که منجر به فوت یک نفر دیگر شد و حال ریزش سهمگین ساختمان در صالح آباد تنها تعدادی از مواردی از گودبرداری های غیراصولی بوده است که منجر به ریزش ساختمان ها در پایتخت شد.
وجود 275 گود خطرناک در پایتخت
از سوی دیگر طبق آمار مسئولین شهری شهر تهران، 275 گود کاملا پرخطر در مناطق 22 گانه وجود دارد که منطقه 22 و منطقه 1 شهرداری تهران به علت ساخت و سازهای فراوانی که در آن ها در حال انجام است بیشترین تعداد را در خود جا داده اند. منطقه یک امروزه دارای 85 گود شامل 19 گود پرخطر، 29 گود کم خطر رها شده و 46 گود فعال که مشکل ایمنی ندارند، است. این گودها خود نیز می توانند عاملی برای حادثه باشند و با وجود اینکه عملیات حفر آن ها به اتمام رسیده است اما برای رهگذران و ساختمان های اطراف باز هم حادثه آفرینی کنند.
ضرورت استفاده صحیح از سازه نگهبان
محمود قدیری، معاون پیشگیری سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران در این خصوص به خبرنگار اجتماعی برنا گفت: گودبرداری یکی از عملیات خطرناک شهرداری است که می تواند خانه های اطراف را به شدت در معرض خطر قرار دهد.
او افزود: برای کنترل این عملیات باید از سازه نگهبان در عملیات گودبرداری استفاده شود. سازه نگهبان در راستای حفظ تاسیسات و خانه های جانبی زمین گودبرداری شده به وجود می آید. ساخت سازه نگهبان اصول و شرایطی دارد که باید با توجه به شرایط آن را احداث کرد.
این مقام مسئول در آتش نشانی خاطرنشان کرد: وجود چاه فاضلاب، لوله آب و گاز از جمله مواردی است که باید سازه نگهبان با توجه به وجود آن ها ایجاد شود. متاسفانه در غالب حوادث این اصول ایمنی رعایت نمی شود. خاک تهران به قول کارشناسان نجیب است و اساسا این بی احتیاطی ها است که منجر به حادثه می شود.
اشتباه محاسباتی علت حادثه فلاح بود
معاون پیشگیری سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران اظهار کرد: در حادثه منطقه فلاح اگر اصرار و نظارت شهرداری و آتش نشانی نبود شاید آمار جان باختگان به 30 نفر هم می رسید. در این ساختمان سازه نگهبان ایجاد شده بود اما به علت اینکه باران می بارد، خاک سنگین تر از حد معمول شده و اندکی نیز جا به جا می شود.
قدیری افزود: سازه نگهبان در این ساختمان نتوانسته بود وزن خاک را تحمل کند. محاسباتی که برای ساختن سازه نگهبان در این پروژه انجام شده دقیق نبوده و نتوانسته اند محاسبه کنند که در روز بارانی فشار بیشتری از سوی خاک تحمیل شود. در ادامه، اجرا نیز اصولی نبوده که منجر به ریزش آوار شده است. در شرایط خشک این سازه می توانست فشار بار خاک و آوار را تحمل کند و اگر باران هم نمی آمد این اتفاق رقم نمی خورد اما آن ها باران را محاسبه نکرده بودند.
لزوم بازنگری در قوانین ساختمانی برای گودهای پایتخت
سید حمید موسوی، شهردار منطقه یک شهرداری تهران با اشاره به آخرین وضعیت این منطقه در خصوص گودهای پرخطر پایتخت گفت: 85 گود در سطح منطقه داریم که از این میان 39 گود پرخطر از منظر مقررات ملی ساختمان هستند.
او افزود: برابر مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان گودها به سه دسته کم خطر، با خطر متوسط و پرخطر تقسیم می شوند که گودهای با عمق تا 9 متر کم خطر از 9تا 20 متر با خطر متوسط و گودهای با عمق بیشتر از 20 متر گود پر خطر هستند همچنین گودهای اطراف مراکز فرهنگی و مراکز تجمعی هم پرخطر محسوب می شوند.
موسوی ادامه داد: از این میان 46 گود در منطقه فعال است مالکین ساخت و ساز انجام می دهند و خطری شهروندان را تهدید نمی کند چرا که متولی دارد. 19 گود رها شده پرخطر در منطقه یک وجود دارد که در سال جاری 15 میلیارد تومان اعتبار برای ایمن سازی این گودها در منطقه تخصیص داده شده است که اقدامات قانونی برای ایمن سازی تعدادی از آنها در حال انجام است .
به گفته شهردار منطقه یک شهرداری تهران از 46 گود دیگر، حدود 26 گود کم خطر یا با خطر نسبی متوسط است و 20 گود نیز پرخطر ولی فعال است.
موسوی با بیان اینکه ما هیچوقت نمی توانیم ادعا کنیم هیچ گودی در منطقه نداریم ، افزود: چرا که شهر موجودی پویا و مدام در حال ساخت و ساز است اما باید نظارت انجام شود گاهی اختلافات میان مالکین و... سبب شده تا این گودها رها شود و باعث خطر است.
او تاکید کرد: بر مبنای اعتبارات سال جاری برنامه ریزی برای ایمن سازی گودهای پر خطر بر اساس اولویت انجام شده است . به گودی که مالک دارد ورود نمی کنیم اما گاهی کسی پاسخگو نیست و نمی توانیم جان ساکنین املاک مجاور و یا عابرین را به خطر بیندازیم و این ها موارد خاصی است که سریعا باید به این گودها ورود پیدا کنیم.
به گفته شهردار منطقه یک، فعالیت شهرداری بیشتر رفع خطر است ولی گاهی اوقات بخاطر خطر بالا و عدم حضور مالک مجبور به مداخله اساسی می باشیم.
موسوی با اشاره به اینکه تعمیم بند ۱۴ ماده ۵۵ شاید برای موضوع گود صحیح نباشد ، بیان کرد: زیرا گودها عموماً مالکین مشخص و دستگاه نظارت تأیید شده از سوی سازمان نظام مهندسی دارند ولیکن چون عدم اقدام متولیان مذکور موجب ایجاد خطر برای شهر خواهد شد لذا شهرداری ناگزیر به دخالت خواهد بود .
او طی پیشنهادی گفت: در صورت رفع موانع قانونی میتوان تضامینی از مالکین گرفت تا مدیریت شهری بتواند راسا در زمان مقتضی ورود پیدا کند.
شهردار منطقه یک تاکید کرد: طبق قوانین نظام مهندسی ساختمان ، مسئول کنترل ساختمان ها و نظارت بر رعایت مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی است و وقتی مهندسی مسئولیت را قبول می کند باید این موارد را در نظر بگیرد و به تکالیف قانونی خود عمل نماید.
موسوی با بیان اینکه نیاز به بازنگری قانونی در بحث گودهای پر خطر وجود دارد، افزود: باید قوانین به روز شود چرا که خیلی از این قوانین و مقررات برای امروز شهر ما نوشته نشده است.
او در پایان اظهار کرد: برخی گودهای شهر ما عمیق تر از آنچه در دنیا رایج است بوده و در گذشته شاهد این گودها نبوده ایم. به واسطه قوانین ساختمان سازی مالکین ناچار هستند گودهایی با عمق بالا را حفر کنند در این موارد باید بازنگری شود تا مدیریت شهری و مسئولین در مواجهه با این اتفاقات اختیارات بیشتری داشته باشند و به عنوان ضابط اجازه ورود داشته باشند. که نیازمند تقنین قوانین متناسب و شفاف است .
فقدان نظارت بلای جان ساخت و ساز
آنچه که در این عرصه حائز اهمیت است عدم رعایت اصول و مقررات ساخت و ساز به صورت کامل و جامع است که منجر به خسارت های جانی متعدد در شهر تهران شده است. کوتاهی هایی که بعضا ریشه در فقدان نظارت و بعضا نیز ریشه در خودخواهی های برخی مالکین دارد و ضروری است تا با نگاهی جامع تر برای سامان دهی به این حوزه وارد شد همچنین مهم تر از نظارت از سوی مراجع ذیصلاح، بازنگری در قوانین موجود برای برخورد با متخلفین است.