«قاسم محبعلی»، یک تحلیلگر مسائل بینالملل، درباره پایان تحریم تسلیحاتی و تلاش آمریکا برای مقابله با ایران در قالب تشدید تحریمها به خبرنگار سیاسی برنا گفت: ابتدا باید دو مسئله را از هم تفکیک کرد؛ نخست روند حقوقی قضیه که آمریکاییها در آن موفق نبودهاند و شورای امنیت و اعضای برجام نظریه آمریکا را درباره فعال کردن «مکانیسم ماشه» و بازگشت تحریم های بینالمللی و شورای امنیت نپذیرفتند، از این رو میتوان گفت آمریکا به خواسته خود نرسید مبنی بر این که جامعه بینالمللی و شورای امنیت را با خود همراه کند اما ناچار شد، یک طرفه علیه ایران اقدام و اعلام کند که از نظر آمریکا تحریمها بازگشته که این نظر از سوی سایر کشورها، پذیرفته نشد.
او افزود: بحث دیگر واقعیت روابط بینالملل است و آن اینکه، ممکن است بسیاری از دولتها، این نظر را از منظر حقوقی نپذیرند اما در عمل هم به دلیل منافعشان و هم به دلیل اینکه ممکن است، تحریمهای آمریکا به آن کشور و یا شرکتهایشان خسارت بزند، نظر آمریکا اجرایی کنند.
محبعلی ادامه داد: به عبارت دیگر بعید است کشورهایی حاضر بشوند رسما وارد مبادلات تجاری و تسلیحاتی با ایران بشوند به دلیل همین نگرانی که ممکن است، از آمریکا داشته باشند. در عمل ممکن است، تغییر آنچنانی جدی رخ ندهد و به نظر حقوقی هم اشاره کردم آمریکایی ها به خواستههایشان، نرسیدهاند.
تحلیلگر مسائل بینالمللی با اشاره به بحرانسازیهای آمریکا برای ایران گفت: تحریمهای آمریکا همچنان پابرجاست تحریمهای مهمتری که ایران را آزار میدهد تحریمهای نفتی، بانکی و تجاری است. در واقع تحریم تسلیحاتی نه حجم بزرگی از مبادلات خارجی ما را در برمی گیرد نه ایران در گذشته متکی به تجارت رسمی تسلیحاتی اعم از فروش خرید اسلحه بوده بلکه بیشتر نیازهای خود را از طریق غیر رسمی یا بازار سیاه یا به صورت پنهانی تهیه میکرد چراکه در گذشته هم روسیه، چین و کشورهای فروشنده سلاح بودند و کمتر آمادگی این را داشتند که به صورت علنی با ایران، مبادله کنند.
دیپلمات بازنشسته کشورمان ادامه داد: بنابراین میتوان گفت، آنچنان از منظر عملی و واقعی تغییر بسیار خاصی رخ نداده است. تحریم های ایران همچنان پابرجا است و تحریم تسلیحاتی هم از گذشته بوده است اروپاییها هم که از گذشته جدا از برجام، تحریم تسلیحاتی ایران را اعمال کرده و ایران را محروم کردند. از سوی دیگر اینکه، ایران یک واکنش بسیار حاد نشان بدهد دور از تصور است چراکه نیازی نیست چون این خواست آمریکا است و آمریکاییها علاقهمندند که ایران واکنشهای رادیکال و تندی نشان دهد تا اسرائیلیها و آمریکاییها به بهانه این واکنشها، سیاستهایشان را پیش ببرند.
او با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا عنوان کرد: باید دید نتیجه انتخابات آمریکا که دو هفته آینده در ماه نوامبر برگزار میشود، چه نتایجی را در بر دارد. اگر ترامپ بماند، وضعیت تحریمها علیه ایران با شدت بیشتری، ادامه پیدا میکند و باید طراحی و برنامهریزی کرد تا ببینیم چگونه میتوان در دوره دوم ترامپ، مسایل آمریکا و ایران را به گونهای حل و فصل کرد که خطری متوجه امنیت ملی، تمامیت ارضی و حاکمیت ملی نشود.
قاسم محبعلی اضافه کرد: اما اگر بایدنِ دموکرات در کاخ سفید روی کار آید با توجه به اینکه او اظهار علاقه کرده در صورت اینکه ایران تعهدات برجامی خود را اجرا کند، در صورت انتخاب شدن به عنوان رئیس جمهور آمادگی دارد مجددا به برجام بازگردد بنابراین عملا بحث ترامپ و خروج یک جانبه از برجام و همچنین اعلام مکانیسم ماشه، منتفی می شود.
او بیان کرد: از این رو در آن شرایط یک وضعیت جدیدی رخ میدهد که ایران باید، متناسب با آن تصمیم بگیرد بنابراین به نظر میرسد در این فاصله نباید تردید کرد و اقدام غیرعاقلانهای انجام داد که به سود ترامپ و تیم تندروها در آمریکا تمام شود، چراکه آنها علاقهمند هستند یک بحرانی ایجاد شود که با ایجاد این بحران بتوانند، امکان انتخاب ترامپ را افزایش دهند. در نتیجه آنچه مهم است این است که ایران باید خویشتنداری کند و بهانه به دست نتانیاهو و بن سلمان که متمایل به ماندن ترامپ در قدرت هستند، ندهد. 3