به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ «بیش از 20 سال است هیچ دولتی جسارت تغییر در حقوق بازنشستگان را نداشته و هر ساله قول ها و وعده هایی داده می شود اما این دولت شجاعت به خرج داد و بازنشستگان را حمایت کرد» این صحبت های محمد است. او بیش از 16 سال بازنشسته شده و به قول خودش دختر و پسر خود را با حقوق کارمندی به مدرسه و دانشگاه فرستاده و حالا که وقت عروسی و دامادیشان است و بازنشسته شده باز هم باید کار کند تا بتواند از پس هزینه ها زندگی اش بر بیاید. «سی سال برای کشورم زحمت کشیدم اما نمی توانستم با حقوق بازنشستگی زندگی کنم و کفاف زندگی را نمی داد. در زمان بازنشستگی هم باید کار می کردم و وقتی خودم را با کارمندان هم رده خودم در این سال ها مقایسه می کنم می گویم بعد از این همه سال زحمت چرا باید حقوق کمی بگیرم؟ هر دولتی در گذشته گاهی مبالغ چند صد هزار تومانی را برای همه بازنشستگان در نظر می گرفت که قابل قبول نبود اما حالا یک بازنشسته 90 درصد حقوق یک کارمند همان رده شغلی را دریافت می کند و این اتفاق بعد از 25 سال آن هم در این شرایط یعنی دولت بیست بیست است»
محمد از همسان سازی حقوق بازنشستگان خوشحال است و به قول خودش در کوچه و بازار و میان دوستان بازنشسته اش ذکر و خیر این اتفاق است. اما ماجرای همسان سازی حقوق بازنشستگان در دولت تدبیر و امید چیست؟
ماجرای همسان سازی حقوق بازنشستگان
همسان‌سازی حقوق بازنشستگان از مهرماه اجرا شد بدین ترتیب حداقل حقوق بازنشستگان از دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرد که تغییری قابل توجه به شمار می‌رود. در متن ماده ۳۰ قانون برنامه ششم توسعه است آمده است: «دولت مکلف است بررسی‌های لازم جهت برقراری عدالت و نظام پرداخت، رفع تبعیض و متناسب‌سازی دریافت‌ها و برخورداری از امکانات شاغلان، بازنشستگان و مستمری‌بگیران کشوری و لشکری سنوات مختلف را انجام دهد و در جهت تصویب در مسیر قانونی قرار دهد و اجرا کند.»
این ماده قانونی مبنای عمل اتفاقی است که گام نهایی آن در روزهای گذشته با عنوان همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری و لشگری اجرایی شده است. تا پیش از این مرحله از همسان سازی حقوق بازنشستگان در راستای عمل به این الزام قانونی، دولت سالانه افزایش‌های درصدی و پلکانی برای حقوق بازنشستگان لحاظ کرده بود که عملا اندک و ناکافی به نظر می‌رسید و عمدتا پایین‌ترین سطوح حقوق و دریافتی‌ها را شامل می‌شد. در مرحله اخیر همسان‌سازی اما مکانیسم افزایش درصدی و پلکانی حقوق و مستمری بازنشستگان جای خود را به همسان‌سازی حقوق آنها با حقوق شاغلان داده است. بر اساس این تصمیم حقوق بازنشستگان به ۹۰ درصد میانگین حقوق شاغلین هم‌تراز افزایش می‌یابد که تغییری نسبتا قابل توجه در حقوق بازنشستگان به حساب می‌آید. جمعیت بازنشستگان کشوری و لشگری که مشمول این مرحله از همسان‌سازی حقوق هستند تا بیش از دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر اعلام شده است.
دولت چگونه هزینه همسان سازی حقوق بازنشستگان را در این شرایط سخت تامین کرد؟
چندی پیش خبری منتشر شد که هیئت وزیران با تأدیه دیون دولت بابت تحقق متناسب سازی دریافت های بازنشستگان و مستمری بگیران کشوری و لشکری از طریق واگذاری سهام دولت موافقت کرد. در این مصوبه آمده است: مبلغ تأدیه دیون دولت توسط سازمان خصوصی‌سازی و با اعلام صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و تأیید سازمان برنامه و بودجه کشور به ارزش تقریبی و تا سقف ۱۸۰ هزار میلیارد ریال است.
قیمت نهایی سهام شرکت های موضوع این تصویب نامه مطابق آیین نامه اجرایی شیوه های قیمت گذاری بنگاه ها مصوب۲۰/۱۲/۱۳۸۷ شورای عالی اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی و تصویب هیئت واگذاری تعیین می شود و سازمان خصوصی سازی موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، قیمت سهام شرکت های یادشده را مطابق آیین نامه مذکور جهت تصویب به هیئت واگذاری ارایه کند.
چنانچه ارزش قطعی سهام، بیش از ارزش برآوردی باشد و از عملکرد سقف مبلغ مندرج در این مصوبه بیشتر شود، حسب مورد با پیشنهاد سازمان خصوصی سازی و تصویب هیئت واگذاری تعدیلات لازم اعمال خواهد شد.
نقل و انتقال سهام موضوع این تصویب نامه از مالیات نقل و انتقال سهام معاف می باشد. سایر هزینه های مترتب بر واگذاری متناسب با سهم واگذاری بر عهده صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح است.
همچنین از تاریخ ابلاغ این تصویب نامه، حقوق مالکانه سهام شرکت های یادشده متناسب با سهم واگذاری به صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح تعلق می‌گیرد.
دولت همچنین در اجرای ماده (۳۰) قانون برنامه ششم توسعه، صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح را مکلف کرد علاوه بر افزایش امتیازات شغلی مندرج در آیین نامه اجرایی بندهای (الف) و (ب) تبصره (۱۲) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور، از محل منابع داخلی و سایر منابع حاصل از سرمایه‌گذاری های خود و منابع حاصل از بند (و) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور، نسبت به برقراری عدالت در نظام پرداخت و متناسب سازی حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران تحت پوشش خود با ۹۰ درصد میانگین حقوق مشمول کسور بازنشستگی شاغلین هم طبقه مشترک صندوق متناسب با سنوات خدمت، از شش ماهه دوم ۱۳۹۹ اقدام نمایند.
افزایش حقوق بازنشستگان موضوع این تبصره، باید به نحوی انجام گیرد که حقوق بازنشستگان هر طبقه بیش از میانگین دریافتی از محل حقوق مشمول کشور بازنشستگی شاغلین هم طبقه مشترک صندوق متناسب با سنوات خدمت نشود.
سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی کشوری نیز مکلف شدند معادل ریالی این مصوبه را صرف متناسب سازی حقوق بازنشستگان نموده و به صورت ماهانه از ابتدای مهرماه سال جاری به آنان پرداخت نمایند.
فرآیند همسان سازی چگونه اتفاق افتاد؟
مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری در 25 مرداد سال جاری خبر خوشی برای بازنشستگان داشت.
اکبر افتخاری آن روزها عنوان کرد که «همسان‌سازی» را با جدیت و با کمک خود بازنشستگان پیگیری کردیم که در نهایت با مساعدت‌های وزیر رفاه و تلاش‌های مجدانه رییس سازمان برنامه و بودجه اقدامات موثری در سال جاری انجام شد.
مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری تامین 6500 میلیارد تومان اعتبارات برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری در ابتدای سال 99 و صدور احکام آن در فروردین‌ماه را بخشی از این تلاش‌ها برشمرد و اظهار کرد: باوجود اینکه بودجه ما 3500 میلیارد تومان بود، ولی به افزایش 6500 میلیارد تومانی رسید و توانستیم افزایش به نسبت مناسبی را امسال علاوه بر 15 درصد افزایش سنواتی انجام دهیم. همسان‌سازی همچنان در حال پیگیری است و انشاءالله از ابتدای مهرماه خبرهای خوشی برای همسان‌سازی کامل‌تر و متناسب‌تر با حقوق شاغلین هم تراز اعلام می‌شود و ما در حال نهایی کردن احکام هستیم.
30 مهر 99؛ روزی برای بازنشستگان
وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی روز گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت اعلام کرد که ۱۶هزار میلیارد تومان سهام دولتی برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری دریافت شده است. محمد شریعتمداری در این رابطه گفته خوشنودم که در روزهای اول ماه ربیع‌الاول، مسئله همسان‌سازی حقوق یک میلیون و 500 هزار نفر از بازنشستگان کشوری را که یکی از مطالبات مهم آنان بود، به میزان سقف 90 درصد از دریافتی شاغلان مشابه اعمال کردیم. این اقدام، بر اساس آیین‌نامه‌ای که به تصویب سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور اداری و استخدامی رسید و به صندوق بازنشستگی کشوری ابلاغ شد و دریافت 16 هزار میلیارد تومان از سهام موجود دولت با اتخاذ سازوکار مناسب برای تبدیل این ارزش سهام به منابع ریالی قابل پرداخت در طول سال صورت گرفت.
وی افزود: بر اساس اعلام صندوق بازنشستگی کشوری، به طور متوسط 77 درصد افزایش حقوق در سال 99 نسبت به سال قبل در جریان افزایش و همسان‌سازی رخ داد که براین مبنا برخی از افرادی که حقوق پایین‌تری دریافت می‌کردند، در جریان همسان‌سازی از افزایش حقوق بیشتری برخوردار شدند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: مشابه این اقدام نیز در مردادماه امسال برای 3 میلیون و 500 هزار بازنشسته تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی اتفاق افتاد و بعد از 14 سال با طراحی که با روسای کانون‌های بازنشستگی به عمل آوردیم، رشد قابل‌ملاحظه‌ای در حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی صورت گرفت. بدین ترتیب، 5 میلیون خانوار بازنشسته از این امکان بهره‌مند شدند.
شریعتمداری افزود: همچنین امروز در حاشیه جلسه هیات وزیران نشست هیات امنای صندوق‌های وابسته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با حضور وزرای ذی‌ربط برگزار شد که این جلسه دو مصوبه برای اعمال حقوق بازنشستگان صندوق بازنشستگی فولاد و بازنشستگان صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر داشت که جمعا 200 هزار خانوار را شامل می‌شود.
وی افزود: با اجرای این دو مصوبه پرونده متناسب‌سازی و همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بسته خواهد شد.
همسان سازی حقوق بازنشستگان راهی برای برطرف کردن خلاهای موجود
محمدرضا دشتی اردکانی، نماینده مردم یزد در این رابطه به خبرنگار اجتماعی برنا گفت: این امر نیازمند نظر تخصصی برنامه و بودجه است ولی به عنوان نماینده مردم معتقدم همسان سازی حقوق بازنشسته و... سبب پیاده شدن عدالت اجتماعی در جامعه می شود و یکی از مطالبات نمایندگان هم این امر است.
او افزود: همسان سازی حقوق بازنشستگان باید انجام شود و وضعیت اقتصادی کشور به گونه ای است که نمی توان بین حقوق بازنشستگان تفاوتی قائل شد.
دشتی اردکانی تاکید کرد: البته باید برخی شاخص ها در نظر گرفته شود ولی نباید حقوق برخی بازنشستگان آنقدر کم باشد که نتوانند از پس هزینه زندگی بر بیایند.
او در پایان گفت: به نظر می رسد این اتفاق سبب شده تا حدی خلاهای موجود را پوشش بدهد.
حال که این اتفاق رخ داده است نمایندگان مجلس برای طی شدن این راه سخت در این شرایط اقتصادی از سوی دولت چه نظری دارند؟
اصلاح مالیات ها راهی برای افزایش رفاه بازنشستگان
بهروز محبی نجم آبادی، نماینده مردم سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب و داورزن در مجلس شورای اسلامی در رابطه با همسان سازی حقوق بازنشستگان به خبرنگار اجتماعی برنا گفت: انجام همسان سازی برای رسیدن به عدالت اهمیت دارد، بازنشستگی افق شاغلین است. برای بازنشستگان باید قطعا شرایط حداقلی فراهم شود. بازنشسته سال های متمادی به صندوق های بازنشستگی حقوق پرداخت کرده است. به خاطر مشکلات صندوق ها و عدم برنامه ریزی دقیق در گذشته سبب شده صندوق ها با مشکل مواجه شوند.
محبی تاکید کرد: با اینکه نفت حذف شده و منبع اصلی خود را از دست داده ایم اما اگر اصلاح مالیات ها در کشور به صورت جدی صورت بگیرد توانایی داریم تا بازنشستگانمان در مضیقه نباشند و باید بتوانند خود و اطرافیان را تامین کنند ونباید زندگی سختی داشته باشند.
همسان سازی حقوق بازنشستگان حداقل ادای دین به این قشر زحمتکش است
احسان ارکانی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در خصوص همسان سازی حقوق بازنشستگان در گفتگو با خبرنگار اجتماعی برنا گفت: بحث همسان سازی حقوق بازنشستگان، مطالبه عینی و واقعی و در راستای ترویج عدالت در پرداخت حقوق این قشر عزیز است.
او افزود: همه ما در خانواده و اطرافیانمان با بازنشستگان زحمتکش و آبرومندی مواجه بوده و هستیم که عمری و پس از 30 سال به مرحله بازنشستگی رسیده اند و بعد از یک دوره کار سخت با حضور فرزند، نوه، داماد و عروس به فکر زندگی آبرومندانه هستند اما آیا واقعیت جامعه ما این انتظارات را می تواند برآورده کند؟
ارکانی تصریح کرد: قطعا اینگونه نیست. آنچه می بینیم این است که درد کارمندان زمانی است که بازنشسته می شوند چون می دانند بازنشستگی مساوی با بدتر شدن زندگی اقتصادی و معیشتی آن ها است.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس ادامه داد: بازنشستگی برای خیلی ها مساوی با داشتن شغل دوم و کارهای درجه چندم برای تامین حداقل حقوقی که در دوران کارمندی دریافت می کرده اند، شده است.
او افزود: بازنشستگی یعنی حذف اضافه کار و مزایا و همه بخش هایی که در زمان شاغل بودن دریافت می کردند.
ارکانی با بیان اینکه در گذشته سال به سال افزایش سنوات بازنشستگان متناسب با تورم نبوده است، گفت: بازنشستگان چه گناهی کرده اند که ما به عنوان متولیان امر باید اینگونه با آن ها برخورد کنیم و به نظر من ناسپاسی است.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس اظهار کرد: نباید جواب کسی که سی سال برای کشور خدمت کرده را اینگونه بدهیم. همسان سازی حقوق بازنشستگان حداقل ادای دین به این قشر زحمتکش و آبرومند است.
او با بیان اینکه می توان با این طرح کمی به عدالت اجتماعی نزدیک شد، گفت: با اجرای این طرح کمی نزدیک به عدالت می شویم اما به نقطه ایده آل نرسیده ایم چرا که همیشه میان منابع مالی و آنچه تلاش می کنیم تا حداقل را جبران کنیم، فاصله است.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در ادامه با اشاره به اینکه هزینه های واقعی زندگی برای بازنشستگان باید پرداخت شود، افزود این قشر بعد از بازنشستگی و با بالا رفتن سن هزینه های زندگیشان افزایش پیدا می کند چرا که هزینه نامرئی در زندگی دارند و نوه و عروس و داماد و... و همچنین انتظار اطرافیان وجود دارد که شرمندگی برای این افراد باقی می ماند.
ارکانی در پایان تاکید کرد: هر چقدر بتوانیم هر چند به مقدار ناچیز به حقوق دریافتی آن ها اضافه کنیم گامی هر چند اندک به سوی تحقق عدالت پیش رفته ایم.
قدردانی از سی سال خدمت و تلاش
همسان سازی حقوق بازنشستگان پس از سال ها تلاش به ثمر نشست و به نظر می رسد بزرگترین قدم دولت برای تحقق عدالت اجتماعی بوده است چرا که بازنشستگان بعد از سی سال خدمت با امید به آینده قدم به مرحله جدیدی از زندگی می گذارند و کانون گرم و مهره اصلی برای خانواده ایرانی به حساب می آیند که روزهای بازنشستگی را باید در کنار فرزندان و با خوشی به سر ببرند تا بدین ترتیب خانواده ایرانی در کنار یکدیگر با خوشی برای داشتن کانونی گرم و سالم راه خود را ادامه دهد. افزایش حقوق آنان و به تعبیری همسان سازی حقوقشان می تواند این نوید را از سوی دولت به آن ها بدهد که شما را می بینیم و قدردان تلاش های سه دهه شما هستیم و در شرایط سخت از شما حمایت می کنیم.