وضعیت ارز تخصیص یافته به واردات کالا‌های اساسی طی هفت ماهه ۱۳۹۹

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا؛ بر اساس گزارش معاونت بررسی های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران، طبق اعلام بانک مرکزی در 3 آبان 1399، طی هفت ماهه نخست سال‌جاری در مجموع حدود 2.6 میلیارد دلار ارز 4200 تومانی (ترجیحی) برای واردات اقلام اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی با هماهنگی وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصرف شده است. در گزارش قبلی بانک مرکزی برای نیمه نخست 1399، میزان ارز ترجیحی مصرف‌شده معادل 5.3 میلیارد دلار اعالم شده بود که به نظر می‌رسد در مهر ماه تخصیص ارز بیشتری (947 میلیون دلار) نسبت به میانگین ماهانه نیمه نخست سال (878 میلیون دلار) انجام شده است.

در گزارش اخیر بانک مرکزی موردی تحت عنوان "سایر" اضافه شده که مشخص نیست چه اقلامی را شامل می‌شود ولی 137 میلیون دلار، برای واردات آن مصرف شده است. در مقایسه با رقم 15 میلیارد دلار ارز تخصیص یافته برای واردات اقلام اساسی در سال 1398، رقم مصرف شده در هفت ماهه 1399 تقریباً معادل 41 درصد رقم کل سال قبل و در مقایسه با رقم تعیین شده برای سال 1399،حدود 78 درصد است.

تورم هفت ماهه نخست سال 1399 برای گروه اقلام خوراکی و آشامیدنی برابر با 22.7 درصد است. میانگین تورم ماهانه برای این گروه کالایی طی هفت ماهه مزبور برابر با 3.4 درصد بوده که این رقم برای گروه روغن‌ها و چربی‌ها که 25 درصد از کل مصرف ارز ترجیحی، طی 7 ماهه سال‌جاری را به خود اختصاص داده، بیشتر و حدود 4.6 درصد است. قابل توجه است که میزان افزایش شاخص قیمت گروه روغن‌ها و چربی‌ها فقط طی یک ماه مهر 1399 برابر با 16.2 درصد اعالم شده است

 گروه بعدی خوراکی که سهم بالایی از تخصیص و مصرف ارز ترجیحی را به خود اختصاص داده، گروه گوشت قرمز و ماکیان است. میانگین تورم هفت ماهه 1399 این گروه، برابر با 3.7 درصد و تورم مهر ماه 1399 آن هم  3.6 درصد است که رقم بالایی است. قابل توجه است که تورم ماهانه مهر 1398 این گروه منفی 2.6 درصد بوده است.

 اقلام اساسی شامل ذرت، کنجاله و جو مشمول مصرف ارز ترجیحی هستند که در مجموع حدود 41 درصد از کل ارز 4200 تومانی را به خود اختصاص داده‌اند.  روند افزایشی بهای اکثر اقلام غذایی اساسی در کشور در حالی صورت می گیرد که در سطح جهانی به علت بروز همه‌گیری کووید-19 و کاهش تقاضا، طی نیمه نخست 2020، افت قابل توجهی در قیمت اقلامی از جمله ذرت دامی، دانه روغن خام و کنجاله سویا، جو و گوشت ماکیان اتفاق افتاد.

 طبق داده‌های سازمان جهانی غذا فائو، طی نه ماهه اول 2020، شاخص قیمت جهانی گوشت 11.5  درصد و شاخص گروه روغنها حدود 3.7 درصد افت کرده است. همچنین افت قیمت جو طی نه ماهه نخست 2020 حدود 30 درصد، افت بهای گوشت ماکیان 29 درصد و افت قیمت ذرت دامی، حدود 3 درصد است. با وجود افت جهانی قیمت اقلام اساسی کشاورزی غذایی، افزایش شاخص قیمت گروه گوشت قرمز و ماکیان در ایران طی هفت ماهه نخست سال 1399 برابر با 26 درصد و افزایش شاخص قیمت گروه چربی‌ها و روغن‌ها برابر با 32 درصد است و رشد قیمت‌های مزبور در حالی است که برای تامین نهاده‌های موردنیاز برای تولید این اقالم دلار 4200 تومانی که تقریباً یک‌ششم رقم ارز نیمایی است، تخصیص می‌یابد.6