بازار سیاه خرید و فروش کودکان کار واقعیت دارد؟/ به مشام رسیدن بوی سیاست از عدم ساماندهی این کودکان/ به نام کودکان کار به کام خیریه‌ها

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ همه جا هستند، از آغازین ساعات روز تا پاسی از شب پرسه زنان دنبال نانی می‌دوند و دست گدایشان دراز است، دل یکی به درد می‌آید و کمک می‌کند و دیگری از سر اینکه کمک‌ها تبدیل به عادت نشود به سختی اما با ظاهری آرام از کنارشان می‌گذرد. کوچه‌ و خیابانی از شهر نمانده که آنجا بروی یا پشت چراغ قرمزی نیست که بمانی و این کودکان به سراغت نیایند و از سر و کولت بالا نروند، می‌آیند و اصرار می‌کنند و با صدا و جثه کودکانه خوب یادگرفتند که چطور دل مردم را به رحم آورند. البته حضورشان تنها به خیابان و کوچه‌های شهر ختم نمی‌شود، اتوبوس‌های خط واحد، مترو، فضاهای فرهنگی و هنری، پارک‌ها و حتی پاساژهای تجاری و عمومی هم خالی از وجودشان نیست؛ حتی پشت میز رستوران که بنشینی پیدایشان می‌شود، گویا تعدادشان روز به روز بیشتر شده و کارشان تخصصی‌تر و این درحالیست که گویا قرار نیست قصهِ تلخ کودک کار از چهره شهرمان زدوده شود و اینهمه تلخی از بین رود. بدتر از تمام این ماجراها این است که صحبت‌هایی از خرید و فروش این کودکان به گوش می‌رسد که در این گزارش به شایعه یا واقعیت داشتن آن می‌پردازیم و درمورد اینکه چرا ساماندهی کودکان کار به سرانجام نمی‌رسد، پرس و جو می‌کنیم.

گزارش مستندی از خرید و فروش کودکان کار نداریم/با اقدامات پلیسی نمی‌توان کودک کار را حذف کرد/در حال تدوین برنامه‌ای برای حذف کودکان زباله گرد هستیم

فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان درگفتگو با خبرنگار اجتماعی برنا با تکذیب خرید و فروش کودکان کار گفت: چندوقت اخیر صحبت‌هایی از خرید و فروش کودکان کوچک برای به کار گرفته شدن یا نگه داری از آنها مطرح شد اما تاکنون گزارش مستندی از خرید و فروش کودکان کار نداشتیم.

او در ادامه صحبت‌هایش به ساماندهی کودکان کار اشاره کرد و افزود: کودکان کار هم انسان هستند و ما هیچ وقت برای انسان واژه جمع آوری را به کار نمی‌بریم اما متاسفانه بهزیستی با استفاده کردن از این واژه این کلمه را بین مردم جا انداخت که بسیار نادرست و زشت است بنابراین تاکید بنده همیشه براین است که از واژه ساماندهی کودکان کار استفاده کنیم نه جمع آوری.

یزدانی تصریح کرد: در بحث ساماندهی کودکان کار بهزیستی، استانداری و فرمانداری فعالیت می‌کنند اما اعتقاد ما بر این است که اگر واقعا می‌خواهیم ساماندهی به درستی انجام شود باید بنیادین تر عمل کنیم.

مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان گفت: کار کردن کودکان ریشه در فقر و عدم توانایی مالی خانواده دارد و این بچه‌ها برای تامین معاش خانواده خود مجبور به کار کردن می‌شوند بنابراین اینکه آنها را از سطح خیابان جمع کنیم وچند ماهی در مراکز نگه داری کنیم و سپس به خانواده هایشان تحویل دهیم، کارساز نیست چراکه مشکل اصلی آنها حل نشده و بازهم به کار مشغول می‌شوند.

یزدانی در ادامه بیان کرد: امسال هم بهزیستی چنین برنامه‌‌ای را داشت اما خوشبختانه به سمت اجرایی کردن آن نرفت چراکه هیچ تاثیری ندارد و فقط باعث هدررفت منابع می‌شود، راهکار اصلی این است که ما خانواده‌های این کودکان را توانمند کنیم تا مجبور نشوند کودکشان را به کار کردن در چهارراه‌ها، متروها و... بفرستند بنابراین با اقدامات پلیسی نمی‌توان کودک کار را حذف کرد اما با توانمند کردن خانواده‌ها این امر میسر است.

او با اشاره به فعالیت خیریه ها در حوزه کودکان کار گفت: من تاکنون ندیدم خیریه‌ای با هدف سوءاستفاده کردن از کودکان کار تشکیل شود چراکه در کشور ما راه‌های بسیار دیگری برای پول جمع کردن وجود دارد که به این مسئله نمی‌رسد، البته شاید خیریه ای هم باشد که سوءاستفاده کند و نمی‌توان وجود آنها را انکار کرد چراکه بالاخره در همه حوزه‌ها کسانی هستند که مرتکب خلاف شوند.

مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان افزود: البته به اعتقاد من خیریه‌هایی که عکس چهره کودکان کار را در صفحه هایشان می گذارند، اطلاعات مختلف آنها را بارگذاری می‌کنند و از این طریق در فضای مجازی از مردم کمک می‌گیرند، اقدام آنها کم از ارتکاب خلاف ندارد و اینگونه فعالیت آنها هم سوءاستفاده تلقی می‌شود.

یزدانی به کلیه اقداماتی که قرار است این انجمن برای حمایت از کودکان کار انجام دهد، گفت: یکی از اقدامات انجمن درحوزه عملی است یعنی کودکان کاری که در خانه کودکان هستند؛ مانند شوش و ناصرخسرو را تحت آموزش، مددکاری و مهارت آموزی قرار می دهیم و اکنون که ویروس کرونا باعث شده آموزش‌های حضوری کنسل شود، در برنامه خود داریم که امکانات لازم مانند گوشی و تبلت را حتی به صورت امانت در اختیار آنها قرار دهیم تا این کودکان از طریق مجازی دوره‌های آموزشی خود را بگذرانند.

او اظهار کرد: یکی دیگر از اقدامات ما در حوزه کودکان زباله گرد است که سال گذشته شروع کردیم و هم اکنون با همکاری شهرداری و سایر نهادها درگیر تدوین برنامه‌هایی هستیم تا انشالله به حذف زباله گردی منجر شود و ما دیگر شاهد هیچ کودک زباله گرد نباشیم.

خرید و فروش کودکان کار صحت ندارد/ عمده خرید و فروش‌ ها مربوط به نوزادانِ مادران مجرد است/ خیریه‌هایی که در بستر اینستاگرام از مردم سوءاستفاده می‌کنند/5 درصد از کودکان کار ایرانی هستند

فاطمه دانشور، عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران و مدیر موسسه خیریه «مهرآفرین» درگفتگو با خبرنگار اجتماعی برنا ضمن با تکذیب خرید و فروش کودکان کار گفت: تاکنون موضوعی درمورد خرید و فروش کودکان کار نداشتیم و متاسفانه این مسئله درمورد نوزادان متداول است.

او افزود: معمولا مادران مجردی که عموما کارتن خواب و قربانیان آسیب‌های اجتماعی هستند و از راه نامشروع بچه دار می‌شوند، نوزاد خود را می‌فروشند و دیگر برایشان مهم نیست چه بلایی سر این فرزند می‌آید و حتی ممکن است توسط خریدار به کار گرفته شود.

دانشور در مورد خیریه‌هایی که در حوزه کودکان کار فعال هستند، تصریح کرد:  عموم این خیریه‌ها سازمان‌های مردم نهادی هستند که دستگاه‌های صادرکننده مجوز بر آنها نظارت می‌کنند که مشکل جدی در مورد این نوع خیریه‌ها وجود ندارد اما مشکل ما خیریه‌هایی هستند که بدون هیچ مجوزی در اینستاگرام فعالیت می‌کنند و به راحتی از مردم پول می‌گیرند و درواقع به نام کودکان کار سوءاستفاده می‌کنند که تاکنون هم دادستان با چندین مورد برخورد کرده است.

مدیر موسسه خیریه «مهرآفرین» با اشاره راه حل ساماندهی کودکان کار گفت: فقط 5 درصد از کودکان کار ایرانی هستند و بخش اعظمی از کودکان کار را اتباع به ویژه مهاجرین پاکستان و افغانستان تشکیل می‌دهند و چون هیچ هویتی در ایران ندارند، نمی‌توانند از خدمات بهره مند شوند و پدر و مادر آنها به شغل‌های رسمی مشغول شوند به همین دلیل والدین‌شان آنها را مجبور به کار می‌کنند تا سرچهارره‌ها گُل، فال و... بفروشند و با ایجاد حس ترحم پول دربیاورند.

او افزود: اگر خدمات حمایتی به این افراد ارائه دهیم باعث افزایش مهاجرت غیرقانونی می‌شود که چنین چیزی تبعات فراوانی برای کشور دارد به همین دلیل تنها راه این است که به این افراد خدمات کاهش آسیب ارائه دهیم تا آسیب اینگونه زندگی برای این افراد که هیچ هویتی ندارند کاهش پیدا کند چراکه امکان حذف کردن کودک کار اتباع وجود ندارد.

دانشور اظهار کرد: هیچ قانونی نمی‌پذیرد به افراد مهاجرغیرقانونی هویت بخشد و چنین کاری هم درست نیست بنابراین اقدام اصلی باید در مرزها انجام شود که از ریشه ورود مهاجران غیرقانونی گرفته شود تا اینگونه آسیب‌ها به وجود نیاید.

کسب درآمد برخی خیریه‌ها از کودکان کار/ نحوه جمع آوری کودکان کار بوی سیاست می‌دهد/باندهای بزرگ باید جمع شوند نه کودکان

سید نصرالدین موسوی، مدیر خیریه «کودکان فرشته‌اند»، با اشاره به سوءاستفاده برخی خانواده‌ها از کمک‌های خیریه‌ها گفت: از وقتی برای کودکان کار خیریه تشکیل شده، تعداد آنها صدبرابر شده است دلیلش هم این است که وقتی خانواده‌ها می‌بینند خدمات زیادی به این بچه‌ها داده می‌شود، کودکان خود را روانه خیابان‌ها و چهارراه‌ها کرده و درآمد بسیاری هم از این راه و هم از خیریه‌ها و بهزیستی‌ها کسب می‌کنند.

او افزود: جدا از این موضوع بسیاری از خیریه‌ها خودشان از این راه کسب درآمد می‌کنند و از ابتدا با هدف جذب پول و سرمایه اقدام به این کار می‌کنند بنابراین تا زمانی که کودکان کار منبع کسب درآمد باشند، جمع آوری آنها هیچ وقت در دستور کار قرار نمی‌گیرد.

موسوی تصریح کرد: اکثر این کودکان درآمدهای نجومی دارند و چیزی حدود 7 تا 8 میلیون تومان در ماه از طریق همین آشغال جمع کردن، گُل فروختن در چهار راه ها و... به دست می آورند و از طرفی دلسوزی مردم باعث می‌شود از لحاظ لباس و خورد و خوراک غنی شوند.

مدیر خیریه «کودکان فرشته‌اند» در ادامه گفت: برخی از این کودکان که عموما آشغال جمع‌کن هستند چون مکان خواب ندارند برای یک سری از باندها کار می کنند و بخشی از درآمد خود را به آنها می دهند اما گداهایی که معمولا سر چهارراه‌ها هستند تمام درآمد خود را که کم هم نیست به صاحب کار خود می‌دهند.

موسوی با بیان اینکه عدم جمع آوری کودکان کار بوی سیاست می‌دهد، تصریح کرد: جمع آوری کودکان کار برعهده شهرداری، بهزیستی و... است که معمولا می‌بینیم در یک برهه‌ای می‌آیند و همه بچه‌ها را جمع می‌کنند و مدتی در یک مرکز مشخص نگهداری می‌کنند اما دوباره رها کرده و روز از نو روزی از نو می‌شود و همچنان ما شاهد حضور این کودکان در خیابان‌ها هستیم.

مدیر خیریه «کودکان فرشته‌اند» با اشاره به بهترین روش جمع‌آوری کودکان کار گفت: این طرزی که اکنون کودکان کار را جمع آوری می‌کنند بسیار اشتباه و غلط است، کاری که باید انجام شود این است نهادهای مرتبط، پیگیری کنند این کودکان برای چه کسی کار می‌کنند و چه باندهایی آنها را هدایت می‌کنند تا با دستگیری این باندها به‌طور کلی بساط این کودکان کار برچیده شود اما متاسفانه به دلیل برخورداری از منفعت این اتفاق رخ نمی‌دهد و به نظر می رسد بیشتر بوی سیاست می‌دهد.

همه کودکان کار از طرق عنبیه چشم احراز هویت می‌شوند/ساماندهی کودکان کار فعلا در سطح تهران است

حبیب‌الله مسعودی فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، با اشاره به روند کار سامانه ساماندهی کودکان کار به خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری برنا گفت: در تهران این کار را به دو روش انجام می‌دهیم که یکی از طریق دستگاه‌های احراز هویت است چون برخی از بچه‌ها که کوچک هستند شماره ملی، سال تولد و... خود را بلد نیستند یا کولی‌ها و اتباع بیگانه نام درست و حسابی ثبت شده‌ای ندارند و ما نمی‌توانیم فقط به نام خانوادگی آنها بسنده کنیم بنابراین در بخش آی تی سازمان بهزیستی دستگاه احراز هویت طراحی شده تا بر گوشی همه همکاران اورژانس اجتماعی و موسسات فعال در حوزه کودکان کار نصب شود.

او افزود: طریقه کار این دستگاه به این صورت است که وقتی همکاران ما کودکی را دیدند جدا از نام و نام خانوادگی و سن او با این دستگاه عکس بگیرند تا هویت تک‌تک این بچه‌ها در سامانه ثبت شوند و مورد شناسایی قرار گیرند و اقدامات اولیه مددکاری روی آنها انجام شود در واقع این سامانه کمک می‌کند هیچ کودکی از دید ما پنهان نشود درحالی که هویت هیچ کودکی هم در سامانه گم نشود و حتی نام یک کودک دوبار در سامانه ثبت نشود.

مسعودی فرید تصریح کرد: این سامانه فعلا فقط در تهران فعال است اما تصمیم داریم در استان‌های دیگر به ویژه کلانشهرها گسترش دهیم تا همه کودکان کار سراسر کشور مورد شناسایی قرار بگیرند و بتوانیم به آنها کمک کنیم.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی درخصوص اقدامات دیگر بیان کرد: البته این اقدام اولیه ماست که برای تشکیل پرونده انجام می‌شود ما از عنبیه بچه‌ها هم عکس می‌گیریم تا اگر بزرگتر شدند و از طریق عکس قابل شناسایی نباشند آنها را شناسایی کنیم درواقع ثبتِ نامِ کودکان کار و اقدام اولیه ما در تشکیل پرونده استفاده از دستگاه احراز هویت و عکس گرفتن از آنها و تعیین لوکیشن محل کار آنهاست و باقی اقدامات عکسبرداری از عنبیه چشم و شروع کار مددکاری است.

مسعودی فرید درباره روندی که کودکان کار پس از شناسایی طی می‌کنند، گفت: اساس کار ما این است که بچه‌ها درکنار خانواده باشند بنابراین پس از شناسایی، اولین کاری که انجام می‌دهیم این است که به شناسایی خانواده آنها می‌پردازیم.

او افزود: اگر خانواده آنها ایرانی یا اتباع مجاز باشند و پس از بررسی‌ها به این نتیجه رسیدیم صلاحیت نگهداری از فرزندشان را دارند، بچه را به آنها پَس می‌دهیم درحالی که اگر متوجه شویم علت کارِ کودک فقر است حتما خانواده را تحت پوشش و کمک‌های مالی به آنها ارائه می‌دهیم تا بچه دیگر مجبور به کار کردن نباشد اما اگر متوجه شویم بچه مورد سوءاستفاده خانواده قرار گرفته و پدر و مادر جهت ایجاد دلسوزی و ترحم در مردم از آن استفاده می‌کنند، حضانت موقت کودک را می‌گیریم و به بهزیستی آورده و تحت پوشش خود قرار خواهیم داد.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی عنوان کرد: اگر بچه از خانواده اتباعی است که غیرقانونی در ایران زندگی می‌کنند، طبق قراری که با اداره اتباع و وزارت کشور داریم آنها را در مراکز شبانه‌روزی حداکثر 3 هفته نگه می‌داریم تا تکلیف آنها مشخص شود چون اکثر آنها به صورت قاچاق وارد کشور شدند و برخی هم مجوز اقامت 3 ماهه داشتند و دیگر تمدید نکردند و در چهارراه‌ها کار می‌کنند.

قانون حمایت از کودکان و نوجوانان به داد کودکان کار برسد

در حقیقت امروز دیگر فقط کار کردن کودکان در مشاغل سخت و زیان‌آور معضل نیست، بلکه سوء استفاده از کودکان در سنین مختلف، فروش و به ویژه اجاره آنها توسط والدین معتادشان یا سرپرستشان به پدیده‌ای شوم تبدیل شده که نگرانی‌هایی بسیاری را به جا گذاشته است و تنها امیدی که هست اینکه قانون حمایت از کودکان و نوجوانان، تکلیف کودکان بی‌پناهی که به ابزاری در دست سودجویان مبدل گشته‌اند، تعیین کند و به فریاد آنها برسد.

//انتهای پیام: 7