به گزارش خبرنگار برنا، در وضعیتی که همچنان تعطیلی تماشاخانه‌ها ادامه دارد به مدت کوتاهی شاهد بازگشایی دوباره تماشاخانه‌ها بودیم اما این بار نمایش‌های تئاتر در شرایط ویژه‌ای باید روی صحنه می‌رفتند که شاید در تاریخ تئاتر کشور بی‌نظیر بوده است.
شاید در طول تاریخ تئاتر در کشورمان شاهد این اتفاق نبودیم که نمایش‌های تئاتر به اجبار پیش از ساعت 18 روی صحنه بروند و امسال برای اولین بار تماشاخانه‌ها به مدت یک هفته از صبح تا ساعت 18 فعال بودند و نمایش‌های تئاتر باید در این ساعات اجرا می‌شدند که تجربه جدیدی به حساب می‌آید اما اهالی تئاتر مخالف این تصمیم‌گیری بودند و آن را غیرکارشناسی و آسیب‌زننده ارزیابی کردند.
در گفت‌وگو با چند کارگردان تئاتر این اتفاق را مورد بررسی قرار دادیم که در ادامه می‌خوانید:
هادی مرزبان: بازگشایی تماشاخانه‌ها در ساعات اداری نتیجه تصمیم‌گیری‌های فله‌ای است / این تصمیم‌ها بازی گرفتن اهالی تئاتر است
هادی مرزبان کارگردان تئاتر در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: متأسفانه مسئولان ما عادت دارند در تصمیم‌گیری‌هایشان مربوط به هر چیز فله‌ای تصمیم بگیرند. مسئولان بهتر است این را بدانند که هر چیز جای خود دارد و برای تئاتر هم باید با توجه به شرایط مربوط به آن تصمیم‌گیری شود.
مرزبان خاطرنشان کرد: به یاد دارم استاد من دکتر ممنون به ایران آمده بود و من آن زمان نمایشی در تالار وحدت روی صحنه می‌بردم که ساعت 18 اجرا می‌شد و دکتر ممنون با من تماس گرفت و گفت با سه مهمان خارجی می‌خواهد به دیدن نمایش بیاید. من به آقای ممنون زمان اجرای نمایش را گفتم و ایشان شب با من تماس گرفت و گفت: «من ساعت 6 بعد از ظهر اصلاً نمی‌توانم تئاتر ببینم.»
او افزود: تئاتر جایگاه، زمان و موقعیت خاص خود را دارد و نمی‌توان آن را در یک دسته‌بندی با دیگر مشاغل در نظر گرفت. همه می‌دانیم که ما امروز در شرایط ویژه‌ای هستیم و ویروس کرونا به همه مشاغل به خصوص تئاتر آسیب زده چرا که تئاتر یک هنر زنده است که باید با مخاطبش ارتباط زنده داشته باشد اما تصمیم‌هایی که برای بهتر شدن وضعیت در این شرایط گرفته می‌شود به هیچ‌وجه منطقی نیست.
این کارگردان در ادامه اظهار داشت: من با رئیس اداره هنرهای نمایشی صحبت کردم و آقای آشنا از پیشنهاد من برای اهالی تئاتر در این شرایط بسیار استقبال کرد. به نظر من در این شرایط تنها پخش تله‌تئاترها از تلویزیون می‌تواند تا حدی به بهتر شدن وضعیت تئاتر کمک کند. تلویزیون قبلاً تله‌تئاترهای بسیار خوبی پخش می‌کرد و این آثار با استقبال هم مواجه می‌شدند اما متأسفانه امروز هیچ توجهی به این مسئله ندارد. مطمئن هستم آقای آشنا از پیشنهاد من استقبال کرده و پیگیری کرده‌اند و نمی‌دانم چرا تلویزیون هیچ علاقه‌ای به پخش تله‌تئاتر ندارد.
مرزبان خاطرنشان کرد: همه اهالی تئاتر آمادگی دارند که کار کنند ولی شرایط نه در تئاتر و نه برای ضبط تله‌تئاتر فراهم نیست و بیکاری مشکلات بسیاری را به وجود آورده است. تلویزیون که سریال‌های متعددی پخش می‌کند می‌تواند با بودجه یک سریال چندین تله‌تئاتر پخش کند و از همین طریق مشکل بیکاری هم تا حدی حل شود اما پیشنهاداتی مثل بازگشایی تماشاخانه‌ها و اجرای نمایش در ساعات اداری به نوعی بازی گرفتن همه اهالی تئاتر است.
او افزود: در مدت بیش از 50 سالی که بازیگر و کارگردان تئاتر هستم حتی یک نمونه هم به یاد ندارم که نمایش‌ها در ساعات اداری اجرا شوند. نمایش‌های کودک استثنائاً این امکان را دارند اما برای همه اهالی تئاتر چنین تصمیمی اشتباه است. به نظر من عدم بازگشایی تماشاخانه‌ها تصمیم درست‌تری از این تصمیم است چرا که کرونا در همان ساعات روز هم می‌تواند منتقل شود و نمی‌دانم چه منطقی پشت این تصمیم وجود دارد که فکر می‌کند باید برای جلوگیری از شیوع کرونا از ساعت 18 به بعد مشاغل تعطیل باشند.
این کارگردان تئاتر در ادامه تصریح کرد: اهالی تئاتر بسیار ماخوذ به حیا هستند و باور کنید که 90 تا 95 درصدشان با سیلی صورت خود را سرخ می‌کنند و نمی‌خواهند مدام از وضعیت بدی که وجود دارند گلایه و به آن اعتراض کنند؛ مسئولان خودشان باید این مسائل را در نظر گرفته و به مشکلات اهالی تئاتر بپردازند.
مرزبان در پایان درباره پیشنهاد پخش تله‌تئاترها در فضای مجازی و پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی، گفت: باور کنید که هنوز متوجه نشدم چرا تلویزیون میلی به پخش تله‌تئاتر ندارد. این مشکل مربوط به امروز و دیروز نیست، سال‌هاست که تلویزیون چنین سیاستی دارد و از طرفی فضای مجازی را به هیچ‌وجه برای پخش تله‌تئاتر مناسب نمی‌دانم. تئاتر حرمت دارد و خود یک مراسمی است که آداب و رسوم مخصوص به خودش را دارد؛ حتی آن‌هایی که می‌خواهند در خانه به تماشای یک تله‌تئاتر بنشینند باید آمادگی دیدن یک نمایش را داشته باشند. من همیشه از دوستانم که یک نمایش تله‌تئاتر از آثار خودم را به آن‌ها می‌دهم تا تماشا کنند، خواهش می‌کنم که برای دیدن نمایش آمادگی داشته باشند. دیدن یک نمایش ضبط شده در فضای مجازی این امکان را برای مخاطبش ندارد و می‌بینم بسیاری افراد فیلم‌ها و ویدئوها را در هر شرایطی با موبایلشان می‌بینند که به نظرم نوعی حرمت‌شکنی به تئاتر حساب می‌شود که ورود آن به فضای مجازی اصلاً پسندیده نیست. امیدوارم دست‌اندرکاران تلویزیون ما را باور داشته باشند و بدانند که با تئاتر جوامع اصلاح می‌شوند و حتی می‌توان با آثار نمایشی مشکلات بسیاری در کشور را حل کرد.
آرش دادگر: صداوسیما حتی یک قدم کوچک هم برای تئاتر برنمی‌دارد!/ تصمیم‌گیری بدون زمینه‌سازی به هیچ‌وجه راهگشا نیست!
آرش دادگر کارگردان و بازیگر تئاتر در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: سال‌هاست که ساعات کاری تئاتر در کشور ما مشخص است و همه این مسئله را می‌دانند اما گویا مسئولان کشور این را فراموش‌کرده‌اند و با وجود اینکه کار ما را به اشتباه سرگرمی می‌دانند و در زمره سرگرمی‌های شبانه قرار داده‌اند تصمیماتی برای ساعات کاری می‌گیرند که به هیچ‌وجه معقول نیست و نمی‌دانم چطور شد که از سرگرمی‌های روزانه به سرگرمی‌های شبانه تبدیل شدیم.
دادگر تصریح کرد: با توجه به شرایط بحرانی که کرونا در ایران و جهان ایجاد کرده است قطعاً هر تصمیم با نظرسنجی و مشورت باشد اما این نظرسنجی و مشورت زمانی معتبر است که نماینده هنر کشور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نماینده‌ای در ستاد مبارزه با کرونا داشته باشد اما به نظر زمانی که برای تئاتر تصمیم‌گیری می‌شد نمایندگان در صف نان یا جای دیگری بودند و کسی نبود که بگوید اجرای این تصمیمات برای تئاتر امکانپذیر نیست.
او افزود: با وجود اینکه تصمیم گرفته شده در این زمان برای ساعت بازگشایی تماشاخانه‌ها اشتباه است، برای همین تصمیم می‌شد برنامه‌ریزی داشت ولی تصمیم‌گیری بدون زمینه‌سازی و برنامه‌ریزی و اعمال سریع آن به هیچ‌وجه راهگشا نیست. این تصمیم‌گیری‌ها یک اتاق فکر و برنامه‌ریزی می‌خواهد، همه چیز قابل تغییر است اما این تغییرات نیاز به زمان دارد و اگر توجیه این است که ما در شرایط بحرانی قرار داریم باز هم می‌شد فورس‌ماژور برنامه‌ریزی کرد چرا که تئاتر در طول تاریخ ثابت کرده که انعطاف‌پذیر است و همانطور که مکان و نحوه ارائه‌اش را تغییر داده زمان را هم می‌تواند تغییر دهد.
این کارگردان تئاتر با اشاره به بیکاری هنرمندان در روزهای شیوع ویروس کرونا، گفت: تئاتر حرفه و شغل ما است و امروز خیلی از هنرمندان تئاتر بیکار شده‌اند چرا که مسئولان ما بدون اینکه آینده ما را سیاستگذاری کنند نمی‌دانم در سمتی که حضور دارند چه کاری انجام می‌دهند. در همین تصمیمی که به تازگی گرفته شده هیچ‌گونه فکر و اندیشه صحیح احساس نمی‌شود و تصمیمات با درک و شناخت درست صورت نگرفته است.
دادگر تأکید کرد: برای این تغییر در زمان اجرای نمایش‌ها باید تلویزیون و رسانه‌ها اطلاع‌رسانی کنند ولی بعید می‌دانم همین قدم کوچک هم برای تئاتر برداشته شود. ما در قبوضی که پرداخت می‌کنیم به صداوسیما پول می‌دهیم تا صداوسیما اینگونه ما را کنار بگذارد. سوال من از مسئولان این است که اگر قرار است ما در این شرایط بحرانی چنین وضعیتی داشته باشیم و مدام با تصمیمات اشتباهشان وضعیت را بدتر کنند و ما راهکار بدهیم چرا در جایگاه مسئول پشت میز نشسته‌اند و حقوق می‌گیرند. سال‌هاست که شاهد این وضعیت هستیم و من از این تصمیم عجیب برای بازگشایی تماشاخانه‌ها و زمان اجرای نمایش‌ها تعجب نکردم.
او افزود: برای تصمیم‌گیری درباره بازگشایی تماشاخانه‌ها در وهله اول باید با مسئولان فرهنگی هنری مشورت می‌شد، من معتقدم می‌شد همین تصمیم عجیب را هم می‌شد در تئاتر اجرا کرد اما وقتی هیچ زمینه‌سازی و تبلیغاتی نشده حداقل دولت باید بداند که در این ساعات تعیین شده تعداد تماشاگران تئاتر به حداقل می‌رسد و از نمایش‌ها و تماشاخانه‌ها حمایت کند. کارمندان تماشاخانه‌ها هم غروب سر کار می‌روند و قبل از آن سر کار دیگری هستند، با این تصمیم یکی از مشاغلشان را از دست می‌دهند و اگر برنامه‌ریزی وجود داشت این مشکل هم به وجود نمی‌آمد.
این کارگردان در پایان گفت: من از همه همکارانم خواهش دارم که اگر پیشنهادی برای عملی شدن در جهت گذر از این بحران دارند، پیشنهاداتشان را مطرح کنند و در این شرایط اصرار نداشته باشند که همه چیز باید مثل قبل باشد و ما مثل روزهای عادی باید به فعالیتمان ادامه دهیم، چرا که چنین خواسته‌ای امکانپذیر نیست. امیدوارم هر چه زودتر شرایط بهبود پیدا کند و ما نه تنها از شر کرونا که از رنج و دردهای دیگر هم رهایی پیدا کنیم.
شهرام گیل‌آبادی: با تصمیم‌های غیرکارشناسی هم‌افزایی لازم برای حل مشکلات به وجود نمی‌آید / ستاد مبارزه با کرونا در تصمیم‌گیری‌هایش باید از توان تخصصی مشاغل مختلف استفاده کند!
شهرام گیل‌آبادی کارگردان تئاتر در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: ستاد مبارزه با ویروس کرونا که تعیین پروتکل‌های بهداشتی و اجتماعی برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا را بر عهده دارد در تصمیم‌گیری‌هایش برای فعالیت مشاغل مختلف دچار یک مشکل اساسی است.
گیل‌آبادی تصریح کرد: اگر برای این تصمیم‌گیری‌ها ستاد مبارزه با ویروس کرونا خود را به توان تخصصی هر کدام از اقشار و مشاغل مختلف جامعه که برایشان تصمیم می‌گیرد، مجهز نکند کشور را در تلاطم‌هایی قرار می‌دهد که ناشی از تصمیمات غیرکارشناسی است و در حال حاضر شاهد چنین تصمیم‌هایی هستیم.
او افزود: این تصمیم‌های غیرکارشناسی علاوه بر اینکه به سخره گرفتن عملکرد این ستاد را در پی خواهد داشت هم‌افزایی لازم برای حل مشکلات هم به تبع آن به وجود نمی‌آید و قطعاً منجر به عمیق‌تر شدن مشکلات می‌شود.
این کارگردان در ادامه خاطرنشان کرد: هیئت مدیره خانه تئاتر که در یک پاسخنامه کتبی خطاب به وزیر بهداشت و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از این تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسی انتقاد کرده است. اهالی تئاتر که قطعاً با این تصمیم‌گیری در شرایط بهتری قرار نمی‌گیرند خواستار توجه کردن به نظرات کارشناسان این حرفه برای چنین تصمیم‌گیری‌هایی هستند.
گیل‌آبادی در پایان اظهاراتش گفت: برای تصمیم‌گیری درباره حرفه تئاتر باید نظرات کارشناسی اهالی تئاتر را بشنوند تا تصمیمات منطقی و روشن‌بینانه باشد و این شرایط باید برای همه مشاغل در نظر گرفته شود و نظرات کارشناسی در مشاغل مختلف برای ادامه فعالیتشان در این دوران بحرانی باید در نظر گرفته شود. اگر این روند ادامه داشته باشد جز لطمه زدن به مشاغل از جمله حرفه تئاتر نمی‌توان انتظار دیگری داشت.