به گزارش برنا، همه‌گیری کرونا و جدی بودن آن باعث شده تا مصرف ماسک و الکل در میان خانوارهای ایرانی روز به روز بیشتر شود. در این میان، رسانه‌ها هم تلاش کردند با آموزش اهمیت نقش ماسک در پیشگیری از بیماری کرونا، نقشی در کاهش شدت این بیماری داشته باشند.
اما واقعیت اینجاست که اقتصاد ایران روزهای سختی را می‌گذراند و خانواده‌ها با مشکلات معیشتی روبرو هستند. با وجود حمایت‌هایی که دولت از ابتدای شدت گرفتن بیماری کرونا انجام داده، باز هم معیشت و درآمد بسیاری از خانوارها با اما و اگرهای جدی روبروست.
برخی ناچارند به واسطه نوع کارشان در محل کار حضور داشته باشند و همین مساله الزام استفاده جدی از ماسک و الکل را برایشان بیشتر می‌کند. اما بودجه یک خانواده 4 نفره برای ماسک و الکل چقدر است و برای پیشگیری از مبتلا شدن به کرونا – که در این صورت هزینه‌های بسیار دیگری را باید بپردازند – چقدر از حقوق‌شان را باید برای ماسک و الکل بدهند؟
در این گزارش تنها هزینه ماسک و الکل را بررسی کرده‌ایم اما باید این نکته را هم ذکر کرد که به واسطه مصرف الکل، میزان مصرف کرم دست و البته ویتامین‌های روزانه هم بیشتر می‌شود. اما بنای این گزارش، یک خانواده با حداقل دستمزد و توان پرداخت هزینه‌های مازاد است.
با وجود تلاشی که سیاستگذاران برای توزیع ماسک رایگان انجام دادند، قیمت ماسک هنوز هم در بسیاری از داروخانه‌ها با قیمت‌های 2 تا 4 هزار تومان عرضه می‌شود. حتی مشاهدات میدانی خبرنگار برنا نشان می‌دهد که برخی داروخانه‌ها اقدام به نصب دستورالعمل قیمتی ماسک مبنی بر فروش هر یک ماسک یک هزار و 300 تومان کرده‌اند اما ماسک را به صورت تکی نمی‌فروشند.
قیمت ماسک بسته‌ای در این داروخانه‌ها حدود 60 تا 80 هزار تومان است. ذکر این نکته اهمیت دارد که خانواده‌ای که کف حقوق را در یک ماه دریافت می‌کند، توان خرید یک بسته ماسک به تعداد بالا اما به قیمت 80 هزار تومان را ندارد. کما اینکه بسیاری از کارگرهای روزمزد تنها با داشتن درآمد اندک و به صورت روزانه قادر به خرید ماسک هستند. در دیگر مراکزی که ماسک به صورت تکی عرضه می‌شود، قیمت زیر 2 هزار تومان نیست و با این حساب یک خانواده 4 نفره در طول ماه و به صورت حداقلی – در صورت نیاز هر روزه آنها به خروج از خانه و کسب درآمد یا کارهای ضروری – نیاز به 120 عدد ماسک دارد که هزینه آن به صورت حدودی 240 هزار تومان می‌شود. این رقم حداقلی و با فرض سه‌لایه بودن ماسک و نیاز نبودن به تعویض آن در طول روز است.
اما هزینه الکل شاید قدری متفاوت‌تر باشد. یک الکل بسته به سایز و میزان الکلی که در آن قرار دارد، به قیمت‌های متفاوتی عرضه می‌شود. به عنوان مثال یک الکل یک لیتری به قیمت حدودی 50 تا 60 هزار تومان و الکل نیم لیتری 30 تا 40 هزار تومان عرضه می‌شود. برخی عادت دارند بسته‌های کوچک الکل را در کیف یا همراه خود داشته باشند و مدام از آن استفاده می‌کنند و عده‌ای هم تنها معتقد به شستشوی دست هستند. اگر فرض را بر مصرف الکل خانوار 4 نفری بگیریم، در ماه به صورت حداقلی نیاز به 4 بسته یک لیتری الکل دارد که هزینه‌ای در حدود 240 هزار تومان درپی دارد. البته این رقم حداقلی است و در برخی خانوارها به 300 تا 400 هزار تومان هم می‌رسد.
به گزارش برنا، با این محاسبات اولیه رقم موردنیاز برای خرید ماسک و الکل در یک خانوار 4 نفره حدود 500 تا 600 هزار تومان است. البته هزینه‌های جانبی و ضروری دیگری هم برای خانوارها وجود دارد. مصرف صابون، مواد شوینده و برخی اقلام به طرز چشمگیری افزایش یافته و همین مساله هزینه مواد ضد عفونی‌کننده خانوارها را بیشتر می‌کند. با این حال اگر همین رقم حدود 600 هزار تومان و حقوق یک کارگر را پایه وزارت کار یعنی 2 میلیون و 900 هزار تومان - با احتساب یک کارگر متاهل با دو فرزند -در نظر بگیریم، چیزی بیشتر از یک چهارم حقوق یک خانوار 4 نفره در ماه باید صرف ماسک و الکل شود. یعنی بالاتر از 25 درصد.
هرچند که برخی خانوارها ممکن است ترکیب متفاوتی داشته باشند. مثلا زنان سرپرست خانوار با سه کودک که حقوق بسیار اندک‌تری از این رقم دارند اما ناچار به تامین هزینه ماسک و الکل هستند و به همین ترتیب درصد بالاتری از حقوق‌شان را به خرید مواد بهداشتی اختصاص می‌دهند.
البته در این میان خانوارهایی هم هستند که تنها از ماسک پارچه‌ای استفاده می‌کنند و به دلیل بالا بودن هزینه‌ها، توان خرید ماسک سه‌لایه و استاندارد را ندارند. برخی هم تنها اقدام به شستشوی دست می‌کنند و در مصرف الکل قدری ملاحظه دارند. ذکر این نکته هم ضروری است که قیمت ماسک تا بالای 20 هزار تومان هم متغیر است که بسته به لایه و خاصیت آن و البته بازاری که رونق گرفته، متغیر است. با این حال، بنای این گزارش بودجه استاندارد و حداقلی مورد نیاز برای یک خانوار 4 نفره در خرید تنها ماسک و الکل است.