به گزارش برنا؛ خط راه آهن خواف- هرات، متصل کننده خواف در ایران به هرات در افغانستان است. این پروژه به طول ۲۱۸ کیلومتر از چهار قطعه تشکیل شده است. اتصال این خط به بندر چابهار از طریق راه آهن سراسری مسیری برای ترانزیت کالاهای افغانستان ایجاد خواهد کرد. این کریدور چند جانبه در آینده نزدیک توسط روسای دو جمهوری ایران و افغانستان افتتاح خواهد شد.
کریدور خواف – هرات برای افغانستان حائز اهمیت فراوانی است. با توجه به نبود آبهای آزاد در این کشور تجار افغانستان می‌توانند کالاهای خود را به راحتی و با امنیت بالا از طریق ایران صادر کنند. مواد معدنی ، نفت ، محصولات کشاورزی در افغانستان موقعیت مناسبی را برای این کشور در صادرات ایجاد کرده است. موقعیتی که زمینه اشتغال ۶۱ درصد از مردم این کشور را فراهم می کند. ضمن اینکه افغانستان۹۰ درصد مایحتاج و موارد مصرفی خود را از طریق واردات تأمین می‌کند و ایران در سال ۲۰۱۸ چهارمین کشوری واردات افغانستان به ارزش900 میلیون دلار است. از این رو راه اندازی این خط راه آهن موجب شتاب صادرات مواد غذایی از طریق ایران به افغانستان شده و سهم ایران از بازار افغانستان را افزایش خواهد داد.
موافقتنامه ترانزیتی سه جانبه چابهار به منظور گسترش روابط ترانزیتی میان ایران، هند و افغانستان در گذشته منعقد شده هم اکنون محموله‌های گندم صادرات از افغانستان به هند در بندر چابهار تخلیه و به این کشور منتقل می گردد. محموله حبوبات نیز از طریق بندر چابهار از هند به افغانستان صادر می شود. به طوری که ترانزیت بین هند-ایران و افغانستان کاملا فعال است.
*روایت کارشناس افغانستان از خط آهن جدید
پیر محمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان در گفت و گو با «برنا» در ارتباط با خط ریلی خواف - هرات گفت: بعد از فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی ارتباطات آسیای مرکزی که از طریق مسکو تامین می شود، بر هم خورد. از این رو لزوم ایجاد مسیر جدید برای تشدید صادرات و واردات بین کشورهای آسیای میانه ضروری به نظر رسد.
ملازهی افزود: در دوران سازندگی خطر ریلی بین بند عباس تا مرز ترکمنستان کشیده شد اما به دلایل سیاسی از این خط بهره برداری صورت نگرفت. خط دیگری که در این ارتباط مدنظر قرار گرفت از چابهار به زاهدان و به خراسان جنوبی رسیده و از طرق خواف به هرات متصل خواهد شد. از این طریق این راه آهن در دست ساخت آسیای مرکزی به افغانستان متصل می شود. همچنین یک مسیر از این خط از زاهدان به سمت زابل منشعب شده و از طریق منطقه مرزی میلک وارد خاک افغانستان خواهد شد و در دل خاک افغانستان به قندهار و کابل منحرف می شود.
این کارشناس مسائل افغانستان توضیح داد: در ایجاد این پروژه ها توافقاتی بین ایران، افغانستان و هندوستان تعریف شده است. توافقی که منجر به اتصال بندر چابهار به افغانستان و آسیای مرکزی خواهد شد. اهمیت این پروژه در اینجاست که افغانستان و کشورهای ، ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان از محاصره در خشکی خارج شده و به آب های آزاد متصل می شوند.
ملازهی در ارتباط با آثار اقتصادی این طرح برای افغانستان گفت: تکمیل این کریدور موجب افزایش داد و ستد در افغانستان و تبدیل شدن این کشور قبل از ایران، به دروازه ورود آسیاسی میانه به آبهای آزاد می شود که آثار اقتصادی زیادی برای افغانستان خواهد داشت. همچنین این خط ریلی از دو زاویه برای ایران سود دارد. هر کالایی که از این طریق به افغانستان صادر شود و یا از افغانستان به هندوستان و سایر کشورها منتقل گردد، به این علت که بخشی از خط آهن چابهار تا خواف در ایران است، باید در برابر هر کیلو بار، کرایه ای به ایران پرداخت شود. ضمن اینکه بر اساس نگاه توسعه ای به شرق ایران، تنها راه توسعه این منطقه از خراسان جنوبی تا بخش هایی از کرمان و سیستان بلوچستان با این خط آهن ارتباط مستقیم پیدا می کند.وی ادامه داد: دولت مرکزی می تواند درآمد حاصل از این خط را در توسعه این مناطق سرمایه گذاری کند. این درآمد قابل توجه است زیرا این بخش به لحاظ توسعه ای عقب تر از مناطق مرکزی است.
ملازهی درباره اثار این خط آهن برای کشورهای دیگر منطقه توضیح داد: هندوستان نیز نیاز شدیدی به موادی از قبیل سنگ آهن دارد که از طریق این خط از ایران و افغانستان قابل تامین است. مجموعه این شرایط درآمد قابل توجهی را برای ایران در طول سال ایجاد خواهد کرد.
*چشم انداز صادرات 25میلیارد دلاری به افغانستان
بر اساس آمار سازمان تجارت جهانی، ایران یکی از بزرگترین مبادی واردات کشور افغانستان در چند سال گذشته بوده است.به طوری‌که در سال 1397 حجم تجارت بین دو کشور حدود 3 میلیارد دلار بوده که به باور کارشناسان تجارت کشور افغانستان تا یک دهه آینده این میزان از تبادلات بین دو کشور می تواند به حدود 20 تا 25 میلیارد دلار در سال برسد. احداث این خط آهن می تواند نقش بسزایی در افزایش تبادلات تجاری بین دو کشور ایران و افغانستان ایفا کند.
*مزیت‌های بین المللی احداث این خط آهن
علاوه بر نزدیک ساختن دو کشور ایران و افغانستان به یکدیگر و توسعه تجارت بین آنها نباید فراموش کرد که این طرح دارای مزیت‌های بین المللی نیز هست. اتصال کشور افغانستان به شبکه ریلی ایران (از طریق راه آهن مشهد-بافق) اتصال کشور افغانستان از طریق راه آهن ایران به کریدور بین المللی شمال – جنوب (حوزه خزر، روسیه و شمال اروپا) اتصال کشور افغانستان از طریق راه آهن ایران به کریدور بین المللی شرقی – غربی اکو و تراسیکا (کشور ترکیه و جنوب اروپا) اتصال کشور افغانستان از طریق راه آهن ایران به آبهای آزاد (بندرعباس و بندر چابهار در جنوب ایران) کمک به رشد و توسعه سواحل مکران و افزایش مبادلات از طریق بندر جابهار به عنوان قطب حمل و نقل بین المللی از جمله این مزیت ها هستند. گفتنی است بهره برداری از این مسیر مهم ریلی با فراهم کردن زمینه انتقال سریعتر کالا و مسافر به مقاصد متعدد، موجب تامین منافع اقتصادی و تقویت همکاری ، همگرایی و نیز تحکیم امنیت و ثبات منطقه ای و رفاه عمومی ملت ها خواهد شد.