به گزارش برنا، دیه یکی از مجازاتهایی است که دین مبین اسلام، برای تبینه بزهکاران در نظر گرفته است. بر اساس قانون مجازاتهای اسلامی، در صورتی که فرد بزهکار، مرتکب جرمی شود که بر اساس آن، به یک فرد دیگر آسیب جانی و یا جسمی وارد کند، ملزم به پرداخت دیه به شخص مورد بزه، خواهد بود.
دیه انواع مختلفی دارد و مبلغ آن نیز برای جرائم گوناگون، متفاوت است. در این مقاله، علاوه بر بررسی ماهیت و مبلغ دیه، به بررسی دیه در ماههای حرام نیز خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
به گزارش مجله اینترنتی ایده آل مگ دیه در قانون مجازاتهای اسلامی، به صورت زیر تعریف شده است:
"مالی که از طرف قانونگذار و برای جبران جنایات و جرمهای صورت گرفته توسط افراد جامعه، تعیین شده است. به عبارتی سادهتر، دیه جریمهای است که از طرف قانونگذار و برای مجرمین و متخلفین در نظر گرفته شده است."
به طور کلی، مجازات دیه، زمانی برای فرد بزهکار در نظر گرفته میشود که امکان قصاص وی به هر دلیلی، وجود نداشته باشد. حضرت امام (ره) دیه را به این صورت تعریف نمودهاند:
"دیه مالی است که به سبب جنایت، بر نفس یا عضو واجب میشود. فرقی نمیکند که از طرف شارع (وضع کننده قوانین شرعی)، میزان آن معین شده و یا نشده باشد. گاهی دیه فقط بر آنچه معین شده اطلاق میگردد و آنچه را که معین نشده است، ارش یا حکومت مینامند."
بر اساس این تعریف دیه، میتوان گفت که دیه در جرائم زیر قابل پرداخت است:
البته در مواقعی که قتل نفس عمد رخ داده باشد و وراث یا بستگان درجه یک مقتول، از قصاص گذشت کرده و به دریافت دیه راضی شوند، قاضی شرع میتواند حکم به پرداخت دیه نماید.
دیه کامل، مبلغی است که برای قتل نفس غیر عمد مرد مسلمان در نظر گرفته میشود. سایر مبالغ دیه همچون دیه شکستگی دست، دیه جراحت و ... بر اساس همین مبلغ دیه کامل انسان، محاسبه میشوند.
البته در مواردی که فرد بزهکار یک عضو فرد یا دو عضو زوج بدن فردی را از بین برده باشد نیز، قاضی حکم به پرداخت دیه کامل خواهد داد.
مبلغ دیه کامل انسان، هر ساله و توسط ریاست قوه قضاییه تعیین و ابلاغ میگردد. بر اساس قوانین مجازات اسلامی، مبلغ دیه کامل انسان، هر ساله برابر با قیمت 100 شتر سالم، 200 گاو سالم، 1000 گوسفند سالم و ... تعیین میشود.
البته باید توجه داشت که میزان تورم سالانه که توسط ریاست بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام میشود نیز در تعیین مبلغ دیه کامل انسان تاثیر گذار خواهد بود.
بر اساس ابلاغیه ریاست قوه قضاییه که در 06 فروردین 1399 منتشر شد، مبلغ کامل دیه انسان در سال 99 به مقدار 330 میلیون تومان، معادل 3 میلیارد و 300 میلیون ریال در نظر گرفته شده است. با مقایسه این رقم، با دیه کامل انسان در سال 98، متوجه افزایش 22 درصدی مبلغ دیه در سال جدید خواهیم شد.
همانطور که اشاره شد، برای قتل نفس غیر عمد مرد مسلمان، دیه کامل در نظر گرفته خواهد شد و برای سایر جرائم، درصدی از این مبلغ، به عنوان دیه اختصاص داده میشود. در بندهای مختلف قانون مجازاتهای اسلامی، به روشنی به جرائم مختلف و درصد دیه هرکدام از آنها اشاره شده است.
به عنوان مثال، دیه قطع یک عضو زوج (یک دست، یک پا و ...) به میزان 50 درصد دیه کامل در نظر گرفته شده است. در حالی که قانون برای قطع یک عضو فرد، 100 درصد دیه کامل را تخصیص داده است. در ایده آل مگ درباره نیم درصد دیه کامل انسان بیشتر بخوانید
نوع دیه |
مبلغ در سال 1399 |
دیه کامل در ماه های غیر حرام |
330.000.000 تومان |
دیه کامل در ماه های حرام |
440.000.000 تومان |
دیه شکستگی استخوان دست که مطلوب التیام یابد |
26.400.000 تومان |
دیه شکستگی نازک نی و درشت نی استخوان پا |
26.400.000 تومان |
دیه شکستگی بینی |
33.000.000 تومان |
دیه شکستگی ترقوه |
13.200.000 تومان |
دیه شکستگی جمجمه سر در حد هاشمه |
33.000.000 تومان |
دیه زخم شدگی در حد حارصه |
1.650.000 تومان |
دیه زخم شدگی در حد دامیه |
6.085.000 تومان |
دیه دندانهای پیشین |
16.500.000 تومان |
دیه دندانهای پشتی |
8.250.000 تومان |
دیه یک دست |
165.000.000 تومان |
دیه یک پا |
165.000.000 تومان |
دیه شکستگی دندههای محیط بر قلب |
8.250.000 تومان |
دیه خرد شدگی استخوان |
56.000.000 تومان |
طبق ماده 555 قانون مجازاتهای اسلامی، اگر رفتار ضارب و فوت مقتول، هر دو در ماههای حرام صورت گرفته باشند، علاوه بر دیه کامل، یک سوم مبلغ آن نیز باید به صورت مازاد، از طرف فرد بزهکار پرداخت شود. به این قانون، تغلیظ دیه گفته میشود.
توجه: تغلیظ دیه تنها شامل قتل نفس عمد و غیر عمد میشود. به عبارتی دیگر، مبلغ سایر انواع دیه در ماههای حرام، تفاوتی با مقدار آن در سایر ماههای سال ندارد.
ماههای حرام عبارتند از:
مطابق تبصره همین ماده، معیار آغاز و پایان ماه های حرام، مغرب شرعی است. یعنی ماه رجب از مغرب شرعی روز آخر ماه جمادی الثانی آغاز و با مغرب آخرین روز ماه رجب پایان مییابد.
بنابراین، همانطور که در جدول مبلغ دیه در سال 99 نیز مشاهده نمودید، دیه کامل سال 99 در ماههای حرام، برابر با 440 میلیون تومان محاسبه و پرداخت میشود.
امیدواریم این مقاله که توسط مجله اینترنتی ایده آل مگ آماده شده است، بتواند راهنمای شما در محاسبه دیه در ماههای حرام سال 1399 باشد. البته ما از صمیم قلب آرزو میکنیم که هیچکدام از شما عزیزان، هرگز مجبور به پرداخت دیه نشوید.