به گزارش برنا؛ تزریق خون کامل به صورت مداوم در درمان بسیاری از کم خونی های مزمن ازجمله تالاسمی استفاده می شود، ولی از طرف دیگر می تواند موجب تحریک سیستم ایمنی شده و باعث بروز عوارض بالینی شود. همچنین عفونت های فرصت طلب و باکتریایی که افراد دریافت کننده خون را تحت تأثیر قرار می دهند از این طریق افزایش می یابند.
به علاوه بر اساس مستندات و گزارش ها درصورتی که بیماران دچار بدخیمی، خون کامل را مصرف کنند، احتمال عود بیماری در آن ها نسبت به سایر بیماران افزایش می یابد.
طبق بیان محققان، برای از بین بردن واکنش های مربوط به آلودگی گلبول های سفید و نیز جلوگیری از حساسیت به پلاکت، مقدار لوکوسیت ها یا همان گلبول های سفید خون بایستی به کمتر از آستانه تحریک برسند.
روش های کاهش لوکوسیت عبارت اند از 1) فیلتر کردن خون قبل از ذخیره که توسط یک فیلتر در عرض 6 ساعت پس از خون گیری از اهداکننده خون و در سازمان انتقال خون انجام می گیرد، 2) فیلتر کردن خون در بالین بیمار که طی آن گلبول قرمز متراکم در هنگام تزریق در بالین بیمار توسط فیلتر به بیمار تزریق می شود، 3) گلبول قرمز شسته شده که در آن، کیسه خون تحت شرایط استریل سه بار توسط محلول نمکی موسوم به نرمال سالین شسته می شود.
محققانی از دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، سازمان انتقال خون استان آذربایجان غربی و دانشگاه علوم پزشکی شاهرود در این رابطه مطالعه ای را انجام داده اند که در آن علل مصرف خون شسته شده در بیمارستان های آموزشی درمانی مورد بررسی واقع شده است.
این مطالعه که به صورت گذشته نگر بوده، شامل 75 درخواست خون شسته شده بیماران در بیمارستان های آموزشی درمانی امام خمینی، طالقانی، سیدالشهدا و مطهری تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ارومیه از بانک خون بوده است.
طبق نتایج این تحقیق، میزان مصرف خون شسته شده در بیمارستان های فوق به نسبت مناسب بوده ولی نیازمند آموزش و اطلاع رسانی به مراکز درمانی جهت استفاده مناسب و بجا از این فرآورده است.
به گفته سیما مسعودی، استادیار گروه اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه و همکارانش، «در این مطالعه نتایج نشان داد که جنسیت زن با حدود 54 درصد و همچنین گروه سنی بین 31 تا 45 سال با 24 درصد بیشترین درخواست ها برای این نوع خون را داشته اند. همچنین بخش دیالیز با 36 درصد و نارسایی کلیه و قلب با 24 درصد بیشترین تقاضا را برای خون شسته شده داشته اند».
آنها می گویند: «کم خونی مزمن نیز علت بیشتر درخواست ها برای خون شستشو شده بوده است. همچنین اکثر درخواست ها در شیفت صبح و بیشتر تحویل و تزریق ها نیز در شیفت عصر بوده و جمع کثیری از بیمارها نیز تنها یک واحد خون شستشو شده و برای یک بار درخواست، تحویل و تزریق داشته اند».
طبق اطلاعات ارئه شده در این تحقیق، استفاده از روش شستشو سبب کاهش واکنش های تب دار و کاهش احتمال حساسیت فرد دریافت کننده خون نسبت به برخی عوامل خونی فرد اهداکننده می شود.
به باور مسعودی و همکارانش، «از معایب استفاده از خون شستشو شده می توان به میزان RBC یا همان تعداد گلبول های قرمز موجود در آن اشاره کرد که به دلیل شستشو، کمتر بوده و اغلب موجب تزریق های مکرر خون می شود. این امر مستلزم هزینه بالا و صرف زمان بیشتری نسبت به تزریق خون کامل است و در وضعیت های اورژانسی امکان استفاده از آن وجود ندارد. چراکه آماده سازی خون شستشو شده 24 ساعت طول کشیده و تنها 24 ساعت نیز دوام دارد».
این یافته ها، به صورت یک مقاله فنی و علمی پژوهشی در فصل نامه «دانش و تندرستی در علوم پایه پزشکی» متعلق به دانشگاه علوم پزشکی شاهرود منتشر شده اند.