به گزارش خبرگزاری برنا از قزوین؛ این روزها که شاخص آلودگی در تهران و شهرهای بزرگ از جمله قزوین هم بالا رفته انگشت اتهام به سوی متهم اصلی یعنی مازوت نشانه رفته است.
با توجه به آثار مخرب زیست محیطی سوخت های فسیلی، بسیاری از کشورها به دلیل آلایندگی بالای مازوت، مصرف این سوخت را ممنوع کرده اند اما در کشور ما همچنان مصرف آن ادامه دارد.
آمارها نشان می دهد سالانه 40 هزار نفر در ایران بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند اما هنوز بحران جدی گرفته نشده تا جایی که شاید قربانیان آلودگی هوا از جان باختگان کرونا پیشی بگیرد.
پای متهم اصلی «مازوت» به ماجرای آلودگی باز شد
مازوت یا نفت کوره (به انگلیسی: Mazut) یکی از هیدروکربن‌های نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام پس از نفتا و بنزین و نفت سفید بدست می‌آید و چون سیاه رنگ است به نفت سیاه نیز معروف شده که این ماده ارزان‌ترین ماده سوختنی برای کوره‌ها، حمام‌ها و تنور نانوایی‌ها و موتور‌های دیزلی و برخی نیروگاهها است.
مازوت کاربرد‌های بسیاری دارد و برای گرمایش خانه، مراکز تجارتی و صنعتی استفاده می شود و سوخت کامیون ها، کشتی‌ها و بعضی از خودروهاست اما بسیار آلوده کننده و گران‌تر از سوخت گاز طبیعی به حساب می‌آید و اغلب به عنوان سوخت پشتیبان برای زمان پیک مصرف، در نیروگاهها در مواردی که گاز طبیعی موجود نیست استفاده می‌شود.
مازوت را در برخی کشورها تصفیه می کنند اما در ایران به دلیل تحریم نتوانستیم این فرآورده را صادر کرده و بفغروشیم لذا انبارها پر شده و به گفته برخی مسئولان مجبور شده ایم آن را در نیروگاه استفاده کنیم.
سید محمد مهدی میرزایی قمی رئیس مرکز هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با انتقاد از استفاده نیروگاهها از سوخت آلاینده «مازوت» به‌خصوص در فصول سرد سال، می‌گوید: تاکید ما در سازمان محیط زیست این است که نیروگاهها و صنایع سنگین اصلاً از سوخت مازوت استفاده نکنند اما گاهی اوقات کمبود سوخت و افت فشار گاز باعث می‌شود تا سوخت زیان‌آور مازوت در نیروگاهها و کارخانه‌ها جایگزین گاز طبیعی شود البته نیروگاهها نیز گاهی اوقات ناچار به استفاده از این سوخت هستند، تا تولید برق کشورمتوقف نشود.
این کارشناس یکی از مهم‌ترین راهکار‌های استفاده نکردن از سوخت مازوت در نیروگاهها و کارخانه‌های بزرگ را، کاهش مصرف گاز در خانه‌ها می داند و می گوید، مردم باید در فصولِ سرد سال نسبت به صرفه‌جویی در گاز طبیعی اهتمام بیشتری داشته باشند تا نیروگاهها و کارخانه‌ها نیز مجبور به استفاده از سوخت‌های جایگزین از جمله مازوت نباشند.
این روزها مشخص شده از آنجا که پالایشگاه های ما به روز نیست،در فرآیند تولید بنزین، میزان زیادی مازوت تولید و انبار شده و چون صادرات آن ممنوع شده با مشکل ذخیره سازی مواجهیم و باید به نوعی مصرف شود و چه جایی بهتر از نیروگاهها و در این میان اگر سلامت مردم به خطر بیفتد اهمیت چندانی ندارد.
در این میان فقط نیروگاهها هدف آماج رسانه ها به عنوان آلوده کننده محیط زیست و هوا قرار گرفته اند در حالی که میدران آنها تصمیم گیرنده نیستند و مسئولان رده بالای کشور و سیاست گذاران برای آنها تصمیم می گیرند.
عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست در خصوص مصرف سوخت مازوت در نیروگاهها اظهار کرد: نیروگاه‌های شرق تهران می‌توانند از مازوت استفاده کنند اما نیروگاه‌های غرب تهران به‌دلیل اینکه با وزش باد، آلودگی‌ها وارد شهر می‌شود، حتماً باید از گاز استفاده کنند.
وی تصریح کرد: دست ما در محیط زیست برای تعطیلی نیروگاه‌هایی که از سوخت مازوت استفاده می‌کنند، بسته است زیرا در این صورت با کمبودِ شدید برق مواجه خواهیم شد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد: نفت مازوتِ مازاد تولیدی را به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانیم صادر کنیم و شرایطی ایجاد شده که هیچ کشوری هم این نفت مازوت را حتی رایگان از ما دریافت نمی‌کند.
کلانتری همچنین از پیشنهاد جدید سازمان محیط زیست برای چگونگی استفاده از مازوت در نیروگاهها و کارخانه‌های اطراف شهرهای بزرگ خبر داد و افزود: پیشنهاد دادیم که گازِ مورد نیاز کارخانجاتی که در نزدیکی شهرها قرار دارند، تأمین شود و فقط کارخانجات و نیروگاه‌هایی که فاصله زیادی با شهرها دارند، از سوختِ مازوت استفاده کنند.
بیژن زنگنه، وزیر نفت هم در این باره گفت: مایل نیستیم در نیروگاهها مازوت مصرف شود، اما چاره‌ای نداریم، اما اگر مصرف برق کم شود مصرف مازوت هم کاهش می‌یابد.
وی بر رعایت هر چه بیشتر مصرف بهینه انرژی در ادارات هم تاکید کرد و افزود: مصرف گاز کشور معادل 4 میلیون و 700 هزار بشکه نفت خام است و ما باید برای آن راه حلی پیدا کنیم و از مردم هم بخواهیم با مدیریت مصرف به ما کمک کنند.
مدیرعامل نیروگاه شهید رجایی: استفاده از مازوت استهلاک و هزینه ها را افزایش می دهد
علی فرهور رئیس هیئت مدیره نیروگاه شهید رجایی قزوین هم در گفتگو با خبرنگار برنا بهترین سوخت برای نیروگاه را گاز طبیعی می دادند و می گوید: بهترین سوخت برای تولید انرژی برق در نیروگاهها بدون شک گاز طبیعی است و اگر همه نیاز ما تامین شود هیچ تمایلی به استفاده از سوخت مایع در نیروگاه نداریم.
فرهور اظهار داشت: در طول سه سال گذشته میانگین مصرف سوخت گاز طبیعی در نیروگاه شهیدرجایی بالغ بر 82 درصد و مصرف سوخت مایع شامل گازوئیل 8 درصد و مازوت 10 درصد و در مجموع به 18 درصد رسیده است.
وی اضافه کرد: درفصل زمستان امسال میانگین گاز مصرفی در نیروگاه 80.5 درصد ، مازوت 15.5 درصد و گازوئیل 4 درصد بوده و میزان مصرف گاز تا پایان آذرماه از یک میلیارد و 820 میلیون مترمکعب عبور کرده و مصرف گازوئیل 80 میلیون لیتر بوده است.
فرهور گفت: از نظر اقتصادی هم هرگز علاقه نداریم از سوخت مازوت و یا گازوئیل در نیروگاه استفاده کنیم زیرا این کار هزینه های مصرفی، جاری، تعمیراتی و استهلاک تجهیزات نیروگاهی را بشدت افزایش می دهد.
مدیرعامل نیروگاه شهید رجایی قزوین یادآورشد: به گفته مسئولان کشوری در صورت تامین همه نیازهای سوخت در بخش نیروگاهی و صنعتی شاهد افت فشار گاز در بخش خانگی قطع احتمالی گاز مشترکین در فصل سرما خواهیم بود که این موضوع آسیب زیادی به مصرف کنندگان خواهد زد لذا ما مجبور شده ایم از سوخت مایع هم استفاده کنیم.
وی بیان کرد: اگر رفتارهای مردم تغییر کند و دمای منازل تا 20 درجه کنترل شود و مصرف گاز خانگی تا 10 درصد کاهش یابد، می توان ضمن تامین نیاز سوخت گاز در بخش خانگی، با صرفه جویی 50 تا 100 میلیون مترمکعبی ، سوخت نیروگاه و صنعت را هم تامین و از چالش ها عبور کرد.
مردم وارد مشارکت شوند/ صرفه جویی 10 درصدی در گاز خانگی
در شرایطی که انبار شدن بیش از حد سوخت مازوت چالاش برانگیز شده و چاره ای در تولید آن نیست و در فصول سرد سال، معمولا به دلیل افزایش مصرف گاز طبیعی، که سوخت اصلی نیروگاههاست به خانه ها گسیل می شود که انتظار داریم مردم با فرهنگ و فهیم کشور و استان به کمک محیط زیست و سلامت خود آمده و با صرفه جویی در مصرف گاز زمینه اختصاص سهمیه بیشتری از گاز طبیعی به نیروگاهها را مهیا کنند.
بدیهی است با حداقل 10 درصد صرفه جویی در سوخت گاز طبیعی توسط مشترکین خانگی می توان ضمن تامین نیاز شهروندان نسبت به تامین سوخت گاز نیروگاهها نیز اقدام کرد و با این کار آلودگی هوا را به نحو قابل توجهی کاهش داد و به سلامت شهروندان کمک کرد.