افزایش ۳۰ برابری پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه در ۷ سال/ ارتباط برخط سامانه جامع مدیریت تضامین دولت و سامانه سمات برقرار شد

سید علی اصغر میرمحمد صادقی با اشاره به قانون حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری مصوب سال 1396 گفت: طبق این قانون مقرر شد که منابع حاصل از تلفیق منابع صندوق توسعه ملی به مبلغ 1.5 میلیارد دلار با منابع داخلی بانک‌های عامل(به صورت 50 – 50) صرف اعطای تسهیلات با نرخ متوسط 6 درصد برای ایجاد اشتغال در روستاها، مناطق عشایری و شهرهای زیر ده هزار نفر جمعیت با اولویت مناطق مرزی شود.

مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی افزود: بر اساس آخرین عملکرد ارائه‌شده توسط سامانه نظارتی بابت اجرای قانون مذکور تا تاریخ 30‌‌‌ آذرماه 1399، میزان تسهیلات پرداخت‌شده به طرح های اشتغالزایی در بانک‌های عامل حدود 120 هزار میلیارد ریال، تسهیلات طرح‌های مصوب شده در بانک‌های عامل معادل حدود 131.3 هزار میلیارد ریال و تسهیلات طرح‌های منعقدشده در بانک‌های عامل حدود 128 هزار میلیارد ریال است که این تسهیلات منجر به ایجاد حدود 260 هزار شغل جدید شده است.

در 9 ماهه ابتدایی سال 1399، 659 هزار نفر از تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج بهره بردند

میرمحمد صادقی گفت: تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج از جمله موارد با اهمیت بخش‌های تسهیلاتی شبکه بانکی کشور بوده و از سال 1364 و پس از اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا از سوی بانک‌های عامل به متقاضیان پرداخت شده است و تا قبل از سال 1394 در قوانین بودجه سنواتی لحاظ نشده بود.    

وی در این خصوص افزود: بانک مرکزی در راستای تسهیل در امر ازدواج جوانان، امکان بهره‌مندی آحاد جوانان از تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و ساماندهی و رصد اعطای تسهیلات یادشده، اقدام به راه‌اندازی سامانه تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج در سال 1388 کرد. 

مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی ادامه داد: بر همین اساس و به استناد آمار مأخوذه از سامانه یادشده، از ابتدای ایجاد سامانه ازدواج تعداد حدود 12 میلیون و 258 هزار فقره تسهیلات قرض الحسنه ازدواج به مبلغ حدوداً 1.172.000 میلیارد ریال پرداخت شده که سهم پرداخت تسهیلات موصوف در سال جاری تا تاریخ 30‌‌‌ آذرماه 1399، تعداد حدوداً 659 هزار فقره به مبلغ 344 هزار میلیارد ریال بوده است.

این مقام مسئول بانک مرکزی تاکید کرد: از جمله موارد مندرج در قوانین بودجه سنواتی که مشمول دریافت تسهیلات قرض‌الحسنه از نظام بانکی می‌شوند می توان به اشتغال‌زایی (افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی، ستاد اجرائی فرمان حضرت امام(ره)، ایثارگران و اشتغال خانگی)، ستاد دیه، کارکنان ارتش جمهوری اسلامی ایران، ایجاد نیروگاه خورشیدی، حمام روستایی، ودیعه مسکن، نیازهای ضروری، ازدواج، ضروری کارکنان و بازنشستگان ناجا، تسهیلات به بیماران صعب العلاج، سرطانی و زوج های نابارور، تسهیلات جهیزیه، ازدواج به کارکنان و بازنشستگان و فرزندان آنها و ودیعه مسکن برای کارکنان و بازنشستگان ارتش، سپاه و وزارت دفاع، تسهیلات به منظور توانمندسازی، خرید انشعابات، توسعه تاسیسات خانگی و کارگشایی امور به متقاضیان روستایی و سایر موارد اشاره کرد.

میرمحمد صادقی در ادامه یادآور شد: سهم تخصیص یافته برای تسهیلات یاد شده در سرفصل‌های اشاره شده، از رقم 19.237 میلیارد ریال در سال 1392 به رقمی بالغ بر 601.168 میلیارد ریال در سال 1399 رسیده است. 

وی افزود: بر اساس آمار ماخوذه از کمیته امداد امام خمینی (ره) با اعطای تسهیلات اشتغالزایی از محل منابع قرض الحسنه، تاکنون حدود 483 هزار نفر از افراد تحت پوشش کمیته امداد از این وضعیت خارج و خودکفا شده اند.

373 هزار واحد تولیدی تسهیلات کرونایی دریافت کرده‌اند

مدیر کل اعتبارات بانک مرکزی در خصوص تسهیلات پرداختی به کسب و کارهای آسیب دیده ناشی از ویروس کرونا گفت: با عنایت به مصوبات ستاد ملی مدیریت کرونا در مورد اعطای تسهیلات به کسب و کارهای آسیب دیده ناشی از ویروس کرونا، تعداد 506.908 واحد مشمول مصوبات کرونا تا تاریخ 13 دی ماه 1399 به شعب بانکی ارجاع شده‌اند که از این تعداد، حدود 373 هزار واحد با 642 هزار نفر شاغل در مجموع مبلغ حدوداً 81 هزار میلیارد ‌ریال تسهیلات را دریافت کرده‌اند.

وی افزود: در راستای اجرای مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا و حمایت از مستاجران کم‌درآمد در شرایط اقتصادی تحمیل شده بر کشور ناشی از شیوع ویروس کرونا، بر اساس گزارش دریافتی از سامانه جامع طرح اقدام ملی مسکن تاکنون به حدود 170 هزار نفر جمعاً به مبلغ 35 هزار میلیاردریال تسهیلات کمک هزینه ودیعه مسکن پرداخت شده است.

میرمحمد صادقی به تصمیمات متخذه در جلسات ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر لزوم اعطای تسهیلات 10 میلیون ریالی با کارمزد 4 درصد به یارانه بگیران معیشتی اشاره کرد و گفت: در خصوص این مصوبه، در پنج مرحله مجموعاً به تعداد 21.569.106 فقره تسهیلات 10 میلیون‌ریالی به متقاضیان واجد شرایط (اعم از متقاضیان عادی و نیروهای مسلح معرفی‌شده توسط وزارت تعاون،‌کار و رفاه اجتماعی به سازمان هدفمند سازی یارانه‌ها) پرداخت شده است. همچنین، متعاقب چهل‌وپنجمین جلسه این ستاد نیز در دو مرحله مجموعاً به تعداد 6.993.131 فقره تسهیلات 10 میلیون‌ریالی به یارانه بگیران معیشتی پرداخت شده است.

در 8 ماهه ابتدایی سال 1399،  مبلغ 10433.5 هزار میلیارد ریال تسهیلات به بخش های اقتصادی اعطا شده است

به گفته مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی، تسهیلات پرداختی بانک‌ها طی هشت ماهه ماهه ابتدای سال 1399 در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ 5119.5 هزار میلیارد ریال (معادل 96.3 درصد) افزایش داشته است.

میرمحمدصادقی یادآور شد: ذکر این نکته ضروری است با توجه به بهبود روش‌های گزارش‌گیری و همچنین تکمیل و اصلاح اطلاعات موجود در سامانه‌های بانک مرکزی توسط بانک‌ها و موسسات اعتباری، اطلاعات تسهیلات پرداختی در هشت ماهه نخست سال 1398 از 5313.9 هزار میلیارد ریال به 5710.4 هزار میلیارد ریال تعدیل شده است که با اعمال این تعدیل، رشد تسهیلات پرداختی طی 8 ماهه ابتدای سال 1399 نسبت به دوره مشابه سال قبل از 96.3 به 82.7 درصد می‌رسد.

وی درباره عوامل دیگری که بر افزایش تسهیلات پرداختی تاثیرگذار بوده‌اند، گفت: از جمله این موارد می-توان به افزایش منابع بانک‌ها و موسسات اعتباری، تسهیلات پرداختی به اقشار آسیب‌دیده از شیوع کرونا، تسهیلات ودیعه مسکن مستاجران و افزایش تسهیلات پرداختی به شرکت‌های کارگزاری فعال در بازار سرمایه اشاره کرد. به نحوی که، چنانچه رقم تسهیلات (مستقیم) پرداختی بابت کرونا و همچنین آثار ناشی از افزایش تسهیلات پرداختی به شرکت‌های کارگزاری مزبور از کل تسهیلات پرداختی طی هشت ماهه ابتدایی سال 1399 خارج شود، رشد پیش گفت از 82.7 درصد به 61.3 درصد تعدیل خواهد شد.

راه اندازی سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات)

میرمحمدصادقی درباره راه‌اندازی و بهبود مستمر عملکرد سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات بانکی(سمات) گفت: سامانه تسهیلات و تعهدات بانکی بانک مرکزی با هدف تجمیع اطلاعات و اعتبارسنجی مشتریان شعب بانک‌های کشور از سال 1383 راه‌اندازی شد. این سامانه اطلاعات مربوط به آخرین وضعیت تسهیلات اعطایی به مشتریان، اعتبارات ریالی و ارزی گشایش شده و نیز ضمانتنامه‌های ارزی و ریالی صادر شده را از شبکه بانکی کشور جمع‌آوری و تجمیع کرده و برای بانک/ مؤسسه اعتباری امکان استعلام برخط از این زیرساخت را به منظور انجام اعتبارسنجی مشتریان قبل از ارائه هرگونه تسهیلات، گشایش اعتبار و یا صدور ضمانتنامه و نیز افتتاح حساب جاری فراهم کرده است.

وی افزود: با توجه به پیشرفت فناوری و لزوم افزایش سرعت و دقت در فرآیند ارسال اطلاعات تسهیلات و تعهدات پرداخت یا ایجاد شده توسط شبکه بانکی کشور به سامانه مذکور، بانک مرکزی با اهتمام بر بهینه‌سازی فرآیندهای قبلی، سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) را از تاریخ 25 خرداد ماه 1398 راه‌اندازی و جایگزین سامانه قدیم تسهیلات و تعهدات کرد که افزایش سرعت و کیفیت فرآیند ارسال اطلاعات بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به این سامانه، ایجاد قابلیت اخذ گزارش در سطوح خرد و کلان حوزه تسهیلات و تعهدات، احراز هویت اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و غیرایرانی ثبت شده در سامانه سمات از بستر سامانه نهاب از جمله مهمترین تغییرات ایجاد شده در سامانه سمات نسبت به نسخه قدیم است.

وی در ادامه یادآور شد: علاوه بر این با توجه به اینکه سامانه سمات به عنوان بانک جامع اطلاعات تسهیلات و تعهدات اشخاص، نزد شبکه بانکی کشور بوده و تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، آخرین وضعیت بدهی اشخاص را در این سامانه اعلام می‌کنند، طی همکاری با سازمان برنامه و بودجه کشور و با هدف احصاء جامع بدهی‌های دولت ناشی از تضامین صادره، ارتباط برخط سامانه جامع مدیریت تضامین دولت و سامانه سمات ایجاد و این موضوع طی بخشنامه‌ای به منظور اجرا به شبکه بانکی ابلاغ شد.

راه اندازی سامانه سیاح (سامانه یکپارچه الکترونیکی حساب‌های بانکی)

مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی با اشاره به راه اندازی سامانه سیاح (سامانه یکپارچه الکترونیکی حساب‌های بانکی) گفت: بانک مرکزی با راه اندازی سامانه حساب‌های مشتریان شبکه بانکی کشور(سیاح) نسبت به ثبت اطلاعات تمام حسابها از تاریخ 3 خرداد ماه 1399 به صورت وب سرویس در سامانه سیاح و اخذ کد رهگیری براساس تکالیف قانونی اقدام و این مهم را در 3 فاز اجرایی کرده است.

در فاز اول این طرح حدود 94 درصد از اطلاعات حسابهای مشتریان حقیقی‌‌ و حقوقی که مربوط به حسابهای قبل از راه اندازی وب سرویس سامانه سیاح بوده به صورت فایل دریافت شد که حدودا شامل اطلاعات 600 میلیون حساب در شبکه بانکی است. در حال حاضر قوه قضائیه از سرویس یاد شده برای اخذ استعلام اطلاعات حساب اشخاص حقیقی و حقوقی استفاده می کند. درخصوص شرکتها و سازمانها به‌صورت موردی، مطابق مستندات قانونی و اعلام اداره بررسی های حقوقی، دسترسی به منظور تطبیق شماره یا شناسه ملی با شماره شبا فراهم می‌شود.

وی با اشاره به فاز دوم سامانه سیاح عنوان کرد: وب سرویس سامانه سیاح از تاریخ 3‌خرداد ماه 1399 درشبکه بانکی راه اندازی و مقرر شد از تاریخ مذکور مابقی حسابهای قبلی به‌صورت فایلی و همچنین تمام حسابهایی که در شبکه بانکی بعد از آن تاریخ افتتاح خواهند شد به صورت آنی و برخط در سامانه سیاح ثبت و کد رهگیری دریافت کنند که در حال حاضر در اکثر بانکها اجرایی شده است. 

میرمحمدصادقی درخصوص فاز سوم گفت: ارایه سرویس از سامانه سیاح برای قوه قضاییه و وزارت امور اقتصادی و دارایی مطابق با تکالیف قانونی از جمله استعلام شماره حساب، مسدودی حساب و رفع مسدودی حساب به‌طوری‌که در حال حاضر قوه قضائیه از سرویس یاد شده برای اخذ استعلام اطلاعات حساب اشخاص حقیقی و حقوقی استفاده می کند.