به گزارش خبرنگار برنا، قطعاً امروز برنامه‌سازی در فضای مجازی در کشور ما به دلیل عدم وجود شبکه‌های مستقل یک پدیده جدید است که با توجه به پتانسیل فراوان در این زمینه ساخت آثار متعدد و متنوع چندان دور از انتظار نیست اما در چند سال اخیر که این امکان فراهم شده است کمتر برنامه‌ای را در این فضا می‌توان نام برد که کیفیت لازم را داشته و در واقع برنامه‌ای موفق بوده است.
برنامه گفت‌وگو محور «هم رفیق» به کارگردانی و اجرای شهاب حسینی این روزها یکی از برنامه‌های پرطرفدار در فضای مجازی محسوب می‌شود که توانسته با حضور مهمانان مطرح و صحبت‌هایی که مورد توجه کاربران و مخاطبان قرار گرفته است به اثری پر مخاطب در پلتفرم‌های اینترنتی تبدیل شود اما در عین حال انتقاداتی جدی به «هم رفیق» شهاب حسینی نیز مطرح شده است که لزوم توجه به این مسائل برای او و دیگر عوامل «هم رفیق» و تولیدکنندگان برنامه‌های اینترنتی بسیار احساس می‌شود.
در گفت‌وگو با چند منتقد، مجری و کارگردان قدیمی تلویزیون نگاهی به برنامه «هم رفیق» و به طور کل برنامه‌سازی در فضای مجازی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
محمدرضا حسینیان: شهاب حسینی اجرا را می‌شناسد و به آن تسلط دارد / تلویزیون هم‌رفیق‌های خود را فراموش کرده است
محمدرضا حسینیان مجری تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: رفاقت من با شهاب حسینی عمری بیش از 20 سال دارد، آن زمان که ما برنامه «نیم‌رخ» را روی آنتن داشتیم شهاب حسینی هم برنامه «اکسیژن» را در شبکه دو اجرا می‌کرد که اتفاقاً برنامه خوب و پر مخاطبی بود.
حسینیان خاطرنشان کرد: شهاب حسینی کار خود را با اجرا آغاز کرد و در این عرصه هم فرد موفقی بود. او قطعاً به کار اجرا آشناست و تسلط دارد. متأسفانه به دلیل مشغله‌های فراوانی که دارم نتوانستم برنامه «همرفیق» را به طور کامل ببینم و تنها بخش‌هایی از این برنامه را در فضای مجازی دیدم که بسیار مورد توجه قرار گرفته بود.
او افزود: برای نقد و بررسی یک برنامه و در واقع برای نقد یک اجرا باید کار مجری را از ابتدا تا انتها ببینیم و بعد قضاوت کنیم، نمی‌توان با دیدن بخش‌هایی از یک برنامه کار مجری را مورد نقد و تحلیل قرار داد و اگر ما برای انتقاد فقط به همان صحنه‌ها و بخش‌هایی که در فضای مجازی دیده‌ایم اکتفا کنیم تحلیل درستی نداشته‌ایم و نباید تحلیل‌ها اینگونه باشد.
این مجری در ادامه خاطرنشان کرد: اطمینان دارم شهاب حسینی به دلیل محبوبیت و تسلطی که بر کارش دارد در برنامه «همرفیق» موفق خواهد بود و برنامه‌اش به طور حتم از برنامه‌های پر مخاطب فضای مجازی است. همانطور که در ابتدا اشاره کردم شهاب حسینی در حرفه اجرا فردی مسلط و باتجربه است اما ورود بازیگرانی که چنین توانایی ندارند به این عرصه به این حرفه لطمه وارد می‌کند و بسیار آسیب‌زننده است. رسانه روزهای تلخ و شیرین دارد و تلویزیون به عنوان یک رسانه مرجع باید بداند چه افرادی در روزهای سخت یار او بوده‌اند. کسانی که 7 ساعت در روزهای خاص اجرا دارند یا برنامه‌هایی روی آنتن می‌برند که کار هر کسی نیست و در روزهایی مثل روز قدس و 22 بهمن برنامه‌های طولانی مدت را در شرایط سخت به بهترین شکل روی آنتن می‌برند دوستان و یاران رسانه هستند که نباید به راحتی آن‌ها را فراموش کرد.
او افزود: رسانه یک سری همرفیق دارد و آن مجریانی هستند که سال‌های سال در شرایط مختلف با او همراه بوده‌اند ولی در حق این یاران صمیمی امروز جفا می‌شود و گویا تلویزیون یاران خود را فراموش کرده است. اگر مجری‌ها را کنار بگذاریم و سلبریتی‌ها را در جایگاه مجری قرار دهیم به این حرفه لطمه وارد می‌شود و فضای مجازی مشغول انجام همین کار است و تلویزیون نیز به تبعیت از آن همین کار را می‌کند.
این مجری در ادامه گفت: در همه جای دنیا یک مجری که کارکشته و باتجربه می‌شود ارزش و اعتبارش هم افزایش پیدا می‌کند اما در کشور ما اینگونه نیست.
او در پایان گفت: تلویزیون باید آهسته و پیوسته حرکت کند و نمی‌تواند محدودیت‌هایش را به طور کامل کنار بگذارد اما در فضای مجازی می‌بینیم مطالبی دستاویز می‌شود که امکان مطرح کردن آن‌ها در تلویزیون وجود ندارد. به نظر من هر کس که بتواند در قاب رسانه، رسانه‌های ما را پرطرفدار کند انتخاب درستی است تا مردم رسانه‌های خودمان را ببینند و به سراغ برنامه‌ها و رسانه‌های خارجی نروند.
فواد صفاریان‌پور: جایگاه هنری و سبک زندگی شهاب حسینی او را در قامت درست یک ستاره قرار داده است / «هم رفیق» در خطر تکراری شدن و یکنواختی قرار دارد
فواد صفاریان‌پور مجری، کارگردان و تهیه‌کننده تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: به نظر من شهاب حسینی مثل همه جا که خوب و فوقالعاده ظاهر می‌شود در اجرا هم فوقالعاده است و البته باید این نکته را هم مدنظر داشته باشیم که او پیش از اینکه بازیگر شود کارش را با اجرا آغاز کرده است. بسیاری از بازیگران که وارد عرصه اجرا می‌‌شوند مدتی زمان می‌برد تا بتوانند در این حرفه خود را مقابل دوربین پیدا کنند اما تجربه حسینی در اجرا باعث شده او چند قدم جلوتر باشد.
صفاریان‌پور خاطرنشان کرد: در دو قسمتی که از برنامه «هم رفیق» دیدم به نظر من شهاب حسینی فوقالعاده بود و برنامه‌اش هم تمام اسباب لازم برای یک میزبانی را دارد و صرفاً شاهد یک اجرا و طراحی سطحی و دم دستی نیستیم و اگر در اجرای شهاب حسینی گویشی احساس می‌شود هم مخاطب متوجه می‌شود که این خود شهاب حسینی است و فکر می‌کنم این یک امتیاز است که مجری یا میزبان صمیمی و باشد تا بیننده آنچه را از او دوست دارد، ببیند.
او افزود: شهاب حسینی با جایگاه هنری که دارد و به لحاظ سبک زندگی در قامت درست یک ستاره قرار می‌گیرد که واقعاً او را به هنرمندی فوقالعاده تبدیل کرده است. در برنامه «هم رفیق» دکور، طراحی صحنه، صدابرداری، کارگردانی و تصویربرداری بسیار حساب شده و در یک میزانسن درست قرار دارد و همه چیز در این برنامه به خوبی پیش می‌رود اما در کنار همه این ویژگی‌ها مثبت نقاطی نگران کننده درباره این برنامه وجود دارد که باید به آن‌ها هم توجه شود.
کارگردان برنامه «چرخ» در ادامه اظهاراتش گفت: تولیدکنندگان «هم رفیق» باید به این نکته توجه داشته باشند که این برنامه برای ادامه‌دار بودن چقدر توان دارد. مخاطبان برای دیدن برنامه‌های فضای مجازی باید هزینه کنند و برنامه‌ای که قرار است تولیدش ادامه داشته باشد لازم است توان حفظ مخاطب را داشته باشد و جذابیتی داشته باشد که مخاطب را وادار به خرید کند. باید تولیدکنندگان «هم رفیق» بررسی کنند که این چیدمان و دعوت‌هایی که صورت می‌گیرد تا چه زمانی می‌تواند برنامه را در یک سطح استاندارد و با کیفیت قرار دهد.
صفاریان‌پور تأکید کرد: در برنامه «هم رفیق» تفاوت‌هایی را شاهد هستیم که در دیگر برنامه‌ها نمی‌بینیم. به عنوان مثال نوید محمدزاده را تا به حال در این میزانسن ندیده‌ایم و این صحبت‌ها را برای اولین بار است که از او می‌شنویم، شهاب حسینی بازیگرانی را به برنامه‌اش دعوت می‌کند که شاید آن‌ها را در یک برنامه گفت‌وگو محور برای مصاحبه کمتر دیده‌ایم. بحث‌ها در «هم رفیق» خیلی به اندازه، محترمانه و صریح بدون عبور از خط قرمزها است و مخاطب لودگی نمی‌بیند اما احساس می‌کنم این برنامه به ایده‌های بیشتری نیاز دارد و باید نقاط قوت و ضعف آن مورد بررسی کارشناسان قرار گرفته و مسیر مشخصی را برای این اثر در پیش بگیرند. نگرانی من این است که برنامه شهاب حسینی خیلی زود تمام شود و در واقع دیگر هیچ امکانی برای ادامه دادن نداشته باشد که این خطر حتی می‌تواند به اعتبار هنری شهاب حسینی هم آسیب بزند.
او افزود: برنامه «هم رفیق» فعلاً از دیگر رقبایش جلوتر است چرا که تازگی و طرافت دارد اما باید یک مکانیزم و فرمولی برای برنامه‌سازی در نظر داشت که این طراوت حفظ شود و من نمی‌دانم «هم رفیق» تا چه زمانی می‌تواند اینگونه جلو بیاید.
این مجری در ادامه درباره شائبه کپی بودن برنامه «هم رفیق» گفت: در همه جای دنیا کپی صورت می‌گیرد اما از آنجا که در این کشورها قانون کپی‌رایت رعایت می‌شود این روند شکل دیگری دارد. به هر حال اگر قرار است یک برنامه کپی شود، قطعاً درست کپی کردن هم بحث مهمی است که باید آن را جدی گفت. تا اینجا فکر می‌کنم برنامه «هم رفیق» این ویژگی را دارد؛ مهمان‌ها و میزبان تکلیف خود را می‌دانند، موزیسین‌ها در موقعیت درستی قرار گرفته‌اند و ایده حضور تماشاگران هم بسیار خوب است و تماشاگران هم در واقع تکلیف خود را می‌دانند. اما در واقع آنچه که درباره این سریال نگران کننده است به ادامه مسیر آن مربوط است چرا که قطعاً تکراری شدن و یکنواختی برای این برنامه خطرناک است.
صفاریان‌پور اظهار داشت: علاوه بر برنامه «هم رفیق» یک برنامه دیگر هم در فضای مجازی تولید و پخش می‌شود که «شب‌های مافیا» نام دارد و این برنامه هم با وجود اینکه نمونه‌های دیگری از آن ساخته شده است برای من بسیار غافلگیرکننده و جذاب بود. سعید ابوطالب پیش‌تر برنامه «شام ایرانی» را ساخته است اما «شب‌های مافیا» یک قدم جلوتر از این برنامه است و مجری آن محمدرضا علیمردانی یک انتخاب فوقالعاده برای این برنامه است چرا که دقیقاً در جای درستی قرار گرفته و واقعاً به تیم تولید این برنامه برای ساخت این اثر تبریک می‌گویم.
او در پایان گفت: امیدوارم در این شرایط که مردم به شدت نیازمند سرگرمی و آرامش هستند برنامه‌های سرگرم‌کننده با کیفیت بیشتری ساخته شوند اما در بحث حضور تماشاگران واقعاً هنوز نگرانی‌های بسیاری وجود دارد که واقعاً باید یک دغدغه جدی برای تولیدکنندگان برنامه‌ها باشد. خواهش من این است که در شرایط شیوع ویروس کرونا این موضوع را همه ما جدی بگیریم.
نیما کرمی: شهاب حسینی در بازیگری بیشتر از مجری‌گری پیشرفت داشته است
نیما کرمی مجری تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: برنامه «هم رفیق» شهاب حسینی به طور کل برنامه خوبی است. شهاب حسینی از دوستان قدیمی ما است و البته همه می‌دانیم که او کارش را از اجرا شروع کرده است.
کرمی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد با فاصله زمانی طولانی که بین اجرای آخر او تا اجرای این روزهایش در برنامه «هم رفیق» افتاده باعث شده تا او در حرفه بازیگری پیشرفت چشمگیرتری داشته باشد تا اجرا. البته که قطعاً تمرکز بیشتر شهاب حسینی بر بازیگری در این سال‌ها کاملاً منطقی است.
او درباره برنامه‌سازی در فضای مجازی گفت: هر رسانه‌ای چارچوب‌های خودش را دارد و این تصور که در فضای مجازی هیچ محدودیتی وجود ندارد کاملاً غلط و اشتباه است چرا که در این رسانه نیز محدودیت‌هایی وجود دارد. هر رسانه در شرایطی که دارد و در چارچوب‌های خودش باید بهترین اثر را خلق کند و فکر می‌کنم در این بین فضای مجازی از بیشترین امکان در شرایطی که دارد برای برنامه‌سازی استفاده می‌کند و به بالاترین کیفیتی که می‌تواند آثارش داشته باشد نزدیک‌تر است.
این مجری در ادامه گفت: این روزها عوامل قدیمی تلویزیون اعم از مجری‌ها، برنامه‌سازها، کارگردان‌ها و... را در تلویزیون نمی‌بینیم و دلیل اتفاق را نمی‌دانم. شاید عدم مدیریت درست باعث شده است که برنامه‌سازهای مهم از رسانه ملی فاصله بگیرند که این اتفاق قطعاً به ضرر تلویزیون است. به نظر من تلویزیون از پتانسیل صد در صد خود استفاده نمی‌کند اما فضای مجازی اینگونه نیست.
مجری برنامه «صبحی دیگر» تصریح کرد: برنامه‌هایی مثل «خندوانه» و «دورهمی» هیچ ربطی به برنامه‌سازهای تلویزیون ندارد و آن‌ها در شرایط دیگری ساخته شده‌اند و تمام قدرتشان برگرفته از حضور یک سلبریتی در قامت مجری است. قطعاً اگر تلویزیون فکری برای مدیریت رسانه نداشته باشد کم‌کم این بحران شکل بدتری پیدا کرده و توان تلویزیون در برنامه‌سازی کاملاً از دست می‌رود.
او در پایان تأکید کرد: هنوز تلویزیون توان و امکان بیرون رفتن از این شرایط را دارد و در شرایطی نیست که هیچ امیدی به آن نباشد. برنامه‌سازهای باتجربه و با سواد بسیاری هستند که این روزها در رسانه ملی برنامه می‌سازند اما باید این نکته را هم در نظر داشته باشیم که سرعت تغییرات در دنیا بسیار زیاد است و نباید با کم‌کاری و اشتباهات از این قطار جا بمانیم.
مصطفی محمودی: «همرفیق» از «دورهمی» و «خندوانه» برنامه بهتری است / وقتی حق انتخابی وجود ندارد طبیعی است که «دورهمی» و «خندوانه» پرمخاطب شوند
مصطفی محمودی منتقد سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: این نگاه که برنامه‌هایی ساخته شود تا مردم شاد باشند و اوقات فراغت خوب و سالمی داشته باشند نگاه خوبی است اما واقعیت این است که در عمل چنین اتفاقی را شاهد نیستیم و برنامه‌هایی مثل «خندوانه» و «دورهمی» را نمی‌توان گزینه مناسبی برای این موضوع دانست.
محمودی تصریح کرد: من به طور کامل این دو برنامه را دنبال نکردم اما بخش‌هایی از این آثار را دیدم که به نظرم برنامه‌های با کیفیتی نیستند. مصاحبه مهران مدیری با محمدرضا شریفی‌نیا که به عنوان مهمان در برنامه «دورهمی» حاضر شده بود به قدری حاوی پرسش و پاسخ‌های سطحی و نازلی بود که از دیدن برنامه خجالت می‌کشیدم. این برنامه‌ها سطح سلیقه مردم را حتی در حوزه نقد کاهش می‌دهند.
او افزود: برنامه «خندوانه» نیز عمده موفقیتش را مدیون جناب‌خان است که چند آیتم مثل استندآپ کمدی هم به آن اضافه شد و همین آیتم‌ها به تنها ابزاری برای درآمدزایی این افراد در فضای مجازی تبدیل شدند و هیچ حاصلی برای جامعه نداشتند. برنامه یا سریالی ماندگار است که در خاطره مردم باقی بماند، شما اگر تیتراژ سریال «میرزا کوچک خان» را بشنوید یاد این سریال می‌افتدید و این نشانه کوچکی از تأثیرگذاری است اما برنامه‌هایی مثل «خندوانه» و «دورهمی» تنها تأثیرگذاری‌های لحظه‌ای داشته‌اند که هیچ حاصلی به لحاظ فرهنگی اجتماعی برای کشور ندارد.
محمودی تصریح کرد: متأسفانه همه برنامه‌ها کپی هستند اما اینکه شما یک برنامه را به درستی کپی کنید هم خود یک شرط بزرگ است و متأسفانه در هیچ یک از برنامه‌های «دورهمی» و «خندوانه» این کپی‌برداری درست را شاهد نیستیم. حرف‌هایی که در مصاحبه‌ها مطرح می‌شود هم بسیار ساده‌اندیشانه و سطحی است در حالیکه یک مصاحبه باید مخاطب را به فکر وادار کند و حاصلی برای مخاطب داشته باشد.
این منتقد در ادامه اظهار داشت: مخاطبان تلویزیون حق انتخاب ندارند و به همین دلیل است که این برنامه‌ها می‌توانند پر بازدید شوند. وقتی ما پای برنامه‌سازهای دیگر را به تلویزیون باز نمی‌کنیم و اجازه تولید برنامه به گروه‌های دیگر نمی‌دهیم مشخص است که چند گروه خاص می‌توانند در تلویزیون یکه‌تازی کرده و برنامه بسازند و مخاطب داشته باشند. البته در فضای مجازی چند برنامه ساخته می‌شود که یکی از آن‌ها برنامه «همرفیق» شهاب حسینی است؛ این برنامه هم کاملاً کپی شده اما به نظرم کپی بهتری است و از دو برنامه «دورهمی» و «خندوانه» کیفیت بهتری دارد.
محمودی تصریح کرد: ما در هیچ حوزه‌ای از رسانه سیاست‌گذاری کلان نداریم و این مشکل البته مربوط به رئیس رسانه ملی نمی‌شود چرا که ساختار صداوسیمای ما این ویژگی را دارد. وقتی که نهادهای مختلف انتظار دارند به نوعی در برنامه‌ها و آثار از آن‌ها تعریف شود و نباید هیچ انتقادی صورت گیرد سخت‌ترین کار ممکن را رئیس صداوسیما انجام می‌دهد که باید رسانه‌ای داشته باشد که نظر مخاطبان را به خود جلب کند. هر زمان که تلویزیون در وضعیت بهتری قرار گرفته کاملاً مقطعی بوده و هیچ ربطی به سیاست‌های رسانه‌ای ما ندارد.
او در پایان گفت: برنامه‌هایی چون «خندوانه» و «دورهمی» از نظر صداوسیما برنامه‌های موفقی هستند و اگر فضای تولید اثر بازتر بود قطعاً امروز ما معیارهای دیگری برای موفقیت برنامه داشتیم.