به گزارش گروه روی خط رسانه‌های برنا؛ این روز‌ها خبری در رسانه‌های ترکیه و منطقه دست به دست می‌شود که حاکی از تلاش آنکارا برای تماس با جو بایدن رئیس جمهور آمریکا است. این خبر در شرایطی مطرح شده که گفته می‌شود، سیاست‌ها و تصمیمات جو بایدن در حوزه سیاست خارجی، نه تنها بر روابط آنکارا – واشنگتن، بلکه بر روابط ترکیه با اتحادیه اروپا نیز تاثیر خواهد گذاشت.
در کنار آن که بسیاری از رسانه‌ها و تحلیل گران ترکیه به بیان حدس و گمان در مورد رویکرد‌های جو بایدن در قبال ترکیه پرداخته اند، یک موسسه آمریکایی، نقشه راهی در مورد نگرش بایدن به ترکیه ترسیم کرده و در آن به موضوع سامانه موشکی روسی اس ۴۰۰ نیز اشاره شده است.
ظاهراً، موضوع اس ۴۰۰ برای واشنگتن، یک موضوع حساس و استراتژیک است. شاید به همین دلیل است که دیروز اردوغان اعلام کرده که از تصمیمات و نگرش جو بایدن اطلاعی ندارد، اما برای ارتقای صنایع دفاعی و استقرار سامانه موشکی اس ۴۰۰ از کسی اجازه نمی‌گیرد.
بهتر است جو زنگ بزند
راغب سویلو از تحلیل گران (Middle East Eye) مدعی شده که یک ماه تمام است تیم اردوغان، در انتظار یک هماهنگی و شنیده شدن صدای زنگ تلفنی است که نشان دهد در آن سوی خط، جو بایدن نشسته و می‌خواهد با رجب طیب اردوغان صحبت کند.
بر اساس این گزارش، مهمت علی یالچین داغ از کارآفرینان و فعالان اقتصادی مشهور ترکیه که قبلاً برای زدن پل ارتباطی بین اردوغان و ترامپ، اقدامات ثمربخشی انجام داده بود، نامه‌ای از طرف اردوغان برای جو بایدن برده و رسماً به او اطلاع داده که رئیس جمهور ترکیه منتظر تماس تلفنی شماست. اما از آن وقت تاکنون، جواب نامه نرسیده و تلفن نهاد ریاست جمهوری در کاخ بش تپه آنکارا، زنگ نخورده است.
مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه پس از سفر دو روزه به اسلام آباد، در راه بازگشت به ترکیه، در مورد وضعیت فعلی سیاست خارجی ترکیه با خبرنگاران صحبت کرد.
او تمایل داشت بیشتر بر روی این موضوع مانور دهد که امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه، برای اردوغان نامه‌ای فرستاده و در مطلع نامه با دستخط خود ماکرون و به زبان ترکی، این عبارت گنجانده شده است: «طیب ارجمند».
سخنان چاووش اوغلو و ذوق و شوق او در مورد نامه ماکرون، تیتر یک شماره امروز روزنامه ینی شفق شد، اما با این حال، موضوع انتظار برای تماس تلفنی جو بایدن نیز، موضوعی نبود که خبرنگاران از کنار آن بگذرند.
چاووش اوغلو ناچار شد در این مورد نیز به زبانی دیپلماتیک لب به سخن بگشاید و بگوید: «رئیس جمهور ما یک بار با بایدن تماس گرفته و تبریک گفت. بعد از آن احتمال یک گفتگو وجود داشته است. برای ما فرقی نمی‌کند. هر دولتی بر سر کار بیاید، بدون پیشداوری، کار خواهیم کرد.»
«بنیاد آمریکایی دفاع از دموکراسی» (FDD) یک نقشه راه پنج ماده ای، برای ارتقای روابط با ایالات متحده پیشنهاد کرده است. این بنیاد، متن خود را نقشه راه پنج ماده‌ای نام نهاده، اما مطالعه مفاد آن، بیشتر به تهدیدنامه شباهت دارد تا نقشه راه.
آیکان دمیر به عنوان مدیر برنامه ترکیه در این بنیاد آمریکایی و همچنین فیلیپ کووالسکی کارشناس تحقیقات، در پیشنهادنامه خود بر این مساله انگشت گذاشته اند که ندانم کاری‌های دونالد ترامپ به روابط آمریکا و ترکیه لطمه زده و جو بایدن عملاً در حال حاضر رابطه‌ای گسسته و از چند جا قطع شده را به ارث برده است.
در این متن، همچنین انتقاداتی علیه اردوغان و حزب عدالت و توسعه مطرح شده و گفته شده، اردوغان، یک جمهوری سکولار غرب محور را به یک رژیم استبدادی با ظاهری دمکراتیک تبدیل کرده است.
در متن این بنیاد آمریکایی، ادعا‌های تندی علیه ترکیه مطرح شده که مهمترین آن‌ها به شرح زیر است:
- حزب عدالت و حزب اردوغان مبتنی بر اخوان المسلمین است، بنابراین او جهان بینی ضد آمریکایی و ضد یهودی دارد.
- جاه طلبی‌های تهاجمی و توسعه طلبانه اردوغان، ترکیه را به تقابل با تقریباً هر همسایه سوق داد یا روابط آن‌ها را بدتر کرد.
- از سال ۲۰۱۷، آنکارا به عنوان پناهگاه حماس عمل کرده و علاوه بر این فعالیت القاعده و داعش را نادیده می‌گیرد.
- ترکیه، با دشمنان ایالات متحده آمریکا مانند روسیه، ایران و ونزوئلا مشتاقانه همکاری می‌کند.
- ایالات متحده نیرو‌های نظامی و نیابتی ترکیه را در مدیترانه شرقی و خاورمیانه مستقر کرد تا متحدان ناتو و شرکای منطقه‌ای را به چالش بکشد.
- رئیس جمهور ترکیه، شهروندان آمریکایی را به دلیل اهرم معامله در مذاکرات با واشنگتن به گروگان گرفت. این مدل خصومت آنکارا و واشنگتن را در مسیر برخورد قرار داد. (اشاره به موضوع کشیش برونسون)
در متن «بنیاد آمریکایی دفاع از دموکراسی» همچنین به این موضوع اشاره شده که دونالد ترامپ، رابطه بین واشنگتن و آنکارا را به یک رابطه شخصی بین خودش و اردوغان تبدیل کرده و لطمات زیادی وارد کرده و حالا تیم جو بایدن، باید کاری کند که این رابطه به مجرای نهادی و سازمانی بازگردد و در چهارچوب پروتکل‌ها و قواعد دیپلماتیک، بازسازی شود.
همچنین به چهار اقدام مهم اردوغان اشاره شده که از دید کارشناسان به هیمنه و ابهت آمریکا لطمه زده است:
۱. بی توجهی به نگرش و رویکرد سنا و کنگره و گره زدن رابطه به لابی گران تیم دونالد ترامپ.
۲. خرید سامانه موشکی از روسیه بدون توجه به عواقب قانون تحریمی (CAATSA).
۳. قدرت گرفتن ترکیه در لیبی.
۴. قدرت نمایی ترکیه در شرق مدیترانه.
پیشنهاد‌هایی برای تحت فشار قرار دادن ترکیه
«بنیاد آمریکایی دفاع از دموکراسی» خطاب به تیم جو بایدن، پیشنهاد‌هایی را در مورد ترکیه مطرح کرده که خلاصه آن چیزی نیست جز در منگنه قراردادن آنکارا برای تبعیت از سیاست‌های واشنگتن.
این پیشنهاد‌ها عبارتند از:
- حمایت از دموکراسی و حقوق بشر در ترکیه. اردوغان با یک جریان مخالف و اپوزیسیون سرزنده دموکراتیک روبرو است که قاطعانه در دور نهایی انتخابات شهرداری پیروز شد.
واشنگتن باید منابع اضافی را برای بهبود ظرفیت نهادی سازمان‌های غیر دولتی ترکیه و اعمال تحریم‌های جهانی ماگنیتسکی علیه نقض وحشتناک حقوق بشر اختصاص دهد. (قانون ماگنیتسکی قانونی آمریکایی است که کنگره آمریکا آن را تصویب و باراک اوباما رئیس جمهور این کشور در دسامبر سال ۲۰۱۲ با امضای خود آن را اجرایی کرده است. این قانون زورگویانه که نام آن برگرفته از نام یک متهم روسی است که در زندان مسکو درگذشت، به آمریکا این حق را می‌دهد که علیه کشورها، تحریم‌های سنگین حقوق بشری اعمال کند/ تسنیم)
- واشنگتن باید رئیس جمهور ترکیه را تحت فشار قرار دهد تا دست از گروکشی بردارد و دو کارمند کنسولی آمریکا را آزاد کند. آنان با اتهامات تروریستی و جاسوسی بی معنا دستگیر شدند و این از مصادیق آزار و اذیت قانونی شهروندان و کارمندان ایالات متحده است.
- به مداخلات سیاسی در روند قانونی علیه هالک بانک پایان دهید.
- آنکارا را تحت فشار قرار دهید تا سیستم دفاع هوایی اس ۴۰۰ را کنار بگذارد و آن را از برنامه F-۳۵ دور نگه دارید.
- تعمیق همکاری‌های انرژی و امنیتی با متحدان و شرکای منطقه‌ای در دریای مدیترانه شرقی.
- ترکیه را تشویق کنید تا روند صلح با کرد‌ها را دنبال کند.
- با وابسته ساختن ترکیه به حمایت اقتصادی آمریکا، حاکمیت حقوق را میسر کنید.
اگر چه متن به اصطلاح نقشه راهی که توسط «بنیاد آمریکایی دفاع از دموکراسی» تدوین شده، از ارزش علمی و فنی خاصی برخوردار نیست. اما دست کم می‌تواند نشان دهنده نوع نگرش بخشی از اتاق فکر‌ها و موسسات و رسانه‌های آمریکا در مورد ترکیه باشد که بعضاً می‌توانند بر سیاست‌های دولت نیز تاثیر بگذارند.
این موضوع نشان می‌دهد که در سنا و کنگره آمریکا، یک جریان ضدترکیه‌ای نسبتاً قدرتمند شکل گرفته که حتی اگر بر تصمیمات تیم جو بایدن تاثیر مستقیمی نگذارند، اما به هر حال در فعالیت‌های رسانه‌ای و عمومی خود، تلاش می‌کنند ترکیه را به چالش بکشند.
منبع: تسنیم