فعلا کاندیدا کم نداریم/ من نظامی نیستم/ کسی بگوید تحریم‌ها تاثیری در حال کشور ندارد، حرف بی ربطی است/ ما در عراق هزینه اقتصادی نکرده‌ایم اما در سوریه هزینه کردیم/ ۲۲ میلیون ما در مقابل هفت هزار میلیارد آمریکا قطره‌ای از دریاست

با توجه به حضور و سابقه شما که بیشتر در حوزه نفت فعالیت داشتید؛ دولت 70درصد از بودجه را از نفت دور کرده است. اولا ارزیابی شما از بودجه چیست؟ دوما آیا نفت باید بفروشیم یا نه؟

ما ابتدا باید یک بحث بودجه داشته باشیم و بعد این سوال که اصلا نفت بفروشیم یا نفروشیم. چون این بحث سال ها است که در موضوعات سیاسی و اقتصادی کشور مورد مناقشه افراد است. تا جاییکه من بودجه 1400 را بررسی کرده ام، لایحه دولت با پیش بینی هایی که وجود دارد یعنی فروش دو میلیون و سیصد هزار بشکه در روز بسته شده است که به نظر من در شرایط تحریمی، کاری بسیار سخت و نشدنی است و این موضوع برای زمانی بوده که ما هیچ گونه تحریمی نداشته باشیم. در ان شرایط است که سقف فروش ما همان دو میلیون و و سیصد یا چهارصد است. این اشکالی اساسی است که من نمی دانم دوستان با چه مبنایی این مولفه ها را در نظر گرفته اند. چون از آن موارد اطلاع ندارم می گویم که در شرایط تحریمی این کار سخت و نشدنی است. نکته دوم این است که موارد دیگری در بودجه پیش بینی شده که بخشی از آن ها هم غیر قابل تحقق است. مثلا فروش املاک و دولت نمی تواند سهمی را که در بودجه گذاشته است محقق کند. ما بخشی از فروشی را که داریم برگردانده ایم چه برسد که بخواهیم چیزهای جدیدی را بفروشیم. این عدد نیز قابل تحقق نیست و می تواند موضوع دوم باشد. موضوع بعدی سلف نفتی است که شاید قابل فروش باشد ولی ما هرگز به عددی که گذاشته شده دست پیدا نمی کنیم دلیل ان هم روشن است. یعنی ما در سه موضوع کلان که بودجه را تشکیل می دهند مشکل داریم و تحقق این سه موضوع در شرایط عادی شدنی نیست. واقعیت این است که در مورد بودجه کشور باید در خصوص بودجه عمومی دولت بحث کرد تا بودجه شرکت ها. در مورد بودجه کشور که دولت 25% متوسط حقوق و ... را صحبت کرده است من فکر می کنم این عدد قابل تحقق نیست مگر اینکه با فرضیه دیگری نوشته شده باشد و باید دید در سال 1400 چه اتفاقی خواهد افتاد تا اینجا که کسری بودجه روشن است. بنابراین بودجه 1400 بودجه ای است که خوشبینانه پیش بینی شده است.

بخش بعدی سوال این است که ما نفت باید بفروشیم یا نه؟! من به عنوان کسی که نه تنها در دوره ای در وزارت نفت بودم بلکه سال ها در قرارگاه خاتم نیز به نوعی کار نفتی می کردم، عقیده دارم یک بحث این است که نفت را به فرآورده تبدیل کنیم که سالیان متمادی این مساله با عنوان اینکه خام فروشی نکنیم، مطرح بوده و حرف درستی است. این حرفی است که کسی نمی تواند اعتراضی روی آن داشته باشد. به لحاظ ارزش اقتصادی برای ما ارزش افزوده دارد و هم اینکه فراورده در شرایط تحریم امکان فروش راحتی دارد ولی فروش نفت خام، سخت است. نکته دیگر این که امروز حدود 85درصد از سبد انرژی جهان انرژی های کربنی و فسیلی هستند این سبد تغییر خواهد کرد. انرژی ریل اقتصاد بوده و مولفه مهمی در دنیا است و مطمئن باشید که کشورهای صنعتی امروز به دنبال این هستند که به سبد انرژی غیر هیدروکربنی دست پیدا کنند چون این انرژی در دست ما است. مهمترین کار کشورهای بزرگ تغییر سبد انرژی دنیا است و این پیش بینی وجود دارد که از 2040 به بعد مسیر این سبد تغییر کند. ما بیش از 600 میلیارد بشکه نفت درجا داریم بر فرض اینکه امروز با همین راندمانی که از بشکه های نفتی برداشت می کنیم مشخص می شود ما برای بیش از 100 سال بعد هم نفت داریم درحالیکه تکنولوژی های آینده، مسیر های بازیافت برداشت را تغییر خواهد داد. اگر ما فقط 50درصد آن نفت را برداریم برای بیش از دویست سال آینده نفت داریم. ما کمبود نفت نداریم و امروز تنها مولفه ای که می تواند به زیرساخت های کشور کمک کند و کشور را از این رکود دربیاورد این است که نفت بفروشیم.

فرودگاه جدید استانبول برای دویست میلیون مسافر طراحی شده است اگر هر مسافر 1000 دلار با خود به ترکیه بیاورد چه درامدی به دست می آید؟! ما هم باید نفت را استخراج کنیم و زیرساخت هایی را که در کشور ایجاد اشتغال و درآمد می کند، رونق بدهیم. وعده کن فیکون کردن دو روزه که شدنی نیست. ریل اقتصاد کشور ما منطقی نیست و باید تغییر کند ولی این کار با چند روز و چند ماه شدنی نیست. اما با نفت می توان این کار را به سرعت تغییر داد. وقتی بازار تغییر کند جهش تولید اتفاق می افتد. ما تولید را شوخی گرفته ایم پارسال سربرگ ها رونق تولید بود، امسال جهش تولید و این هم آخر سال است و ما هنوز به مولفه های کار دست پیدا نکرده ایم. درست نیست که جهش تولید داشته باشیم و بعد انبار کنیم درحالیکه بازار و توزیع منطق می‌خواهد. این ها مولفه هایی است که باید قبل از جهش تولید بررسی شود.

اینکه کسی بگوید تحریم ها بی اثر هستند و تاثیری در حال کشور ندارد، حرف بی ربطی است

اشاره‌ای به تحریم ها داشته باشیم، دور زدن تحریم ها در این شرایط چگونه ممکن است. تحریم ها امروز هوشمندانه هستند و نمی توان به روش های سابق بر دور زدن تحریم ها اکتفا کرد. راه حل ایران در این موضوع چیست؟

در مورد تحریم ها سه مساله وجود دارد که باید به آن پرداخت. یکی اینکه تحریم ها برداشته شود که خیلی خوب است و هر روزی که اتفاق بیفتد منافعی نصیب ایران خواهد شد. ولی اساسا اینکه کسی بگوید تحریم ها بی اثر هستند و تاثیری در حال کشور ندارد، حرف بی ربطی است. تحریم ها اثر، هزینه و ریسک های خودشان را دارند. دور زدن تحریم ها نیز کاری تاکتیکی است و نمی تواند دائمی باشد. دور زدن تحریم ها به این معنی است که شما در جنگی تمام عیار وارد شوید. اولا مدیران مخصوص به خودش را می خواهد هر کسی وارد این صحنه نمی شود چون عواقبی وجود دارد و بعد ها باید پاسخ بدهد. بالاخره مساله فروش نفت بوده و کار بسیار سختی است. امروز هم حقیر این کار را به عنوان مسئولیتی که بر عهده من گذاشته شده، انجام می دهم که کار بسیار سختی است.

اساس تحریم ها در دولت اول کلینتون و تحت عنوان تحریم های داماتو شکل گرفت و ادامه پیدا کرد و در زمان اوباما تحریم ها فلج کننده علیه ایران نام گرفت. آن زمان خود ما هم باورمان نمی شد که نفت ایران را تحریم کنند چون درآمد ایران است و دوم تحریم بانک مرکزی تا اقتصاد ایران فلج شود. در آن مقطع ما سه تحریم داشتیم. تحریم های آمریکا و تحریم سامان ملل و تحریم اروپا که بند هفت تحریم سازمان ملل موضوع مهمی است. امروز ما تحریم اروپا نیستیم شاید اروپاییان کمک نمی کنند ولی ما تحریم اروپا نیستیم. تحریم سازمان ملل هم نیستیم ولی دور تحریم های آمریکا نسبت به قبل افزایش زیادی پیدا کرده است. آن زمان هم تحریم ها سختی های خود را داشت و شاید تجربه ما در آن زمان کمتر از امروز بود.

موضوع سوم که مقام معظم رهبری هم اشاره کردند و در کشور ما تا حدی انجام شده ولی کافی نیست، بی اثر کردن تحریم ها است. ما می توانیم بخشی از تحریم ها را واقعا بی اثر کنیم. وقتی من در وزارت نفت بودم و تحریم ها اتفاق افتاد، ما بسیاری از کالاهای‌مان را از خارج وارد می کردیم ولی بسیاری از این کالاها را به داخلی ها دادیم و آن ها ساختند شرکت های بالا دستی نفت تماما دست خارجی ها بود و امروز هیچ شرکت خارجی در صنعت نفت کشور نیست. نشستی در مونیخ بود و من چون رییس اوپک بودم سخنرانی داشتم. همه وزرای نفت دنیا در سطح قائم مقام و وزیر و... حضور داشتند. بعد از سخنرانی گفتند پرسش و پاسخ داریم و با اینکه پیش بینی نشده بود ما گفتیم اشکالی ندارد و بحث های مفصلی شد و سوالات زیاد بود. یکی از سوالات این بود که ما می دانیم وابستگی صنعت نفت ایران چقدر است و چقدر ممکن است شما از این تحریم ها عبور کنید؟ من گفتم شما فکر می کنید ما چه کاری انجام می دهیم؟ ما هم می سازیم مگر انهایی که ساختند از آسمان به زمین آمده بودند. شاید بار اول کیفیتش خوب نباشد ولی بار دوم حتما بهتر خواهد بود. واقعا این اتفاق افتاد و من مثال های زیادی دارم. ما مجبور بودیم و ساختیم و صنعت ایرانی شد.

اگر به اول برگردم رفع تحریم ها عالی است و سختی های خودش را دارد ولی کاری اساسی است و دور زدن تحریم ها، کاری تاکتیکی، عملیاتی و پر ریسک است. همه این کارها شدنی است ولی اگر تحریم ها ادامه پیدا کند می توان تحریم ها را بی اثر کرد.

اتحادیه اروپا در خصوص رفع تحریم ها کار عملی نکرده است ولی از منظر سیاسی در مقابل ترامپ ایستادگی کرد؛ ایران چگونه می تواند از این مساله بهره برداری کند؟

اروپا هیچ کمکی به ایران نکرد

در دوره قبلی، ما در تحریم اتحادیه اروپا بودیم در این دوره اروپا ما را تحریم نکرد ولی به ما کمک هم نکرد. دو ستون پایه در تحریم ها نفت و بانک مرکزی است. اروپایی ها در مورد این دو بخش به هیچ یک از تعهدات خود عمل نکردند و نه بشکه ای نفت از ما خریده اند و نه دلاری جابجا شده است. در حقیقت اروپا هیچ کمکی به ما نکرد.

برجام تصمیم حکومتی بود

پیش بینی شما در مورد دولت بایدن چیست؟ بایدن از ابتدا پرچم سفیدی نشان داده است در این شرایط تصمیمات و عملکرد ما باید در چه راستایی باشد؟

در آمریکا حرف های زیادی زده شده و گفته شده باید برجام بازنگری شود و تبصره هایی به برجام اضافه شود. به هر حال بایدن طراح تحریم هایی بود که در دوره اوباما صورت گرفت. معمولا تیم دموکرات ها طراح تحریم ها بودند با اینکه ترامپ برخورد بد و وحشیانه ای داشت ولی طراح این تحریم ها، دموکرات ها بودند و ترامپ تحریم هایی به آن ها اضافه کرد. حتی بعد از عملیاتی شدن برجام باز هم ما در دولت اوباما چهل مورد تحریم داشتیم.

اگر آمریکایی‌ها بخواهند به تعهدات خود برگردند و همه تحریم ها رفع شود، برجام پایدار خواهد ماند. مسئولان ایران اعلام کرده اند که اگر آمریکا به همه تعهدات خود برگردد ما هم به تعهدات خودمان عمل می کنیم و این مساله به سیاست های دولت بایدن بر می گردد. باید دید نگاه بایدن در بحث تحریم ها چه خواهد بود.

اینکه برجام خوب بود یا بد موضوعی است که من نمی خواهم به آن ورود کنم چون تصمیم حکومتی بود ولی اینکه معاهده ای بین المللی با تلاش های فراوان منعقد شد اهمیت دارد. به نظر نمی رسد ایران بپذیرد که مجددا با شرطی وارد بحث برجام شود تا تحریم ها لغو نشود. آمریکایی ها باید بدون قید و شرط به برجام برگردند این چیزی است که آمریکایی ها خود امضا کردند و همین دولت پای برجام را امضا کرده است. بایدن راهبری تحریم ها را بر عهده داشت.

مسئولان کشور و مسئولین وزارت خارجه این مساله را اعلام کردند که نباید کلامی به برجام ورود شود بلکه باید عملی وارد برجام شوند. سال ها است که از سوی طرف های برجامی در عمل، اتفاقی نیفتاده است ایران صبر قهرمانانه ای در پیش گرفت و با اینکه طرف های مقابل کاری نکردند، مدت زیادی در برجام ماند و همچنان به تعهدات برجامی خود عمل کرد.

آمریکایی ها باید بدون قید و شرط به برجام برگردند این چیزی است که آنها امضا کردند و همین دولت پای برجام را امضا کرده است.

از دورانی که با شهید سلیمانی گذراندید بیشتر بگویید ..

من گاهی می گویم مکتب شهید سلیمانی را در همه موارد ببینید. شهید سلیمانی همه این ها را نوشته است من کمتر آدمی را دیده ام که در دفترچه روزنگارش به طور دقیق و با انشای خوب از روز جوانی اش که فرمانده لشگر ثارالله در جنگ بود تا روز آخرش همه را نوشته باشد. این گنجینه از شرایط سختی است که ایشان پشت سر گذاشته است. ما در تاریخ ایران نمونه هایی فراوان از فرماندهان شجاع جنگی داریم ولی شهید سلیمانی در همه ابعاد قوی بود و این ناشی از هوش، استعداد و توانمندی ایشان بود که همه شیوه های مدیریتی را در خود داشت. من بر این موضوع تاکید دارم تا بگویم دستاورد های محور مقاومت مدیون شخص شهید سلیمانی است.

حدود 400 میلیارد دلار برای بازسازی سوریه نیاز است

دستاورد های ما از شهدایی که داده ایم و حمایت از محور مقاومت طی این سال ها چه بوده است؟ 

اینکه در محور مقاومت چه داده ایم چه به دست آورده ایم، مهم است. امریکایی ها برای داعش هزینه زیادی کردند، در خاطرات کلینتون آمده است که چطور و چگونه با سفر به کشورهای مختلف داعش را ساخته اند. امریکایی ها رسما اعلام کردند که بوجود آورنده و سازماندهی کننده داعش بودند. هدف داعش این بود که به ایران برسد و به همین دلیل، طیف مسلمان تندرویی را انتخاب کردند تا مسیر حرکت آنها در عراق، بستری برای ناامنی ایران باشد. ما با این اقدام عملا توانستیم خارج از مرزهای‌مان با داعش روبرو شویم و امنیت کشورمان را حفظ کنیم. باید دید عدد خرابی داعش در عراق و سوریه چقدر است و اگر این گروه وارد ایران می شدند چه می شد؟! آنطور که سوری ها برآورد کرده اند چیزی در حدود 400 میلیارد دلار برای بازسازی سوریه نیاز است در عراق عدد قدری بیشتر از این است. عراق ثروتمند است و شاید بازسازی عراق سرعت بیشتری داشته باشد ولی منابع سوریه کمتر است و سرعت بازسازی سوریه کمتر خواهد بود. دستاورد ما این بود که داعش را نرسیده به مرزهای ایران متوقف کردیم. باید با اسرای داعش مصاحبه می شد و آنها دیده می شدند باید شهرها و محلاتی که در تصرف داعش بود نمایش داده می شد و با اقوام و مردم آنجا گفتگو می شد؛ باید مردم بدانند داعش چه کرده است. مستند ایزدی ها که در تلویزیون پخش شد کار بسیار سفیدی بود. خود من از قبایلی که در تصرف داعش بودند چیزهایی شنیده ام که قابل بازگویی نیست. ما با تفکر وحشتناک داعش جنگیدیم. این کار انسان دوستانه ما بود که از حاکم شدن این تفکر وحشی جلوگیری کردیم و آن ها را از روی زمین برداشتیم. ما با کمک به مردم منطقه امنیت مرزهای خودمان را هم حفظ کردیم.

ما شهید دادیم و برخی از دوستان ما و حتی برادران افغانستانی و پاکستانی ما شهید شدند که این ها قیمت ندارند. هزینه های اقتصادی نیز صرف شد که با آنچه به دست اورده ایم قابل قیاس نیست، من این حرف را بدون تعصب می گویم. ما در عراق هیچ گونه هزینه اقتصادی نکرده ایم. اگر به عراقی ها کمک کرده ایم ولو به اندازه یک فشنگ هزینه آن گرفته شده است چون عراق کشور ثروتمندی است و توان دارد. ولی به سوریه کمک هایی کرده ایم. ترامپ گفت ایران 16 میلیارد در مقاومت منطقه هزینه کرده است ولو اینکه ترامپ هیچ گاه حرف درستی نمی زند اما ما هر سال حدود 12 تا 13 میلیارد دلار صادرات فقط به عراق داریم. ما صادر کننده 24درصد از واردات عراق هستیم. ما اگر هزینه ای کرده ایم در قبال آن مابه‌ازایی گرفته ایم. من در مصاحبه ای جزئیات مابه‌ازایی را که از سوری ها گرفته ایم، آورده ام. ما امروز به راحتی به دریای مدیترانه متصل هستیم این بزرگترین دستاورد ژئوپولتیکی ایران بوده و دستاورد بزرگی است که می تواند به دستاوردهای اقتصادی ما توسعه ببخشد. همه کشور ها چنین هزینه هایی دارند انگلیس چقدر در خارج از سرزمین خود آدم دارد؟! آمریکایی ها برای امنیت خود در خارج از مرزهای آمریکا چقدر هزینه کرده اند؟! پایگاه آمریکا در قطر با هزینه های بسیار زیادی اداره می شود این هزینه ها برای چیست؟! این هزینه ها برای منافع آمریکا است. آنها برای منافع خود هزینه می کنند.

بحث 22 میلیون دلار شیطنت رسانه‌ای بود

موضوع چمدان 22 میلیون دلاری که می گویند حاج قاسم برای محور مقاومت از کشور هزینه کرده حواشی زیادی ایجاد کرد، توضیح می دهید؟

22 میلیون دلار در شرایط دفاع و حضور در محور مقاومت عددی بود که در سالروز شهادت سردار سلیمانی مطرح شد چون برخی می خواستند، این قهرمان مقاومت کشور را با علامت سوال روبرو کنند. اگرچه مردم ایران آنچنان هشیار هستند که گول چنین شیطنت هایی را نخورند. اما این رقم در مقابل 7 هزار میلیارد دلاری که آمریکایی ها در منطقه هزینه کرده‌اند، قطره‌ای از دریاست.

با این حساب آیا ما توانسته ایم در بحث بازسازی سوریه ورود کنیم؟

وقتی جنگ تمام شد ما تیمی از بچه هایی بودیم که کار مهندسی می کردیم و می خواستیم کشور را بسازیم همین موضوع مصاحبه مفصلی می خواهد تا من موارد را عرض کنم. در همان زمان هم برخی در کشور اعتقاد نداشتند که بدون حضور خارجی ها بشود کشور را بازسازی کرد ولی شد. به لحاظ زیرساختی کارهای بزرگی در کشور ما و در دولت آقای هاشمی و دولت های بعدی انجام گرفت. همه این کارها توسط ایرانی ها انجام شد. در کشور ما کسانی که خود مسبب جنگ بودند سامسونت های خود را آماده کرده بودند تا در بازسازی ایران شرکت کنند و منافعی ببرند. امروز هم لقمه 4 میلیارد دلاری بازسازی سوریه از این موارد است. امروز مپنا در سوریه نیروگاه می سازد تا برق خود را بفروشد و درآمد کسب کند. قیمت تمام شده سیمان در ایران 22 دلار بیشتر نیست این سیمان به قیمت 80 دلار در سوریه خرید و فروش می شود. این ها ظرفیت های اقتصادی حضور ایران در سوریه است در حالیکه اولویت اول با ما است و توافق نامه آن امضا شده است.

فعلا کاندیدا کم نداریم

بحث کاندیدا نظامی در انتخابات 1400 مطرح است. آیا شما قصد کاندیدا شدن دارید؟

در شرایط فعلی، کشور مسائل اقتصادی پیچیده ای دارد ما هم با مردم در ارتباط هستیم. بسیاری از سفرهای من با تاکسی و اسنپ است. اولین کار من سوال از آن ها است و می پرسم چه خبر؟! چند وقت پیش با اسنپ می امدم، هم من و هم ایشان ماسک زده بودیم از من پرسیدند که آقا ما شما را کجا دیده بودیم؟ گفتم فکر کن، گفت شاید در سینما شما را دیده بودم بعد گفت رییس فلان بانک نیستید چون من بعضی وقت ها آنجا می آیم و کم کم به دولت احمدی نژاد رسید. همین آقا گفت که سه نفر از اعضای خانواده من سه شیفت با این ماشین کار می کنیم. وضعیت این طور است؛ وضعیت اقتصادی خوب نیست. انتخاباتی کردن فضای کشور یعنی فراموش کردن همه چیز با این وضعیت بد. من در همه دولت ها کار کرده ام و در هیچ کدام نگاهی سیاسی نداشته ام. برداشت خود من این است که دولت ها می آیند و می روند ولی مردم هستند و نظام هست و زیرساخت های کشور ماندگار هستند. من با این نگاه کار کرده ام و امروز هم بخش قابل توجهی از وقت من در این مسیر صرف می شود. ما با شرقی ها کار می کنیم و 4 صبح ما 8 صبح چینی ها است باید همان زمان مذاکره کنیم. بر عکس موضوع را با غرب داریم و امروز اوقات ما به همین صورت، سرگرم تامین نیازهای کشور می شود. فعلا هم کاندیدا کم نداریم.

من فرد نظامی به معنای فرمانده نیستم

فرض بر اینکه شما به عنوان کاندیدا نظامی در انتخابات ۱۴۰۰ شرکت کنید، دولت نظامی آینده چه رویکردی در قبال برجام خواهد داشت؟

من فرد نظامی به معنای فرمانده نیستم. من در دوران جنگ هم کار رزمی مهندسی می‌کردم. بعد از جنگ هم کلا در حوزه سازندگی کشور بودم. مقطعی هم در وزارت نفت بودم. وقتی بعد از دولت دهم به سپاه برگشتم به دلیل رفاقت و ارتباطات طولانی که با شهید سلیمانی داشتم ایشان پیشنهاد دادند که به ایشان کمک کنم و این فرصت خوبی برای من بود. از این بابت یکی از بهترین دوران خدمت من بود و شاکرم که خداوند این فرصت را به من داد چون در کنار شهید سلیمانی دانشگاه تربیتی مدیریتی وجود داشت.

ساختار نظامی می تواند به طور نظام‌مندتری تصمیمات اداره کشور را اخذ کند

باتوجه به صحبتی که در مورد سبقه اقتصادی خود داشتید آیا این سابقه می تواند در بحث کاندیدا نظامی تاثیری داشته باشد؟

ما نظامیان بخصوص بچه های سپاه نه دانشکده افسری رفته ایم و نه دوره اکادمیک دیده ایم. چند روز پیش در یک گردهمایی در برج میلاد دختر شهید سلیمانی نامه ای را که پدرش برای او نوشته بود، خواند. او نوشته بود که من فکر نمی کردم روزی نظامی بشوم. فکر نکنید که پدرتان اینجا آمده تا آدم بکشد. ما هم اینطور بودیم ما روز اولی که امدیم هیچ دوره نظامی ندیدیم کار من، مهندسی و عمرانی بود و از روز بعد از جنگ در کار سازندگی کشور بودم و بعد هم به وزارت نفت رفتم و امروز هم کار اقتصادی انجام می دهم. مجموعه بچه هایی که مثل ما در حوزه نظامی حضور داشتند، چنین تفکری دارند. اگر دقت کنید زیرساخت های بنیادی دنیا توسط نظامیان ایجاد شده است این تجربه در دنیا وجود دارد. ساختار نظامی می تواند به طور نظام‌مندتری تصمیمات اداره کشور را اخذ کند. چه کسی آمریکا را ساخته است؟! در کره که به اندازه استان اصفهان ما است و درآمد سالیانه آن چند برابر کشور ما است، کار به دست چه کسانی انجام شد؟ کتاب خاطرات ژنرال پارک به فارسی ترجمه شده و موجود است این کتاب را بخوانید. دختر او کار سیاسی خاصی نداشت ولی چون دختر ژنرال پارک بود، ساخت کره مدیون او است کره ای ها هم به او رای دادند.

 اینکه کسی بگوید یک شبه و یک ساله کشور را درست می کنم، وعده های توخالی داده است

 آقای رفیق دوست در مصاحبه ای با ما اعلام کردند یک کاندیدا نظامی شاید بتواند یک ساله وضعیت کشور را به سطح نرمال برساند نظر شما چیست؟

من فردی اقتصادی هستم و روی این موضوع کار می کنم. شاید کمتر کسی در کشور وجود داشته باشد که در همه حوزه ها کار کرده است. اینکه کسی بگوید یک شبه و یک ساله کشور را درست می کنم، وعده های توخالی داده است. این وعده ها دست نیافتنی است ولی اینکه در زمانی منطقی تغییر ریل در کشور داشته باشیم، زمان زیادی نمی‌خواهد. در یک سال می شود تغییر ریل را طراحی کرد. ما برنامه داریم؛ سند چشم انداز و سیاست های اصل کلی نظام و برنامه های 5 ساله وجود دارد ولی تغییر ریل کشور برای ده تا دوازده چالش اصلی کشور اهمیت دارد. روند اصلاح این چند چالش اصلی یک سال وقت می خواهد.

همه مشکلات اقتصادی هستند

اگر در انتخابات شرکت کنید اولویت شما برای اصلاح چیست؟

برای این تصمیم گیری ها زود است ولی هر کسی که بیاید باید مشکلات اصلی کشور را پیش روی خود بگذارد. همه مشکلات اقتصادی هستند. در نظر سنجی ها بالای 80درصد از مردم مشکل نان و آب دارند؛ مشکل اقتصاد است. ما 360 شاخص فرهنگی در کشور داریم شما به عنوان رسانه از کدام یک از این موارد اطلاع دارید و به کدامیک توجه بیشتری می شود؟! اما بخش قابل توجهی از همین مسائل فرهنگی و اجتماعی در اقتصاد ریشه دارد. هر کسی که می خواهد فرمان اداره کشور را به دست بگیرد، باید به اقتصاد کشور توجه کند. دولت اتوبوسی است که راننده آن رییس جمهور است. هر کسی که می خواهد رییس جمهور این کشور شود، باید این فرمان را به دست بگیرد. سه چهار ماه پیش در دنیای اقتصاد مقاله ای داشتم که ترک ها در کجا بودند و به کجا رسیده اند پس این کار شدنی است.

در خصوص نگاه اقتصادی و نظامی سردار سلیمانی صحبت کنید

شهید سلیمانی به تمام معنا رفیق، فرهنگی و اجتماعی بود. او سیاستمداری حرفه ای و دیپلماتی توانمند بود. من در برخی از جلسات در حوزه دیپلماسی با او بودم. او وقتی وارد جلسه ای می شد در پایان به انچه که گفته بود، دست پیدا می کرد. هوشمندی او در حوزه اقتصاد برای خود من بسیار جالب توجه بود با اینکه ایشان کار اقتصادی زیادی نکرده بودند. خاطرات من و شهید سلیمانی زیاد است و به فرصت دیگری نیاز دارد. من دوست دارم از ابعاد شهید سلیمانی حرف بزنم در این شش سال برای من دانشگاه عجیب و غریبی فراهم شد. ایشان در سخت ترین شرایط جنگ به یاد چیزهایی بود که هیچ فرماندهی به آنها فکر نمی کرد ولی او به یادشان بود. شهید سلیمانی در خصوص خانواده، اجتماع و فرهنگ ویژگی های منحصر به فردی داشت. 7