به گزارش برنا؛ زنان که از گذشته به هنگام وقوع بحران‌ها و یا بیماری هر یک از اعضای خانواده به عنوان پرستار و حامی آنها شناخته می‌شدند، اینک با وقوع بحران کرونا به نظر می رسد نقش خود را در مدیریت امور مربو به خانواده پر رنگ تر و موثرتر ایفا می کنند. مدیریت تاثیرگذار زنان بر بحران‌ها، در تحقیقات و گزارش‌های متعددی قابل دسترسی و بازیابی است. اما آنچه قابل توجه است، نحوه مدیریت زنان در بحران است؛ بسیاری از روانشناسان معتقد هستند زنان به دلیل ارتقای سطح دانش و تحصیلات و همچنین به دلیل برخورداری از امکانات و اطلاعات می‌توانند از جوانب مختلف بر سلامت جسم و روان اعضای خانواده تاثیر گذار باشند. اما اینکه این تاثیر گذاری به چه اشکالی می‌تواند باشد، خود جای بحث و بررسی است.
از این رو، با توجه به اهمیت جایگاه و نقش زنان در مهار بحران‌ها خصوصا بحران کرونا فرصت را مغتنم شمرده و با زهرا رمضانعلی‌زاده، روانشناس و مدرس دانشگاه به گفت و گو نشستیم.
نقش تاثیرگذار زنان در مواجهه با بحران‌ها
رمضانعلی‌زاده در خصوص نقش تاثیرگذار زنان در مواجهه با بحران‌ها گفت: زنان در فرهنگ سازی، ایجاد یکسری باورها در اعضای خانواده، آموزش‌های خود مراقبتی و ارائه برخی نکات می‌توانند بسیار تاثیرگذار باشند. در واقع زنان می‌توانند با آموزش‌ها و بهره‌گیری از تکنیک‌های ارتباطی که قویا به آن مسلط هستند در شکل گیری، تدوام و یا مقابله با شرایط، موثر عمل کنند.
او افزود: اگر بخواهیم از سطح خرد از اجتماع یعنی از خانواده شروع کنیم، باید بگوییم که زنان همواره وظایف و مسوولیت‌هایی از قبیل تامین سلامت جسم و روان خود و دیگر اعضای خانواده را دارند. زنان دارای قابلیت‌های مختلفی از قبیل برقراری ارتباط، تبادل صحبت‌ها و نظرات و برقراری تعادلات هیجانی هستند و از طرفی توانایی‌هایی در مدیریت خورد و خوراک خود و دیگر اعضای خانواده دارند. لذا آنها با توجه به این توانایی‌ها و در صورت داشتن دانش و اطلاعات جامع و کافی می‌توانند در مواجهه با شرایط بحرانی و مزمن به گونه‌ای موثر عمل کنند.
نقش خودمراقبتی زنان در دوران کرونا
رمضانعلی‌زاده در خصوص نقش خودمراقبتی زنان در مواجهه با بحران کرونا گفت: خودمراقبتی را می‌توان به سه دسته فردی، سازمانی و اجتماعی تقسیم کرد که لزوم و اهمیت عمل به آن در شرایط کنونی مسوولیتی اجتماعی و اخلاقی است. این موضوع مصداق بارز بسیج جامعه در همکاری با نظام سلامت در کنترل و پیشگیری این بیماری است و در شرایط کنونی زنان در نقش مادر، همسر و فرزند در کانون خانواده و در نقش فعال اجتماعی در جامعه و بازار کار، پیشگامان و نقش آفرینان جدی و همیشگی خودمراقبتی و حفاظت از خود و اعضای خانواده و جامعه در پیشگیری از کووید ۱۹ هستند.
او افزود: یکی از راهکارها برای ارتقای خود مراقبتی بهره بردن از حمایت‌های اجتماعی مناسب است. این گروه‌ها که زنان به عضویت آنها در می‌آیند، بیشتر دارای انرژی مثبت هستند و درصدد یافتن راه حل برای مسائل و مشکلاتشان هستند. یک مورد دیگر از خود مراقبتی اهمیت دادن جسم توسط خود زنان است. با توجه به اینکه آنها وظیفه مراقبتی و حمایتی از دیگر اعضای خانواده خود را دارند، لذا باید به لحاظ جسمی نیز از صحت و سلامتی لازم برخوردار باشند. مورد دیگر از راهکارها این است که زنان با کسب دانش و اطلاعات موثر بتوانند انگیزه و انرژی موثر را دریافت کنند و به زندگی خود تزریق کنند و حتی از این طریق در مورد کرونا نقش موثری ایفا کنند. همچنین زنان با توجه به اینکه مدیریت تغذیه و خورد و خوارک خانواده را بر عهده دارند می‌توانند با کسب اطلاعات و انتخاب رژیم تغذیه‌ای مناسب در دوران کرونا به سلامت جسم اعضای خانواده کمک کنند.
نقش موثر زنان در کاهش استرس‌های ناشی از کرونا
رمضانعلی زاده در خصوص اینکه زنان چگونه می‌توانند در کنترل استرس‌های ناشی از کرونا تاثیر گذار باشند، گفت: زنان معمولا ظرفیت‌های عاطفی و هیجانی بالایی دارند و در برابر مشکلات و سختی‌های مزمن، استقامت بسیاری دارند و شاید به خاطر همین ویژگی خاص و منحصر به فرد است که آنها قادر به تحمل شرایط سختی مثل شرایط کرونا هستند.
او افزود: یکی از اتفاقاتی که در خانواده تحت شرایطی مثل کرونا به وجود می‌آید، بروز مشکلات عاطفی، هیجانی و روان شناختی در میان اعضای خانواده است. مخصوصا نوجوانان که به دلیل محدود شدن دایره روابطشان با همالان و دیگر اطرافیانشان بیش از همه ممکن است دچار آسیب های ناشی از این بحران باشند. بنابراین مادران در چنین شرایطی به دلیل پیوندهای عاطفی عمیق و محکمی که بین آنها و فرزندانشان وجود دارد بهتر می‌توانند، ارتباط برقرار کنند و خلا احساسی و عاطفی آنها را تا حدودی رفع کنند.
این استاد دانشگاه افزود: زنان می‌توانند با خلاقیت‌هایی که دارند، برنامه‌ریزی‌های مناسبی برای خانواده و خصوصا برای فرزندان خود داشته باشند و با انجام فعالیت‌های شاد و مفرح فضای مناسبی را در کانون خانه و خانواده فراهم کنند.
او افزود: هر چند مادران نیز باید آگاه باشند و ابتدا به خودشان اهمیت بدهند و جسم و روان سالمی داشته باشند و از نقش تاثیر گذار خود در جامعه‌ی کوچکی مثل خانواده و در جامعه بزرگ‌تر یعنی شهر و کشورشان مطلع شوند و آن را جدی بپندارند و این باور را داشته باشند که محوریت سلامت جسم و روان خانواده بر عهده آنان است.