دولت ورود زنان به بدنه مدیریتی دانشگاه ها و هیئت علمی را تسهیل کند

به گزارش برنا، برنامه زنده «به وقت ایران» بیست و ششم بهمن ماه با حضور دکتر فاطمه قاسم پور رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی و دکتر مهناز ملانظری رئیس دانشگاه الزهرا (س) با موضوع نقش زنان در عرصه های علمی کشور از شبکه هفت سیما روی آنتن رفت. 

دکتر فاطمه قاسم پور رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: در عرصه آموزش متوسطه، ابتدایی و دانشگاهی با رشدی مواجه هستیم که به نظر می آید هیچ اختلاف نظری وجود ندارد و با تحولات عینی در عرصه آموزش زنان در جامعه مواجه هستیم. 

وی افزود: در فضای آموزشی هیچ گاه تفاوت های زنان و مردان را به طور جدی ملاحظه نکردیم. اگر قرار است آموزشی دهیم که هم فرد را برای حضور در عرصه اجتماعی و اشتغال و همچنین برای نقش آفرینی در عرصه های خانوادگی آماده کند چه میزان سیستم آموزشی و دانشگاهی فرد را برای این فضا مهیا می کند و این یکی از پرسش های جدی می باشد که بدان پاسخ داده نشده است. 

قاسم پور عنوان کرد: سیستم آموزشی نتوانسته خود را با آموزه ها سازگار کند و این باعث بوجود آمدن چالش هایی شده است که از جمله مهمترین آنها، ورود کمتر زنان به تحصیلات تکمیلی است که اگر هم وارد شوند فاصله ای بین سن ازدواج و تحصیل آنها صورت می گیرد.

وی با بیان اینکه حدود 25درصد زنان کشور دارای تحصیلات تکمیلی هستند، گفت: اگر به آموزش به عنوان یک بحث جهت دار نگاه شود، در این میان بحث هایی است که نسبت به مبانی بحث و تصمیم گیری و سیاست گذاری در این حوزه هنوز تصمیم گیری نشده و باید گفت که هنوز در حوزه اندیشه ورزی هستیم و همین باعث شده است تا تحصیلات زنان وارد مقاطع بعدی از حیث تحصیلات واشتغال و دیگر عرصه ها نشود، تنها به این دلیل که این نسبت فرهنگی هنوز برقرار نشده است. 

قاسم پور افزود: برای ورود در رشته های فنی و مهندسی فضا برابر می باشد و مبتنی بر کسب رتبه علمی بالاتر است و بحث جنسیت لحاظ نمی شود ولی از حیث علاقمندی زنان به این رشته ها کمتر ورود پیدا می کنند و حتی در صورت ورود کمتر به ادامه آن رشته می پردازند. 

وی یادآور شد: در فضای دانشگاه ها و حوزه تحصیل یکی از دلایلی که زنان امکان ورود به بدنه مدیریتی دانشگاه ها و هیئت علمی را ندارد موازنه جدی است که باید بین نقش های خانوادگی و نقش های اجتماعی وعلمی برقرار شود که بخش زیادی از این موازنه و ارائه تسهیلات باید از سوی دولت ها صورت بگیرد. در بحث مرخصی برای زنان و ارائه خدماتی همچون مهدکودک و سایر موارد دیگر معمولا به دلیل ضعف در این حوزه باعث شده تا از رغبت زنان نسبت به این موضوع کاسته شود. 

قاسم پور افزود: وقتی در مقاطع بالاتر با ریزش آمار زنان در ورود به هیئت علمی مواجه می شویم باید به چند نکته توجه کرد. اولا باید به نرخ رشد توجه شود در سال 57، (1.4) اعضای هیئت علمی را زنان تشکیل می دادند ولی اکنون 33درصد اعضای هیئت علمی کشور از زنان هستند. دوما؛ نگاه به رسوبات فرهنگی است که بعضا باعث برخورد تبعیض آمیز نسبت به زنان شود ولی با این نرخ رشد، قاعدتا بخشی از این رسوبات فرهنگی در حال کاهش می باشد و مهمتر از همه این مسائل تسهیلاتی است که باید برای زنان در نظر گرفته شود و وظیفه مجالس و دولت هااست که بتواند این مسئله را به گونه تمشیت کنند که زنان بتوانند با آسودگی خاطر و وضعیت آرامش گونه ای وارد عرصه اجتماعی شوند. 

وی به اهمیت مجلس یازدهم به موازنه نقش های خانوادگی اجتماعی اشاره کرد و گفت: اگر تحکیم خانواده برای ما یک اصل بنیادین است و فرزندآوری و بعد خانوار مهم می باشد و در کنار آن نقش آفرینی زنان نیز در عرصه اجتماعی مهم است باید در کنار هم تحقق یابد و این امکان با ارائه تسهیلات و خدمات صورت خواهد گرفت. 

قاسم پور همچنین گفت: حوزه آموزش در کشور ما یک حوزه کورجنس است و هر جا سویه های جنسیتی پیدا می کند با مقاومت اجتماعی جدی رو به رو می شویم. اگر مجلس تکثیر دانشگاه تک جنسیتی را تصویب کند، با نگاه برخی از فعالین این حوزه مواجه خواهیم شد که چرا باید دانشگاه های تک جنسیتی داشته باشیم. بسیاری از حوزه مباحث زنان کشور هنوز در حوزه اندیشه ورزی تعیین و تکلیف نشده اند. بنابراین، قاعدتا در حوزه سیاستگذاری شاهد جدال گفتمان ها خواهیم بود. 

وی اضافه کرد: یکی از دلایل اقبال پائین تر از دانشگاه الزهرا (س) را در فضای فرهنگی دانشگاه تک جنسیتی می بینم. 

ملانظری: نگاه نخست زنان کشور دانشگاه الزهرا (س) نیست

در ادامه این برنامه؛ دکتر مهناز ملانظری رئیس دانشگاه الزهرا (س) عنوان کرد: دانشگاه الزهرا (س)با بیش از 50سال سابقه در دوره قبل از انقلاب سال 1343و در ابتدا با هدف مدرسه آموزش عالی برای دختران تاسیس شد. لیکن اکنون پس از انقلاب این مدرسه عالی تبدیل به دانشگاهی بزرگ شده است که امروز با بیش از ده هزار دانشجوی دختر فعالیت می کند. 

وی افزود: دانشگاه الزهرا (س) در تمامی رشته های علوم پایه، فنی و مهندسی و هنر و تربیت بدنی رشته ها و گرایش های مختلف را در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دارد و زمینه بسیار خوبی برای جامعه بانوان برای بهره گیری از ظرفیت های علمی دانشگاه الزهرا (س) به شمار می آید. 

ملانظری اضافه کرد: واقعیت این است که بحث شکاف جنسیتی از جهت تحصیلات در ایران بسیار کم شده و این شکاف بسته شده است. با توجه به آمار اعلام شده 50درصد دانشجویان را دختر تشکیل می دهد، این به این معناست که فرصت برابر برای تحصیل وجود دارد. آنچه که بسیار اهمیت دارد فرصت برابر برای ورود به بازار کار است. 

وی افزود: ورود تحصیل کرده های کشور در حوزه تحصیلات تکمیلی در دانشگاه ها به عنوان عضو هیئت علمی به تناسب تحصیل کرده ها اتفاق نیفتاده است و برای ورود شرایط برابر وجود ندارد. 

ملانظری با بیان اینکه دانشگاه الزهرا (س) یک استثناء است، گفت: 75درصد از هیئت علمی دانشگاه الزهرا (س) را زنان تشکیل می دهند و حدود 60درصد پست های مدیریتی از سطح مدیرگروه تا عالی ترین مرتبه مدیریتی را زنان تشکیل می دهند که این شرایط در حال حاضر در هیچ دانشگاهی برقرار نیست و این نسبت در دانشگاه های دیگر در سطح کشوری به 5درصد می رسد. 

وی تصریح کرد: قطعا وقتی 50درصد دانشجویان تحصیلات تکمیلی را بانوان تشکیل می دهند، بنابراین این آمار بالا نشان می دهد که آمادگی برای ورود به هیئت علمی وجود دارد. لیکن انتخاب دانشگاه ها و اولویت هایی که قرار می دهند، هنوز نگاه عدالت آمیزی نیست. 

ملانظری همچنین عنوان کرد: دانشگاه الزهرا (س) به عنوان یک نمونه از دانشگاه تک جمعیتی با بیش از 50سال سابقه، قطعا نیازمند زیرساخت هایی بوده که شاید با نگاه قانون گذاران و نگاه مردانه ای که در سیاستگذاری ها بوده، ضرورتی برای تکثیر دانشگاه الزهرا (س) دیده نشده است. ولی واقعیت این است که آمارها چیز دیگری نشان می دهد. در تمام تحقیقاتی که در سطح دنیا صورت گرفته، شکاف بین افراد تحصیل کرده و ورود آنها در سطوح تصمیم گیری های کلان همچنان وجود دارد و براساس این تحقیقات، اگر این شکاف را با 4شاخص بسنجیم شاید در حوزه تسهیلات و مسائل سلامت این مسئله بسیار کم شده  و ورود زنان و نزدیک شدن تعادل در این حوزه ها کمتر است ولی در حوزه اقتصاد و مسائل سیاسی نه تنها در ایران بلکه جهان، این نسبت تعادل ندارد و این موضوع مستلزم تفاوت دیدگاه است . 

وی با بیان اینکه نگاه نخست زنان کشور دانشگاه الزهرا (س) نیست، افزود: الگو کردن دانشگاه الزهرا (س) برای اینکه انتخاب اول دختران کشور باشد مستلزم شرایط مناسب است. در ابتدا می بایست امکانات اولیه برای دانشگاه الزهرا (س) فراهم شود و زیرساخت فیزیکی دانشگاه باید متناسب با ده هزار دانشجو باشد و واقعیت این است که از جهت شرایط فیزیکی بسیار در مضیقه هستیم و امکانات اولیه خوبی نداریم. 

ملانظری اذعان کرد: ما به عنوان دانشگاه،وظیفه توانمندسازی را داریم ولی جای دیگری باید قوانینی را حمایت و مدون کنند تا بتواند دانشجویانی که فارغ التحصیل می شوند را  وارد عرصه کارهای مختلف کنند. بانوان تحصیل کرده ای که از دانشگاه الزهرا (س) و سایر دانشگاه های دیگر فارغ التحصیل می شوند، بهترین جایی که می توانند موثر واقع شوند قوه مقننه و مجلس است که متاسفانه با 5درصد آمار حضور بانوان در مجلس روبه رو هستیم و فاصله بسیار معناداری داریم. 

برنامه «به وقت ایران» در فصل دوم با رویکرد مهارتی و با ساختار گفتگومحور به تهیهکنندگی علیرضاعاصم یوسفیبا اجرای ناصر خیرخواه روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۲۱:۴۵ تا ۲۳ به صورت زنده روی آنتن شبکه آموزش می رود.