«علی محمد نمازی»، فعال سیاسی اصلاح طلب، در گفت و گو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا در خصوص عوامل کاهش مشارکت در انتخابات سال 98 گفت: مهمترین عاملی که منجر به کاهش مشارکت در انتخابات سال 98 شد؛ رد صلاحیت های گسترده کاندیداها بود و اینکه مردم وقتی فهرستی را نگاه می کردند می دیدند که کاندیدایی برای شرکت در انتخابات ندارند. اگر این رویه برای کاندیداهای ریاست جمهوری اتفاق بیفتد قطعا بار دیگر مشارکت با شدت بیشتری کاهش خواهد یافت چرا که در سال 98 عواملی مثل قومی، قبیله ای و محلی در انتخابات تاثیر داشت اما انتخابات ریاست جمهوری ملی است. در انتخابات ریاست جمهوری رقابت ها نقشی ندارند و مهمترین عامل اعمال نظارت استصوابی است.
او اظهار کرد: عامل دوم که در کاهش مشارکت مردم در انتخابات تاثیر داشت این بود که مردم می گفتند ما خیلی رای دادیم ولی نتیجه ای در زندگی مشاهده نکردیم. حل نشدن موضوع پرونده هسته ای و تاثیر شدید تحریم ها بر بازار کشور، کار و تلاش کشور، کسب و کار و گرانی که بر کشور حاکم است تقریبا از زمان اسفندماه قویتر شد و این عامل هم با شدت بیشتر ادامه دارد همچنین مردم می گویند به صحبت ها، انتقادات و اعتراضات ما توجه نمی شود.
نمازی اضافه کرد: در این مدت کرونا هم مزید بر علت شد. سفرهای مقامات به استان ها و شهرستان ها و دیدارهای مردمی به شدت کاهش پیدا کرد. تلفات کولبران در کردستان که اخبار آن پخش شد و اتفاقی که در سیستان و بلوچستان رخ داد، موضوعی که برای سوخت بران و تلفاتی که ایجاد شد عواملی بود که موثر بوده و باز شدت تاثیر بالا رفته است. بلندگوهایی که از خارج بر علیه کشور و عملکرد فعالیت انجام می دهند هم شدت پیدا کرده و اینها عاملی است که بر کاهش مشارکت اثر دارد. در مجموع عواملی که منجر به ریزش انتخابات در اسفندماه شد، با شدت بیشتری الان ادامه دارد و طبیعی به نظر می رسد که ما با ریزش رای بسیار بالایی مواجه باشیم.
او با بیان اینکه مقام رهبری از مردم برای شرکت در انتخابات دعوت کردند، اظهار کرد: رهبری مردم را به مشارکت دعوت کردند و دو روز بعد حدادعادل اعلام کرد که از همین الان، احمدی نژاد ردصلاحیت است و این حکایت از مهندسی شدن انتخابات دارد. باید در این باره درست جواب بدهند زیرا این موضوع خیلی تاثیرگذار است. به هرحال توده زیادی از مردم می خواهند به احمدی نژاد رای بدهند و این روند منجر به ریزش رای شدید خواهد شد مگر تدبیر دیگری اندیشه شود.
این فعال سیاسی اصلاح طلب با اشاره به تاثیر بحران ها در کاهش مشارکت نیز خاطرنشان کرد: بحران معمولا تاثیر منفی زیادی بر زندگی مردم دارد مانند بحران طبیعی، حوادث غیرمترقبه، سیل، خشکسالی، زلزله و شیوع بیماری خاص و یا بحران های ساخته دست بشر. برخی مسئولان دقت نکردند و به موقع گره ای که با دست می شده را باز نکردند و بر پیچیدگی ها افزوده شد. اگر بحران ها حل نشود و اگر هم حل شود و نماد آن برای مردم مشخص نباشد، تاثیر منفی بر مشارکت مردم دارد و بحران باعث نگرانی و نارضایتی مردم می شود.
او تصریح کرد: در برخی کشورها محل هایی را تعیین کردند تا مردم فریاد بزنند و تخلیه شوند چون این بستر اینجا نیست مشکلات انباشته می شود، وقتی مردم یک فرصت پیدا کنند آن را بروز خواهند داد و آن فرصت هم انتخابات کشور است. در حال حاضر یک مقدار چشم و گوش مردم نسبت به گذشته بیشتر باز شده و می توانند نارضایتی خود را با عدم مشارکت در پای صندوق های رای نشان بدهند و اگر بحران ها حل نشود و درست به اطلاع مردم نرسد، اثر سوء بر میزان مشارکت دارد.
نمازی در بخش بعدی از سخنان خود در خصوص جلب نظر مردم برای مشارکت در انتخابات عنوان کرد: مسئولین از بالا به پایین به یک نحوی از مردم دلجوئی کنند و اگر لازم باشد بابت مشکلات و تنگناها که برای مردم ایجاد شده از مردم عذرخواهی کنند. پس اولین عامل دلجویی واضح و آشکار است که مردم این را کاملا احساس کنند، اینکه ما عادت کردیم مشکلات را به دیگران نسبت می دهیم، شانه خالی می کنیم، فرافکنی می کنیم، مردم اینها را باور و قبول نمی کنند. همه در این نابسامانی به سهم خودمان نقش داشتیم پس بیاییم به سهم خودمان از مردم دلجویی و عذرخواهی کنیم. دوم اینکه اجازه بدهیم کاندیداها با سلیقه های مختلف تایید صلاحیت شوند و پای صندوق رای بیایند.
او افزود: باید فرصت تبلیغ باشد و کاندیداها بتوانند با شرایط برابر از تبلیغات و تریبون ها استفاده کنند. از طریق شبکه های مجازی و برگزاری برنامه های پرسش و پاسخ و جواب دادن به مردم اجازه اظهارنظر بدهند. احزاب اختیار داشته باشند تا آشکارسازی کنند و با گفتن یک مطلب نروند به طرف بگویند، شما تبلیغ علیه نظام کردید و باید جوابگو باشید. این چند ماه به سنوات دهه اول انقلاب 50 و 60 برگردیم که امام و بزرگان تاکید داشتند که حتی کمونیست ها هم بیایند از تریبون صداوسیما استفاده و اظهارنظر کنند و این عامل بعدی است که زمینه برای اظهارنظر و انتقاد فراهم شود. بی طرفی برگزارکنندگان هم باید رعایت شود.
نمازی با اشاره به حضور دقیقه نودی مردم در انتخابات متذکر شد: شرایط خیلی فرق کرده و مثل قدیم نیست. تبلیغات صدا و سیما در گذشته در چند تا شعبه اخذ رای بود که سازماندهی و صف تشکیل می شد و این صف ها از تهران برای شهرستان‌ها منعکس می شد و مردم که در منزل نشسته بودند می گفتند ما هم برویم رای بدهیم. انتخابات دوره قبل نشان داد که این مسئله دیگر تاثیر ندارد. 6