به گزارش برنا؛ ساعت از نیمه شب گذشته که صدای جیغ‌های یک زن می‌آید و فحش‌هایی نثار شوهر و فک و فامیل‌هایش می‌کند و به دنبال او صدای ضرب و جرح می‌آید، مردی که همسرش را زیر باد کتک گرفته است. همه همسایه‌ها سرشان را از پنجره بیرون آوردند اما هیچکس جلو نمی‌رود؛ فقط به پلیس زنگ می‌زنند و پنجره را می‌بندند و دوباره به رختخواب‌هایشان بازمی‌گردند. سیل عظیمی از جمعیت دور هم جمع شدند و یکی دو نفر هم هستند که چند نفر را جدا می‌کنند. سر ظهر است ناگهان صدای داد و بیداد می‌آید، مردی را می‌بینی که یقه مرد دیگر را گرفته آن هم به دلیل اینکه جای پارک او ماشینش را پارک کرده است. ساعت 7 صبح است، مسافر پول خرد ندارد و یک ده تومانی درمی‌آورد و راننده پول را سمت مسافر پرت می‌کند و غرولند کنان می‌گوید خرد ندارم پیاده شو پولت را خرد کن و اینگونه می‌شود که سر و صدا بالا می‌رود و دست به یقیه می‌شوند و در این میان یه چکی هم رد و بدل می‌شود و حتی مسافران دیگر نیز وارد دعوا می‌شوند. اینها نمونه‌هایی از وقایع خشونت باری است که هر روز ما شاهد یا شنونده آنها هستیم، خشونت، تندخویی، پرخاشگری، غضب و از کوره در رفتن چه بسیار برایمان ملموس و آشناست.
امروزه نزاع دسته جمعی به عنوان یک آسیب اجتماعی، یکی از شاخص‌های مهم وجود خشونت در جامعه تلقی می‌شود که بین افراد و گروه‌ها به وقوع می‌پیوندد و امنیت اجتماعی را مورد تهدید و مانع توسعه اجتماعی می‌شود. جامعه‌شناسان معتقدند در بروز نزاع و درگیری علل و عوامل مختلفی اعم از عوامل روانی فردی، فرهنگی ـ اجتماعی و محیطی دخیل است. از جمله شاخص‌های عوامل فردی، شامل اختلالات تکانه‌ای داشتن تیپ شخصیتی ستیزه‌جو، فقر عاطفی، ناکامی، حسادت، خودنمایی، جامعه‌پذیری نامناسب، نداشتن مهارت ارتباط و توسل به زور جهت احقاق حق است، از شاخص‌های عوامل فرهنگی ـ اجتماعی می‌توان به فقدان آموزش، عدم ارائه الگوهای مناسب برای پرکردن اوقات فراغت افراد، بیکاری یا نداشتن شغل مناسب، سطح پایین تحصیلات در نقاط آلوده، بیسوادی یا کم‌سوادی و عدم‌آگاهی از عواقب سوء نزاع، عدم برنامه‌ریزی مناسب برای اوقات فراغت جوانان، ضعف قانون و عدم اعتماد به قانون، پایین‌بودن آستانه تحمل افراد اشاره کرد همچنین از شاخص‌های عوامل محیطی می‌توان به زندگی در مناطق حاشیه‌ای و جرم‌خیز، وجود گروه‌های خشونت‌طلب در قالب اراذل و اوباش در منطقه و آشنایی و ورود برخی جوانان به این گروه‌ها، زندگی در مناطق کوهستانی و بد آب‌وهوا اشاره کرد. جدا از هر دلیل و موضوعی نزاع اعم از فردی و دسته‌‌جمعی از آسیبهای اجتماعی است که امنیت عمومی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و هیچ تضمینی وجود ندارد که پرخاشگری و خشونت در یک مکان به یک نزاع منجر به ضرب و جرح و حتی یک قتل نفس تبدیل نشود. آماری که چند روز گذشته توسط پزشکی قانونی منتشر شد نشان می‌دهد خوشبختانه میزان نزاع در کشورمان کاهش پیدا کرده است اما در این میان افزایش نزاع در دی ماه امسال نسبت به همان مدت مشابهه قابل تامل است که باید ریشه آن را جست.
مراجعه بیش از 501 هزار مصدوم نزاع به مراکز پزشکی قانونی/کاهش 1.1 درصدی نزاع در کشور/تهران بیشترین و خراسان جنوبی کمترین میزان نزاع را داشتند
سازمان پزشکی قانونی چند روز گذشته در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: از کل مراجعین نزاع به مراکز پزشکی قانونی در ده ماهه امسال، 343 هزار و 372 نفر مرد و 157 هزار و 892 نفر زن بودند.
در این مدت استان های تهران با 79 هزار و 491، خراسان رضوی با 43 هزار و 133 و آذربایجان شرقی با 34 هزار و 311 بیشترین و استان های ایلام با سه هزار و 88، بوشهر با سه هزار و 239 و خراسان جنوبی با سه هزار و 520 کمترین آمار مراجعین نزاع را داشته اند.
در دی ماه امسال آمار مراجعین نزاع به مراکز پزشکی قانونی نسبت به مدت مشابه سال قبل 2.5 درصد افزایش یافته است. در این ماه 38 هزار و 578 مصدوم نزاع به پزشکی قانونی مراجعه کردند که این رقم در مدت مشابه سال قبل 37 هزار و 651 نفر بود.
از آنجا که در پزشکی قانونی کار درمانی صورت نمی گیرد لذا اولویت اول برای مصدومین ناشی از منازعه، خصوصاً در موارد پرخطر، مراجعه به مراکز درمانی جهت انجام اقدامات درمانی است چرا که در برخی موارد تاخیر در درمان می تواند جان مصدوم را به مخاطره بیاندازد.
داشتن معرفی نامه از مراجع قضایی یا انتظامی جهت پذیرش و ارائه نظر پزشکی قانونی الزامی است.
در مراجعه به پزشکی قانونی کارت شناسایی معتبر، مستندات پزشکی و بیمارستانی و کارت بانکی جهت پرداخت الکترونیکی به همراه داشته باشید.
داشتن ظاهر خون آلود و... نه تنها تأثیری در نظریه کارشناسی پزشکی قانونی نخواهد داشت بلکه معاینه دقیق تر زخم را با مشکل مواجه خواهد کرد.
اخذ مدارک بیمارستانی، کلیشه های رادیوگرافی، جواب آزمایشات پاراکلینیک و گاهی انجام مشاوره با متخصصین رشته های مختلف پزشکی، جهت تعیین دقیق تر تعداد و نوع صدمات و جلوگیری از تضییع حقوق مراجعه کننده است؛ لذا با صبر و شکیبایی در جمع آوری و ارائه مستندات در حفظ حقوق خود کارشناسان پزشکی قانونی را یاری کنید.
طول درمان تاثیری در میزان دیه یا ارش صدمات ندارد و اصولا امروزه توسط پزشکی قانونی تعیین نمی شود.
هدف از دادن زمان معاینه مجدد، تعیین سرنوشت جراحت است که آیا جراحت یا صدمه به صورت بدون عیب التیام می یابد و یا اینکه با التیام نامطلوب موجب ایجاد نقص عضو نیز می شود. انجام این کار جهت حفظ حقوق مصدوم و تعیین خسارت نقص عضو ایجاد شده است لذا برای حفاظت از حقوق خود، به بسته شدن زودهنگام پرونده نباید اصرار کنید.
آمارهای بالای نزاع خیابانی بر اساس ارقام سازمان پزشکی قانونی نشان دهنده خلا موجود برای فرهنگ سازی است، اقدامی موثر که می تواند در درازمدت باعث کاهش هزینههای سلامت شود اما به راستی ریشه نزاع کجاست؟ چرا مردم ما در کوچه و خیابان سر هر موضوعی از نگاه چپ چپ گرفته تا جای پارک دست به یقه می‌شوند و کارشان به پلیس و دادگاه و پزشکی قانونی کشیده می‌شود؟
مشکلات اقتصادی دلیل اصلی خشونت‌هاست/ میزان مجازات نزاع و درگیری باید تشدید شود/مردمان شهرهای بزرگ خلاءهای خود را با نزاع خیابانی پُر می‌کنند
امیرمحمود حریرچی، جامعه شناس و استاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به تعریف نزاع گفت: وقتی از خشونت صحبت می‌کنیم یعنی بین دو نفر یا بیشتر از دو نفر نوعی برخورد روانی، بیانی و یا برخورد فیزیکی صورت می‌گیرد.
او افزود: به مثابه حیوانات یکی از ویژگی‌های جامعه بشری خشونت است اما تفاوت خشونت ورزی و خشونت کردن میان جامعه انسانی و حیوانی این است که خشونت ورزی در میان حیوانات محدود به فضاهای ژنتیکی و ذاتی آنهاست در حالی که در مورد امور انسانی اظهار خشونت بسیار متنوع تر و گسترده‌تر می شود در واقع اشکال مختلف خشونت در مواردی نظیر درگیری‌های خیابانی خود را نشان می‌دهد.
حریرچی درمورد دلایل نزاع‌های دسته جمعی تصریح کرد: یکی از مواردی که خشونت را در جامعه انسانی بالا می‌برد محدودیت‌ها و کمبودهاست برای مثال وقتی قیمت‌ها روز به روز افزایش پیدا می‌کند، بعضی از مسائل آسیب شناختی مانند خشونت و نزاع به دنبال آن به وجود می‌آید درواقع بدون شک یکی از دلایل اصلی خشونت بین مردم همین افزایش بی رویه قیمت‌ها و نابسامانی اوضاع اقتصادی است که باعث شده مردم ذهنشان درگیر شود.
او ادامه داد: شرایط نامناسب اقتصادی برخی از مردم و خودخواهی برخی دیگر به‌دلیل وضعیت مالی مناسب سبب بروز مشکلاتی مانند نزاع می‌شود؛ از طرفی بالا رفتن سواد اجتماعی و عاطفی یکی دیگر از دلایل کاهش نزاع در جامعه است و همچنین بحث مدیریت خشم نیز جزء نکات حائز اهمیت است که باید در مراکز آموزشی به افراد آموزش داده شود.
این جامعه شناس در خصوص اینکه چرا میزان خشونت و نزاع در شهرهای بزرگ نسبت به شهرهای کوچک بیشتر است، گفت: در شهرهای بزرگ چون هم مادی گرایی بیشتر وجود دارد و هم بی هویتی، خشونت به یک امرعادی تبدیل شده و مردم چه در خانه و چه در خیابان بیشتر با یکدیگر درگیر می‌شوند و تقریبا یک اتفاق عادی ست که دیدن آن برای ما طبیعی شده و حتی مردم به تماشا می‌نشینند و فیلم هم می‌گیرند و در فضای مجازی با ذوق دست به دست می‌کنند.
او ادامه داد: از طرفی افراد در شهرهای بزرگ دچار خلاء به نام تنهایی شدند و برای رفع تنهایی شان و کسب هویت دست به کارها و فعالیت هایی می زنند که در مرکز توجه قرار گیرند که خشونت، نزاع و درگیری می‌تواند یکی از این روش‌ها باشد از طرفی چون نظارت اجتماعی کاهش یافته و افراد نسبت به یکدیگر غریبه هستند، ارتکاب جرایم و درگیری می‌تواند به یک امر عادی تبدیل شود.
این استاد دانشگاه با تاکید بر افزایش هزینههای خشونت گفت: اگر هزینه نزاع و درگیری را بالا ببریم مردم به‌راحتی با یکدیگر درگیر نمی‌شوند بنابراین یکی از نکاتی که در کاهش نزاع در جامعه مفید است بالا بردن مجازات برای افراد خاطی در این زمینه است از طرفی خشونت کلامی در جامعه گسترش پیدا کرده و متأسفانه به‌دلیل پایین بودن سواد اجتماعی پرخاشگری در جامعه به یک امر عادی تبدیل شده است؛ درحال حاضر ۲۰ میلیون دانشجو در جامعه داریم اما این آمار بیانگر فرهنگ بالا و داشتن سواد اجتماعی مطلوب در جامعه نیست و جای تاسف دارد.
حریرچی اظهار کرد: گفتگو بهترین روش برای حل مشکلات در جامعه است اما برخی افراد سواد گفتگو کردن را یاد نگرفته‌اند و با هر اتفاق کوچکی با افراد درگیر می‌شوند بنابراین وظیفه روانشناسان و مشاوران است که در محیط‌های مجازی که امروزه رونق یافته، راه گفتگو و حل مشکلات را آموزش دهند و به مردم یاد دهند که آستانه صبر خود را بالا ببرند این درحالی است که همچنان تاکید دارم یکی از نکات مهم در کاهش نزاع افزایش مجازات است که تا حدودی می‌تواند بازدارنده باشد.
نزاع میان متاهل‌ها بیشتر است تا مجردها/مشکلات مالی در قامت آسیبهای روحی و روانی ظاهر می‌شوند/آموزش بهترین راه حل است
محمدرضا احمدی، روانشناس بالینی و مشاور خانواده در گفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به ریشه نزاع گفت: نزاع‌ها دو دسته هستند، نزاع‌هایی که بر اثر اختلافات ریشه‌دار اتفاق می‌افتد و نزاع‌هایی که اختلافات آنی منجر به وقوع آن می‌شود، مواردی چون کمبود جا برای پارک اتومبیل، رعایت‌نکردن قوانین راهنمایی و رانندگی، ساخت‌وسازها و مزاحمت‌های ناشی از آن، نبود فرهنگ آپارتمان‌نشینی، افزایش قیمت خدماتی چون کرایه تاکسی، افزایش قیمت کالاهایی که در سبد خانوار حیاتی هستند و نبود نظارت بر همه این موارد بیشترین دلایل نزاع‌های آنی هستند که اکنون شاهد آنها هستیم.
او افزود: نزاع‌های آنی بیشتر در شهرها اتفاق می‌افتد تا در روستاها بنابراین سهم کلانشهرها از نزاع بیشتر از شهرهای کوچک و روستاهاست دلیلش هم ناتوانی زبان گفتار در حل اختلافات آنی است چون این روزها زبان قابلیت میانجی‌گری خود را از دست داده است زیرا در شهرها افراد از خرده‌فرهنگ‌های متفاوت در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند و زبان مشترکی که در آن همه واژگان و عبارات هم‌معنا باشد، ندارند بنابراین به یک تفاهم مشترک نمی‌رسند.
این روانشناس با تاکید بر اینکه بسیاری از نزاع‌های خیابانی ریشه در مسائل اقتصادی دارد، تصریح کرد: مشکلات مالی خود را در قامت فشارهای روحی و روانی نشان می‌دهد و آستانه تحمل فرد را تاجایی پایین می‌آورد که با اولین درگیری، نزاع رخ می‌دهد و حتی برخی از آنها منجر به قتل می‌شود حتی اگر با قتل پایان نیابد، آمار ضرب و جرح در جامعه را افزایش می‌دهد که همین موضوع باعث نگرانی می‌شود.
احمدی با بیان اینکه نزاع بین متاهل‌ها بیشتر است، گفت: بیکاری، تورم، اختلافات خانوادگی و شیوع مواد مخدر از عوامل اختلافات و نزاع میان متاهل‌هاست بنابراین می‌توان چنین استنباط کرد که فشار مالی بیشتر بر متاهل‌ها آمار نزاع را هم افزایش می‌دهد البته باید در نظر داشت که پدیده‌های اجتماعی در پی مجموعه‌ای از علل اتفاق می‌افتند و ضروری است مسئولان سلامت روانی جامعه دست به‌کار شوند و با حذف عوامل موثر در افزایش استرس و اضطراب، راه‌های کنترل خشم را نیز آموزش دهند.
او با اشاره به راه حل کنترل خشونت افزود: آموزش افراد بهترین و اساسی‌ترین راهکار پیشگیری از خشونت، اصلاح رفتار خشونت‌آمیز و تلطیف فضای عاطفی خانواده است.
این مشاور خانواده ادامه داد: زمینه دیگری که باید به افراد آموزش داده شود، مهارت‌ها و راه‌های کنترل خشم است چرا که بروز خشم امری طبیعی است که برای همه افراد اتفاق می‌افتد اما مهم این است که هر فرد بتواند مهارت‌های کنترل خشم یاد بگیرد تا خود و اطرافیان از تبعات خشونت در امان باشند.
احمدی تأکید کرد: بروز خشم و خشونت در بسیاری از موارد به صورت ناخواسته است و اگر افراد بدانند که خشم چه آثار مخربی بر روح و جسم اطرافیان دارد، در جهت کنترل خشم تلاش می‌کنند.
این روانشناس در ادامه گفت: بسیاری از آسیبهای جسمی حاصل روانِ پریشان و به هم ریخته افراد است که به دلیل معضلاتی مانند خشونت و در قالب مشکلات جسمی بروز پیدا می کند پس اگر سطح آگاهی مبنی بر کنترل خشونت و خشم ارتقا پیدا کند، علاوه بر صرفه‌جویی در هزینههای درمانی شاهد بالا رفتن کیفیت زندگی افراد و بالیده شدن فرزندان در خانواده‌های سالم خواهیم بود.
احمدی در ادامه با تاکید بر اینکه خشم مانند حس‌های دیگر یک احساس درونی در افراد است به راهکارهای کنترل خشم اشاره کرده و افزود: کمک گرفتن از روش‌های تمدد اعصاب، عوض کردن شیوه تفکر، حل کردن مشکلات، تغییر دادن شرایط و محیط و استفاده از راهنمایی‌های مشاوران از جمله راه‌های است تا بتوان خشم را کنترل کرده و از بروز اتفاقات بدتر جلوگیری کرد.
این مشاور خانواده اظهار کرد: بی تردید حضور افراد پرخاشگر در جامعه سبب آسیبهای اجتماعی بسیاری مانند درگیری‌های فیزیکی، قتل و اعتیاد می‌شود بنابراین خشونت باید به طور سازنده مورد بهره برداری قرار گیرد همچنین تربیت صحیح فرزندان، بهره گیری از فرهنگ تعامل و گفت وگو، آموزش چگونگی رفتار در مقابله با خشونت‌گران از طریق کارگاه های آموزشی، دفترچه های راهنما، فیلم های سینمایی، سریال در کاهش خشونت و پرخاشگری موثر است.
جالب است بدانید اینگونه نیست که هر وقت عصبی شدید و از کوره رفتید به راحتی دست به یقه شوید و درگیری راه بیندازید، چون در این صورت قانون یقه شما را می‌گیرد و به ازای هر مشتی که زدید دیه طلب می‌کند.
نزاع کنندگان مجازات می‌شوند/مجازات نزاع با توجه به شرایط وقوع متفاوت است/آسیبهای اجتماعی بیش از قانونگذاری نیاز به فرهنگسازی دارند
غلامرضا عابدینی، وکیل پایه یک دادگستری در گفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به پیش بینی قانون درمورد نزاع خیابانی گفت: بر اساس ماده 615 قانون مجازات اسلامی، هرگاه عده‌ای با یکدیگر منازعه کنند، هر یک از شرکت کنندگان در نزاع، حسب مورد به مجازات مقرر محکوم می‌شوند.
او افزود: بر اساس این ماده قانونی، هر یک از شرکت کنندگان در نزاع حسب مورد به مجازاتی محکوم می‌شوند برای مثال در صورتی که نزاع منتهی به قتل شود به حبس از یک تا سه سال، در صورتی که منتهی به نقص عضو شود، به حبس از یک تا سه سال، در صورتی که منتهی به ضرب و جرح شود حبس از سه ماه تا یک سال البته در صورتی که اقدام شخص، دفاع مشروع تشخیص داده شود مشمول این ماده نخواهد بود و همچنین مجازات‌های فوق مانع اجرای مقررات قصاص یا دیه حسب مورد نخواهد شد.
عابدینی تصریح کرد: قابل ذکر است اگر یکی از منازعین مرتکب قتل فرد دیگری شده باشد، حسب مورد مجازات قتل عمدی یا قتل غیرعمدی را نیز باید تحمل کند.
او ادامه داد: همچنین مجازات حبس مقرر در بندهای سه گانه ماده 615 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، اعم از اینکه عامل صدمه مشخص باشد یا نامشخص، لازم‌الاجرا است.
این حقوقدان در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان درصورت نزاع خیابانی شکایت رسمی کرد؟ گفت: در بحث منازعه صرفا می توان اقامه شکایت کیفری کرد اما به نظر می رسد که امکان مطالبه دیه وجود دارد چون صدمه‌‌ای اعم از قتل یا جرح یا نقص عضو وارد شده و بدون تردید منازعه نیز سبب آن بوده است.
عابدینی درخصوص تشدید مجازات نزاع اظهار کرد: ما به اندازه کافی قانون داریم و درمورد هر آنچه نیاز بوده قانونگذار، قانون تدوین کرده است بنابراین در این زمینه نیز خلا قانونی وجود ندارد و تمام موارد لازم پیش بینی شده است اما آنچه قابل ذکر است باید بگویم آسیبهای اجتماعی بیش از هر چیز به فرهنگسازی نیاز دارند و نمی‌توان با «باید» و «نباید» برای آن حد و مرز تعیین کرد درواقع درمورد مسائل این چنینی خانواده‌ها باید پا پیش بگذارند و با تربیت صحیح، فرزندان خود را وارد جامعه کنند وگرنه با قانون روی قانون گذاشتن و اضافه کردن صفحات قانون و امر و نهی کردن به مردم مشکلی حل نخواهد شد.
در کنار این مجازات‌ها پلیس پایتخت نیز در ماه های اخیر برخورد خوبی درخصوص نزاع های دسته جمعی داشته است و صدها نفر در این رابطه دستگیر شده اند هرچند این عرصه هنوز شاهد وقوع جرائم بسیاری است که تعدادی از آن ها در در روزهای اخیر در سه محل جنوب غربی تهران دستگیر شدند اما همین اقدامات نیز قابل توجه است. اخیر دستگیری یکی از سر دسته‌های باند خطرناک در مناطقی خاص سر و صدا برپا کرد و پلیس توضیحاتی درمورد نزاع‌های این باندها به خبرنگار برنا ارائه داد.
واردات تجهیزات مدرن برای اقدام مجرمانه
سرهنگ عباس مرادی، سرکلانتر دهم پلیس پیشگیری تهران بزرگ در این خصوص گفت: برخی از افراد اقدام به تولید سلاح سرد می کردند و در انواع مختلف برای درگیری های مختلف تولید کرده اند. این افراد حتی با استفاده از پنجه بوکس های خارجی که از کشور امارات وارد کشورمان می شد اقدام به تخریب شیشه خودروها و سرقت آن ها می کردند. حتی از سرنیزه نظامی نیز استفاده می کردند و در نزاع ها و اقدامات مجرمانه خود از هر چه می توانستند استفاده کردند.
حمل هر وسیله ای که کاربرد خشن داشته باشد ممنوع است
سردار حسین رحیمی، رئیس پلیس پایتخت در این خصوص به خبرنگار برنا گفت: سلاح سرد از کوچک ترین مقیاس تا ابعاد بزرگ تر را نمی توان تحت هیچ عنوانی حمل کرد و حمل چاقو به معنای حمل سلاح سرد است و یک اقدام مجرمانه است و علاوه بر حاملین با تولیدکنندگان سلاح سرد نیز برخورد خواهیم کرد. برخی از چاقوها هستند که معمولا در آشپزخانه ها از آن ها استفاده می شوند اما کاربرد خشن نیز می توانند داشته باشند و حمل آن ها نیز تخلف است و بعضا نیز مشاهده شده است که این وسایل در نزاع های دسته جمعی نیز به وفور استفاده می شود.
تاب آوری اجتماعی؛ راه کنترل خشم فروخورده مردم
کاملا قابل مشاهده است که طی سالهای اخیر میزان تاب آوری مردم کشورمان پایین آمده به گونه‌ای که با یک جرقه و با کوچکترین حرکتی از کوره در می‌روند و چه در خیابان، چه خانه، چه محیط کار و... خشم درون خود را بیرون می‌ریزند و حتی شده با یک مشت و لگد آن را به سمت دیگران پرت می‌کنند بنابراین در وهله اول این وظیفه مسئولان آسیبهای اجتماعی ست که با برنامه ریز‌های مشخص و دقیق میزان تاب آوری مردم را افزایش دهند چرا که این موضوع یکی از مولفه‌های سلامت اجتماعی است از طرفی دیگر افزایش برنامه های آموزشی مهارت های فردی، خانوادگی واجتماعی، برجسته ساختن نهادهای اجتماعی و تقویت احساسات عاطفی و روانی مشترک میان شهروندان، ترویج،تقویت و نهادینه سازی آموزه ها،باورها و رفتارهای خاص و مطلوب در جامعه، آموزش مهارت مدیریت خشم، ایجاد فرصت اشتغال برای جوانان از راه‌های دیگر پیشگیری از نزاع هاست البته که نباید نقش اقتصاد، جامعه و عدم آموزش را نیز نادیده گرفت، مشکلاتی که باعث شده مردم روز به روز خشمگین تر شوند و این خشم خود را در قالب مشت و لگد با کوچکترین ناهنجاری نثار یکدیگر کنند.
//انتهای پیام:۶