سیاه و سفید کی‌روش در ایران/ اسکوچیچ فرشته نجات می‌شود؟

به گزارش برنا؛ بعد از آن که تیم ملی فوتبال ایران در مسابقات جام ملت های آسیا در سال 2011 با افشین قطبی ناکام بود و با شکست برابر کره جنوبی حذف شد، فدراسیون فوتبال مذاکرات برای حضور یک مربی بزرگ را آغاز کرد تا شاید بتواند طلسم قهرمان نشدن ایران در آسیا را بشکند.

اواخر سال 1389 فدراسیون فوتبال از بین گزینه های خود به کارلوس کی روش رسید و در حالی که او بازی تیم ملی ایران برابر روسیه در امارات را هم زیر نظر گرفت و به توافقات اولیه هم دست پیدا کرده بود اما در پیامی برای فدراسیون اعلام کرد به دلیل مشکلات خانوادگی قادر به حضور در ایران نیست. با این حال مذاکرات ادامه یافت و در نهایت کی روش در فروردین سال 1390 به طور رسمی هدایت تیم ملی را برعهده گرفت. زمانی که فدراسیون فوتبال مذاکره با مربیان خارجی برای هدایت تیم ملی را آغاز کرد، به دنبال دو هدف بزرگ برای فوتبال ایران بود. اول این که تیم ملی بتواند پس از سالها عنوان قهرمانی آسیا را به خود اختصاص دهد. دوم اینکه ملی پوشان فوتبال ایران با راهیابی به جام جهانی از مرحله مقدماتی صعود کنند.

نخستین رویدادی که کی روش با آن مواجه بود، مرحله مقدماتی جام جهانی 2014 برزیل بود. کار با روال خوبی شروع شد و تیم ملی مرحله مقدماتی را با  نتایج خوب به پایان برد و به مرحله نهایی مقدماتی رسید. در این مرحله ایران با کره جنوبی، ازبکستان، قطر و لبنان همگروه بود. شاگردان کی روش هر چند در این مرحله به عنوان تیم اول راهی جام جهانی شدند اما زمانی که به لبنان و ازبکستان باختند در خطر حذف هم قرار گرفتند با پیروزی در سه دیدار پایانی با اقتدار راهی جام جهانی شدند.

فراتر از انتظار در جام جهانی برزیل

کارلوس کی روش به همراه تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی برزیل رفت. جایی که اهالی فوتبال امیدوار بودند یکی از اهدافی که از قبل در نظر گرفته شده بود محقق شود. ایران با نیجریه، آرژانتین و بوسنی همگروه بود و با تساوی برابر نیجریه یک امتیاز کسب کرد تا امیدها برای صعود زنده شود. شکست برابر آرژانتین با گل دقایق پایانی مسی هر چند قابل پیش بینی بود اما یک نتیجه آبرومند برای فوتبال ایران محسوب می شد. با این حال در سومین دیدار و در حالی که ایران برای صعود به پیروزی نیاز داشت، تیم ملی 3 بر یک مغلوب بوسنی شد و از دور مسابقات کنار رفت. درست مثل سه دوره قبلی جام جهانی اما فوتبال آبرومندانه ای که تیم کی روش از خود به نمایش گذاشت، تعریف و تمجیدهای زیادی را از تیم ملی به دنبال داشت. بعد از جام جهانی اظهارات متفاوت و متناقضی در مورد رفتن یا ماندن کی روش از سوی کارشناسان و اهالی فوتبال مطرح شد. با این حال در نهایت فدراسیون فوتبال با این هدف که تیم ملی بتواند در جام ملت های آسیا که سال 2015 به میزبانی استرالیا برگزار می شد به عنوان قهرمانی دست پیدا کند، قرارداد کی روش را تمدید کرد. قراردادی که رقم آن بسیار بالا بود و پرداخت کردنش کمر فدراسیون را خم می کرد. هر چند فدراسیون فوتبال قرارداد کی روش را تا تمدید کرد و او باید کارش را آغاز می کرد اما منتقدان همچنان اعتقاد داشتند با توجه به رقم بالایی که کی روش و دستیارانش دریافت می کنند، آورده آنها برای فوتبال ایران به همین اندازه نیست و او نباید به کارش ادامه دهد. همین انتقادات باعث ایجاد درگیری های رسانه ای بین موافقان و مخالفان شد و البته خود کی روش هم در به راه انداختن این جنگ ها استاد بود.

ناکامی تکراری

تیم ملی ایران راهی استرالیا شد به این امید که بتواند طلسم سالها قهرمان نشدن در آسیا را با مرد پرتغالی بشکند. تیم ملی مرحله مقدماتی را پشت سر گذاشت و به جایی رسید که قبل از این بارها تیم ملی با مربیان داخلی و خارجی رسیده بود اما نتوانسته بود از آن عبور کند. کی روش هم در همان مرحله متوقف شود. شکست برابر عراق در ضربات پنالتی و حذف ایران از جام ملت های آسیا بازهم بر باد رفتن رویای ایرانی ها تاکید مجدد کرد. بعد از این که تیم ملی ایران در جام جهانی برزیل نتوانست از گروهش صعود کند و در جام ملت های آسیا هم نتوانست به عنوان قهرمانی دست پیدا کند، کفه ترازو به سود منتقدان کی روش سنگینی کرد چرا که این مرد پرتغالی هم نتوانسته بود کاری را انجام دهد که مد نظر فدراسیون و علاقمندان به فوتبال بود. ما نه از گروه همان در جام جهانی صعود کرده بودیم و نه در آسیا قهرمان شده بودیم. با این حال کی روش باید برای چه اتفاقی در ایران می ماند؟

صعود قاطعانه به جام جهانی روسیه

بعد از کش و قوس هایی که این بار دیگر تکراری شده بود، بازهم فدراسیون فوتبال قرارداد کی روش را تا پایان جام جهانی روسیه تمدید کرد به این امید که این بار طلسم صعود نکردن از مرحله مقدماتی شکسته شود. تیم ملی مرحله مقدماتی را با اقتدار پشت سرگذاشت و با این که تدارک خوبی نداشت اما حریفانش را در حسرت پیروزی گذاشت و با کسب نتایج قابل قبول بازهم به عنوان تیم اول گروه و دومین تیم راه یافته به جام جهانی، جواز سفر به روسیه را گرفت. تیم ملی در شرایطی قاطعانه به جام جهانی روسیه رسید که همواره در سال های پیش از سرمربیگری کی روش در ایران صعود به جام جهانی سخت به دست می آمد اما این بار تیم کی روش به سادگی توانست به این مهم برسد.

مرگ تدریجی یک رویا

با صعود مقتدرانه ایران به جام جهانی امیدواری ها برای محقق شدن رویایی صعود به مرحله بعدی پررنگ تر از قبل شد اما زمانی که قرعه کشی انجام شد و تیم های اسپانیا و پرتغال در گروه ایران قرار گرفتند و مراکش هم به عنوان قهرمان آفریقا قدعلم کرد، کار برای کی روش و شاگردانش سخت تر از قبل شد و رویا رنگ باخت. اما امیدواری ها همچنان ادامه داشت و فوتبال ایران به دنبال معجزه صعود بود. ملی‌پوشان کشورمان در شرایطی راهی روسیه شدند که یکی از ضعیف‌ترین تیم ها از نظر آماده سازی بودند و نتوانستند بازیهای تدارکاتی مهمی برگزار کنند. همین امر بارها با انتقاد کی روش مواجه شد اما در نهایت تیم ملی با لغو چند بازی تدارکاتی اش و با برگزاری یکی دو دیدار با تیم های درجه دوم و سوم گام در روسیه گذاشت تا خود را برای حضور در جام بیست و یکم آماده کند.

شروع ایران در جام جهانی روسیه رویایی بود. تیمی که در طول 90 دقیقه زیر فشار مراکش قرار داشت و خیلی ها برای به پایان رسیدن بازی لحظه شماری می کردند، با گل به خودی دقایق پایانی بازیکن حریف به سه امتیاز ارزشمند دست پیدا کرد تا امیدها برای صعود زنده شود. نمایش خوب برابر اسپانیا با وجود شکست یک بر صفر تحسین بسیاری از علاقمندان و کارشناسان فوتبال را به همراه داشت.

تیم ملی ایران در صورت پیروزی برابر پرتغال می توانست به مرحله بعدی جام جهانی صعود کند و طلسم را بشکند اما بازهم رویا رنگ باخت و با وجود تساوی یک- یک برابر این تیم مقتدر اروپایی، شوتی که مهدی طارمی در وقت های اضافه به کنار تور دروازه زد سند حذف ایران را امضا کرد تا مثل چهار دوره گذشته ایران در همان مرحله مقدماتی به کارش پایان دهد و به خانه برگردد. بعد از حذف از جام جهانی روسیه باز هم اختلاف نظرها درباره تمدید قرارداد کی روش شروع شد با این وجود فدراسیون قرارداد او را تا پایان جام ملت های آسیا در امارات تمدید کرد.

ادامه ناکامی در آسیا

مرحله مقدماتی جام ملت‌های 2019 با مرحله مقدماتی جام جهانی 2018 یکی شد و ایران توانست یک صعود آسان و بی‌دردسر به جام ملت‌ها را تجربه کند. انتظار می رفت تیم ملی با توجه به نمایش درخشانش در جام جهانی بتواند قهرمان جام ملت ها شود اما باز هم ناکامی ها ادامه داشت. تیم ملی ایران این دوره را بسیار خوب شروع کرد و بدون حتی یک گل خورده تا مرحله نیمه‌نهایی بالا رفت تا این پس از پانزده سال یک بار دیگر حضور در نیمه‌نهایی را تجربه کند اما در این مرحله تیم ملی با یک شکست سنگین 0–3 در برابر ژاپن از صعود به دیدار نهایی بازماند. در این دوره برای نخستین بار در تاریخ جام ملت‌ها بازی رده‌بندی برگزار نشد تا بازی ایران در مرحله نیمه‌نهایی آخرین بازی تیم ملی در این جام نیز باشد.

شکست خورده‌ای به نام ویلموتس

بعد از پایان جام ملت های آسیا قرارداد کی روش با ایران به پایان رسید و طرفین تمایلی به تمدید قرارداد نداشتند. کی روش به رغم اینکه نتوانست با ایران قهرمانی در آسیا را کسب کند اما نسلی مستعد و درخشان را به فوتبال ایران معرفی کرد و سال ها با تیم ملی در آسیا شکست ناپذیر بود. بعد از جدایی کی روش، مارک ویلموتس بلژیکی سرمربی تیم ملی شد اما با توجه به نتایج ضعیفی که کسب کرد خیلی زود همکاری او با فوتبال ایران به پایان رسید. ویلموتس در دوران حضورش روی نیمکت تیم ملی ایران،

در نخستین تجربه خود در یک بازی دوستانه در برابر تیم ملی کره جنوبی قرار گرفت و با این تیم به تساوی یک- یک دست یافت تا همه به حضور موفق ویلموتس در تیم ملی ایران امیدوار شوند. سرمربی بلژیکی تیم ملی ایران در مرحله نخست مسابقات جام جهانی قطر در ایتدا تیم ملی هنگ کنگ را با نتیجه 2 بر صفر شکست داد و در دومین بازی با 14 گل در ورزشگاه آزادی در هم کوبید. اما در سومین بازی ورق تیم ملی ایران برگشت و ایران در برابر بحرین با شکست تلخی روبرو شد.

پیش از بازی عراق نیز ویلموتس به دلیل عدم پرداخت حقوق او خواستار فسخ قراداد و یا عقد قراردادی جدید با فدراسیون فوتبال شد که حاشیه های بسیاری را همراه داشت که در نهایت با انجام پرداختی های وی، ویلموتس برای نشستن بر روی نیمکت ایران برابر عراق راهی اردن شد و در نهایت با یک بازی نه چندان خوب برابر این تیم با نتیجه 2 بر 1 شکست خورد تا صعود تیم ملی به جام جهانی و جام ملت های آسیا با علامت سوال مواجه شود. نمایش های ضعیف و بی‌برنامه تیم ملی و رفتارهای ویلموتس، باعث شد تا فدراسیون به این نتیجه برسد که ادامه همکاری با سرمربی بلژیکی مقدور نیست. در نهایت هم قرارداد او که بعدها مشخص کاملا یک طرفه و به سود ویلموتس بوده پرونده بزرگی برای ایران در فیفا شد که هنوز هم تکلیف چگونگی پرداخت آن مشخص نیست.

امیدواری با اسکوچیچ

بعد از ویلموتس دراگان اسکوچیچ از صنعت نفت جدا و سرمربی تیم ملی شد. با توجه به شناخت اسکوچیچ از فوتبال ایران امیدواری ها برای صعود تیم ملی به جام جهانی و جام ملت های آسیا که به خطر افتاده، افزایش پیدا کرده است. اسکوچیچ فعلا 2 اردوی تدارکاتی با تیم ملی داشته و به نظر می رسد تصمیم دارد تغییراتی در تیم ملی ایجاد کند و دست به تغییر نسل بزند. اسکوچیچ با تیم ملی در مسابقات مقدماتی جام جهانی مقابل کامبوج، هنگ کنگ، عراق و بحرین به میدان برود.

تیم ملی فوتبال ایران در گروه سوم انتخابی جام جهانی شرایط خوبی ندارد و با 6 امتیاز بعد از عراق و بحرین در رده سوم است و امیدواریم روزهای خوبی با اسکوچیچ پیش روی فوتبال ایران باشد. 6/5