به گزارش برنا، متن مصاحبه صباح زنگنه، کارشناس مسائل خاورمیانه، با خبرگزاری برنا به شرح زیر است:
سوریه در یک سال گذشته چه وضعیتی داشت؟
در سوریه، تحرکات آمریکایی ها توسعه پیدا کرد. آمریکایی ها حاضر نیستند سوریه را برای روس ها بدون دردسر رها کنند، آمریکایی ها در مرز عراق و سوریه مشکلاتی ایجاد و نیروهایی وارد و تعداد آنها را، افزایش دادند. مرزها را تقریبا کنترل و در جهت دیگر با حمایت از نیروهای دموکرات کُرد سوریه سعی کردند بخشی از سوریه را از دست حاکمیت خارج کنند.
بخش هایی که کردهای سوری در آنجا مستقر هستند اقدامشان با سیاست های ائتلاف با ترکیه سازگار نیست و برخوردهایی بین ترک‌ها و کردهای سوریه هم پیش آمده و پیش می آید. آمریکایی ها سعی کردند داعش را در بخش هایی از شرق سوریه تقویت و بازسازی کرده و به اسم داعش یا به نام های دیگر برای ایجاد اختلال در سوریه و گاهی در داخل عراق از این نیروها استفاده کنند.
از طرف دیگر در ادلب یک آرامش نسبی برخوردار بود، گرچه برخی اقدامات ترکیه مورد اعتراض روس ها و دولت سوریه و ایران هم بود. نفتی که از خاک سوریه توسط گروه های تروریستی قاچاق می شود از مسیر ترکیه به بازارهای منطقه و بازار جهانی فروخته می‌شود، لذا این حرکت مورد اعتراض روسیه هم قرار گرفت و اخیرا هم ضربه نسبتا بزرگی به محل تجمع تانکرهای نفت سرقت شده انجام شد و شرکت ها و بازرگانان ترک که بعضی هایشان از مقامات ترکیه هستند با خسارت مواجه شدند.
اعلام بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، مبنی بر اینکه جولان یک منطقه متعلق به سوریه است یک موضع جدیدی برخلاف مواضع ترامپ محسوب می شود منتهی این اعلام شفاهی، هنوز هیچ آثاری از سازوکار برای اجرا شدن آن، تبیین نکرده است.
بحث بعدی که در سوریه مطرح است تدوین قانون اساسی جدید و تشکیل کمیته های مختلف برای این موضوع است. هنوز این جریان به شکل نهایی درنیامده و کشورهای اروپایی هم فشار زیادی وارد می کنند تا کمیته های تدوین کننده این قانون اساسی گرایش های خاصی داشته باشند و مورد رضایت کشورهای اروپایی و غرب قرار بگیرند تا گام های بعدی را بردارند. این هم مورد توافق دولت سوریه نیست و هنوز به یک راهکار مشخصی نرسیده است. همکاری های ایران با سوریه همچنان ادامه داشته و با ابعاد تجاری و سیاسی، رایزنی ها هم به طور دائم شکل گرفته و انجام می شود.
پیروزی های ارتش در برابر تروریست ها تا کجا ادامه پیدا می کند و آیا می توان امیدوار بود که ثبات به سوریه برگردد؟
ارتش سوریه همچنان بعد از 10 سال از روحیه بالایی برخوردار است. انسجام ارتش سوری خوب بوده و کمک های مشاوران ایرانی ارزشمند بوده است و خیلی قدردان این موضوع هستند. روسیه هم بنا بود پوشش هوائی بدهد و ضدهوائی هایش هم فعال شوند، به خصوص نسبت به برخی از تجمع های این تروریست ها یا در برابر حمله ها و تجاوزهای نیروی هوائی اسرائیل. رفت و آمدهای کشورها در منطقه مثل روسیه فعال تر شده و تلاش می کنند کشورهای عرب را به مصالحه با سوریه تشویق کنند. اروپایی ها هم قرار است اجلاسی در آینده در بروکسل برگزار کنند که همه این ها نتیجه استحکام ارتش سوریه و موفقیت های آنها می تواند تلقی شود.
آیا بازسازی سوریه ممکن است باعث ایجاد تنش های جدید شود؟
خود دولت سوریه امکانات کافی مالی ندارد تا این بازسازی صورت بگیرد، توقع می رود بازسازی از سوی اروپایی ها یا چینی ها یا کشورهای عربی خلیج فارس انجام گیرد. اروپایی ها منتظر هستند بازسازی را زمانی انجام بدهند که یک امتیازات سیاسی کسب کرده باشند مثل همین بحث قانون اساسی سوریه. عرب های خلیج فارس منتظر هستند روابط سوریه با جمهوری اسلامی ایران ضعیف تر بشود یا از روسیه بتوانند ضمانت هایی کسب کنند که تحولات سیاسی آینده سوریه به نفع جمهوری اسلامی سوق داده نشود. چینی ها هم تأمل می کنند که در منطقه خاورمیانه و دریای مدیترانه چه نقشه حضوری طراحی کنند، الان با لبنان در حال مذاکره هستند که بتوانند در بنادر لبنان حضوری داشته باشند. در سوریه اکثر بنادر یا دست روس هاست یا یک بخش اندک آن با همکاری ایران عملیاتی است و دنبال جا پای مشخصی هستند. اما چینی ها می توانند در پروژه های حمل و نقل، ارتباطات و آی تی حضور خوبی در سوریه پیدا کنند که این هم نیازمند، یک تحرک جدی از سوی مقامات سوریه است.
آینده سوریه و بشار اسد را چگونه می بینید؟
بشار اسد تاکنون با هوشمندی صحنه را خوب اداره کرده است گرچه حالا کرونا گرفته است ولی احتمال قوی از کرونا به سلامت خارج خواهند شد و کار را ادامه خواهد داد. سوریه یک شاخصه هایی دارد که آن شاخصه ها را نمی شود، نادیده گرفت. اولا یک انسجام ملی خیلی خوبی دارد که بعضی از کشورهای عربی و فرانسه به طور خاص سعی کردند این انسجام را از بین ببرند.
با فشارهای سیاسی و تزریق پول زیاد، با تزریق اسلحه از طریق ترکیه سعی کردند این انسجام را از بین ببرند ولی 10 سال به نظرم کفایت می کند که هم جایگاه بشار اسد را نشان بدهد که داومی داشته و مقاومت کرده و هم حضور علوی ها و اهل سنت و مسیحیها و شیعه ها و سایر مولفه های اجتماعی را بتواند حفظ کند. بعد هم گروه های تروریستی هم اگر دسترسی شان به منابع نفت و مالی قطع شود مایوس خواهند شد و کردها هم ناگزیرند از این بازی دو سره خارج شوند و به دولت مرکزی سوریه ملحق شوند و با دولت مرکزی سوریه با همکاری مسکو، بتوانند به تفاهماتی برسند. بنابراین برای اغلب باقی مانده مسائل حل نشده راه حل هایی وجود دارد و بشار اسد می تواند این ها را مدیریت بکند.
حملات رژیم صهیونیستی به خاک سوریه به چه دلیل است؟
حمله های رژیم صهیونستی یک تلاشی است برای اینکه حضور جمهوری اسلامی ایران در سوریه و در منطقه، خیلی گسترش پیدا نکند اما همه این اقدامات و حمله ها نتوانست به این هدف برسد، گرچه دچار تاخیر و هزینه هایی شد اما همکاری جمهوری اسلامی ایران در سوریه با دولت سوریه همچنان ادامه پیدا کرده است. حالا ممکن است شکل این همکاری به تدریج تنوع بیشتری یا شکل های بیشتری پیدا کند. بنابراین عملیات رژیم صهیونستی عملا به ثمر نخواهد رسید و به ضرر این رژیم تمام خواهد شد.
استفاده از امکانات جدید ضدهوایی در سوریه نشان داد که ابزار قدرت رژیم صهیونستی که همان ابزار هوائی آن است حالا اعم از نیروهای جنگنده یا پهبادها، اینها هم به آخر خط خواهد رسید. بنابراین باید حق و حقوق ملت سوریه را تامین کند و تجاوزات خود در منطقه پایان بدهد و با فلسطینی ها تقابل نداشته باشد و توسعه طلبی اش را تمام کند و حقوق کشورهای منطقه را محترم بشمارد. این روند به نظر می آید به این سمت خواهد رفت. 7