به گزارش برنا؛ امام باقر(ع) در فضیلت شب نیمه شعبان فرمودند: «... پس در تقرّب جستن به‌سوی خدای تعالی در آن بکوشید که آن شبی است که خدا به ذات مقدّس خود سوگند یاد کرده که گدائی را از درگاه خویش با دست خالی بازنگرداند، زمانی که انجام معصیتی را درخواست نکند».
شب بسیار مبارکی است، از امام صادق(علیه‌السلام) روایت شده که از امام باقر(علیه‌السلام) از برتری و مزیت شب نیمه شعبان پرسیده شد، ایشان فرمودند: این شب پس از شب قدر برترین شب‌ها است. در این شب خدا احسان خود را بر بندگان سرازیر می‌کند و آنان را به بخشش و کرم خویش می‌آمرزد، پس در تقرّب جستن به‌سوی خدای تعالی در آن بکوشید که آن شبی است که خدا به ذات مقدّس خود سوگند یاد کرده که گدائی را از درگاه خویش با دست خالی بازنگرداند، زمانی که انجام معصیتی را درخواست نکند؛ و شب نیمه شعبان شبی است که حق‌تعالی آن را برای ما قرار داد و در عوض شب قدر که آن را ویژه پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نمود، پس در دعا و ثنا بر خدای تعالی کوشش کنید... تا پایان روایت.
از جمله برکات این شب مبارک، ولادت باسعادت حضرت سلطان عصر امام زمان (ارواحنا له الفداء) است که در سحر چنین شبی در سال دویست‌وپنجاه‌وپنج هجری قمری در سُرَّمن‌رأی [سامرّای کنونی] رخ داد و سبب فزونی برجستگی و برتری این شب مبارک شد.
برای این شب چند عمل وارد است:
اوّل:
غسل کردن که سبب تخفیف گناهان است.
دوّم:
شب‌زنده‌داری به نماز و دعا و استغفار، چنان‌که امام زین‌العابدین(علیه‌السلام) انجام می‌دادند و در روایت آمده: هرکه این شب را به رازونیاز و عبادت بپردازد دل او نمیرد در روزی که دل‌ها بمیرند.
سوّم:
زیارت امام حسین(علیه‌السلام) که افضل اعمال این شب است و باعث آمرزش گناهان است و هر که میل دارد تا ارواح صدوبیست‌وچهار هزار پیامبر با او دست آشنایی دهند، در این شب، امام حسین(علیه‌السلام) را زیارت کند.
کم‌ترین حدّ زیارت آن حضرت(ع) آن است که بر بالای بامی برآید و به جانب راست و چپ بنگرد، سپس سر به سوی آسمان بردارد و با این کلمات حضرت را زیارت کند: السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبا عَبْدِاللّٰه، السَّلامُ عَلَیْکَ وَرَحْمَةُ اللّٰه وَبَرَکاتُهُ. درود بر تو ای اباعبدالله، درود و رحمت و برکات خدا بر تو. و هرکس در هر کجا که باشد و در هر زمان آن حضرت را به این شیوه زیارت کند، امید است که پاداش حجّ و عمره برای او نوشته شود؛
چهارم:
خواندن دعایی که شیخ و سید نقل کرده‌اند و به منزله زیارت امام زمان (صلوات‌الله‌علیه) است و با این فراز آغاز می شود: «اللّٰهُمَّ بِحَقِّ لَیْلَتِنا هٰذِهِ وَمَوْلُودِها وَحُجَّتِکَ وَمَوْعُودِهَا، الَّتِى قَرَنْتَ إِلىٰ فَضْلِها فَضْلاً ...»
پنجم:
شیخ از اسماعیل بن فضیل هاشمی روایت کرده که گفت: حضرت صادق(علیه‌السلام) این دعا را به من آموخت که آن را در شب نیمه شعبان بخوانم؛ این دعا با این فراز آغاز می شود: «اللّٰهُمَّ أَنْتَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ الْعَلِىُّ الْعَظِیمُ الْخالِقُ الرَّازِقُ الْمُحْیِى الْمُمِیتُ الْبَدِىءُ الْبَدِیعُ ...».
ششم:
دعایی را بخواند که حضرت رسول(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در این شب می‌خواند و با اینچنین آغاز می شود: «اللّٰهُمَّ اقْسِمْ لَنا مِنْ خَشْیَتِکَ مَا یَحُولُ بَیْنَنا وَبَیْنَ مَعْصِیَتِکَ ...».
هفتم:
بخواند «صلوات هر روز» را که هنگام زوال [هنگام ظهر شرعی] می‌خواند: «اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ، وَمَوضِعِ الرِّسالَةِ، وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِکَةِ...»
هشتم:
«دعای کمیل» را بخواند که ورودش در این شب است و این دعا به طور کامل در باب اوّل گذشت.
نهم:
هر یک از ذکرهای «سُبْحانَ اللّٰه» و «الحَمْدُ للّٰه» و «اللّٰه أَکْبَر» و «لَا إِلٰهَ إلَّااللّٰه» را «صد مرتبه» بگوید تا خدا تعالی همه گناهان گذشته او را بیامرزد و حاجت‌های دنیا و آخرت او را برآورد.
دهم:
شیخ طوسی در کتاب «مصباح» از ابو یحیی در ضمن خبری در برتری و مزیت شب نیمه شعبان روایت کرده است که گفت: به مولای خود امام صادق(علیه‌السلام) گفتم: بهترین دعاها در این شب کدام است؟ فرمود: هرگاه نماز عشا را خواندی، دو رکعت نماز به این ترتیب بخوان:
در رکعت اول سوره «حمد» و سوره «کافرون» و در رکعت دوم سوره «حمد» و سوره «توحید» و چون سلام دادی، بگو «سُبْحانَ اللّٰهِ»، «سی‌وسه» مرتبه و «الْحَمْدُ لِلّٰهِ»، «سی‌وسه» مرتبه و «اللّٰهُ أَکْبَرُ»، «سی‌وچهار» مرتبه؛ سپس بخوان دعایی را اینچنین آغاز می شود: «یَا مَنْ إِلَیْهِ مَلْجَأُ الْعِبادِ فِى الْمُهِمَّاتِ، وَ إِلَیْهِ یَفْزَعُ الْخَلْقُ فِى الْمُلِمّاتِ ...» (کامل دعا در مفاتیح الجنان آمده است).
بعد از اتمام دعا به سجده می‌روی و می‌گویی: «یا ربّ: پرودگارا» «بیست مرتبه»، «یا اللّه: خدایا» «هفت مرتبه»، «لَاحَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ: هیچ نیرو و توانى نیست جز به خداى [بلندمرتبه بزرگ]» «هفت مرتبه»، «مَا شاءَ اللّٰهُ: خواست، خواست خدا است» «ده مرتبه»، «لَاقُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ: نیرویى جز به خدا نیست» «ده مرتبه»؛ پس صلوات می‌فرستی بر پیامبر و آل او(علیهم‌السلام) و از خدا حاجت خود را می‌خواهی،
پس سوگند به خدا که اگر در پی این عمل، به عدد قطرات باران حاجت بخواهی هرآینه خدا(عزّوجلّ) به سخاوت فراگیر و احسان بزرگش، آن حاجات را به تو می‌رساند.
یازدهم:
شیخ طوسی و کفعمی فرموده‌اند: که در این شب این دعا را بخوان که با این فراز آغاز می شود: «إِلٰهِى تَعَرَّضَ لَکَ فِى هٰذَا اللَّیْلِ الْمُتَعَرِّضُونَ، وَقَصَدَکَ الْقاصِدُونَ ...» و این دعایى است که در سحرها در پى «نماز شفع» خوانده می‌شود.
سیزدهم:
بنده خداوند سجده‌ها و دعاهایی را که از رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) روایت شده بجا آورد. از جمله روایتی است که شیخ از حمّاد بن عیسی از ابان بن تغلب روایت کرده که گفت: امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: شب نیمه شعبانی فرا رسید، رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در آن شب در خانه عایشه بود، چون شب به نیمه رسید از بستر خود برای عبادت برخاست، هنگامی‌که عایشه بیدار شد، دریافت که پیامبر از خوابگاه خویش بیرون رفته، وی را همچون اغلب زنان وسوسه گرفت، گمان کرد آن حضرت نزد همسر دیگری از همسرانش رفته؛ از جای برخاست و چادرش را بر خود پیچید و سوگند به خدا که چادر او از ابریشم و کتان نبود، تارش از مو و پودش از کرک شتر مایه داشت، حجره به حجره در حجره‌های زنان رسول خدا جستجو می‌کرد، در این میان که در جستجوی آن حضرت بود، ناگهان نگاهش به رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) افتاد که مانند جامه‌ای بر زمین چسبیده و در حال سجده است، به نزدیک آن حضرت رفت، شنید در سجده‌اش می‌گوید: «سَجَدَ لَکَ سَوادِی وَخَیالِی، وَ آمَنَ بِکَ فُؤادِی، هٰذِهِ یَدایَ وَمَا جَنَیْتُهُ عَلَىٰ نَفْسِی، یَا عَظِیمُ تُرْجىٰ لِکُلِّ عَظِیمٍ اغْفِرْ لِیَ الْعَظِیمَ فَإِنَّهُ لَایَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِلّا الرَّبُّ الْعَظِیمُ».
سپس سر مبارک خویش را از سجده برداشت و دوباره به سجده برگشت، عایشه شنید که آن حضرت(ص) می‌گوید: «أَعُوذُ بِنُورِ وَجْهِکَ الَّذِی أَضاءَتْ لَهُ السَّماواتُ وَالْأَرَضُونَ، وَانْکَشَفَتْ لَهُ الظُّلُماتُ، وَصَلَحَ عَلَیْهِ أَمْرُ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ مِنْ فُجْأَةِ نَقِمَتِکَ، وَمِنْ تَحْوِیلِ عافِیَتِکَ، وَمِنْ زَوالِ نِعْمَتِکَ . اللّٰهُمَّ ارْزُقْنِی قَلْباً تَقِیّاً نَقِیّاً وَمِنَ الشِّرْکِ بَرِیئاً لَاکافِراً وَلَا شَقِیّاً».
سپس دو طرف روى خود را بر خاک نهاد و گفت: «عَفَّرْتُ وَجْهِی فِی التُّرابِ وَحُقَّ لِی أَنْ أَسْجُدَ لَکَ».
چهاردهم:
نماز «جناب جعفر طیار» را بجا آورد، چنان‌که شیخ از امام رضا(علیه‌السلام) روایت کرده.
پانزدهم:
نمازهای این شب را بخواند که بسیار است، از جمله نمازی است که ابویحیی صنعانی از امام باقر و امام صادق(علیهماالسلام) روایت کرده و همچنین سی نفر از کسانی که مورد اطمینان و اعتماد هستند از آن دو بزرگوار روایت کرده‌اند: که هرگاه شب نیمه شعبان فرا رسید چهار رکعت نماز بخوان به این ترتیب که در هر رکعت سوره «حمد» و پس از آن «صد مرتبه» سوره «توحید» و چون فارغ شدی بگو: «اللّٰهُمَّ إِنِّى إِلَیْکَ فَقِیرٌ، وَمِنْ عَذابِکَ خائِفٌ مُسْتَجِیرٌ . اللّٰهُمَّ لَاتُبَدِّلِ اسْمِى، وَلَا تُغَیِّرْ جِسْمِى، وَلَا تَجْهَدْ بَلائِى، وَلَا تُشْمِتْ بِى أَعْدائِى، أَعُوذُ بِعَفْوِکَ مِنْ عِقابِکَ، وَأَعُوذُ بِرَحْمَتِکَ مِنْ عَذابِکَ، وَأَعُوذُ بِرِضاکَ مِنْ سَخَطِکَ، وَأَعُوذُ بِکَ مِنْکَ، جَلَّ ثَناؤُکَ أَنْتَ کَما أَثْنَیْتَ عَلَىٰ نَفْسِکَ وَفَوْقَ مَا یَقُولُ الْقائِلُونَ.»
و بدان که برای خواندن «صد رکعت» نماز در این شب به این ترتیب که: در هر رکعت سوره «حمد» «یک مرتبه» و سوره «توحید» «ده مرتبه»، برتری و مزیت بسیار وارد شده؛
و در اعمال ماه رجب دستورالعمل «شش رکعت» نماز در این شب با سوره‌های «حمد» و «یس» و «تَبارَک» و سوره «توحید» گذشت.