به گزارش برنا؛ از فضیلت های شب و روز عید فطر، قرائت دعاهای ختم قرآن، وداع ماه مبارک رمضان، دعای ابوحمزه، شب زنده داری و انجام اعمال ویژه شب عید فطر است.
گفتنی است در ایران اسلامی به دلیل تنوع و تکثر اقوام دارای آداب و رسوم مختلفی در این روز مبارک است که به برخی از این آداب در استان های مختلف مروری داریم:
آذربایجان شرقی
پیشینه رویت هلال ماه در روستاهای آذربایجان شرقی حکایتهای جالبی دارد. پیش از اینکه رادیو و تلویزیون وارد جامعه ایران شود، روستاییان برای رویت هلال ماه به پشت بام ها می رفتند و ساعت ها منتظر میماندند.
بزرگترها بعد از رویت هلال ماه رمضان، به چهره یک کودک معصوم یا یک فرد مومن و نمازخوان نگاه میکردند و اعتقاد داشتند که نگریستن به صورت آدمهای بینماز و روزهخوار، خوش یمنی درپی نخواهد داشت.
نگاه کردن بهآیینه و فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد (ص) بعد از رویت هلال ماه هنوز هم به عنوان یک رسم در بین پیرمردان استان آذربایجان شرقی، مرسوم است.
مازندران
سنت مازندرانیها در روز عید سعید فطر با تاریخ و آدابی کهن در میان دیگر استانهای کشور ستودنی و زبانزد است.
پس از خواندن نماز پرفیض فطر اکثر نمازگزاران به سمت خانه های بزرگان محل یا فامیل وخانواده های معظم شهدا حرکت می کنند و با حضو در جمع این افراد عید سعید فطر را به آنها تبریک می گویند.
عده ای دیگر از مردم استان مازندران در گوشه ای دیگر از استان پهناور مازندران بر سر مزار شهدا و مردگان خود حاضر می شوند و با توزیع خرما و شیرینی این روز را جشن می گیرند.
پختن آش نذری نیز سنتی دیگر است که در برخی روستاها و شهر های استان بر سر مزار مردگان در روز عید فطر رواج دارد.
مردم برخی شهرهای استان با پختن آش دوغ و رشته و توزیع آن در میان مردم بر سر مزار مردگان خود نذر خود را ادا می کنند.
یزد
با اعلام روز اول ماه شوال و فرارسیدن عید سعید فطر،مردم پس ازعمل مستحبی غسل و پوشیدن لباسهای نظیف و معطر در سطح محله ها ومناطق مختلف تکبیرگویان راهی مصلای اقامه نماز عبادی سیاسی و شکوهمند این روز مبارک می شوند.
مردم با ورود به مصلای نماز عید فطر ضمن مصافحه و تبریک این عید بزرگ به هم برای اقامه نماز آماده می شوند.رسم این است که قبل از اقامه نماز عید ، مکبر و مجری این مراسم چندین مرتبه ذکرهای وارد شده این روز را بلند قرائت و نمازگران نیز با او تکرار می کنند.مهمترین این ذکرها گفتن'الله اکبر، لااله الاالله، صلوات بر محمد و آل محمد (ص)' و خواندن دعای سلامت امام زمان (عج) است.
از قدیم الایام رسم بر این بوده است که کسانی که نذر و نیازی دارند با تهیه شیرینی، آن را در محل برگزاری نماز عید فطر و قبل ازاقامه نماز بین مردم توزیع می کردند.طبخ آش معروف به حضرت'ابوالفضل العباس(ع) و توزیع آن در صبحگاه عید بین مردم از دیگر آداب و رسوم قدیمی این روز در بین یزدیهاست.
در اکثر مناطق استان براساس یک سنت دینی وارزشی، مردم بلافاصله پس از اتمام نماز عید سعید فطر و قبل از رفتن به منازل خود، بر سرقبور مطهر شهیدان رفته و با به همراه بردن خیرات از قیبل خرما، شیرینی و گل، یاد شهدا و گذشتگان خود را گرامی می دارند.شستن قبور شهدا و اموات، قرائت آیات کلام وحی و ذکر ادعیه از دیگر مواردی است که در این روز صورت می گیرد.
مردم مومن استان یزد در ادامه آداب و رسوم خود در این روز مبارک به دید و بازدید بزرگترها و ریش سفیدان خانواده و محل سکونت خود می روند و این عید را به آنها تبریگ می گویند.مردم مومن یزد معتقدند عید سعید فطر همان روز تولد دوباره انسانها و بازگشت به فطرت پاک انسانی و الهی است.
کرمان
کرمانیها همانند سایر مسلمانان در روز عید فطر هم نماز عید فطر به جا میآورند و با دادن فطریه به یاری نیازمندان میشتابند. آنها همچنین پس از نماز به دیدار خانوادههایی که به تازگی عزادار شده اند میروند و به آنها تسلیت میگویند. زیارت اهل قبور و دید و بازدید اقوام و آشنایان از دیگر آداب روز عید فطر در کرمان است.
ساوه
مردم خداجوی این خطه، پس از اقامه نماز فطر و پرداخت فطریه به نیازمندان و قبل از رفتن به منازل خود، بر سرقبور مطهر شهیدان رفته و با توزیع خیرات یاد شهدا و گذشتگان خود را گرامی می دارند.
در این روز خانواده هایی که به تازگی فردی را از دست داده اند با برگزاری آیین سنتی 'نوعید' که شامل فاتحه خوانی و توزیع مواد غذایی بین افراد مستحق است، برای فرد درگذشته طلب مغفرت می کنند.
از دیگر آیین مردم ساوه در روز عید سعید فطر، فرستادن عیدی توسط تازه داماد به خانه نامزد خود است. مطابق این سنت دیرینه در روز عید فطرتازه داماد، عیدانه نامزدش شامل میوه های فصل ، پارچه لباسی، یک تکه جواهر و شیرینی را به خانه پدر عروس می برد.
بانوان این شهرستان در روز عید سعید فطر به صورت دسته جمعی به خانه فردی که جلسات ختم قرآن مجید در طول ماه مبارک رمضان در منزل او برگزار شده می روند و با دادن هدیه و شیرینی، از او تقدیر می کنند