به گزارش برنا؛ حتما شما هم بارها پشه هایی را در منزل خود مشاهده کرده اید و متوجه شده اید که بیشتر آن ها به دور لامپ های روشن می چرخند اما هیچ وقت پیش نیامده که از خودتان بپرسید، چرا حشرات و پشه ها به منبع نور جذب می شوند و چرا چنین اتفاقی رخ می دهد؟ آیا راه حلی هست که بتوان این مشکل را برطرف کرد؟
تا به حال روشی برای حذف کامل پشه ها اختراع نشده است، اما راه هایی وجود دارد که بتوان از جذب زیاد آن ها، جلوگیری کرد.
به چند دلیل پشه ها علاقه به نور دارند، دلایلی که شامل:
جذب پشه ها به دلیل رنگ و طول موج منبع نور
رنگی که از یک منبع نور ساطع می شود، اهمیت زیادی دارد زیرا دارای توانایی جذب پشه ها است. همان طور که قبلا هم گفتیم، رنگ سبز و آبی با طول موج های کوتاه تر، برای حشرات و پشه ها بیشتر قابل رویت هستند و نسبت به رنگ های زرد، نارنجی و رنگ های قرمز وضوح بیشتری دارند به همین دلیل لامپ های uv که شباهت بیشتری به نور خورشید و ماه دارند، عامل جذب حشرات می باشند. زمانی که این لامپ را با روش های دیگر مقایسه می کنیم ، می بینیم تاثیرگذاری بیشتری دارند.
مطالعات و تحقیقات زیادی در مورد حضور حشرات و نور لامپ انجام شده است و این مطالعات نشان می دهد که حشرات درکی از رنگ ها دارند و معمولاً به رنگ هایی با طول موج کوتاه تر، واضح تر و نور فرابنفش، بیشتر واکنش نشان می دهند. طول موج ها به نانومتر اندازه گیری می شوند. رنگ های با این ویژگی شامل رنگ های سبز یا آبی می باشد.
جذب پشه ها به دلیل گرما
محققان به این نتیجه رسیدند که بین نور لامپ یو وی با نور حاصل از خورشید و ماه و چگونگی جهت گیری پشه ها روی زمین، رابطه خاصی وجود دارد. نکته مهم دیگری که باید در مورد حشرات به خاطر بسپاریم، این است که انواع خاصی از آن ها مانند عنکبوت ها به گرما جذب می شوند و دارای دریافت کننده های دمایی هستند که به آن ها کمک می کند تا منبع گرما را پیدا کنند. همه این ها نشان می دهد که چرا حشرات به منبع نور جذب می شوند.
جذب پشه ها به دلیل امواج مادون قرمز
در داخل بدن برخی حشرات مواد شیمیایی به نام فرومون وجود دارد که از خود امواج مادون قرمز ساطع می کند. حشرات از این خاصیت برای جفت گیری استفاده می کنند یعنی حشرات ماده یا نر برای ایجاد جذابیت مادون قرمز تولید می کنند و حشرات دیگر را جذب می کنند.
لامپ های فلورسنت مثل مهتابی و... نیز از خود امواج مادون قرمز ساطع می کنند و اینگونه حشرات جذب لامپ ها می شوند.
جذب پشه ها به دلیل فوتوتاکسیس
پاسخ دادن به نور با حرکت را «فوتوتاکسیس» می نامند. فوتوتاکسیس مثبت مانند پروانه به نور جذب می شود. و فوتوتاکسیس منفی مثل سوسک ها که موقع روشن شدن لامپ فرار می کنند، از نور دور می شوند.
حشرات از نور ماه برای مسیریابی استفاده می کنند و نسبت به نور ماه در یک زاویه خاصی حرکت می کنند. با روشن نمودن لامپ حشرات نور لامپ را با نور ماه اشتباه می گیرندو برای تنظیم زاویه خود با نور لامپ دور آن می چرخند.
جذب پشه ها به دلیل یافتن غذا
برخی گیاهان از خود امواج فرابنفش یا یو وی تولید می کنند. لامپ ها ال ای دی نیز از خود امواج فرابنفش ساطع می کنند و همین باعث می شود حشرات فکر کنند غذایی در آنجا برای خوردن وجود دارد بنابراین به سمت لامپ های فلورسنت جذب می شوند.
رابطه ی لامپ های ال ای دی با حشرات خوبه یا بد؟
نظریه ی اول:
لامپ های ال ای دی نور یو وی تولید نمی کنند یا اگر تولید کنند، مقدار شان بسیار کم است در نتیجه برای پشه ها خیلی قابل رویت نیستند. البته بعضی از لامپ های ال ای دی هم وجود دارند که می توانند رنگ هایی با طول موج کوتاه تر مانند سفید متمایل به آبی یا سفید خنک را ایجاد کنند که برای حشرات جذاب است.
بنابراین اگر می خواهید لامپ ال ای دی مقاوم به جذب حشرات را انتخاب کنید، بسیار مهم است لامپی را خریداری کنید که بیشتر طول موج ها را از خودش انتشار دهد و بالای 550 نانومتر باشد و رنگ های سفید گرم، سفید گرم اولترا یا رنگ های زرد را از خود ساطع کند.
لامپ هایی مثل هالوژن، بیش از 90 درصد انرژی خود را به شکل گرما هدر می دهند. حشرات هم دریافت کننده های خوبی از گرما هستند و می توانند گرمای خارج شده از منابع نور را شناسایی کنند.
با تمام تفاسیر بالا می توان نتیجه گرفت که لامپ های ال ای دی با نور های رنگی گرم تر، حشرات کم تری را جذب می کنند و در نقطه مقابل انواع لامپ های ال ای دی هم هستند که برای جذب حشرات ساخته شده اند و آن ها را می کُشند. این لامپ ها نور سفید را از بالا و مرکز ساطع می کنند.
نظریه دوم:
نتایج تازه ترین مطالعات طبق نتایج منتشر شده در نشریه Ecological Applications حشرات به سایر سیستم های روشنایی نسبت به چراغ های LED علاقه بیشتری دارند. شیفتگی عجیب حشرات به چراغ های LED ریشه در رنگ آنها دارد، حشرات به رنگ های سفید و آبی علاقه زیادی دارند.
دانشمندان گسترش دامنه علاقه به LEDها به خارج از حوزه انسانها را اتفاق چندان خوشایندی نمی دانند و معتقدند این علاقه می تواند به شکل گیری پیامدهای منفی طولانی مدت بر اکوسیستم های گوناگون منجر شود.
نتیجه گیری
از آن جایی که انواع مختلف پشه ها، رنگ هایی با طول موج متفاوت را جذب می کنند، بنابراین می توان تصور کرد که لامپ ال ای دی آن ها را جذب نکند. اکثر پشه ها به طول موج های کوتاه نور جذب می شوند و بیشتر به نور یو وی واکنش نشان می دهند، زیرا آن را بهتر می بینند و بعضی از ان ها از این نور برای جهت یابی استفاده می کنند.
لامپ هایی که نور با طول موج کوتاه تری تولید می کنند و رنگ های متمایل به آبی یا سفید دارند، حشرات بیشتری را جذب می کنند اما لامپ هایی که طول موج های بلندتر ساطع می کنند، مانند رنگ زرد نارنجی یا قرمز، معمولاً کمتر قابل مشاهده هستند. گرما هم می تواند عامل جذب حشرات به یک نقطه خاص شود.