به گزارش برنا، متن مصاحبه رامین مهمان پرست، کاندیدا انتخابات ریاست جمهوری، با خبرگزاری برنا به شرح زیر است:
گرفتار رقابت‌های جناحی در کشور شده‌ایم
برای اولین بار چه زمانی تصمیم به کانداتوری گرفتید؟
اولین بار فکر می کنم سال 92 بود. من در آن زمان سخنگوی وزارت خارجه بودم و بخاطر مسئولیتی که داشتم از خیلی از مشکلات کشور اطلاع داشتم. از سوی دیگر چون ما در وزارت خارجه هستیم تجربیات کشورهای دیگر و پیشرفت های آنها را می بینیم و دوست داریم کشور ما هم با همان شتاب رشد کند. وقتی مشکلات را در داخل مشاهده می کنیم تاسف می خوریم و دلمان می خواهد یک کار مهم و بزرگی به نفع مردم انجام شود بنابراین یک سابقه چند ساله جدی در ذهن من بود ولی به صورت ویژه از سال 93 که عازم ماموریت لهستان شدم این انگیزه خیلی بیشتر شد. چون لهستان شباهت هایی به ایران در حدود 26-27 سال پیش بعد از اینکه از رژیم کمونیستی خارج شد، دارد و این کشور سعی می کند تغییرات بزرگی در سیستم های اداری – اقتصادی بوجود بیاورد. وضعیت این کشور خیلی شباهت داشت به وضعیتی که الان ما در آن گرفتار هستیم و یک تجربه موفقی در تغییراتی که صورت دادند، داشتند. در حال حاضر لهستان ششمین قدرت اقتصادی اروپا است و پایین ترین نرخ بیکاری و تورم را دارد. مردم از وضعیت اقتصادی خود خوشحال هستند و در اوج بحران اقتصادی اروپا هیچ وقت رشد اقتصادی این کشور منفی نشد بخاطر اینکه ساختارهایش را درست تغییر داد و قطار حرکت لهستان روی ریل درست قرار گرفت. این تجربیات برای من هم انگیزه بیشتر ایجاد می کرد و یک فرصتی بود که راجع به مشکلات کشور و راه حل های آن علمی فکر کنم و با کسانی که در لهستان در آن تغییر سیستم نقش داشتند ارتباط دانشگاهی داشتم. من برنامه های مختلفی را آماده کرده بودم و در مدتی که در لهستان بودم راجع به مشکلات و هم راهکارهای آن بررسی هایی انجام داده بودم و در مجموع اینها انگیزه های جدی برای ورود من به عرصه انتخابات بود. ضمن اینکه احساس می کنم ما گرفتار رقابت های جناحی در کشور شده ایم و در طول 42 سال گذشته دولت های مختلفی که روی کار آمدند از جناح های سنتی موجود کشور بودند که خدمات زیادی انجام دادند و شاهد بسیاری از پیشرفت ها هستیم ولی نکته مهم این است که پیشرفت ها و خدمات باید در زندگی مردم حس شود و مردم احساس کنند که وضع شان بهتر شده و امیدشان به آینده بیشتر است.
جوان های ما نصف جمعیت کشور را تشکیل می دهند و باید انگیزه داشته باشند و نشاط و خلاقیتشان به آینده بیشتر باشد. متاسفانه شاهد رویه عکس هستیم و اینکه مردم ناراضی هستند و مشکلات جدی معیشتی دارند و انگیزه هایشان برای مشارکت کم شده و جوان ها فکر می کنند که آینده روشنی ندارند این بخاطر وضعیت بد اقتصادی و معیشتی موجود است و برای اینکه این تغییر کند حتما ما به یک رویکرد جدید، احتیاج داریم. مردم منتظر یک رویکرد جدید هستند و یک جریانی که واقعا برخوردهای جناحی را کنار بگذارد و فراجناحی نگاه کند. باید همه نیروهای دلسوز و کسانی که تخصص دارند و سالم و با انگیزه هستند و هنوز آن نشاط و جوانی در تفکرشان و عملکردشان قابل مشاهده است به میدان بیایند و دایره های بسته مدیریتی را بشکنند و اجازه بدهند نیروهای جدید و جوانتر و با انگیزه‌تر در صحنه حضور پیدا کنند. به همین دلیل ما یک رویکرد ملی را به اسم ائتلاف «وحدت ملی» در سرتاسر کشور شکل دادیم و چند هزار متخصص در این مجموعه حضور دارند. امیدواریم گفتمان اصلی این جریان که بحث منافع ملی است و اسم دولتی که دولت «وحدت ملی» است بتواند جای خودش را باز کند و حتما مخاطبان جدی خواهد داشت. کسانی که به دنبال یک جریان، تفکر و چهره های جدید هستند به نظر می رسد این جریان موجود می تواند برای مخاطبین جذاب باشد و جای خودش را باز کند.
تعداد زیادی آمدند و ثبت نام کردند و شاهد سونامی ثبت نام ها بودیم. نظر شما درباره تعدد کاندیداها چیست؟
اینکه افراد مختلف وارد صحنه رقابت شوند این به خودی خود می تواند موضوع خوبی باشد چون ما احتیاج داریم که تفکرات و سلیقه های مختلف در انتخابات حضور پیدا کنند و برای افزایش مشارکت این موضوع می تواند جذاب باشد. در مقطعی هستیم که دو موضوع مهم باید در دستورکار باشد. اولا همه تلاشمان را انجام دهیم که مردم مشارکت بیشتری داشته باشند و احساس کنند خودشان در تعیین سرنوشتشان نقش دارند و دنبال آن ایده هایی که فکر می کنند برای زندگی شان و کشورشان مفید تر است آن ایده ها را در حضور نمایندگانی که در رقابت هستند ببینند. افراد متعددی کاندیدا شدند ولی شرط کافی این است که در رقابت نهایی هم تفکرات و سلیقه های مختلف نمایندگانی داشته باشند.
وقتی شما یک جریان ملی و فراجناحی را نمایندگی می کنید کار رقابت سخت می شود
جدی ترین رقیب انتخاباتی شما کیست؟
طبیعی است وقتی شما یک جریان ملی و فراجناحی را نمایندگی می کنید و در بین جریانات قدرتمند که ریشه و سابقه دارند و جدای از امکانات سیاسی از توانمندی و حمایت های مالی بزرگ برخوردار هستند کار سخت می شود. امیدواریم که بتوانیم آن تنوع را بوجود بیاوریم. مردم اگر احساس کنند که ما با برنامه هستیم و مشکلات آنها را درک کردیم و برای رسیدگی به وضعیت موجود و کمک به اقشار متوسط و ضعیف طرح های اجرایی و عملیاتی داریم فکر می کنم این موضوع قدرت رقابت ایجاد می کند.
ما با جریان های سیاسی سنتی و موجودمان دیداری نداشتیم
به جریان ها اشاره کردید آیا رایزنی با دو جریان سیاسی در کشور داشتید؟
ما با جریان های سیاسی سنتی و موجودمان دیداری نداشتیم. ما یک تشکیلات کشوری هستیم و در استان ها ستاد داریم و شوراهای راهبردی هم داریم و هر استانی در شهرهای مختلف تشکیلات دارد و خیلی شفاف عمل می کنیم. این یک موضوع مهمی است که برخی از جریانات سیاسی فاقد آن هستند به همین دلیل شاید درخواست‌هایی بود که ما هم به همان مجموعه ها بپیوندیم و ائتلاف کنیم. اعتقاد داریم که جدا از جریانات موجود باید یک جریان فراجناحی بوجود بیاید و خواسته های مردم را جدا از منافع حزبی و جناحی دنبال کند. نپذیرفتیم که در دل جریانات موجود ادغام شویم. ملاقات خاصی نداشتیم و ائتلاف نخواهیم کرد.
شما اشاره کردید با دو تا جناح دیداری نداشتید آیا در این صورت شانس پیروزی خواهید داشت؟
تفکر ما فراجناحی است. برخی از افراد که متعلق به جریان اصولگرایی و اصلاح طلبی هستند افرادی معتدلی هستند. باید در عملکرد خود رفتار جناحی را کنار بگذاریم و فراجناحی عمل کنیم. اگر رقبا اعتقاد به بحث وحدت ملی داشته باشند ما آمادگی داریم که یک، جمع بزرگتری را تشکیل بدهیم. همه باید دست به دست هم بدهیم تا بتوانیم برای کشور برنامه های بسیار مثبت و جدی را که امید دهد و مشکلات مردم را حل کند طراحی و اجرا کنیم. اگر جریان تشکیل یک دولت «وحدت ملی» شکل بگیرد و گفتمان ما مورد حمایت قرار بگیرد و به اطلاع مردم برسد می تواند یک رقیب جدی باشد.
متاسفانه خواسته یا ناخواسته بحث های تخریبی در حال اوج گرفتن است
برخی تصور می کنند تعدادی از کاندیداها برای کسب میز و سمت پا به عرصه رقابت گذاشتند. چقدر با این نگاه موافق هستید؟
برخی از دوستانی که کاندیدا هستند و وارد رقابت شدند تعدادی از آنها واقعا آمادگی برای ریاست جمهوری ندارند و شاید مطرح کردن ظرفیت هایشان برای اینکه بتوانند در دولت بعدی نقش داشته باشند قابل حدس زدن است اما بنا را بر این می‌گذاریم که همه کسانی که وارد صحنه شدند قصدشان این است که یک دولت مقتدر و با برنامه روی کار بیاید.
وقتی در جریانات سیاسی چند نفر متعلق به یک جریان سیاسی باشند و تعلق خاطر به یک جریان داشته باشند باید انتظار داشت که به تدریج به نفع آن فرد اصلی کنار بروند ولی در کنار این بحث متاسفانه شاهد یک جریانات تخریبی هستیم یعنی سعی می کنند یکدیگر را تخریب کنند که این اصلا خوب نیست و فکر می کنم روی دید مردم اثر بَد می گذارد.
ما به جای اینکه فضا را به سمت دو قطبی شدن و به سمت تخریب رقبای اصلی پیش ببریم اگر به سمت ارائه برنامه هایمان و اینکه چه تاثیری در زندگی مردم و کشور دارد بگذاریم هم مردم بیشتر استقبال می کنند و هم یک رقابت سازنده شکل می گیرد. متاسفانه خواسته یا ناخواسته بحث های تخریبی در حال اوج گرفتن است.
بحث گرانی 20 هزارتومانی بنزین مطرح نبود
فکر می کنید این بداخلاقی ها و حذف رقیب تاثیری بَر نگاه مردم دارد؟
من نمی دانم نیت کسانی که این کار را می کنند چیست ولی قطعا روی مردم اثر منفی می گذارد. متاسفانه یک هجمه تخریبی جدی علیه بنده شروع شد و بحث بنزین 20 هزارتومانی را مطرح می کردند که حتی به دروغ مطالبی را به من نسبت دادند و جاهای مختلف پخش کردند در حالیکه بحث گرانی 20 هزارتومانی بنزین مطرح نبود. بحث این بود که یارانه سوخت عادلانه باشد و به جای کارت سوخت بر روی کارت ملی افراد باشد تا اگر کسی فاقد اتومبیل است و یک جوان 18-19 ساله و یا یک فرد ضعیف که مستاجر و بازنشسته است و اتومبیل ندارد و یا از اتومبیلش استفاده نمی کند او هم به همین اندازه بتواند از این سوخت استفاده کند. در واقع این طرح به نفع افراد ضعیف است. در طرح پیش بینی شده است که برای مثال کسانی که با اتومبیل شخصی کار و سعی می کنند، درآمدی کسب کنند همه اینها به مجموعه تاکسیرانی در قالب خصوصی و دولتی اضافه شوند. در طرح پیش بینی شده که اتومبیل های نو با اقساط بلند مدت و با بهره کم در اختیار افراد قرار بگیرد بدون اینکه لازم باشد آنها سرمایه اولیه داشته باشند. برای مدیریت در مصرف سوخت بر روی ماشین ها با مصارف پایین انرژی کار شده است. همچنین برای واردات خودرو یا خط تولیدهای جدید و یا سوخت هیبریدی کار شده و یا گازسوز کردن اتومبیل ها جزو برنامه های ما است. همه برنامه ها در جهت این است که ما مصرف بنزین و گازوئیل را مدیریت کنیم و جلوی قاچاق را بگیریم و از محل فروش و صادرات آن بتوانیم مقداری را در اختیار مردم طبقه متوسط و ضعیف قرار دهیم.
همچنین در طرح پیش بینی کردیم که در ازای یارانه نقدی هر نفر ماهیانه 700 هزار تومان بتواند خرید کالای ایرانی انجام دهد. اگر در کل کشور افرادی که در کارت ملی آنها این سهمیه اختصاص می یابد نیمی از آنها بجای مصرف سوخت یا بجای اینکه پول نقدی دریافت کنند کالا خریداری کنند ماهیانه بیش از 20 هزار میلیارد تومان کالای تولید داخل خریداری می شود و در سال چیزی معادل 250 هزار میلیارد تومان کالای ایرانی خرید و فروش می شود و چرخ های کارخانجات به حرکت در می آید و اشتغال ایجاد می شود.
یکی از انتقادات ما به اینکه دولت ها جناحی انتخاب می شوند، روش های حذفی است
برخی کاندیداها اظهارات عجیبی را مطرح می کنند. یکی از کاندیداها مطرح کرده بود که در صورت تایید صلاحیت شدن سفرای جدید را برمی گردانم. شما به عنوان یک دیپلمات نظر خود را در این باره بفرمایید؟
یکی از انتقادات ما به اینکه دولت ها جناحی انتخاب می شوند، روش های حذفی است که خیلی وقت ها به منافع ملی و حیثیت کشور ضربه می زند. همین که شما یک دولت برآمده از یک جریان سیاسی و جناحی هستید و دولت را در اختیار می گیرید اگر بخواهید افرادی که متعلق به جناح مقابل شما بوده را حذف کنید ساختارها آسیب می بیند. اگر این کار را در سفارتخانه ها انجام دهیم یک تصویر نامناسبی از رقابت های تخریبی و منفی در خارج از کشور در ذهن دولت های مختلف و افکار عمومی مردم ایجاد می شود. در سایر کشورها اگر یک حزبی حاکم می شود تنها در سطح وزیر و معاون وزیر تغییرات ایجاد می شود نه اینکه همه مدیران کل، روسای ادارات و کارشناسان را تغییر بدهند به بویژه در مورد سفارتخانه ها که این اتفاق نمی افتد. سفارتخانه ها نمایندگان نظام هستند و در وزارت خارجه نباید رفتار جناحی داشته باشیم زیرا منافع ملی باید اولویت باشد. وقتی سفارتخانه ها اهداف نظام و منافع ملی را دنبال می کنند خوب تغییر زودتر از موعد مقرر توسط جریانات سیاسی وجهه منفی برای کشور ایجاد می کند. نکته دیگر ممکن است انتقادهایی راجع به سفارتخانه های ما باشد و من خودم این را قبول دارم. معتقدم در دولت بعدی نقش سیاست خارجی و بویژه دیپلماسی اقتصادی باید برجسته باشد. اگر وزارت خارجه مقتدر داشته باشیم اگر سفارتخانه های قوی با دید اقتصادی داشته باشیم و دیپلماسی اقتصادی در کشور ما به شکل مطلوب شکل گرفته باشد، آن زمان موانع برای تولید داخل برطرف می شود و نیازهای تولید در بخش دانش فنی و مواد اولیه و ماشین آلات مدرن مورد نیاز نیز تامین خواهد شد. در دنیای امروز روابط سیاسی بدون داشتن روابط اقتصادی قابل توجه پایداری ندارد و روی آن نباید تاکید کنیم. هر زمان بتوانیم منافع زیاد و قابل توجه اقتصادی در قالب روابط سیاسی تعریف کنیم معنی آن این است که رابطه پایداری بوجود آمده و تحریم ها هم تاثیرگذار نخواهد بود. باید در بحث سیاست خارجی و عملکرد وزارت خارجه تجدیدنظر داشته باشیم و اشکالات بوجود آمده را رفع کنیم.
شما موافق تشکیل معاونت اقتصادی هستید یعنی در وزارت خارجه چنین معاونتی باید باشد؟
این تصوری که در بیرون وجود دارد که اگر وزارت خارجه یک معاون اقتصادی داشته باشد یعنی دیپلماسی اقتصادی تقویت می شود این را اشتباه می دانم چون در حال حاضر معاونت اقتصادی داریم پس چرا اینقدر مشکل داریم؟ اینکه یک معاونت را بگوییم که وظیفه اقتصادی دارد و معاونت سیاسی تعریف کنیم که وظیفه اصلی آن کار سیاسی باشد، این دارای اشکال است. اگر چند معاونت در حوزه سیاسی داشته باشیم و همه آنها وظیفه داشته باشند که 80 درصد فعالیتهایشان در روابط اقتصادی با سایر کشورها، تعریف شود حتما وزارت خارجه قوی تر کار می کند.
ساختار وزارت خارجه اشتباه بود و کارایی وزارت خارجه را گرفت
رهبری اعلام کردند که سیاست نظام را وزارت امور خارجه تعیین نمی کند با توجه به این تعریف، شما به عنوان کسی که می‌خواهید رئیس جمهور شوید سیاست خارجی را به چه صورت مدیریت خواهید کرد؟
درباره روابطمان با کشورها افراد مختلفی به عنوان نمایندگان سازمان ها و نهادها در تصمیم گیری ها مشارکت دارند هر کدام طرح و نظرشان را مطرح می کنند و حتما وزارت امور خارجه یک عضو موثر است و می تواند پیشنهادات جدی بدهد و در تصمیم نهایی خیلی تاثیر داشته باشد ما نباید از این موضوع غفلت کنیم. وزارت امور خارجه باید بیشترین طرح و بیشترین نظرات کارشناسی را بدهد. اگر پیشنهادات از یک منطق قوی برخوردار باشد می تواند تاثیر جدی در تصمیم نهایی بگذارد. پس از اینکه همه پیشنهادات خود را ارائه دادند و جمع بندی شد و تصمیم نهایی گرفته و توسط عالی ترین مقامات کشور ابلاغ شد در نهایت باید آن را اجرا کرد. همه باید آن تصمیمی که اتخاذ شده را به عنوان یک اصل بپذیرند و اجرا کنند اینکه چگونه اجرا کنیم مهم است. برای مثال فرض کنید که به ما می گویند باید روابط اقتصادی اولویت اول ما در روابط سیاسی و روابط خارجی قرار بگیرد اینکه چگونه اجرا شود در اختیار خود وزارت خارجه است.
اینکه شما در دنبال کردن اهداف سیاست خارجی تشخیص تان این باشد که فقط مسائل بین المللی و برجام مهم است و اکثر وقت خود را در آن موضوع بگذارید این در اختیار مجری است و باید خودش تصمیم بگیرد بنابراین اگر بد عمل کرد این به آن معنا نیست که سیاست خارجی در جای دیگری ابلاغ شده نه در آن سیاست خارجی مصوب هم وزارت خارجه می توانسته نقش داشته باشد و باید در اجرا مدیریت خوبی داشت.
معتقدیم که ساختار وزارت خارجه اشتباه بود و این ساختار اشتباه مورد اعتراض خیلی از بدنه و مدیران وزارت خارجه قرار گرفت و کارآیی وزارت خارجه را کم کرد. مثلا یک معاونت سیاسی تعریف کردیم قبلا ما 3 معاونت سیاسی داشتیم. معاون اروپا – آمریکا، معاون عربی و آفریقا و معاون آسیا – اقیانوسیه و گاهی هم 5 معاونت داشتیم یعنی اروپا از آمریکا جدا بود و عربی از آفریقایی جدا بود. هر معاونی حداکثر ممکن است 30-40 کشور زیرمجموعه خود داشته باشد و خیلی راحتر می تواند به آنها برسد اما یک معاونت سیاسی تعریف کردیم که یک معاون باید 130-140 نمایندگی را مدیریت کند در کنار آن موضوع برجام هم هست. برجام همه وقت عراقچی را می گیرد و در کنار آن هم باید همه روابط دو جانبه با این 130-140 نمایندگی را هم دنبال کند که در این صورت مدیران کل باید موضوعات را پیگیری کنند. این مسائل اثرات بدی در عملکرد وزارت امور خارجه می گذارد. بخش دوم راجع به متوازن نبودن رفتار سیاست خارجی در مسائل بین المللی، چند جانبه و دوجانبه است. هَم اندازه برجام باید بر روی روابط دوجانبه و ارتباط با همسایگان کار می کردیم. اشکال سوم به این دولت برنمی گردد و در دولت های قبلی هم، این مشکل را داشتیم و باید در دولت بعدی برطرف شود. باید استراتژی همکاریمان با کشورهای مختلف دنیا در قالب برنامه های بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت تبیین شود. باید سیستمی طراحی کنیم و بدانیم در این سیستم با هر کشوری چه کارهایی می خواهیم انجام دهیم و حداقل باید برای 20 کشور مهم دنیا این کار را انجام دهیم.
در کنار برنامه 25 ساله با چین باید با آلمان هم تعریف کنیم
در کنار برنامه 25 ساله با چین باید برنامه 25 ساله با آلمان هم تعریف کنیم. همچنین برای ارتباط با روسیه، ژاپن، کره، فرانسه و ایتالیا هم طراحی برای همکاری های بلند مدت داشته باشیم.
مگر قرار است تحریم ها همیشه بماند
آیا تحریم ها اجازه برقراری روابط بلندمدت با این کشورها به خصوص کشورهای اروپایی را به ما می دهد؟
مگر قرار است تحریم ها همیشه بماند تحریم هم تابع شرایط سیاسی است. در حال حاضر چارچوب سیاسی تعریف شده رفع تحریم است و باید لغو شود. اگر آنها (آمریکایی ها) تحریم ها را لغو کنند ما هم به تعهداتمان برمی گردیم چون واقعا بدنبال استفاده صلح آمیز از این دانش هسته ای هستیم. پس ما بهانه نمی گیریم و می خواهیم پای تعهداتمان بمانیم ولی انتظار داریم طرف مقابل هم تحریم ها را در عمل لغو کند. ممکن است در آمریکا روسای جمهور مختلفی روی کار بیایند و گرایش های مختلفی داشته باشند. ترامپ سعی کرد تحریم ها را افزایش دهد و از برجام خارج شد و الان دیدگاه بایدن متفاوت است اینها به اصطلاح گذر حوادث سیاسی در دنیا است. ما باید برنامه های بلند مدت و میان مدت برای روابط با کشورها داشته باشیم.
اگر با داعش مقابله نمی کردیم در داخل با هزینه زیاد باید مقابله می کردیم
برنامه شما برای ارتباط با همسایگان و به ویژه عربستان چیست؟
هر زمان از یک اقتدار منطقه ای برخوردار و تاثیر گذار باشید درباره مسائل منطقه روی شما حساب باز می کنند و زمینه برای مذاکرات با همسایگان و شروع یک همکاری جمعی فراهم می شود. یک موقع شما ضعیف هستید و اصلا تاثیری ندارید و خودتان هزار تا مشکل دارید چه دلیلی دارد که کشورهای دیگر با شما همکاری انجام دهند یا شما را در ترتیبات منطقه ای مشارکت دهند. پس برای اینکه ما دنبال یک همکاری منطقه ای تاثیرگذار باشیم اول باید به لحاظ داخلی، اقتصادی و تاثیرگذاری در منطقه قدرتمند باشیم. اگر بحث تروریسم در منطقه ما ترویج پیدا کرد و برخی کشورها در داخل و خارج منطقه سعی می کردند به آن بپردازند ما در حد و سهم خودمان سعی کردیم با تروریسم در منطقه مقابله کنیم و جلوی یک فاجعه را که داعش داشت بوجود می آورد را بگیریم چون اگر آن کار را نمی کردیم، باید با همان جریان تروریستی در داخل کشور با خسارت های زیاد مقابله می کردیم. همچنین اشتباهی که دولت عربستان در ورود به بحث یمن داشت و نتیجه هم نگرفت همه اینها شرایط منطقه را به جایی رسانده که زمینه برای گفتگو و همکاری های جدید فراهم شده است. از ابتدا اولویت ما همسایگان بوده و باید برای این موضوع طراحی داشته باشیم. باید کشورهای قدرتمند منطقه با یکدیگر همکاری کنند و ثبات و امنیت منطقه را با پیشرفت اقتصادی تامین کنیم. این برنامه ها را با جدیت در دولت بعدی دنبال خواهیم کرد.
ارز خارجی ارزان و گران نمی شود بلکه ارزش پول ملی کاهش می یاید/ امکان ندارد در سال 1400 بر مبنای روزانه دو میلیون و سیصد هزار بشکه نفت بتوانیم درآمدی که در بودجه پیش بینی شده را تامین کنیم
اقتصاد یکی از دغدغه های اصلی مردم است و کاهش مشارکت مردم به مشکلات اقتصادی بازمی گردد. برنامه شما درباره مدیریت بازار ارز، مسکن و اشتغال چیست؟
تغییرات نرخ ارز به تغییراتی که در ارزش پول ملی ایجاد می شود، برمی گردد. ارز خارجی ارزان و گران نمی شود بلکه ارزش پول ملی کاهش می یاید و یا تقویت می شود. برای اینکه ارزش پول ملی را حفظ و تقویت کنید باید چارچوب کارهای اقتصادی به شکلی باشد که شما با کسری بودجه مواجه نشوید. ریشه تورم که باعث کاهش ارزش پول ملی می شود این است که نقدینگی بدون پشتوانه در جامعه ایجاد و تزریق شود. وقتی شما در بودجه کسری پیدا می کنید نمی توانید از محل درآمدهایی که پیش بینی کردید هزینه هایتان را جبران کنید. برای مثال ردیف بودجه عمومی دولت 520 هزار میلیارد تومان است و بودجه شرکت های دولتی و بانک ها و بیمه ها دو و نیم برابر بودجه عمومی دولت است. در این شرایط وقتی بودجه شرکت های دولتی شما دو و نیم برابر کل بودجه عمومی دولت است یعنی اشکال وجود دارد. یعنی شما باید هزینه های دولتی خود را کم کنید که بودجه عمومی شما افزایش پیدا کند. در سال 99 وضعیت بدتر شده و بودجه عمومی دولت کاهش پیدا کرده و به میزان 480 هزار میلیارد تومان رسیده است. بودجه شرکت های دولتی به میزان 3 برابر افزایش پیدا کرده و به یک میلیون و چهارصد و هشتاد هزار میلیارد تومان رسیده پس معلوم است که شما کسری بودجه پیدا می کنید. نگران سال 1400 هستیم. در بودجه 1400 بودجه شرکت های دولتی یک و نیم میلیون میلیارد است یعنی همچنان نزدیک به دو برابر است. همچنین بودجه 1400 واقعی نیست چون در این بودجه پیش بینی شده که روزانه دو میلیون و سیصد هزار بشکه به فروش می رسد که قطعا این مهم، محقق نمی شود. من به عنوان فردی که 35 سال سابقه مدیریت در وزارت خارجه دارم به شما محکم می گویم امکان ندارد در سال 1400 بر مبنای روزانه دو میلیون و سیصد هزار بشکه نفت بتوانیم درآمدی که در بودجه پیش بینی شده را تامین کنیم. بخش دوم مالیات است و در بودجه مالیات را افزایش دادند. مالیات بخش دولتی در بودجه دیده نمی شود پس باید روی همان بخش های خصوصی حساب کنیم. غیر از بخش های خصوصی، قشر متوسط و ضعیف که کارمندها و کارگرها و معلمان هستند که این افراد مالیات خود را همان اول ماه پرداخت می کنند. سراغ کسبه و بازار می رویم که آیا واقعا کسبه و بازار با یک رشدی در درآمدهایشان روبرو هستند که ما می خواهیم مالیات آنها را افزایش دهیم؟ واقعا الان بازار خوشحال است یعنی کسب و کار رونق گرفته یا بسیاری از افراد کسب و کارشان دچار رکود شده است؟ شما نمی توانید بر این جمعیت برای افزایش مالیات فشار بیاورید اتفاقا یکی از کسانی که باید مالیات بدهند پول های بادآورده دارند و از راه های نامشروع پول به دست می آورند. البته افرادی که ثروت های هنگفت دارند از پرداخت مالیات طفره می روند و پنهان می شوند بنابراین افزایش مالیات هم امکان پذیر نیست که رقم آن در بودجه 1400 پیش بینی شده است. وقتی بودجه را بستید چه کار می کنید؟ چاپ اسکناس بدون پشتوانه و در بهترین حالت اگر تغییر بزرگی در ساختارهای اداری اقتصادی شکل نگیرد که این هم منجر به افزایش تورم می شود.
اگر ما مستقر شویم بلافاصله تغییری در ساختارها ایجاد می کنیم که کمک به معیشت مردم خواهد بود و به تدریج ساختارها به سمت اصلاح پیش خواهد رفت. اگر این تغییر صورت نگیرد نسبت به سال 99 حداقل 60 درصد افزایش تورم خواهیم داشت که نکته بسیار خطرناکی است چون مردم دیگر تحمل ندارند.
در حال حاضر مهمترین مشکل کشور بحث اشتغال، بورس و اشتغال است. مهمترین برنامه شما در این حوزه ها چیست؟
بخاطر رفتار اشتباهی که برخی مسئولان داشتند بورس مردم را گرفتار و زندگیشان را سیاه کرده است. متاسفانه قشر ضعیف و متوسط همه زندگی خود را فروخته و در بورس آوردند بخاطر اینکه گشایشی ایجاد شود. بخاطر رفتار نادرست و غیر واقعی مسئولان، مردم آسیب دیدند و حتما باید دولت بعدی به حمایت از این قشر آسیب دیده بپردازد. ما در برنامه خود یک رقم قابل توجهی برای جبران خسارت مردم در بورس پیش بینی کردیم تا اینکه بورس به تدریج شکل واقعی خود را پیدا کند. یادمان نرفته افرادی در صندوق های مالی - اعتباری خسارت دیدند و خیلی ها کمرشان شکست این موضوع هم جزو برنامه های جبرانی ما است که بتوانیم آن ثروت و سرمایه ای که از دست دادند را به آنها برگردانیم. در رابطه با مسکن طرحی پیش بینی کردیم که ساخت سالیانه یک و نیم میلیون واحد مسکونی زیر 60 متر در دستورکار است. پول زمین از مسکن خارج می شود و واحدهای آپارتمانی 60 متری دو خوابه که با مصالح خوب ساخته شده و همه تسهیلات 20 ساله با بهره 6 درصد که قسط ماهیانه آن دو میلیون تومان می شود در اختیار مردم قرار خواهد گرفت. همچنین واحدهای 45 متری در اختیار کسانی که فرزند ندارند با اقساط ماهیانه یک ونیم میلیون تومان قرار می گیرد.
بحث بعدی اشتغال است. در طرح هایی که ما پیش بینی کردیم سالیانه حدود دو و نیم میلیون تا سه میلیون شغل ایجاد می شود. با اجرای این طرح در حوزه مسکن در سال حدود یک میلیون شغل ایجاد می شود و چرخ اقتصاد به حرکت در می آید چون رشته های شغلی وابسته به آن خیلی زیاد است. در بخش کشاورزی که چهار و نیم میلیون مشغول کشاورزی هستند طرح های حمایتی جدی داریم. مکانیزه کردن و تجمیع مناطق کشاورزی با کمک تعاونی ها و تسهیلات بلند مدت برای ماشین های کشاورزی با بهره کم، حمایت از نرخ خرید تضمینی برای 20 میلیون تن کالای اساسی و حمایت از محصولات کشاورزی در برنامه های ما پیش بینی شده است. کسانی که ساحل دارند بهترین شرایط را برای پرورش ماهی، میگو و آبزیان دارند که در طرح خود پیش بینی کردیم تسهیلات کامل بدون اینکه لازم باشد آنها سرمایه اولیه داشته باشند به آنها ارائه بدهیم و چرخه کامل شیلات را برایشان فراهم کنیم.
در شهرهای مرزی شاهد کولبری هستیم، برای مثال در سیستان و بلوچستان کمبود امکانات مردم را اذیت می کند. ما یک بخش مهمی از بودجه را برای ایجاد اشتغال در این استان ها در نظر گرفتیم. در هر استان محروم حداقل سالیانه 50 هزار میلیارد تومان برای ایجاد و راه اندازی کارنجات و اشتغال پیش بینی کردیم که درآمدهای آنها افزایش پیدا کند. ایرانی از هر قوم و مذهبی باید با غرور و افتخار زندگی کند. ایرانی نباید در شرایط سخت زندگی کند؛ دیگر نباید شاهد کولبری و قاچاق باشیم.
قدرت مردم می تواند جلوی مافیا و جلوی انحصار را بگیرد
سخن پایانی
نقش رسانه ها خیلی مهم است. رسانه ها بازوهای بسیار قدرتمندی هستند و اگر تصمیم به یک روند سازنده برای کشور بگیرند بسیار توانا هستند. امید اول من به رسانه ها است که اطلاع رسانی می کنند و در کنارش امید من به مردم است که با قدرت به صحنه انتخابات بیایند و حقشان را بگیرند. قدرت مردم می تواند جلوی مافیا و جلوی انحصار را بگیرد. ما باید تلاش کنیم همه انحصارهایی که باعث شده عده ای ثروت های بادآورده بدست بیاورند و ثروت مردم را به جیب ببرند با کمک رسانه ها بازگردانیم.