رشد قارچ گونه برج ها در منطقه ۲۲ تهران/ مزایا و معایب استراتژی "برج سازی" چیست ؟

به گزارش برنا، برج سازی یکی از اِلِمان های مدیریت زیبا سازی شهری است؛ اما این راهبرد تا چه میزان می تواند برای یک جامعه شهری مفید باشد. در منطقه 22 تهران شاهد رشد قارچ گونه برج ها هستیم. برخی از صاحبنظران معتقدند که برج سازی می تواند یکی از الگوهای مفید شهری باشد که افراد را با یک جامعه مدرن آداپته می کند.

یک کارشناس امور شهری در این زمینه می گوید: برج ها به سبب ارتفاع و زیبایی ظاهری که دارند مورد توجه افراد قرار می گیرند اما گسترش راهبرد برج سازی نمی تواند در بلند مدت موثر و مفید باشد. جامعه شهری نیازمند پویایی و تحرک است و فرهنگ برج سازی و برج نشینی ، تحرک و پویایی را از جوامع خواهد گرفت.

به نظر می رسد ساخت برج در منطقه 22 شهرداری تهران یک روندی داشته که منجر به رشد قارچ گونه این قبیل سازه ها در منطقه 22 تهران گردیده است.

برخی از صاحبنظران حوزه مسکن معتقدند که شهرداری از مدت ها قبل این منطقه را به عنوان یک مسیر الگوی پایدار شهری توصیف کرده و با وضع قوانین عجیب و غریب برج سازی را در منطقه 22 توسعه داده اند. 

حسن بختیاری، عضو هیات مدیره شرکت تعاونی انبوه سازی مروارید شرق فاخر در این زمینه می گوید: در شهرها براساس ضوابط طرح تفصیلی آنها کاربری یا پهنه املاک به 4 گروه اصلی مسکونی ، تجاری خدماتی ، مسکونی تجاری و سبز و باز تقسیم می شود .

وی با تاکید بر اینکه براساس پهنه هر قسمت از یک منطقه ، تراکم اختصاص داده شده متفاوت است افزود : در برخی از نقاط یک منطقه ؛ تراکم تا 2 طبقه، برخی محدوده‌ها 3 تا 5 طبقه و در برخی نقاط همان منطقه مجوز بلند مرتبه سازی صادر می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه در منطقه 22 بلند مرتبه سازی نسبت به مناطق دیگر شهر بیشتر به چشم می آید افزود: علت این مسئله به رویکرد شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در شکل گیری منطقه 22 تهران در دهه 70 به عنوان یک منطقه خاص و الگوی توسعه پایدار شهری باز می گردد .

بختیاری با تاکید بر اینکه تصور این بود منطقه 22 تهران یک منطقه نمونه به لحاظ سبک زندگی و تعادل در میزان جمعیت پذیری به سرانه‌های خدماتی خواهد شد افزود : براساس این فرض می‌بایست در مدت زمان 10 تا 15 سال اول جمعیت منطقه تا 250 هزار نفر و در یک بازه زمانی مجدد تا 450 هزار نفر افزایش پیدا می کرد و بعد تقریبا ثابت می‌ماند اما این اتفاق نیافتاد.

وی با اشاره به مصوبه کمیسیون ماده پنج گفت: طبق این مصوبه کسانی که زمینی بیشتر از هزار متر مربع در منطقه 22 داشتند موظف بودند 70 درصد آن را به عنوان عوارض ناشی از ورود به محدوده شهر به شهرداری واگذار کنند که این مصوبه منجر به این شد که شهرداری مالک زمین‌های زیادی در منطقه 22 شود ، اما این مصوبه که کاملا خلاف تبصره 4 ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک بود ، توسط دیوان عدالت اداری ابطال گردید که البته همچنان بصورت غیرقانونی اجرا می‌شود ، افزود : طبق مصوبه کمیسیون ماده پنج مقرر بود سهم 70 درصدی تعلق گرفته به شهرداری به احداث سرانه های خدماتی منطقه اختصاص داده شود ، اما شهرداری با هزینه اجرای طرح‌هایی مثل دریاچه شهدای خلیج فارس ، بوستان آبشار ، بوستان لتمال ، بوستان جوانمردان ، بازگشایی و ادامه مسیر بزرگراه همت ، حکیم و ... مواجه شد که تامین این هزینه‌ها صرفا از محل تراکم فروشی‌ امکان پذیر نبود ؛ بنابراین مجبور به تغییر کاربری بخش اعظمی از این املاک از کاربری خدماتی به مسکونی و تجاری اداری شد تا بتواند از محل فروش آن‌ها ، هزینه پروژه‌های عمرانی خود را تامین نماید . همچنین جبران بخشی از هزینه‌های طرح های شهرداری تهران بر دوش منطقه 22 گذاشته شد که یکی از شاخص ترین آن ها پروژه بزرگراه امام علی(ع) و تملک املاک واقع در این طرح از مالکین آنها بود که مجددا از مسیر فروش زمین های این منطقه صورت پذیرفت .

عضو هیات مدیره شرکت تعاونی انبوه سازی مروارید شرق فاخر تاکید کرد: بنابراین شهرداری منطقه 22 اجبارا با گرایش به سمت افزایش بارگذاری‌ها تلاش کرد هزینه‌های محوله را جبران کند و در آن زمان مجوزهای انبوه سازی بیش از حد پیش بینی شده در طرح جامع و طرح تفصیلی شهر تهران صادر شد.

در حقیقت برخی نظرات کارشناسان نشان می دهد که شهرداری علاوه بر زیبا سازی به دنبال کسب درآمد از این برج ها به عنوان یک راهبرد بلند مدت بوده است. با وجود ابطال قوانین خلق الساعه شهرداری توسط مراجع نظارتی اما باز هم این مجموعه با پیگیری اصول خود و با زیر پا گذاشتن قوانین به دنبال جبران کسر بودجه خود است.

گزارش منابع رسانه ای نشان می دهد که شهرداری تهران هزاران میلیارد تومان کسری بودجه و بدهی دارد و برای جبران این هزینه ها ناچار است تا منابع درآمدی اینچنینی را بیابد.

عبدالحمید امامی معاون شهردار تهران در این زمینه می گوید: سال گذشته بدهی به پیمانکاران مناطق ۶ هزار و ۷۰۰ میلیارد بود و بدهی کل شهرداری تهران در حدود ۶۶ هزار میلیارد تومان است اما دارایی های شهرداری از این رقم بسیار بالاتر است.

وی می فزاید:  ۳۰ هزار میلیارد تومان طلب از دولت احصا شده است و ۲۵ هزار میلیارد طلب از رساتجارت احصا شده است که به قیمت آن زمان ۴ هزار میلیارد صورت جلسه شده است که به قیمت امروز معادل ۲۵ هزار میلیارد است.  بودجه سال ۹۹ مبلغ ۳۰ هزار و میلیارد بوده که ۲۷ هزار میلیارد از آن تحقق پیدا کرده است. در واقع ۹۳ و نیم درصد از بودجه سال قبل محقق شده است.

در حقیقت شهرداری می تواند با تغییر راهبرد از خسارات جبران ناپذیر برج سازی های بی رویه جلوگیری کند. در حقیقت مخالفت با نفس برج سازی وجود ندارد بلکه ساخت سازه های بلند قارچ گونه به بهانه کسب درآمد است که در آینده منجر به فروپاشی بافت شهری خواهد شد.

حسن بختیاری، عضو هیات مدیره شرکت تعاونی انبوه سازی مروارید شرق فاخر در این زمینه با انتقاد از مدیریت نادرست برج سازی که منجر به خسارات های جبران ناپذیر در آینده می شود، می گوید: انحراف از طرح تفصیلی و جامع موجب شد تا منطقه 22 به  شکل آشفته کنونی در بیاید.

وی می افزاید: قطعا در کلیه مناطق شهرها این بلندمرتبه سازی‌های بی حد و حساب تاثیرات منفی بر اکولوژیک و اکوسیستم منطقه خواهد گذاشت و تاب آوری شهری در این مناطق به شدت پایین می‌آید .

به نظر می رسد شهرداری تهران با تجدید نظر در برخی تاکتیک ها و طرح های خود می تواند از خسارت های شهری بلند مدت برج سازی جلوگیری کند. این مهم نیازمند همکاری مدیران شهری و توجه به سرفصل های اساسی قوانین مدیریت شهری کلان شهر تهران است.