به گزارش برنا؛ طی سال جاری بیش از دیگر دوران شاهد کاهش بارش، خشکسالی و تبعات ناشی از آن هستیم. بر اساس بررسی‌های انجام شده ایران به‌دلیل افت بارندگی در تابستان ۱۴۰۰ با مشکل کم آبی روبرو می‌شود. بر این اساس تعداد شهرهای دارای تنش آبی به ۲۲۰ تا ۲۵۰ شهر افزایش یافته است. در کشور روند بیابان‌زادیی شدت گرفته و همین مسئله نیازمند تمهیدات محیط زیستی جدی و کارآمد است.
75 درصد ایران در کمربند نیمه خشک واقع شده است
عادل سپهر، عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد درباره تهدیدهای خشکسالی در سالجاری به خبرنگار برنا گفت: کشور ایران در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا واقع شده است. بخشی از چهره اکوسیستم ایران، وضعیت خاک، زمین شناسی و ... نشان می‌دهد که بیش از 75 درصد زیست بوم در کمربند نیمه خشک دنیا واقع شده است.
او افزود: بنابراین یک بخشی از شرایط امروز حاکمیت اقلیمی نتیجه قرار گرفتن در وضعیت جغرافیایی کنونی است.
میزان بارش در ایران یک سوم استانداردهای بین‌المللی
این فعال محیط زیست ادامه داد: در این قسمت از خاورمیانه(محدوده ایران) به طور سالانه یک سوم بارش‌ها را شاهد هستیم. در کشور ما هم بارش‌ها حدود 200 میلی متر در سال است.
سپهر تاکید کرد: در کشور ما بارش اندک به دلیل شرایط جغرافیایی است و این مقوله از زمان پیدایش مدنیت در کهن بوم بوده و همچنان ادامه دارد. خشکسالی نزدیک به دو هزار سال در کتیبه‌های ایران باستان درج شده است.
60 تا 70 درصد مناطق کشور در وضعیت خشک و نیمه خشک
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه 60 تا 70 درصد مناطق ایران در وضعیت خشک و نیمه خشک هستند، افزود: طی 50 سال اخیر بهره‌برداری بی‌رویه از آب و خاک و تصمیم‌گیری‌های شتاب‌زده و به دور از خرد باعث شده تا امروز بسیاری از اکو سیستم‌های کشور شکننده، خشک و نیمه خشک و به سمت بیابان‌زایی پیش برود.
سپهر افزود: امروز بیش از 85 درصد از مساحت کشور را مناطق بیابانی در بر گرفته است.
مرگ محیط زیست کشور را شاهد هستیم
او تاکید کرد: سالانه بخشی از اکوسیستم کشور چهره بیابانی به خود می‌گیرد. خشکسالی تبعات فرونشست زمین، شکاف‌های حاصل از خشکی زمین و استخراج بی‌رویه منابع، فرسایش خاک را شاهد هستیم که باعث تخریب یک سرزمین در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، جغرافیایی، توپوگرافی و ... می‌شود. این اقدام را می‌توان به عنوان مرگ محیط زیست یاد کرد.
این فعال محیط زیست گفت: امروز بخش قابل توجهی از اکوسیستم کشور ما به این وضعیت دچار می‌شوند. باید برای مناطق خشک و بیابانی تفاوت قائل شد، چون هر منطقه خشکی بیابانی نیست. برای مثال بسیاری از اکوسیستم شمالی کشور همچون استان گلستان چهره بیابانی به خود گرفته اما اقلیم خشک نیست.
عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه بسیاری از مناطق بیابانی در مناطق ساحلی قرار دارد، گفت: باید بر اساس تاب‌آوری و تحمل‌پذیری اکوسیستم وارد عمل شد.
شاهد مدیریت در زمینه تاب‌آوری نیستم
او افزود: مدیریت مناطق نیمه خشک یکی از سخت‌ترین مدیریت‌ها در حوزه اکوسیستم‌ها است. هر نوع تغییرات در این اکوسیستم را دچار تغییر می‌کند. اقلیم ایران یک اقلیم نیمه خشک است در نتیجه امروز اکوسیستم بسیاری در پاسخ به تغییرات دچار آسیب شده‌اند.
کاهش بارش در 50 سال اخیر بی‌سابقه بوده است
این فعال محیط زیست افزود: طی 50 سال اخیر شرایط بارش بی‌سابقه است. در فروردین 1400 میزان بارش‌ها مشابه تابستان در سال‌های قبل بوده اما در 50 سال اخیر سابقه کاهش نزولات بارشی به این حد نبوده است.
سپهر گفت: تمامی این شرایط می‌تواند خسارت‌های جبران ناپذیر را به دنبال داشته است. این مقوله فقط می‌تواند جنبه‌های اکوسیستم را داشته باشد. البته نابسامانی‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز به دنبال دارد. در دنیا به این مقوله تحت عنوان مرگ اکوسیستم اشاره می‌شود.
سازمان جنگل‌های و مراتع برای بیابان‌زایی به تنهایی نمی‌تواند کاری از پیش نمی‌برد
این فعال محیط زیست درباره اقدامات انجام شده برای کاهش بیابان‌زادیی افزود: ایران یکی از کشورهای موفق در زمینه بیابان‌زایی است. سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور کارهای مناسب در این زمینه انجام داده است. این سازمان به تنهایی نمی‌تواند کاری از پیش ببرد.
او گفت: برای بیابان‌زایی نیازمند یک دیدگاه سیستمی از سوی وزارت نیرو، شهرداری‌ها و سازمان حفاظت محیط زیست هستیم. به
سپهر تاکید کرد: انتظار می‌رود تا نقاط در معرض آسیب به سرعت احیا شود. برای مثال اگر با گذشت 30 سال یک دریاچه تخریب شده، طبیعتا در کوتاه مدت نمی‌توان آن را احیا کرد، بلکه تحقق این مهم زمان‌بر است.
//انتهای پیام:۴