به گزارش خبرگزاری برنا در آذربایجان شرقی، شهناز ملکی، از اساتید خط نستعلیق کشور است که در جشنواره خط نستعلیق صاحب اثر شایسته تجلیل شده‌اند. به همین مناسبت گفتگویی صمیمی با ایشان داشتیم که تقدیم می شود.
۱. ارزیابی شما از برگزاری جشنواره ملی خط نستعلیق تبریز چیست؟
برپایی جشنواره های هنری، چالشهای خاص خودش را دارد وبا محاسن ومعایبی روبروست ولی با مدیریت عالی میتواند سال به سال پربار تر وشکوفاتر گردد. جشنواره ملی خط نستعلیق تبریز در نوع خود بسیار خوب برگزار شده است وامیداست که برگزاری این جشنواره هرسال تداوم داشته باشد تا به هدف والای خودکه قطعا ترویج خط نستعلیق ،که شناسنامه ملی ما ایرانیان است، برسد. همچنین از سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری تبریز و سایر نهادهای متولی به جهت اهتمام به برگزاری این جشنواره قدردانی می نمایم و امیدوارم این اقدام با موضوعات دیگر همچنان استمرار داشته باشد.
۲. این جشنواره با تمرکز بر شعرهای استاد شهریار برگزار گردید. نظر شما بعنوان استاد خط نستعلیق به این موضوع که آثار یک شاعر بزرگ معاصر در جشنواره خط منعکس شود چگونه است؟
بیشتر جشنواره هایی که درطول سال در کشور برگزار میشود با تمرکز بر آیات و روایات برگزار می شود و جا دارد مفاهیم فرهنگ ملی ایران، موضوعات فرهنگی و مواریث ادبی هم مد نظر قرار گیرد. چون ما دارای پیشینه فرهنگی وادبی بسیار پرباری هستیم که در دل خود گنجینه ای از اخلاق و انسانیت را حمل کرده تا بدست ما رسیده است. لذا توجه بیشتر به آثار ادبی و اشعار گرانسنگ شاعران ایران زمین و استفاده از آنها در موضوعات جشنواره های هنری، کمک بزرگی به زنده نگه داشتن این فرهنگ غنی دارد. اشعار شاعران در دل خود مفاهیم اخلاقی وتعلیمی بسیار ارزنده ای دارند که تمرکز روی آنها در رشد وبالندگی جامعه انسانی سهم بسزایی دارد.
امیدواریم این رویه که در جشنواره خط نستعلیق تبریز ، با محوریت اشعار استاد شهریار بزرگ شروع شده ، در شناساندن شاعران و ادیبان دیگر این خطه نیز ادامه پیدا کند.
۳. دلیل انتخاب این شعر که در اثر شما منعکس شده چیست ؟
همه اشعار استاد شهریار خواندنی و زیبا هستند وانتخاب از بین آنها کاری بس دشوار بود بااینحال ،بنده دوقطعه شعر از اشعار استادشهریار را برای نگارش انتخاب کردم که درقالب هنر خط ارائه دهم.
در شعر "شهریارا تو به شمشیر وقلم در همه آفاق / بخدا ملک دلی نیست که تسخیر نکردی.." قدرت کلام و زبان شعری وقلم استاد شهریار مدنظر بنده بود که خود او دراین شعر به حالت مفاخره به آن اشاره کرده است و بسیار قابل تحسین است.بنده این شعر را در قالب سیاه مشق نستعلیق اجرا کردم.
دوبیت دیگرهم از اشعار استاد شهریار توجه مرا بخود جلب کرد که البته این مضمون در اکثر غزلیات استاد ملموس است و از درد عشقی که شاعر در طول عمرش بدوش کشیده نشان دارد.
عشق زمینی که شاعر را به عشق آسمانی میرساند: " گوش زمین به ناله من نیست آشنا / من طایر شکسته پر آسمانی ام
گیرم که آب ودانه دریغم نداشتند / چون می کنند با غم بی همزبانی ام؟"
این دوبیت زیبا نشان از دور افتادن آدمی از موطن اصلی خود دارد ، مرغ شکسته بالی که از آسمان به زمین هبوط کرده ودرد ورنج جدایی او را آزرده است. وشهریار عزیز ،غم هجران وجدایی از یار و دیار اصلی آدمی را ، به زیبایی در این دوبیت بیان کرده است. بنده این دوبیت را درقالب چلیپای نستعلیق اجرا کردم.
۴. نقش و پیشینه شهر تبریز در بالندگی خط نستعلیق به عنوان یک مولفه ملی را چگونه ارزیابی می فرمایید؟
همانطور که میدانیم خط نستعلیق، پس از خط تعلیق، دومین خط ابداعی ایرانیان می باشد.خط نستعلیق پس از حمله مغول و در نیمه دوم سده هشتم پابه عرصه وجود گذاشته است. ابداع خط نستعلیق را به میرعلی تبریزی (درگذشت۸۵۰ ه.ق) نسبت داده اند. هرچند قبل او نمونه هایی ابتدایی از نستعلیق موجود است ولی نقش میرعلی تبریزی در تدوین و قاعده مند کردن نستعلیق چنان مهم و اساسی است که استادادن بعدی از او به عنوان مبدع خط نستعلیق نام برده اند.به عنوان مثال سلطانعلی مشهدی در رساله منظوم خود به نام صراط السطور، میرعلی تبریزی را واضع خط نستعلیق دانسته است.
بنابراین نقش شهر تبریز در بالندگی خط نستعلیق بسیار حائز اهمیت است.
۵. نظر شما در خصوص ویژگیهای این جشنواره چیست و نقش سازمان فرهنگی شهرداری تبریز را در اشاعه چنین رویدادهایی را چگونه می بینید؟
تلاش سازمان فرهنگی شهرداری تبریز در برپایی جشنواره خط نستعلیق قابل ستایش است ونشان از آن دارد که مجموعه سازمان وعوامل اجرایی جشنواره این دغدغه را داشته اندکه ازاین هویت فرهنگی حمایت کنند ودر رشد وبالندگی خط نستعلیق کوشش نمایند واین نقطه قوتی برای آنهاست. امیدآن میرود که با استمرار در این راه وکسب تجربیات بیشتر، کاستی ها را برطرف نمایند و در اطلاع رسانی و جذب بیشتر علاقمندان به این هنر اصیل کوشا باشند.امید که جشنواره های این چنینی در سطح بین المللی وفاخر برگزار گردد تا نستعلیق ایرانی بیش از پیش به جهانیان شناسانده شود.
۶. به نظر شما نهادهای فرهنگی در رشد و توسعه مولفه های ملی مانند خط نستعلیق چه اقداماتی می توانند انجام دهند؟
نهادهای فرهنگی می توانند با فراهم کردن بسترهای مناسب برای برگزاری جشنواره های هنری در سطح بالا وباحمایتهای مادی ومعنوی وایجاد انگیزه در برپایی این جشنواره ها نقش بسزایی داشته باشند.
مولفه های ملی ما کم نیستند وبا اندکی تیزبینی و مدیریت خوب میتوان در اشاعه فرهنگ وهنر غنی ایرانی وترویج آن در سطح جهانی قدمهایی مثبتی برداشت. مثل همین کار زیبای سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری تبریز که موضوع جالبی چون اشعار شهریار را مد نظر داشته است میتواند در دیگر موضوعات ملی به برپایی جشنواره های بیشتری بپردازد. به امید شکوفایی و بالندگی هرچه بیشتر فرهنگ وهنر ایران زمین.