به گزارش برنا؛ دربرنامه هفت اورنگ که به معرفی ثبت ملی و جهانی میراث ناملموس ایران زمین اختصاص دارد امروز در گفت و گو با «مریم منصوری» کارشناس ثبت میراث ناملموس استان گلستان، مساله ثبت ملی“مهارت دوخت پوشاک سنتی قوم قزلباش” بررسی می شود.
مهارت دوخت پوشاک سنتی قوم قزلباش در تیرماه ۱۳۹۸ به شماره ۱۸۵۰ در فهرست میراث ناملموس کشور قرار گرفت و به ثبت رسید.
مردان قزلباش لباسی از ابریشم دستبافت به رنگ قرمز به تن میکنند ازجمله پیراهن قرمز (کُینَک) یا پیراهن کرمرنگ ابریشمی (آق تافتان)، سربندی ریشهدار (آله کالاخه)، شال کمر (بَل قورشاق) که ادامه شال از پشت کمر آویخته میشود و شلواری (تامان) با پارچه ابریشمی به نام «آلاق بالاق» با نقوشی از راهراه سیاهوسفید یا با پارچه پشمی دستباف (چوخا)، جلیقه یا کت پشمی، پا پیچی (دولاق) از جنس پشم با عرض کم و به طول یک متر و نیم که به دور ساق پا میپیچند و پاپوشی که به نام «چاروق» به پا میکنند.
تفاوتهایی در لباس زنان قزلباش ساکن در شهرستان رامیان و مینودشت استان گلستان وجود دارد. ازجمله اینکه در لباس زنان رامیان از نوارهای رنگین دستباف به نام «جَهَک» برای تزیین استفاده میشود که این نوار مانند پارچه ابریشمی در کارگاهی به نام «چالا» بافته میشود؛ اما در پیراهن زنان مینودشت بهمنظور تزیین، بخشهایی از لباس سوزندوزی میشود و یا اینکه زنان رامیان آلِه کالاخه را بهعنوان سربند و بهصورت نیم تاجی به روی پیشانی عروس به نشان از تأهل میبندند. اما زنان مینودشت از پیشانیبندی به نام «آلِن دِق» که روی آن سوزندوزی شده، استفاده میکنند.
دختران قزلباش تا قبل از ازدواج کلاهی به نام کُلته به سر میگذارند که قسمت جلویی آن سکه دوزی و با جهک نواردوزی و به همراه روسری ابریشمی قرمزرنگ پوشیده میشود. زمانی که میخواهند ازدواج کنند، کلته را برمیدارند و آله کالاخه روی سر میگذارند.
برنامه هفت اورنگ را به همت گروه ادب و هنر به تهیه کنندگی حسین رحمانی، اجرای کارشناسی، نویسندگی و پژوهش ، مشاور محتوایی سید حامد موسوی، ساعت ۲۱:۰۰ برروی موج اف ام ردیف ۱۰۶مگاهرتز از رادیو فرهنگ بشنوید .