به گزارش برنا؛ ظهر تاسوعاست. به دو خبرنگار که ساکن کابل بودند تلفن زدم. آن ها را از قبل می¬شناختم. گفتند؛ شهر عادی است. ترافیک شبیه روزهای دیگر است اما این فقط ظاهر ماجراست. آن لحظه من روی پل مروارید ایستاده بودم. پلی که یک سویش پایانه مرزی افغانستان است و شهر مرزی زرنج و این سو پایانه مرزی میلک در ایران.
این جا هم همه چیز عادی به نظر می‌رسد، جز پرچم های جمهوری اسلامی افغانستان که دیگر دیده نمی‌شوند و جایشان پرچم های سفید نصب شده که معنایش تسلط طالبان است اما این آرامش ظاهر ماجرا بود. در این منطقه مرزی دیواری قطور و بتنی به بلندی سه متر و حصارهای سیم خاردار بر بالایش، کیلومترها در طول مرز کشیده شده است. کمتر از چند کیلومتر آن طرف تر از پایانه میلک، به پاسگاه های مرزی شهرستان زهک می رسم. این جا کم کم تصاویری از اتفاقات اخیر افغانستان خودش را در خاک ایران نشان می دهد. سه پاسگاه مرزبانی ایران با فواصل نسبتا طولانی پشت این دیوار مستقر هستند. مرز دست طالبان است پناهجویان افغانی نمی توانند از مبادی رسمی به ایران ورود کنند.
پناهجویان از بیراهه و بیابان به پشت دیوار می رسند و با پریدن از آن به طور غیرقانونی وارد کشورمان می شوند. خوش شانس هستند که از مین های دوطرف دیوار بی گزند رد شده اند. بعدازظهر شروع شده و من در محوطه پاسگاه مرزی ملا شریف ایستاده ام. در سایه دیوار مرزی از شر آفتاب پناه گرفته بودم. امدادگران هلال احمر با ملاط سیمان بخشی از محوطه پاسگاه را فرش کرده و اکنون مشغول برپاکردن چادرهای امدادی بودند. افغان های هراسناک با ورود غیرقانونی به خاک ایران توسط سربازان هنگ مرزی از نقاط مختلف این بیابان دستگیر می شدند. هر چند دقیقه افغان هایی را می دیدم که در خودروهای مرزبانی به این پاسگاه می‌رسیدند. چادرهای هلال احمر پذیرای اسکان شبانه مهاجرین بود. نان و چای، ماسک و مایع ضدعفونی و غذا اقلامی بود که امدادگران هلال در اختیار آن ها می گذاشتند. ورود افغان ها به این کمپ کوچک در تمام طول شب ادامه داشت.آفتاب فردا که طلوع می کرد، هلال احمر آذوقه و صبحانه را به آن ها می داد. دقایقی بعد اتوبوس های اداره اتباع با هماهنگی مرزبانی از راه می رسیدند و مهاجرین افغان پس از چندساعتی آرامش دوباره به خاک کشور خودشان برگشت داده می شدند. این برنامه ساعات آتی بود و آن ها از آینده بی خبر بودند.
فرار از طالبان
محمد و همسرش هر دو فارغ التحصیل دانشگاه هرات بودند و چندسالی بود، در یک شرکت معتبر ساختمانی در همان شهر کارمند بودند. دختر نوجوان و پسری سه ماهه داشتند. خانواده ای چهار نفری که امشب در چادرهای هلال احمر در این محوطه مرزی آرام گرفته اند. هراس از طالبان وادارشان کرده بود تا خانه و زندگی را رها کنند و از هرات در شمال خودشان را به جنوب غربی افغانستان برسانند و به ایران برسند. دیگر مهاجران هم از راه های دور آمده اند. مزارشریف، بدخشان، فاریاب و دیگر ولایات شمال و شرق افغانستان. اما اغلب پناهجویان اهل هرات بودند. خبرهای دقیقی از وطن نداشتند. همانطور که ما هم بی خبر بودیم.
آماده امداد به پناهجویان
«انبارهای امدادی در سیستان را کامل کرده ایم. در زهک، هیرمند، زابل، نیمروز و هامون اقلام امدادی و غذایی شارژ شده است. برای اسکان چندهزار پناهجو چادرهای امدادی را مهیا کرده ایم. علی رضا میربها الدین مدیرعامل جمعیت هلال احمر از آمادگی کامل این جمعیت برای امداد به پناهجویان افغان به ما گفت: شب گذشته در شهرستان نیمروز در خاک ایران ۷۵۶ مهاجر افغان مهمان شبانه هلال احمر بودند. امشب هم در این کمپ کوچک بیش از ۵۰۰ نفر شب را صبح می کنند. حامد میرشکاری، رئیس شعبه زهک جمعیت هلال احمر به ما گفت: « احتمالا امشب هم مهمانان افغانی زیادی خواهند داشت.»
او ما را به بازدید از بازارچه بزرگ مجاور پایانه مرزی میلک برد. به محوطه بسیار بزرگی وارد شدیم. سالن طویلی دیدیم که در دو طرفش اتاق های خالی بود. امدادگران هلال احمر اتاق ها را تمیز و مرتب کرده بودند. چندین سوله بزرگ هم به همین شکل مرتب شده بود. دو نانوایی سیار بزرگ مستقر و آماده پخت نان بودند. یک ایستگاه غربال گری و پایش سلامت جانمایی شده بود. میرشکاری توضیح داد : «این اردوگاه را آماده کرده ایم که اگر مسئولین مربوطه درخواست ایجاد اردوگاه را دادند ما آماده باشیم. این کیوسک را این جا گذاشتیم تا پناه جویان احتمالی را از نظر ابتلا به کرونا پایش کنیم. امکاناتی ایجاد کرده ایم که بتوان از همه آن ها تست فوری کرونا گرفت. در صورت لزوم تست پی سی آر گرفت و اگر مبتلا باشند در آن واحد مسکونی که در گوشه محوطه هست، قرنطینه شوند.»
وزیر بهداشت به رسانه ها گفته پیک بعدی کرونا احتمالا به خاطر ورود پناهجویان افغان خواهد بود. جمعیت هلال احمر از اسفند سال گذشته غربال گری کرونا را در تمام مبادی مرزی کشور با همکاری دانشگاه های علوم پزشکی انجام می دهد و اگر قرار باشد اردوگاهی تشکیل شود، همین مراقبت های پزشکی در آن جا هم به طور جدی و دقیق برقرار خواهد بود. علاوه بر این اردوگاه در تمام ساعات شبانه روز توسط سربازان هنگ مرزی کنترل می شود و کسی اجازه خروج از آن را ندارد.