به گزارش برنا، ادبیات فارسی یکی از قدیمیترین، گستردهترین، غنیترین و محبوبترین نمونههای ادبیات در دنیا محسوب میشود و اشعار ایرانی نیز در زمینه شعر جهانی جایگاه ویژهای در جهان دارند. شاعران بزرگ فارسیزبان مانند حافظ، فردوسی، خیام، سعدی و مولانا در سراسر جهان شناختهشده هستند و شاعران معاصر ایرانی مانند سهراب سپهری، فروغ فرخزاد و احمد شاملو نیز طرفداران بسیار زیادی دارند. از همین رو آشنایی با این شاعران و خواندن آثار آنها برای آشنایی با فرهنگ غنی ایران بسیار مهم است. در ادامه با چند مجموعه اشعار ایرانی آشنا میشوید که هرگز نباید خواندن آنها را از دست بدهید.
شاهنامه فردوسی
مهمترین اثر ادبیات فارسی، شاهنامه است که شعری حماسی است و در آن تاریخ قبل از اسلام یا ایرانشهر بازگو میشود. شاهنامه شامل 62 داستان است که بهصورت 900 فصل و با 50 هزار دوبیتی قافیهدار سروده شده است. این کتاب به سه قسمت دوران اسطورهای، دوران قهرمانی و دوران تاریخی تقسیم میشود.
حکیم ابوالقاسم فردوسی تحت حمایت سلسله سامانیان، سرودن این شعر حماسی را آغاز کرد و آن را پس از 33 سال به پایان رساند. شاهنامه در زمانی سروده شد که فارسی جدید شروع به شکوفایی کرده بود و ساختارها و استانداردهای آن در حال تنظیم بود. به همین دلیل، برخی از محققان، زنده نگه داشتن زبان فارسی را ناشی از شاهنامه میدانند.
هشت کتاب سهراب سپهری
هشت کتاب همانطور که از نامش مشخص است شامل هشت مجموعه شعر مجزاست که از معروف ترین آثار و اشعار سهراب سپهری به شمار میروند. این کتاب شامل مجموعه اشعار «مرگ رنگ»، «زندگی خوابها»، «آوار آفتاب»، «شرق اندوه»، «صدای پای آب»، «مسافر»، «حجم سبز» و «ما هیچ، ما نگاه» است.
در ارتباط با بیوگرافی این شاعر لازم است بگوییم سهراب سپهری، نقاش و شاعری بود که نهتنها در نقاشیهایش بلکه در اشعارش نیز به طبیعت توجه ویژهای داشت. وقتی آثار این شاعر بزرگ معاصر را میخوانید متوجه میشوید که از دیدگاه او همه اشیا دارای زندگی و روح هستند. این امر ناشی از دیدگاه عارفانه سهراب سپهری و تلاش او برای جستجوی خدا در طبیعت بود.
رباعیات خیام
عمر خیام ریاضیدان و ستارهشناس برجستهای بود. او همچنین بهعنوان شاعر، فیلسوف و پزشک مشهور بود. اگرچه او ریاضیدان برجستهای بود اما رباعیاتی که سروده است باعث شد بیشتر بهعنوان شاعر موردتوجه قرار گیرد. زمانی که ادوارد فیتز جرالد، رباعیات خیام را به زبان انگلیسی ترجمه کرد اشعار او در دنیای غرب بیشتر شناخته شد.
مضامین کلی رباعیات خیام شامل راز آفرینش، درد زندگی، تقدیر و سرنوشت، زوال انسان، انکار جاودانگی انسان، پوچگرایی، لذت بردن از زندگی و اهمیت دادن به زمان حال است. اگرچه مهمترین ترجمهای که از رباعیات خیام شده است به زبان انگلیسی بوده است اما این اثر به زبانهای دیگری ازجمله فرانسوی، عربی، ازبکی، آلمانی و بسیاری از زبانهای دیگر نیز ترجمه شده است.
دلاویزترین فریدون مشیری
فریدون مشیری را اغلب مردم با شعر «بی تو مهتابشبی باز از آن کوچه گذشتم» میشناسند. در خلاصه زندگینامه فریدون مشیری مطرح شده است که او در سال 1305 در تهران متولد شد و پس از به پایان رساندن تحصیلاتش، علیرغم میل باطنی خود در وزارت پست و تلگراف مشغول به کار شد. بااینحال، این امر مانع از سرودن اشعار توسط فریدون مشیری نشد.
مشیری، سرودن شعر را از نوجوانی آغاز کرد و اولین مجموعه شعری که توسط او منتشر شد «تشنه طوفان» نام داشت. ازآنجاییکه آثار این شاعر به زبان ساده و فصیح سروده شده است اشعار او توسط مردم بسیار محبوب بود و همچنان نیز آثار او محبوب هستند. «دلاویزترین» یکی از مجموعه اشعار فریدون مشیری است که خواندن آن را به شما پیشنهاد میکنیم.
دیوان حافظ
حافظ یکی از بهترین غزلسرایان شعر فارسی است. او که آموزش دینی دریافت کرده است در اشعار خود نیز دیدگاههای مذهبیاش را مطرح کرده است و اشارات قرانی بسیار زیادی در اثر او مشاهده میشود. دیوان این شاعر بزرگ، شامل چند قصیده، چند رباعی و 500 غزل است. اشعار حافظ به بسیاری از زبانها ترجمه شده است و در دنیا شاعر شناختهشدهای محسوب میشود.
اگر بخواهیم به چند مورد از ویژگیهای اشعار حافظ اشاره کنیم لازم است به استفاده بسیار زیاد از نمادها و ایهام، توجه به تناسبات ظریف شعری، استفاده از لحن شورآفرین و طنز اشاره کنیم، که در این مطلب به طور کامل درباره آن میخوانید. اگرچه همه ما ایرانیان اشعار حافظ را در مراسمهای ایرانی ازجمله شب یلدا و نوروز میخوانیم اما بهندرت آن را کامل خواندهایم. بنابراین، پیشنهاد میکنیم که این دیوان را حداقل یکبار بهصورت کامل بخوانید و با این اثر شگفتانگیز آشنا شوید.
آیدا در آینه احمد شاملو
احمد شاملو، شاعر، نویسنده، مترجم و روزنامهنگار بود. او بیشتر به خاطر شعرهای سپیدی که میسرود به شهرت رسید. او تحت تاثیر نیما یوشیج به سرودن شعر نو پرداخت و پس از مدتی نیز به سبک جدید که مختص خودش بود روی آورد. به این سبک، شعر سپید یا شعر شاملویی گفته میشود. مضامین اصلی شعر شاملو شامل عشق، آزادی و انسانگرایی است.
شاملو اگرچه دو بار ازدواج ناموفق داشت اما آشنایی با آیدا و ازدواج با او نقطه عطفی در زندگی و در شاعریاش محسوب میشود. او تا آخر عمر عاشقانه با آیدا زندگی کرد و اشعار عاشقانهای را نیز به همین منظور منتشر کرد. یکی از کتابهای شعر او آیدا در آینه نام دارد که اگر به اشعار عاشقانه علاقهمندید پیشنهاد میکنیم خواندن آن را از دست ندهید.
درنهایت، در ادبیات ایران شاعران کلاسیک و معاصر بسیار زیادی وجود دارند که هر یک آنها آثار بسیار ارزشمندی را در زمینه شعر بهجای گذاشتهاند. خواندن این آثار نهتنها شما را با ادبیات ایران بیشتر آشنا میکند بلکه موجب میشود که با محتواهایی ارزشمند در زمینه انسانگرایی، طبیعت دوستی، عشق و آزادی آشنا شوید و روح خود را تعالی دهید. بنابراین، پیشنهاد میکنیم مجموعه اشعاری که در این مقاله معرفی شد را تهیه کنید و از خواندن آنها لذت ببرید.